Toespraak minister Robbert Dijkgraaf bij het uitreiken van de Erfgoedvrijwilligersprijs 2023
Minister Dijkgraaf (OCW) mocht op vrijdag 1 december 2023 de Erfgoedvrijwilligersprijs 2023 uitreiken. Dat gebeurde in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.
[het gesproken woord geldt]
Goedemiddag allemaal!
Op deze passende plek, waar de waarde van erfgoed haast voelbaar is. Dat ligt niet alleen aan de locatie, maar ook aan de mensen op dit podium én in deze zaal. Aan jullie: de bierbrouwers, boekdrukkers en buitengewone vertellers uit Hilvarenbeek, Gouda en Apeldoorn.
Wat prachtig dat ik vanmiddag bij jullie mag zijn. Jullie zetten je allemaal in voor een stuk erfgoed. Maken het toegankelijker, tastbaar, beter beleefbaar.
Jullie vertelden net al in jullie eigen woorden wat jullie vrijwilligerswerk inhoudt. Toch wil ik nog even inzoomen op alle genomineerden.
Beginnend bij Museumbrouwerij De Roos.
Eigenlijk zorgen jullie voor 2 stukken erfgoed: het rijksmonument waarin de brouwerij is gevestigd, en het oude ambacht van bierbrouwen. Dat doen jullie met elkaar. Met zo’n 130 man sterk: van de bierbrouwers tot de rondleiders en de bardienders. Het mooie vind ik dat jullie nog meer doen. Want jullie zorgen niet alleen voor erfgoed, maar ook voor elkaar. Van het Rooskoor, tot wandelclub de Heideroosjes en fietsclub de Traprozen. Jullie zijn een toonbeeld van hoe erfgoed verbindt.
Dat brengt mij bij de 2e club genomineerden: Drukkerswerkplaats Gouda. Gouda, een van de Nederlandse broedplaatsen van de boekdrukkunst. En die eeuwenoude traditie houden jullie in ere met 3 antieke persen, zes bokken en zo’n 120 letterkasten. Daarmee weten jullie de meest imposante boekuitgaven te maken. En dan vergeet ik bijna het belangrijkste instrument: jullie eigen handen. Want boeken op deze wijze maken, vraagt om precisiewerk. Om geduld, toewijding en vakmanschap.
Dan, tot slot, de 3e groep genomineerden: Vertelgenootschap Apeldoorn. Met weloverwogen woorden weten jullie de geschiedenis tot leven te wekken. Een nieuwe dimensie toe te voegen aan de monumenten in en rondom Apeldoorn. Door zelf onderzoek te doen, verhalen te schrijven en te vertellen. Dat is een kunst, een ambacht op zich. En daarmee geven jullie een nog persoonlijker inkijkje in de wereld achter deze monumenten.
Indrukwekkend om te zien hoe jullie je als vrijwilligers inzetten voor erfgoed. En dat doen jullie allemaal op je eigen, unieke manier. Hetzelfde geldt voor de 54 andere inzendingen van dit jaar.
Het laat zien hoe breed het erfgoedveld is. Hoe rijk de collectie Nederland is. Een collectie die wordt gevormd door onder meer gebouwen, schilderijen, ambachten en verhalen.
Jullie voegen daar allemaal iets aan toe. Zorgen ervoor dat de rijkdom van ons erfgoed behouden blijft. Laten zien hoe springlevend en gevarieerd erfgoed eigenlijk is.
Dat doen jullie allemaal op een toegankelijke manier. Jullie brengen het erfgoed bij de mensen. Toepasselijk, want erfgoed draait om mensen.
Het gaat over vroeger, over nu, maar vooral ook over wat we willen doorgeven aan volgende generaties. Dat is mensenwerk. En dat doen we met zijn allen.
Jullie zijn dus onmisbaar. Allemaal. Toch kan ik deze prijs maar aan 1 groep vrijwilligers uitreiken.
Ik laat jullie niet langer in spanning. Het is mijn eer om te onthullen wie dit jaar de winnaar van de Erfgoedvrijwilligersprijs is.