Toespraak minister Ollongren bij de uitreiking van de 1e Francien de Zeeuw-penning
Toespraak van minister Ollongren (Defensie) bij de uitreiking van de 1e Francien de Zeeuw-penning op 27 mei 2024.
Geachte aanwezigen, commandanten, beste familieleden van Francien de Zeeuw, beste genomineerden, goedemiddag,
Van harte welkom. U bent aanwezig bij een bijzonder moment in de geschiedenis van de Nederlandse krijgsmacht: het is de 1e uitreiking van de Francien de Zeeuw-penning.
Een onderscheiding voor en door ons sterkste wapen: de medewerkers van Defensie. Voor de pioniers, voor de baanbrekers en voor de wegbereiders. Die ons laten zien dat het ook anders kan, soms zelfs anders moet. Want uniform is het pak, niet de mens.
Het aantal conflicten in de wereld neemt toe, en daarmee ook het besef dat vrede en vrijheid niet vanzelfsprekend zijn. We hebben een sterke krijgsmacht nodig. Een krijgsmacht die een afspiegeling vormt van de samenleving die onze militairen beschermen.
Dit is niet alleen een moreel streven, maar dit is ook bittere noodzaak in de wereld waarin we leven. We weten het allemaal: gemengde teams zijn weerbaarder, innovatiever en sterker.Of, zoals de Amerikaanse predikant en burgerrechtenactivist Jesse Jackson het mooi zei:
“Inclusion is not a matter of political correctness. It is the key to growth
De kracht van Defensie hangt af van het vermogen om een bredere groep aan ons te binden. Want hier ligt een enorm potentieel, en we hebben niet de luxe dit onbenut te laten. Ga maar na: 18% van het defensiepersoneel is vrouw; kijk je naar militairen dan zakt dit verder naar 12%.
We hebben het hier over de helft van de bevolking. Dat is een makkelijke rekensom.
Diversiteit en inclusie zijn in zekere zin een onmisbare force multiplier. Door verschillende kwaliteiten, achtergronden en perspectieven te bundelen, te boeien en te binden kan Defensie vandaag werken aan het antwoord op de dreigingen van morgen.
Leave no one behind. Bij de krijgsmacht kennen we die uitdrukking maar al te goed. Die zorg voor elkaar moeten we ook buiten het slagveld waarmaken. Zorg voor een omgeving waarin ieders kwaliteiten tot hun recht kunnen komen.
Dat is ontzettend belangrijk. Waarin mensen kunnen groeien en ruimte is voor verschillende perspectieven. Want we hebben al het talent nodig.
Dus durf door de ogen van een ander naar de wereld te kijken, een belangrijke studie in opdracht van onze plaatsvervangend directeur-generaal Beleid, luitenant-generaal Elanor Boekholt-O’Sullivan. Zij is Topvrouw van het Jaar. Voor zover u haar niet kent. Vermaard is haar ‘verzetsdaad’ haar stropdas af te doen, als symbool voor het gebrek aan vrouwelijke uniformen en scherfvesten.
Ze stelt hiermee de beeldvorming over Defensie aan de kaak. En doorloopt op dit moment samen met een vrouwelijke aspirant-militair het hele selectieproces, om te kijken hoe dit beter kan. Beter moet.Leave no one behind.
Diversiteit en inclusie zijn een morele verantwoordelijkheid. Defensie wil een goede werkgever zijn, waar mensen respectvol en gelijkwaardig met elkaar omgaan. Onze legitimiteit als zwaardmacht van de staat is sterker als we een afspiegeling zijn van de samenleving die we dienen en beschermen.
Er is ook een strategische noodzaak. In een steeds complexere wereld heeft de krijgsmacht alle talenten en perspectieven nodig om effectief te kunnen opereren.
Een cyberoorlog is anders dan een grondoorlog. AI en kwantumtechnologie vragen andere capaciteiten dan heldhaftigheid en fysieke moed.
Nu oorlogen dichterbij komen moet Defensie bovendien groeien. Militairen, burgers, reservisten, Dienjaar of werkstudent – we hebben iedereen nodig. Leave no one behind
Daarom ben ik blij en trots dat ik vandaag de allereerste Francien de Zeeuw-penning mag uitreiken. 80 jaar nadat Francien de Zeeuw in 1944 als 1 van de 1e vrouwelijke militairen toetrad tot de krijgsmacht, eren we vandaag in haar naam andere pioniers.
