Inleidend statement persconferentie na ministerraad 20 september 2024

Minister-president Schoof: Heel eerlijk, ik heb het met de papieren niet goed gedaan, dus is natuurlijk even buitengewoon vervelend. Dit is een soort klassieker hè. Goed, mijn excuus, dat ik even in de papieren- het zal wel ietsje van vermoeidheid zijn misschien na twee nachten debat.

Maar goed om hier de week weer te kunnen afsluiten, eerst op deze persconferentie en straks met de eerste tv- en radiogesprekken van dit politieke jaar. Het was een productieve week, kan ik wel zeggen. Want na het regeerprogramma vorige week, hebben we dinsdag op Prinsjesdag ook ons verhaal voor 2025 gepresenteerd in de Troonrede en de Miljoenennota. Waarbij we benadrukt hebben dat ons land er goed voor staat, maar dat er ook problemen zijn die we aanpakken. Dat alles kwam de afgelopen twee dagen samen in de Algemene Politieke Beschouwingen. Het was een intensief en inhoudelijk debat. Stevig, op het scherpst van de snede en laat ik eerlijk zijn; soms ook rommelig. En intensief mag zo’n debat zijn want het gaat ergens over. Over Nederland, over de belangen en zorgen van de mensen in ons land.

Uiteindelijk, om maar weer eens in sporttermen te spreken: het resultaat telt. En daarom ben ik tevreden dat wij een goede basis voor onze plannen hebben gevonden in de Tweede Kamer. We kunnen nu dus met volle kracht verder. Aan de slag met de begroting voor 2025. En bovenal met alle ambities uit ons regeerprogramma.

Ik denk dat onze boodschap inmiddels wel geland is. Zowel hier in politiek Den Haag als in de rest van Nederland. Maar ik herhaal het nog maar eens: dit kabinet gaat zich met overtuiging en een realistische blik inzetten om de problemen in Nederland aan te pakken. Wat kan wél, om de woningnood te verlichten? Wat kan wél, om de migratie-instroom in te perken? Wat kan wél, om de bestaanszekerheid te vergroten? Dat is wat mensen van ons verwachten en met die overtuiging zitten wij op onze post. Het politieke en technische handwerk daarvoor kan nu écht gaan beginnen. En daar zult u de komende weken en maanden ongetwijfeld de weerslag van zien.

Graag wil ik nog even stilstaan bij een aspect van het debat van de afgelopen dagen. Het ging veel en lang over het openbaar maken van ambtelijke adviezen rondom artikel 110 en 111 van de Vreemdelingenwet. De lijn is dat het kabinet stukken verstrekt direct nadat een besluit is genomen. Als we dat eerder doen gaat het ten koste van zorgvuldige besluitvorming van de ministerraad. Want zulke stukken geven onvermijdelijk een onvolledig beeld, omdat die besluitvorming nog niet is afgerond. Gisteren heeft het kabinet op nadrukkelijk verzoek van de Tweede Kamer besloten om van deze lijn af te wijken. Eenmalig en uniek. Omdat een meerderheid van de Tweede Kamer hierom vroeg. En ook omdat de vraag hoe we omgaan met asiel en migratie een van de speerpunten van ons Regeerprogramma is. Maar ook een van de meest besproken thema’s. Door deze stukken toch openbaar te maken, wilde ik als minister-president eraan bijdragen dat het debat weer over de inhoud zou gaan. En laat ik daarbij heel helder zijn. Wij vragen van onze ambtenaren, neutrale, stevige en kritische adviezen. Waarbij alle zijden en aspecten worden benoemd en belicht. De integriteit en professionaliteit van deze ambtenaren zijn boven elke twijfel verheven.

Vorige week startte de viering van 80 jaar bevrijding in het Limburgse Mesch. Morgen ben ik aanwezig bij de herdenking van 80 jaar operatie Market Garden in Driel. Daar zou de Poolse premier Tusk ook bij zijn. Maar hij heeft door de natuurramp die in zijn land heeft plaatsgevonden, begrijpelijkerwijs besloten om in Polen te blijven. Ik maak graag van deze gelegenheid gebruik om de Polen, en ook alle andere landen in Midden-Europa die getroffen zijn door deze verschrikkelijke overstromingen, veel sterkte te wensen. En uiteraard leven we mee met de nabestaanden van de slachtoffers die daar gevallen zijn.

Dan alvast een blik op volgende week. Die staat voor mij voor een groot deel in het teken van de Algemene Vergadering van de VN in New York. Ons Koninkrijk wordt breed vertegenwoordigd. En dat is niet voor niets, want er zijn veel internationale thema’s die we daar kunnen bespreken met andere landen. Natuurlijk de Russische oorlog in Oekraïne, alle onrust in het Midden-Oosten, Venezuela, klimaat. Allemaal kwesties die ons raken, direct maar ook indirect. Het past bij Nederland, als internationaal georiënteerd land, dat wij ons op het wereldtoneel daarover uitspreken. Dat gaan we ook volgende week doen, met donderdag mijn toespraak namens het Koninkrijk. En dan ziet u mij vrijdag hier weer terug, na de volgende ministerraad.