Op dinsdag 15 april verschijnt de Staat van Groningen en Noord-Drenthe. In dit rapport beschrijven de onafhankelijke onderzoekers van CMO Stamm, KplusV en Aletta Advies hoe het gaat met het voormalige gaswinningsgebied. De onderzoekers presenteren de Staat van Groningen en Noord-Drenthe tijdens een bijeenkomst in Delfzijl. Daarnaast is het rapport met de onderzoeksresultaten vanaf 15 april te downloaden.
De publicatie en presentatie vormen de start van een serie gesprekken in de regio met Groningers en Noord-Drenten, maatschappelijke organisaties, regionale bestuurders en het Rijk. Deze gesprekken worden gebruikt als advies aan het kabinet om, waar nodig, beleidsmaatregelen te nemen.
Locatie en tijd
Locatie: de Molenberg, Molenberg 11, 9934 CG in Delfzijl
Tijd: 13.00 uur - 18.00 uur, start programma om 13.40 uur
Welkomstwoord door Eddie van Marum, staatssecretaris Herstel Groningen.
Presentatie van de Staat van Groningen en Noord-Drenthe 2025 - Aleid Brouwer, bijzonder hoogleraar Brede Welvaart en senior onderzoeker, namens het onafhankelijke consortium van CMO STAMM, Aletta Advies, KplusV.
Dagvoorzitter Mathilde Lubbers begeleidt de middag.
Er zijn verschillende deelsessies over belangrijke thema’s in Groningen en Noord-Drenthe. Elke sessie biedt ruimte om in gesprek te gaan en suggesties uit te wisselen. Alle sessies vinden 2 keer plaats, behalve het panelgesprek 'Prioriteiten voor onze toekomst'. Hierbij wisselt de samenstelling van het panel. Een overzicht van de verschillende themasessies is hieronder te vinden.
Er zijn verschillende deelsessies over belangrijke thema’s in Groningen en Noord-Drenthe. Elke sessie biedt ruimte om in gesprek te gaan en suggesties uit te wisselen. Alle sessies vinden 2 keer plaats, behalve het panelgesprek 'Prioriteiten voor onze toekomst'. Hierbij wisselt de samenstelling van het panel. Een overzicht van de verschillende themasessies is hieronder te vinden.
Afsluiting van het evenement, met onder andere viceminister-president Fleur Agema.
Einde van de bijeenkomst. Er is ruimte voor ontmoeting in de foyer.
Themasessies
Experts bespreken elk vanuit een eigen perspectief de voortgang van het nieuwe begin dat het kabinet twee jaar geleden aankondigde. Hoe vinden zij dat het gaat met de regio en welke prioriteiten zien zij voor de toekomst?
Met onder andere:
● Kinderombudsman Margrite Kalverboer: het perspectief van kinderen en jongeren
● Hoofdonderzoeker Gronings Perspectief Michel Dückers: het perspectief van psychosociale impact
● Architect en bouwmeester versterking Dianne Maas-Flim: het perspectief van leefbare dorpen en wijken
● Hoogleraar Bestuursrecht Herman Bröring: het perspectief van verantwoording en recht op informatie
● Bestuurder primair onderwijs Ommeriek Geert Bijleveld: het perspectief van scholen in de versterking
We blikken vooruit naar 2055: Hoe kijken inwoners, bedrijven, kennisinstellingen en overheden dan terug op de agenda’s en wat zij in beweging hebben gezet? Met andere woorden: wanneer beschouwen we beide Agenda’s als succesvol?
Met:
● Kwartiermaker Sociale Agenda Henk Nijboer
● Kwartiermaker Economische Agenda Jakob Klompien
● Directeur Centre of Expertise Healthy Ageing Jeroen Pronk leidt het gesprek
De nieuwe subsidieregeling voor woningisolatie die vanaf mei in werking treedt wordt toegelicht. Hoe kunnen zoveel mogelijk inwoners hiervan profiteren en wat is er nodig voor een succesvolle uitvoering? Medewerkers van de ministeries van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de regio komen toelichten wat er mogelijk is binnen de isolatieregeling en welke keuzes zijn gemaakt.
Een belangrijk speerpunt in de kabinetsreactie op de parlementaire enquête is dat de schadeafhandeling “milder, makkelijker en menselijker” wordt. Wat betekent mild, makkelijk en menselijk in de praktijk? Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) deelt hoe zij aan de slag zijn gegaan met deze opdracht. Wat werkt al goed en waar is verdere verbetering nodig?
