Inleidend statement persconferentie na ministerraad 29 september 2023

Viceminister-president Van Gennip: Natuurlijk hebben we in de ministerraad stilgestaan bij de vreselijke gebeurtenissen in Rotterdam die gisteren hebben plaatsgevonden. Het is ontzettend verdrietig dat er drie dodelijke slachtoffers zijn gevallen en onze gedachten gaan dan ook uit naar de naasten, die hun geliefden zo plotseling moeten missen, naar de mensen in de buurt en naar de vele mensen die de huisarts kenden. Ook denken we aan iedereen die gister getuige is geweest van het geweld, in angst heeft gezeten of op wat voor manier dan ook geraakt is door de gebeurtenissen. We sluiten ons aan bij de woorden van burgemeester Aboutaleb, die gisteren al uitsprak zijn dank voor de hulpverleners die snel en adequaat hebben opgetreden en die iedereen zo goed hebben geholpen in deze moeilijke situatie. We snappen heel goed dat het met name voor die medewerkers van het Erasmus MC enorm lastig is om vandaag weer aan het werk te gaan. Het doet iets met je gevoel van veiligheid als er zoiets gewelddadigs gebeurd in je eigen ziekenhuis en het vraagt dan ook heel veel veerkracht om de volgende dag de draad weer op te pakken. Minister Kuipers en meneer Dijkgraaf zijn dan ook nog tijdens de ministerraad naar het Erasmus MC gegaan om studenten en medewerkers van de afdeling waar is geschoten te spreken en ze een hart onder de riem te steken en ze zijn er dus ook nu nog.

Dan schakel ik toch even over naar de politiek hier in Den Haag. Wat stond er op de agenda van de ministerraad? Natuurlijk hebben we gesproken over de tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen aangenomen moties. Veel van deze moties hebben directe budgettaire consequenties en minister Kaag heeft vandaag in de ministerraad de brief hierover toegelicht en besproken en die stuurt zij later vandaag naar de Kamer, waarin er meer inzicht wordt gegeven over de uitvoerbaarheid, de budgettaire impact, de samenhang en de dubbelingen van de voorgestelde wijzigingen, zoals we ook vorige week bespraken. Volgende week, tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen, zal het kabinet hier nader met de Tweede Kamer over in gesprek gaan.

Ook op heel veel andere terreinen gaat het werk door. Zo stond er vandaag weer een groot aantal internationale consultaties op de agenda die binnenkort in procedure worden genomen. Vorige week hebben we het besluit genomen om de gaskraan in Groningen helemaal dicht te draaien. Dat betekent dat we voor het eerst in 60 jaar de winter in gaan zonder Gronings gas en hoewel het stoppen van de gaswinning uit het Groningerveld een bijzonder moment is, betekent dit helaas natuurlijk nog niet het einde van de aardbevingsproblematiek in het gebied. Minister-president Rutte is vandaag dan ook op bezoek in Groningen voor een werkbezoek en daarbij staat het toekomstperspectief van kinderen en jongeren centraal en dat is ook de reden dat hij hier vanmiddag niet is.

Ook is er een afvaardiging van het kabinet op dit moment in Den Bosch, want daar organiseert het Nationaal Comité Stilstaan bij Corona vanmiddag, in aanwezigheid van de koning, een speciaal programma over de gevolgen die die coronapandemie heeft voor onze samenleving en heeft gehad. Aanwezigen zullen daarbij persoonlijke verhalen delen, over welke impact corona heeft gehad op hun leven en hoe dat nog steeds doorwerkt. Die verhalen zullen uiteindelijk samenkomen in een tentoonstelling die de komende maanden op verschillende plekken in het land te zien is. Iedereen wordt daarbij uitgenodigd om zelf ook een verhaal toe te voegen en voor de één is corona natuurlijk alweer naar de achtergrond verdwenen, maar voor de ander zijn de fysieke of mentale gevolgen nog veel meer aanwezig en voor weer anderen, omdat ze dierbaren hebben verloren. Daarbij stilstaan geeft de mogelijkheid om die emoties een plek te geven, leed te erkennen en te leren van wat er goed en minder goed is gegaan.

Vanzelfsprekend hebben we vandaag wederom de situatie in Oekraïne besproken. We zien nog steeds dat Rusland met raketten en drones aanvallen uitvoert op Oekraïense steden, waaronder Odessa en de havensteden aan de Donau. Die aanvallen op Oekraïense burgerdoelen, havens en graansilo’s, zijn gewetenloos en onacceptabel. Het onderstreept des te meer het belang van aanhoudende steun aan Oekraïne, militair, humanitair en financieel. Nederland zal dit blijven doen, zolang als het nodig is. Ook in andere delen van de wereld zet Nederland zich in voor vrede en veiligheid. Zo levert Nederland momenteel een bijdrage aan een NAVO-missie in Irak. Belangrijk voor de mensen daar, maar ook belangrijk voor ons. Een stabiel en veilig Irak is ook voor ons van direct belang. Irak ligt immers in een zeer instabiele regio aan de grens met Europa. Verdere instabiliteit kan leiden tot hernieuwd conflict en een mogelijke heropleving van de terroristische dreiging. Eerder dit jaar hebben we al aangekondigd dat de Nederlandse inzet wordt uitgebreid en het kabinet heeft nu besloten daarop nog een aanvullende bijdrage te leveren en die bestaat uit het leveren van de hoogste militaire commandant van die missie, met ondersteunende staf en een eenheid transporthelikopters, inclusief ongeveer 120 mensen personeel. Over de nadere details zal de Kamer vandaag zoals gebruikelijk geïnformeerd worden middels een artikel-100-brief. Dat was mijn inleiding.