Inleidend statement persconferentie na ministerraad 20 januari 2023

Minister-president Rutte: Goedemiddag. Deze week was ik zelf een paar dagen niet in Den Haag en zowel in Washington als ook in Davos een paar, denk ik toch, rode lijnen, nee niet rode lijnen, een paar gemeenschappelijke thema’s, laat ik het zo formuleren. Een rode lijn is wat anders. Dat heeft natuurlijk alles te maken met Oekraïne, hoe gaat het daarmee verder, met die verschrikkelijke Russische agressie. Dan praten we dus over wapenleveranties, maar ook ‘hoe voorkomen we dat Poetin ooit ermee weg komt zonder ook accountable te worden gehouden’, strafbaar gesteld te worden, in ieder geval dat er ook zaken komen waar het gaat over de Russische agressie, waar ook Den Haag graag een rol in wil spelen. Wij zijn daarmee bezig met andere landen om te kijken of zo’n tribunaal is op te zetten. Dat waren een paar thema’s rondom Oekraïne, maar ook uiteraard voor de korte termijn ‘hoe zorgen we ervoor dat we Oekraïne goed door de winter helpen’, ook met alle aanslagen op de infrastructuur daar, elektriciteitsvoorziening, plus natuurlijk alle signalen die komen dat de Russen bezig zouden zijn met een grote opbouw van een nieuw offensief tussen 6 weken en 2 maanden. Dat is wat de openbare bronnen melden. Daar grote mate van overeenstemming overigens, zowel gisteren in Davos als ook in Washington.

Ander thema is natuurlijk een toch wat merkwaardig onderwerp, dat is die Inflation Reduction Act waar Europa nogal gevoelig op reageert, terwijl je zou kunnen redeneren, we hebben zolang gevraagd aan Amerika een been bij te trekken op het halen van de Parijs-doelen, en nou gaan ze het doen, en nou is het weer niet goed, want nou doen ze het op een manier die ons niet bevalt. Nou dat is natuurlijk iets genuanceerder, daar is natuurlijk zorg, en die begrijp ik heel goed, aan Europese kant, waar betreft de onbedoelde gevolgen van die Amerikaanse wetgeving, dat het veel investeringen naar Amerika zal halen op een manier waarin er geen gelijk speelveld is met de rest van de wereld, ook niet met Europa, dus daar moet naar gekeken worden. Daar werken we ook aan. Maar tegelijkertijd ook in Europa een discussie over wat betekent dat voor staatsschuldregels, wat betekent dat voor geld. Nou, Nederland is heel terughoudend bij het verruimen van staatsschuldregels, we zeggen niet dat we tegen zijn maar het moet heel precies, heel chirurgisch. En wat geld betreft, zeggen we ‘er is wel heel veel geld in Europa gemeenschappelijk beschikbaar in de bestaande fondsen en in de gemeenschappelijke potten die we hebben gecreëerd’, zowel het meerjarig budget als natuurlijk ook het coronafonds.

En ik denk een laatste thema is natuurlijk alles wat te maken heeft met de positie in de wereld, waar betreft toptechnologie, hoe beschermen we toptechnologie, hoe zorgen we ervoor dat het Westen, en Amerika, de voorsprong behoudt op een manier dat die toptechnologie ook niet terecht komt in defensiesystemen van landen waar je dat niet wilt, maar vervolgens moet je dat op een manier doen dat je niet wereldwijd toeleveringsketens gaat schaden. Dat is ook zo’n thema wat in al die gesprekken naar voren kwam want ja, chips worden ook gebruikt in ijskasten en auto’s. En dat zijn niet meteen de chips die je nodig hebt voor high end defensiesystemen. Dus het schaden van die supply chains is ook iets waar we op moeten letten. Nou eigenlijk toch wel een grote mate van overeenstemming over al deze onderwerpen, merkte ik. Zowel in Amerika als in de afgelopen dagen bij het World Economic Forum.

Dan voor komende week, ook daar zal economie een groot thema zijn want we werken toe naar de Europese Raad van, ik zeg het uit mijn hoofd, 9 en 10 februari, in ieder geval zo ergens in die tweede week van februari. Daar zal economie op de agenda staan, ook migratie. In dat kader ben ik volgende week dinsdag in Brussel voor gesprekken met Alexander de Croo, de eerste minister van België en Ursula Von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie. En dan ga ik donderdag naar Wenen voor gesprekken met Karl Nehammer, de Oostenrijkse kanselier, en zullen er ook heel veel andere contacten zijn. En dan zien we elkaar weer hier volgende week vrijdag voor de persconferentie.