Inleidend statement persconferentie na ministerraad 26 juni 2020

Minister-president  Rutte:

Het was een bijzondere week, met afgelopen woensdag voorlopig, we hopen voorlopig de laatste Ministeriële Commissie Crisisbeheersing en de aansluitende persconferentie. En gisteren, naar het zich laat aanzien, ook het laatste Kamerdebat voor het reces over de coronacrisis, althans dat hopen we. Als je zo vlak voor de zomer de balans opmaakt en dat vergelijkt met maart, dan denk ik dat je kan vaststellen dat we in wat rustiger vaarwater zijn beland. Het aantal sterfgevallen, het aantal nieuwe besmettingen, het aantal ziekenhuis- en IC-opnames, die zijn stabiel of licht dalend. En zoals ik dat afgelopen woensdag ook zei bij de persconferentie: dat hebben we echt met zijn allen bereikt, met 17 miljoen mensen. Het waren maanden van opofferingen, van afstand, van verlies en onzekerheid, maar nu zitten we wel in een fase dat we ook weer dingen kunnen. Die afstand blijft nog even, maar we kunnen weer dingen doen. En dat betekent dat het ook mogelijk was om een aantal versoepelingen, die eigenlijk pas voor 1 september voorzien waren, dat we die iets naar voren konden halen, al naar 1 juli. Maar toch en je ziet het ook in de wereld, dagelijks recordaantallen besmettingen, veel hogere aantallen wereldwijd dan toen in Nederland de piek bereikt werd eind maart. Wereldwijd zie je: de aantallen liggen nu twee tot drie keer hoger dan ze wereldwijd lagen eind maart. Het virus is niet weg. En daarom is het zo belangrijk dat we weliswaar meer vrijheid hebben gekregen met z’n allen weer, dankzij de gezamenlijke inspanningen, maar dat we dan ook die gezamenlijke verantwoordelijkheid wel echt moeten volgen. Die verantwoordelijkheid is belangrijk voor onze gezamenlijke veiligheid. We doen dat echt met z’n allen en daarmee kun je voorkomen dat er een tweede golf komt. Daarom de anderhalve meter, daarom thuisblijven bij klachten, daarom drukte vermijden, daarom zo veel mogelijk thuiswerken en daarom ook de handen stuk wassen. En heb je klachten, je meteen laten testen. Want alleen op die manier houden we die zwaarbevochten ruimte in stand en voorkomen we dat we uiteindelijk in deze mooie zomer weer te maken zouden krijgen met beperkingen.

Het heeft natuurlijk ook een enorme invloed gehad, de coronamaanden, op onze economie. Heel veel mensen hebben dat zelf gemerkt, merken dat nog iedere dag. Je ziet het ook terug in de overheidsfinanciën. Er is vandaag, als het goed is bij de stukken, een eerste raming naar buiten gekomen dat we eind dit jaar uitkomen op een tekort echt van astronomische omvang: 68 miljard toe. Dat is 8,7% van het nationaal inkomen. De overheidsschuld die loopt op tot bijna 500 miljard, tot 63,1%. En dat komt vooral voort omdat we natuurlijk hele grote pakketten steunmaatregelen hebben moeten afkondigen. Overigens, dat we met z’n allen in staat zijn – ook weer iets dat we met z’n allen gedaan hebben in de afgelopen jaren – om dit nu mogelijk te maken, komt ook omdat we met z’n allen die buffers hebben opgebouwd, een enorme appel voor de dorst en wat zijn we blij dat die appel er lag en dat die niet al was opgegeten door anderen. Maar goed, nogmaals, ook hiervoor geldt natuurlijk: als we het virus verder onder controle kunnen houden, als we dat met z’n allen bereiken, dan zal ook het herstel natuurlijk weer sneller kunnen plaatsvinden.

Tot slot kan ik u melden dat Raymond Knops vandaag de vergadering eerder heeft verlaten, hij is naar Zeeland gegaan. Daar zijn de afgelopen week en weken constructieve gesprekken gevoerd met de Zeeuwse bestuurders over een pakket maatregelen om Zeeland te compenseren voor het niet doorgaan van de verhuizing van de marinierskazerne. Hij hoopt daar vanmiddag in Zeeland de puntjes op de I te zetten en ik heb daar vertrouwen in, dat dat goedkomt vanmiddag, gezien alle gesprekken die hebben plaatsgevonden. En hij is later vanmiddag in Middelburg dan ook beschikbaar voor een toelichting.