Geschiedenis

Klein ministerie, opgericht in 1937 en tijdelijk opgeheven tussen 1945 en 1947

• Het ministerie van Algemene Zaken (ZA) wordt bij koninklijk besluit ingesteld op 3 juli 1937. Daarvoor deed een vakminister het minister-presidentschap 'erbij'. De eerste minister-president is Dr. Colijn. Hij richt zich uitsluitend op het voorzitterschap van de ministerraad.
• Onder AZ, waar slechts 12 personen werken, komt ook de in 1933 opgerichte Regeringspersdienst te vallen. Het ministerie werkt nauw samen met het ministerie van Financiën en verhuist daarom naar het Paleis aan de Kneuterdijk.
• Na de Duitse inval in mei 1940 blijft het ministerie van Algemene Zaken in Den Haag bestaan. Daarnaast komt er een ministerie van Algemene Zaken in Londen. Minister-president Gerbrandy coördineert de oorlogsvoering vanuit het nieuwe ministerie van Algemene Oorlogvoering van het Koninkrijk (AOK), dat in mei 1942 wordt opgericht. In 1945 worden beide ministeries van Algemene Zaken opgeheven.

1945-1948: oprichting Kabinet Minister-President en Regeringsvoorlichtingsdienst

• De eerste naoorlogse minister-president, Schermerhorn, vormt de kern van AOK om tot een Kabinet Minister-President (KMP). De Regeringsvoorlichtingsdienst (RVD), die in september 1945 wordt opgericht, komt ook daaronder te vallen.
• In 1946 wordt AOK opgeheven door minister-president Beel. Hij probeert eerst het minister-presidentschap te combineren met de portefeuille van Binnenlandse Zaken. Maar dat is te zwaar wanneer de Indonesië-kwestie gaat spelen. Daarom wordt op 11 oktober 1947 het departement van Algemene Zaken opnieuw ingesteld. Alle onderdelen van het in 1946 opgeheven ministerie van AOK gaan over naar AZ. Voor de coördinatie van de overheidsvoorlichting wordt in 1947 de Voorlichtingsraad ingesteld.

1948-1970: groei RVD en extra communicatietaken

• In 1948 is de RVD met ongeveer 70 medewerkers het grootste onderdeel van Algemene Zaken. Hierbij moet worden bedacht dat de andere departementen in die tijd nauwelijks aan publieksvoorlichting deden.
• In 1952 wordt de Regeringsvoorlichtingsdienst de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD).  Na de Irenekwestie wordt de RVD in 1965 bij Koninklijk Besluit belast met de voorbereiding en uitvoering van de communicatie over het Koninklijk Huis.
• Vanaf het premierschap van De Jong (1967-1971) wordt het KMP langzaam aan uitgebouwd. De Jong begint ook met het houden van een wekelijkse persconferentie voor de parlementaire pers na de ministerraad. 
• Vanaf eind jaren zestig fungeert de RVD als centrale brievenbus voor vragen van burgers. De eisen die aan de overheidsvoorlichting worden gesteld, worden steeds hoger. De behoefte aan een duidelijk informatieloket waar burgers terecht kunnen, neemt toe. Zij sturen deze naar Postbus 51 (aan het Noordeinde in Den Haag).

1970-1995: Meer taken voor de Minister-President en voorlichting via een winkel met folders

KMP

• Het Kabinet Minister-President (KMP) wordt tijdens het kabinet-Den Uyl (1973-1977) uitgebreid omdat de minister-president sinds 1974 deelneemt aan de Europese Raad. In 1977 verhuizen het KMP en de RVD naar het Binnenhof. In 1982 neemt de minister-president zijn intrek in het Torentje. 
• Eind jaren '90 verandert de structuur van het KMP. De raadadviseurs, die tot die tijd elk hun eigen beleidsterrein hadden, gaan in clusters werken. Hierdoor kunnen de interdepartementale beleidsterreinen beter in samenhang worden overzien. Daarnaast treden de raadadviseurs op als secretaris van een van de onderraden van de ministerraad. Ook de secretaris van de ministerraad maakt deel uit van het KMP.

RVD

• Het werk van de RVD verandert in de loop der jaren van karakter. Aanvankelijk gaat veel aandacht uit naar de productie, het beheer en de distributie van voorlichtingsmaterialen voor het publiek. In 1982 opent de RVD de Winkel van Postbus 51 op de hoek van de Hofweg/Lange Poten in Den Haag. Hier kan het publiek terecht voor folders, foto's, films en video's. Deze winkel verhuist in 1987 naar het Noordeinde.

• In de jaren tachtig verschuift het accent binnen de RVD naar een meer communicatiewetenschappelijke benadering van de publieksvoorlichting. De Directie Toepassing Communicatietechniek (DTC) adviseert ministeries op het gebied van communicatie en houdt zich bezig met onderzoek op dit terrein.

WRR

• In 1972 wordt onder minister-president Biesheuvel een voorlopige Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR)  in het leven geroepen. Volgens de instellingswet WRR uit 1976 bestaat er behoefte aan een vast college van advies en bijstand dat stelselmatig informatie kan bieden over ontwikkelingen die op langere termijn de samenleving beïnvloeden. De leden van de WRR worden voor een periode van vijf jaar benoemd en stellen zelf een werkprogramma op. In 1997 is vastgelegd dat de raad in het vervolg zijn werkprogramma vaststelt na overleg met de minister-president. De WRR heeft sinds 1972  (meer dan 100) rapporten met adviezen over de samenleving  gepubliceerd. De rapporten hebben een grote variatie in onderwerpen, zoals innovatie, schooluitval, internationale samenwerking, zorg, informatietechnologie, islam, mediabeleid en klimaat.

1995-nu: Postbus 51 opgeheven en DPC zelfstandig

• De secretaris-generaal van AZ is coördinator van de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. In 2003 wordt de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) beheersmatig ondergebracht bij AZ. Datzelfde geldt (vanaf 2018) voor de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB).   

Postbus-51-infolijn

• In januari 1995 gaat de Postbus-51-infolijn van start. Tegelijk wordt de Winkel van Postbus 51 aan het Noordeinde in Den Haag gesloten. Sinds 2012 gebruikt de Rijksoverheid de naam Postbus 51 niet meer. De afzender wordt 'Rijksoverheid'  en de werkzaamheden zijn overgegaan naar de Dienst Publiek en Communicatie.

DPC

• Dienst Publiek en Communicatie (DPC) helpt ministeries en daaraan verbonden instellingen (zoals uitvoeringsorganisaties) beter te communiceren met burgers. DPC is per 1 januari 2005 een baten-lastendienst geworden, vroeger agentschap geheten. Sinds 2009 valt DPC niet meer onder de RVD, maar vormt het een zelfstandig onderdeel van AZ.