Inleidend statement persconferentie na ministerraad 1 september 2023

Minister-president Rutte: Ik ben een beetje verkouden, dus mijn stem is nog mooier dan gebruikelijk. Misschien om te beginnen enkele huishoudelijke mededelingen in verband met de kandidatuur van Wopke Hoekstra als Europese Commissaris. Zoals u weet heeft Ursula Von der Leyen afgelopen dinsdag aangekondigd hem voor te dragen voor de klimaatportefeuille en de komende weken zal de hele benoemingsprocedure worden doorlopen. Dat is natuurlijk niet te combineren met het ministerschap, het is ook een hoop werk, hij moet zich voorbereiden op al die hoorzittingen en daarom heeft de koning Wopke Hoekstra op zijn verzoek vanochtend ontslag verleend. Zijn portefeuille wordt nu tijdelijk overgenomen door Liesje Schreinemacher, die hem ook vandaag al heeft vervangen in de ministerraad en het streven is ook gericht om op korte termijn een opvolger aan te stellen op deze belangrijke post in het kabinet. Dat is uiteraard op de eerste plaats aan het CDA en de lijsttrekker, de fractievoorzitter daar, die partij is nu aan zet. Dat geldt overigens ook voor de vervulling van het vicepremierschap, dus als daar mededelingen over te doen zijn dan zullen we die zo snel mogelijk naar buiten brengen. Rest mij nu om Wopke heel veel succes te wensen, Wopke Hoekstra natuurlijk, in de sollicitatiegesprekken en hoorzittingen bij het Europees Parlement, maar hem ook zeer te bedanken voor de heel plezierige samenwerking die wij de afgelopen jaren hebben gehad, zowel in zijn jaren als minister van Financiën maar ook de afgelopen jaren als minister van Buitenlandse Zaken en nogmaals veel succes in het hele benoemingsproces.

Dan, deze week is ook de voorbereiding afgerond ten aanzien van de Miljoenennota van 2024 en dat zal, tenzij de formatie heel lang gaat duren, normaal gesproken de laatste begroting van dit kabinet zijn en in ieder geval ook de laatste voor mij dan als minister-president. Tegelijkertijd, het kabinet is demissionair, maar dat mag natuurlijk niet betekenen dat we blijven stilstaan of dat deze begroting een routineklus is. Er moesten echt dingen gebeuren, jullie hebben ook bericht over de CPB-cijfers die eerder verschenen zijn en ook de effecten die zichtbaar waren ten aanzien van dreigende armoede onder kwetsbare groepen en in het opstellen van de begroting en ook de laatste hand die er afgelopen week aan gelegd is, was dat ook in het bijzonder wat wij voor ogen hadden om daar zo goed mogelijk alles te repareren, waarbij we ook de andere inkomensgroepen uiteraard niet uit het oog verliezen. Ik denk dat er een fatsoenlijke oplossing is, een evenwichtige begroting met ook een evenwichtig koopkrachtbeeld, maar natuurlijk, ik kan er verder inhoudelijk niks over zeggen, dat komt naar buiten bij Prinsjesdag. Het ligt nu bij de Raad van State voor advisering en bij het Centraal Planbureau voor doorrekening en nogmaals op Prinsjesdag wordt dan alles gepresenteerd.

Volgende week vrijdag zal ik hier niet staan, dan is de G20 in India, dan ben ik onderweg daarnaartoe, gevolgd ook door een handelsmissie in India. Uiteraard, de G20 een belangrijk internationaal verband, we zitten daar niet standaard bij, we hebben zo’n aanschuifstoel al heel lang, we zullen daar onder meer spreken over de groene transitie, over digitalisering van de economie, de belangrijke rol van kunstmatige intelligentie en ik denk dat het ook zeker voor een open economie als Nederland van groot belang is dat wij voor deze top zijn uitgenodigd en daarmee onze constructieve stem in India kunnen laten horen. En het is ook weer een gelegenheid om veel buitenlandse collega’s te spreken. Oekraïne zal bij al die gesprekken, ook daar in India natuurlijk, de rode draad vormen, ook vanwege de enorme gevolgen van de oorlog. Niet alleen voor Oekraïne zelf en voor onze veiligheid, onze waarden, maar ook voor de energie- en voedselzekerheid en dat is extra urgent nu Rusland uit het graanakkoord is gestapt en de graaninfrastructuur in Oekraïne blijft bestoken, zoals jullie weten, met rakketten en met drones. Het is dus echt belangrijk dat we over een zo’n breed mogelijk front die Russische agressie veroordelen en blijven staan voor de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Oekraïne en u weet, wij blijven Oekraïne helpen op alle mogelijke manieren en zolang als dat nodig is.

Dan tot slot, vandaag het trieste nieuws over het overlijden van Clairy Polak. Wij kennen haar als een journalistiek instituut. Als stem en gezicht van Radio 1, van NOVA, van Buitenhof. Ik heb zelf als politicus op allerlei momenten met haar te maken gehad en ik herinner mij haar als een zeer scherp interviewer, maar ook iemand die zeer aangenaam is in de omgang, uitermate geïnteresseerd in politiek en daar zeer van op de hoogte, daar ook vanuit die grote interesse en grote historische kennis van het politieke in staat was om de politici, waaronder mijzelf, zeer kritisch te bevragen. Een echte vakvrouw en we leven natuurlijk mee, ik denk wij allemaal, met iedereen die haar liefhad.