Inleidend statement persconferentie na ministerraad 15 september 2023

Minister-president Rutte: Uiteraard vanochtend in de ministerraad stilgestaan bij het natuurgeweld afgelopen week in Noord-Afrika: de aardbeving in Marokko maar ook de overstromingen in Libië. De berichten en beelden van de verwoestingen in beide landen zijn alleen maar te beschrijven als vreselijk en verschrikkelijk. Er zijn Marokkaanse dorpen waar letterlijk geen huis meer overeind staat en in Libië zijn complete stadsdelen in zee gesleurd. Duizenden mensen zijn getroffen, het aantal doden en gewonden is enorm. Vooral in Libië worden nog veel mensen vermist en hulpverlening in dat land is een immense klus. Ook voor de Marokkaanse en Libische gemeenschap in Nederland is de impact groot. Mensen zijn familieleden of vrienden kwijtgeraakt of zitten in onzekerheid over het lot van hun geliefden. Nederland en andere landen hebben hulp aangeboden. Zo is er voor Marokko inmiddels 5 miljoen toegezegd via het Rode Kruis en zijn we bereid een groep technici te sturen naar Libië. En we staan klaar om meer steun te bieden, als er een beroep op ons wordt gedaan. Daarover overigens is ook nauw contact met onze collega’s in de Europese Unie. Verder is het imponerend om te zien dat mensen in Nederland zelf geld inzamelen, spullen inzamelen zoals diverse moskeeën vandaag doen, of op een andere manier hulp bieden.

Vandaag hebben we ook kort vooruitgeblikt op Prinsjesdag dinsdag, wanneer de Koning de Troonrede zal uitspreken. En daarna zal Sigrid Kaag als minister van Financiën het bekende koffertje met de Rijksbegroting en de Miljoenennota aanbieden aan de Tweede Kamer. Wij hebben een poging gedaan, en ik denk dat dat redelijk gelukt is, maar dat zal blijken dinsdag of jullie dat ook vinden, om een fatsoenlijk pakket samen te stellen voor de kwetsbare groepen, die dat nu het hardst nodig hebben. En nou goed, ik ken jullie inmiddels goed genoeg dat jullie aan het spitten zijn om eerder dan dinsdag die eindresultaten boven tafel te krijgen. Dat is ook vrijwel altijd met succes, jammer genoeg. Maar zoals gebruikelijk presenteren wij de stukken pas dinsdag en in samenhang. En dan is natuurlijk op woensdag en donderdag de traditionele vergadering in de Tweede Kamer, tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen.

Direct na dat debat – omdat dat opnieuw samenvalt met de Prinsjesdagweek – ga ik aansluitend naar New York voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Daar zijn ook Hanke Bruins Slot, Liesje Schreinemacher, Ernst Kuipers, Alexandra van Huffelen en de premiers van Aruba en Sint-Maarten, Evelyn Wever-Croes en Silveria Jacobs. Ze zijn daar allen namens het koninkrijk aanwezig. Ik zal daar vrijdag de vergadering traditioneel toespreken en veel overleggen voeren met buitenlandse collega’s, waaronder de secretaris-generaal (VN) António Guterres. En uiteraard komen bij die gelegenheid volgende week en ook die vrijdag alle grote thema’s aan de orde: armoede, energie-en voedselzekerheid, klimaatverandering en zonder enige twijfel de verschrikkelijke oorlog in Oekraïne. Dit zijn allemaal kwesties die doorwerken en niet alleen regionaal maar ook mondiaal een enorme impact hebben. En dat zijn ook allemaal kwesties waar Nederland samenwerkt met andere landen, vooral ook de landen die het meest kwetsbaar zijn. En nogmaals, ik zei het al, Oekraïne is een belangrijk thema, op alle mogelijke manieren. Een Russische agressieoorlog tegen Oekraïne, die ingaat tegen alles waar de Verenigde Naties voor is opgericht en waar de Verenigde Naties voor staat. Ik denk dat het belangrijk is om ook dat te blijven uitspreken en ook te blijven duidelijk maken dat het Poetin is die dit is begonnen, niet Oekraïne. En dat wij onze steun aan Oekraïne zullen voortzetten. Uiteraard hoopt hij erop dat ooit die steun zal verslappen. En daarom is het ontzettend belangrijk, dat was ook een thema bij de G20 vorig weekend in New Delhi in India, om te laten zien dat dat niet gebeurt en dat Oekraïne op onze steun kan blijven rekenen. Om die reden, omdat ik er niet ben, staat hier volgende week Karien van Gennip.