Toespraak minister Brekelmans bij functieoverdracht Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht
Excellenties, Majoor Kroon, vlag- en opperofficieren, familie en vrienden,
Welkom op deze bijzondere dag. Ook aan u, admiraal Bauer, bijzonder dat u er bent, zeker gezien de drukte van uw functie op dit moment.
I would also like to extend a warm welcome to the ambassador of the United States, Mrs. Shefali Razdan Duggal. We appreciate your presence today, which underlines the special bond between our countries. I have seen how you immersed into Dutch culture and language over the last couples of years, with a lot of energy and great sense of humor. So I hope it’s ok for you if I continue in Dutch.
Beste aanwezigen,
We zijn hier vandaag met velen en dat is niet zonder reden. Het ambt van Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht heeft de afgelopen jaren aan betekenis gewonnen. Aan identiteit gewonnen. De IGK – deze IGK – is voor iedereen binnen de krijgsmacht een bekend gezicht geworden.
Deels komt dat doordat we in andere tijden leven. Het werk en de missies zijn intensiever geworden, complexer. De fysieke en mentale belasting van onze mensen wordt groter. Terecht staan mentale gezondheid, veteranenzorg en welzijn in den brede hoger op de agenda dan ooit. De kracht van onze krijgsmacht schuilt niet alleen in wapens en materieel, maar vooral in onze mensen. De toenemende onrust in de wereld vergroot de druk en verzwaart daarmee de rol van de IGK.
Maar dat is niet het hele verhaal. Dat wij allemaal veel waarde hechten aan de adviezen van de IGK – van bewindslieden en SG tot CDS en OPCO-commandanten – is óók een grote verdienste van de IGK zélf: van de mens Frank van Sprang. Luitenant-generaal der mariniers Frank van Sprang. Vandaag is een goed moment daar wat langer bij stil te staan.
Want Frank, jij neemt vandaag afscheid als IGK en gaat per 1 januari met functioneel leeftijdsontslag. Daarom sta ik mezelf toe niet alleen een blik te werpen op je laatste vijf jaar als IGK, maar op je hele militaire carrière. Want dat is er nogal één.
Omdat wij elkaar nog maar 5 maanden kennen, heb ik wat rondgevraagd. En dan vallen er grote woorden. ‘Voor iedereen toegankelijk’, ‘kundig’, ‘professioneel’. En ook: ‘rolmodel’, ‘verbinder’, iemand die er ‘met kop en schouders bovenuit steekt’. Ik hoorde zelfs: ‘de man die de marine heeft gered’. Je wist destijds de gevolgen van de bezuinigingen te beperken en paste de vaarschema’s aan, zodat collega’s meer tijd thuis konden doorbrengen en de grote uitstroom bij de marine stopte.
Ik hoorde ook woorden als: de ‘Van Sprang-nota’ en ‘Van Sprang-pakketten’. De ‘nota’ is het bedrijfsvoeringsplan van de marine dat je volledig herschreef. De ‘pakketten’ – dat waren de nieuwe helmen en verbeterde uitrusting voor mariniers. Die lieten op zich wachten, maar toen jij je ermee ging bemoeien, was het snel geregeld. Het zijn wapenfeiten waar ánderen jóuw naam aan hebben verbonden; resultaten waar je trots op mag zijn.
Beste Frank,
In 43 dienstjaren deed je veel meer dan ik hier in 10 minuten kan vertellen. Kikvorsman. Beste student aan de Amphibious Warfare School in Virginia. Operatie-officier op het eerste Landing Platform Dock, de Rotterdam. Docent amfibische operaties aan het KIM. Commandant van het 1e mariniersbataljon. Uitzendingen naar de West, Cambodja, Albanië, Afghanistan. Bureaufuncties – ja, dat ook – bij de Defensiestaf en de marine. Commandant van het Korps Mariniers. Plaatsvervangend Commandant der Zeestrijdkrachten.
En toen, vandaag precies 5 jaar en 2 weken geleden, werd je Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht. En ook die rol was je op het lijf geschreven. Dat geldt voor alle 4 de hoofdtaken: adviseren, bemiddelen en de belangenbehartiging van veteranen en van reservisten.
Zoals een voor ons allemaal bekende collega zei (zijn naam begint met een O en eindigt op Eichelsheim): ‘het draagvlak onder de defensiemedewerkers is enorm, zijn toegang tot de ambtelijke en militaire top is meesterlijk en zijn werkbezoeken en jaarverslagen zijn van fundamentele waarde voor de organisatie’. Kortom, een empathisch oor, een kritisch oog en een duidelijke stem.
Ook hier schieten 10 minuten tekort om recht te doen aan de manier waarop je het ambt de afgelopen vijf jaar invulling gaf. Ik licht er een bepalend moment uit in je rol als Inspecteur der Veteranen.
We kennen allemaal het NIMH-rapport dat in 2022 verscheen: over het Nederlandse geweld tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. Een pijnlijk rapport, dat diepe sporen trok in onze veteranengemeenschap. Jouw inhoudelijke betrokkenheid, jouw vele gesprekken met Indië-veteranen en hun relaties, en jouw hulp om hen in gesprek te brengen met Zijne Majesteit de Koning, hebben deze groep veel goed gedaan. Het was de combinatie van menselijke warmte en bestuurlijke scherpte die jou op dat moment grote meerwaarde gaf.
Weet dat de veteranen je ongelofelijk waarderen. Ik denk aan je betrokkenheid bij de Invictus Games. Aan de 4 kikvorsmannen die alsnog hun dapperheidsonderscheiding ontvingen. Aan de vele herdenkingen, inloophuizen en veteranencafés die je bezocht.
Beste Frank, namens de hele defensieorganisatie wil ik je van harte bedanken voor je uitzonderlijke inzet. Ik wens jou, samen met je dierbaren, alle geluk in deze volgende fase.
En dan kom ik bij viceadmiraal Boots.
Beste Boudewijn, Bud,
Jij bent vanaf vanmiddag de nieuwe Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht – verantwoordelijk voor het wel en wee van 69.000 militairen, burgers en reservisten en ruim 100.000 veteranen. Ik ben ervan overtuigd dat jij de juiste man op de juiste plek bent. Als voormalig plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten ken je de defensieorganisatie door-en-door.
Ik heb dat in mijn eerste maanden als minister van dichtbij mogen meemaken, de maanden waarin je mij wegwijs maakte en we regelmatig samen optrokken. Je kent Defensie in al haar facetten: al haar mooie en ook al haar minder mooie kanten. Want ook die laatste moeten bij de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht in goede handen zijn.
Met jarenlange ervaring in zowel operationele als strategische rollen begrijp jij als geen ander de dynamiek en de uitdagingen waar onze mensen en hun families mee te maken krijgen. De toenemende onrust in de wereld, het grotere beroep op Defensie en onze focus op hoofdtaak 1 stellen ook aan het werk van de IGK nieuwe eisen. De uitdagingen zijn groot, maar de kansen om het verschil te maken zijn dat ook.
Je hebt de afgelopen weken met de rugzak door Borneo gereisd – uitgerust en klaar om deze nieuwe klus op je te nemen. Ik wens je daarbij alle succes en zie uit naar de voortzetting van onze samenwerking.
Dank u wel.