Inleidend statement persconferentie na ministerraad 25 augustus 2023

Minister-president Rutte: Goedemiddag. Vandaag uiteraard ook nog kort stilgestaan bij het nieuws van gisteravond, dat Wopke Hoekstra is voorgedragen voor de Europese Commissie, voor de vacature die ontstaat omdat Frans Timmermans naar Den Haag komt. Of, althans, dat probeert. En wij denken dat hij over de goede papieren beschikt en met al zijn ervaring.

Dan hadden wij vandaag, voorafgaand aan de vergadering, een goede discussie over, wat een beetje in het lelijke jargon heet, kansenongelijkheid, de kansencrisis. Het was een themasessie, ingeleid door Robbert Dijkgraaf, Karien van Gennip en Ernst Kuipers. Er is eerder dit jaar ook een rapport verschenen van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Daar gaan we ook op reageren natuurlijk. En het is ook een thema wat in het regeerakkoord terugkwam. We weten dat het ontzettend belangrijk is, omdat aan de ene kant er natuurlijk discriminatie plaatsvindt en uitsluiting, maar aan de andere kant ook van belang is: wat kun je doen om ervoor te zorgen dat, in onderwijs, op de arbeidsmarkt en op alle andere mogelijke manieren het in dit land niet uitmaakt waar je wieg staat en waar je vandaag komt, wat je gelooft, maar dat iedereen dezelfde kansen heeft. Dat is natuurlijk een ongelofelijk ingewikkeld thema. Gaan we niet oplossen met één discussie in één ministerraad. Maar je merkt wel dat in ieder geval deze club mensen zeer gemotiveerd is de komende maanden daaraan mee te werken. En dat zal dan deels ook zijn plek vinden in de reactie op dat rapport van het SCP.

Verder, weten jullie, zijn we bezig met de voorbereidingen van de begroting. Prinsjesdag komt eraan. We hebben in het kabinet de begrotingshoofdstukken nu op tafel liggen. Dat was woensdag en donderdag. Dat is volgende week ook aan de orde. Daarnaast, in kleinere kring, praten we ook nog over een paar vraagstukken rondom koopkracht bijvoorbeeld, en nog een aantal vraagstukken die moet worden opgelost in de uitgaven- en inkomstensfeer in de begroting. Dat was gisteravond, de eerste ronde. Dat gaat volgende week ook nog door. En tegen die achtergrond hebben we deze week ook, daar was u ook bij – althans, niet binnen maar buiten – bijeenkomst gehad in het Catshuis: de aftrapbijeenkomst van  het nieuwe politieke jaar, om ook met elkaar te bespreken: wat kunnen we nog doen? Wat kunnen we niet doen? Natuurlijk in nauwe samenspraak met de Tweede Kamer. Zeker als het gaat om wetgeving, is het de Kamer die natuurlijk besluit welke wetten nog behandeld worden. En tegelijkertijd is niet alles wat een kabinet doet wetgeving. Heel veel is natuurlijk ook beleid wat niet door middel van wetgeving tot stand komt. En daar kan dan misschien nog iets meer. Maar ook dan natuurlijk een goede samenwerking met de Kamer. Eerder al gezegd: Groningen, het toeslagenschandaal, MH17, Oekraïne, begroting zelf, zijn belangrijke onderwerpen. Zeker ook nu blijkt dat de koopkracht van kwetsbare groepen erg onder druk staat als je daar geen maatregelen neemt. En dat zag je ook in de cijfers van het Centraal Planbureau vorige week. Maar nogmaals: ook daar uiteraard wil het kabinet zo veel mogelijk proberen om de zaak in goede banen te leiden en overigens ook niet noodzakelijkerwijs te beperken tot die vijf onderwerpen. Maar nogmaals: ook daar dan in goede samenwerking met het parlement.

Tot slot Oekraïne. Kajsa Ollongren was daar bij het Krimforum en eerder bij de Veteranendag en daar goede gesprekken gehad. En afgelopen zondag was Zelensky, de president, in Eindhoven. Mooi om te zien dat het initiatief rond de F-16’s, samen met Denemarken, dat er inmiddels ook concrete vervolgstappen worden gezet door Noorwegen, gister door de Verenigde Staten, die sowieso natuurlijk nauw betrokken zijn. En we zijn aan het kijken ook hoe we zo veel mogelijk die structurele steun aan Oekraïne kunnen voortzetten en Nederland daar een vooruitstrevende en vooroplopende rol kan blijven spelen. Daar is iedereen het ook over eens. Ik denk ook breed in de Tweede Kamer. Ik heb het ook tegen Zelensky gezegd: dit is niet afhankelijk van mij of van Hoekstra, Ollongren of Kaag of Schreinemacher of dit kabinet. Dit beleid, dat wij willen dat zij winnen, dat Rusland dit verliest, dat dit ook over onze waarden gaat, ook over onze veiligheid, dat is iets dat heel breed in Nederland, in de Kamer, door misschien wel 130, 140, 150 zetels gesteund wordt. Dat eigenlijk.