Toespraak minister-president Schoof bij herdenking minister van staat Hans van den Broek in Tweede Kamer
Mijnheer de Voorzitter,
Toen Hans van den Broek in september 1992 in een volgepakt Leids Academiegebouw voor studenten zijn visie gaf op de toekomst van het Nederlandse buitenlands beleid, sloot hij af met dit citaat van Johan Huizinga.
Waar ook maar een tengere plant van echte internationaliteit opkomt, stut haar en begiet haar. Begiet haar met het levende water van het eigen nationaal bewustzijn (…).
Einde citaat.
Ik geloof dat Van den Broek hiermee de kern van zijn eigen denken en handelen samenvatte. Namelijk het besef dat internationale samenwerking voor een land als het onze cruciaal en onmisbaar is, alleen al om economische en veiligheidsredenen. En daarnaast de diepe overtuiging dat Nederland op het internationale toneel iets goeds kan en moet bijdragen en heel bewust een actieve rol heeft te vervullen. Die erfenis moeten wij ons ter harte nemen, juist in het hier en nu.
De stijl waarmee Hans van den Broek opereerde, was die van de volbloed diplomaat.Toen een journalist hem ooit vroeg of hij zich een reaalpoliticus voelde, was zijn 1e antwoord: Ik vind het niet erg zo genoemd te worden.
En, zo voegde hij daaraan toe: Een zekere mate van voorzichtigheid en terughoudendheid dient naar mijn gevoel een onmisbaar onderdeel te zijn van buitenlandse politiek.
Het citaat tekent hem ten voeten uit. Voorzichtig formulerend. Nadenkend. Het verstand intuïtief boven de emotie.
Dat is ook het consistente beeld dat oprijst uit alles wat we rond zijn overlijden lazen en hoorden. Hans van den Broek was een vakminister met een hoofdletter V. Een man met een tomeloze werklust, die zich altijd tot in de puntjes voorbereidde.
Hij was koersvast in zijn opvattingen en stevig in het debat. En ja, hij kon ook principieel en onbuigzaam zijn. Maar altijd wellevend, een toonbeeld van beschaving en met een goed oog voor de positie van de ander.
Het is opvallend dat hij ondanks zijn imago van koele afstandelijkheid lange tijd een van de meest populaire politici was van ons land. Een bewijs dat zijn deskundigheid en sociale gaven breed werden herkend.
Achter de schermen was er bovendien ook een andere Hans van den Broek. Want achter die professionele façade van zakelijke redelijkheid gingen wel degelijk ook idealen schuil, samen met een goed gevoel voor humor.
Die idealen kwamen bijvoorbeeld aan de oppervlakte in diplomatieke gesprekken in landen waar het slecht gesteld was met de mensenrechten. De humor lag wat dichter aan de oppervlakte.
Ooit zei Relus ter Beek als kamerlid van de oppositie het volgende tegen hem in een debat: U beoordelend volgens de methode die men hanteert bij het kunstrijden op de schaats, geef ik u voor de technische uitvoering een hoog cijfer, maar voor de artistieke invulling (…) een dikke onvoldoende.
Het antwoord van Van den Broek kwam per kerende post: De verplichte figuren gaan de oppositie weer goed af.
Mijnheer de voorzitter,
Minister van staat Hans van den Broek heeft in zijn lange en rijk gevulde leven enorm veel voor ons land gedaan en betekend. Daarvoor blijven wij hem dankbaar.
Ik wens zijn familie en andere nabestaanden alle kracht toe bij de verwerking van dit grote verlies.
Dank u wel.