De programmamanager Bewonersinteractie bij Nationaal Coördinator Groningen (NCG) en een manager Versterken bij NCG geven inzicht in de manier waarop NCG naast de bewoner probeert te staan. Bij het versterkingsproces zijn naast NCG en de bewoner veel andere partijen betrokken. Het gesprek zal gaan over hoe de betrokkenen kunnen helpen bij het versterkingsproces. Wat is het gezamenlijke belang? Wat kunnen we van elkaar leren?
In deze creatieve deelsessie maken we een sprong in de tijd en verplaatsen we ons dertig jaar vooruit in de tijd. Hoe gaat het dan met Groningen en Noord-Drenthe? We bekijken de verschillen tussen heden en verleden, en leggen hoopvolle verbindingen tussen beide. Frederic van Kleef, directeur Aletta Jacobs School of Public Health, helpt ons onze verbeeldingskracht in te zetten.
Met Nij Begun (PDF | 3,9 MB) heeft het kabinet zich een generatielang gecommitteerd aan hulp voor de mensen in het gaswinningsgebied in Groningen en Noord-Drenthe. Dat gebied omvat alle tien Groningse gemeenten plus de Drentse gemeenten Aa en Hunze, Noorderveld en Tynaarlo.
De Staat van Groningen en Noord-Drenthe wordt het rapport waarmee jaarlijks de voortgang van deze inzet wordt gemonitord. Zo kan, als dat nodig is, het beleid worden bijgestuurd. Dat maakt de Staat van Groningen en Noord-Drenthe een instrument om de generatielange inzet van het kabinet te volgen, borgen en om de ereschuld aan Groningen in te lossen.
Niet alle 50 maatregelen uit Nij Begun zijn al helemaal in werking getreden. Zo zijn de Sociale Agenda en de Economische Agenda onlangs gepubliceerd. De Staat van Groningen en Noord-Drenthe 2025 is daarom een beperktere versie dan in volgende jaren. In 2025 bevat het rapport:
een rapportage over het schadeherstel;
een rapportage over de versterking;
een overzicht van in 2024 uitgekomen publicaties en onderzoeken over de ontwikkelingen in Groningen en Noord-Drenthe;
een beschrijving van de uitwerking van de volgende pijlers:
verduurzaming door isolatie;
welzijn en sociaal herstel;
economische ontwikkeling;
een weergave van de gevoerde gesprekken met organisaties en bewoners als illustratie bij de kwantitatieve trends.
Gesprekken in april en mei 2025
Na de publicatie van de Staat van Groningen en Noord-Drenthe gaat het kabinet onder leiding van staatssecretaris Herstel Groningen, Eddie van Marum, in gesprek met inwoners van Groningen en Noord-Drenthe over de uitkomsten. Op een later moment volgt hierover meer informatie, zoals de datum en mogelijkheden om mee te praten.
Over de onderzoekers
De Staat van Groningen en Noord-Drenthe 2025 wordt uitgevoerd door een consortium van drie onafhankelijke adviesbureaus:
Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe zijn onderdeel van CMO STAMM. Dit kenniscentrum signaleert en monitort trends en ontwikkelingen in Groningen en Drenthe en heeft als doel provincie, gemeenten en maatschappelijke organisaties te ondersteunen bij het maken van beleid en de uitvoering daarvan. Specifieke expertise ligt op het terrein van brede welvaart, participatie, bestaanszekerheid en kansengelijkheid, en welzijn en zorg. CMO STAMM is ervaren op het gebied van monitoring van meerjarige programma’s, kwalitatief onderzoek en evalueren met burgers en andere stakeholders.
Aletta Advies is de adviestak van Aletta Jacobs School of Public Health (AJSPH) van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Aletta Advies biedt een netwerk met toegang tot de wetenschappelijke kennis van de RUG, de Hanze, NHL Stenden, het UMCG en de academische partners van AJSPH. Zij zijn betrokken en intrinsiek gemotiveerd om samen met alle regionale partners te streven naar meer gezonde jaren voor alle inwoners van Drenthe, Friesland en Groningen. Onderbouwing, monitoring en evaluatie van beleid en interventies is hun toegevoegde waarde.
KplusVis een landelijk onderzoeks- en adviesbureau met circa 90 maatschappelijk zeer betrokken mensen. Het bureau is B-corp gecertificeerd en gespecialiseerd in economische, innovatie-, arbeidsmarkt- en duurzaamheidsvraagstukken. KplusV werkt voor overheden, regio’s en bedrijven aan het oplossen van allerlei maatschappelijke vraagstukken. Zij voeren beleidsvoorbereidend onderzoek uit, ontwikkelen visies en strategieën, vertalen deze naar de uitvoering en monitoren en evalueren. De adviseurs die meewerkten aan de Staat van Groningen en Noord-Drenthe hebben hun wortels in de regio.