Het gaat over collega’s die met moed, creativiteit en doorzettingsvermogen bijdragen aan een sterkere krijgsmacht. Die net als Francien de Zeeuw door een glazen plafond breken – kijkend naar boven …
Ik spreek bewust over pioniers – meervoud. Want we kennen deze penning vandaag toe aan 1 persoon, maar deze zaal zit vol genomineerden.
Het is belangrijk om te benadrukken dat jullie door collega’s zijn genomineerd. Zij zien wat jullie doen en waarderen jullie inspanningen. Jullie vormen een inspiratiebron, met jullie moed om tegen de stroom in te zwemmen, de norm ter discussie stellen. Het is belangrijk dat je dat doet en dat dat gezien wordt.
Voordat ik overga tot de uitreiking van de onderscheiding, vertel ik u graag nog wat meer over de persoon achter de penning.
Francien de Zeeuw was een markante persoonlijkheid. Bevlogen en moedig. Heroïsch, feministisch. Autonoom, soms een tikkeltje tegendraads. Haar citaten omringen ons op de banners.
Door haar kwamen de 1e vrouwen bij de krijgsmacht, meer vrouwen. Zij vond nieuwe wegen om nieuwe doelgroepen aan Defensie te binden.
Ze was, zo zei ze zelf, ‘gewoon niet het type om stilzwijgend aan de zijlijn te blijven staan.’ Een uitspraak die Defensie typeert, de aanwezigen, de genomineerden hier in het bijzonder.
Beste genomineerden,
De selectiecommissie, onder leiding van plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, Viceadmiraal Boots, heeft uit 24 inzendingen een keuze gemaakt. Dat was natuurlijk niet makkelijk.
De 1e Francien de Zeeuw-penning gaat voor zijn onvermoeibare inzet voor meer bewustwording over autisme naar… luitenant-kolonel Marc van der Burgh.
Marc, toen jij in 2013 de diagnose kreeg, viel er voor jouzelf veel op zijn plek. Maar aan 1 ding bleef je je storen: de negatieve beeldvorming rond autisme.
Sindsdien ben je non-stop bezig dat beeld bij te stellen. Binnen en buiten Defensie. Als autisme-ambassadeur en mede-initiatiefnemer van de Autisme Ambassade, als ondersteuner van het Kenniscentrum Autisme en als trainer in workshops aan leidinggevenden, hulpverleners en afdelingen met een autistische collega.
Je 1e wapenfeit was zeker een belangrijke aanpassing op de vacaturesite van Defensie. Daar stond letterlijk, en ik citeer:
“Als je autisme hebt, kun je niet werken bij Defensie.”
Je stuurde een mailtje en sprak met psychologen en met keuringsartsen. Kijk naar mij, voor u staat een militair met een mooie loopbaan en een leidinggevende functie, die op missie is geweest in Bosnië en Afghanistan én toevallig heb ik autisme.
Kort daarna verdween het zinnetje van de website. Leave no one behind
Dit zijn het soort persoonlijke verhalen die overtuigen. Je bent open over je eigen ervaringen als mens en officier met autisme, je geeft anderen de moed datzelfde te doen en zorgt zo voor de broodnodige aandacht voor neurodiversiteit. Een boegbeeld dat de kar niet alleen trekt, maar de kar ook deels heeft ontworpen.
Het is mij een groot genoegen jou vandaag de Francien de Zeeuw-penning te mogen overhandigen. Namens de hele Defensieorganisatie dank ik je voor je moed, doorzettingsvermogen en inspiratie.
Voordat ik overga tot de overhandiging wil ik een oproep doen aan jullie allen: wees een ambassadeur. Blijf nieuwsgierig naar elkaar, koester verschillen, ook al ken je soms de handleiding niet. Blijf van elkaar leren en in elkaar verdiepen.
Met alle vertrouwen zie ik volgend jaar de uitreiking van de 2e Francien de Zeeuw penning tegemoet.Als eerbetoon aan hen die Defensie sterker maken.
Ik dank u, de aanwezigen en in het bijzonder de familieleden van Francien de Zeeuw, de genomineerden en het team dat deze mooie dag mogelijk heeft gemaakt.
Graag sluit ik af met de woorden:
Leave no one behind