Spreektekst minister Harbers bij aftrap Luchtvaart in Transitie
Toespraak van minister Harbers (IenW) bij de aftrap van van het programma Luchtvaart in Transitie. Deze vond plaats in de Fokker terminal in Den Haag op 15 februari 2023.
Beste mensen,
Heel mooi om vandaag met jullie te aftrap te markeren van het programma Luchtvaart in Transitie. Ik wil graag meteen iets laten zien wat Luchtvaart in Transitie symboliseert en wat ook veel zegt over de positie van Nederland als innovatief luchtvaartland.
Ik heb iets meegenomen. Ik leg het weer neer want het is nogal kostbaar. Jullie zien het op de foto achter mij. Ik heb het in bruikleen gekregen van het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum, waarvoor dank! Zij hebben dit gemaakt in opdracht van Boeing.
Dit is een klein maar betekenisvol onderdeel van een helikopter die nog gebouwd moet worden. Wat is hier zo bijzonder aan?
Het is volledig gemaakt van magnesium. En het is geprint met een 3-D printer. Volgens de experts is dit uniek omdat nog nergens anders magnesium geprinte onderdelen gemaakt zijn in deze omvang, met deze complexiteit en in deze kwaliteit.
Dit is een belangrijke doorbraak omdat het aantoont dat de techniek werkt. En je bereikt hiermee 30 tot 40 procent aan gewichtsbesparing. Minder gewicht betekent minder uitstoot: dit is dus weer een stap dichter bij emissieloos vliegen.
Een prachtig staaltje innovatieve technologie uit de Nederlandse polder. Dit kunnen nog maar weinig partijen in de wereld en dat is dus best iets om trots op te zijn!
Ik vind het zeer inspirerend – ik hoop jullie ook! Het laat zien dat Nederland een sterke positie heeft in de luchtvaart, als innovatieve toeleverancier van luchtvaart-onderdelen.
Bovendien laat het ook zien waar wij voor staan met Luchtvaart in Transitie. Want dit is nog een relatief klein onderdeel, bedoeld als demonstratie.
Waar we naar toe willen is dat dit soort innovaties grootschalig worden toegepast. Dát is nu precies het doel van het programma Luchtvaart in Transitie. Het is bedoeld om de kennisontwikkeling te versnellen en meer partijen bij elkaar te brengen om zo stap voor stap die schone, stille en efficiënte luchtvaart daadwerkelijk te realiseren.
Een mooie, interessante klus! Het helpt natuurlijk enorm als er iemand is die deze klus kan trekken. Heel goed dat we vandaag de nieuwe directeur bekend konden maken: Ron van Manen: ik wens je veel plezier en succes!
Geen betere locatie om de aftrap van dit programma te markeren dan de Fokker Terminal. Bijna 60 jaar lang zat hier de luchtvaartschool. Een echt werkplaats van de toekomst.
Vele honderden leerlingen werden hier opgeleid om eerdere transities in de luchtvaart te realiseren. Denk aan de overgang naar de straalmotor. De slag naar eerst nog grotere en snellere vliegtuigen. En later -na de jaren 70- de slag naar zuinige en efficiëntere toestellen. Nu dus de transitie naar emissieloos vliegen.
De pitches vandaag lieten zien wat daarvoor nodig is en waar het programma Luchtvaart in Transitie kansen ziet. We gaan stappen zetten met vliegen op waterstof. Bestaande vliegtuigen ombouwen. In 2027 het 1e passagierstoestel met waterstof over het Kanaal: een prachtige mijlpaal.
Stappen met nieuwe toepassingen van lichtere materialen, zoals titanium, composiet en magnesium.
Zorgen voor voldoende personeel: afspraken maken over voldoende opleidingsmogelijkheden, stageplekken en acties om jonge mensen te werven en te houden voor de luchtvaart.
Met het programma willen we meer private en publieke partijen in de luchtvaartsector samenbrengen, zorgen voor betere test-mogelijkheden en een betere innovatie-infrastructuur. Op die manier willen we een versnelling afdwingen.
Onze ambitie is heel scherp: in 2050 een klimaatneutrale luchtvaart met zo min mogelijk CO2-uitstoot. In 2070 volledig emissieloos.
Voor buitenstaanders klinkt dat wellicht ver weg. Maar als je bedenkt dat vliegtuigen zo’n 20 jaar meegaan kun je nog twee keer een grote slag maken richting schonere en stillere vliegtuigen.
Nederland is sterk als luchtvaartland, van oudsher. We hebben een traditie met grenzen verkennen en verleggen, met pioniers als Fokker en Plesman. Steeds zoekend naar nieuwe mogelijkheden om internationaal samen te werken en te innoveren.
Diezelfde eigenschappen hebben we ook nu weer heel hard nodig. Er zijn doorbraken nodig om emissieloos vliegen te realiseren. Er liggen kansen. Ons land kan aanjager worden van een duurzame luchtvaart.
Daarom ben ik zeer blij dat het programma Luchtvaart in Transitie steun heeft gekregen van het Nationaal Groeifonds. Dat is een duidelijke erkenning van het belang. Daar is keihard aan gewerkt door veel verschillende partijen, en ik feliciteer jullie daar hartelijk mee! Ik sta helemaal achter de ambitie en de doelen van dit programma.
Ook op andere manieren wil ik zorgen voor prikkels om de luchtvaart te laten verduurzamen. Zo werk ik bijvoorbeeld aan een CO-2-plafond voor de Nederlandse luchtvaart. Het kabinet zal hier dit kwartaal een besluit over nemen. CO-2 doelen worden hiermee geborgd en dat is belangrijk voor investeringen in innovaties.
Ook gaan we elektrisch vliegen stimuleren, te beginnen in het Caribische deel van het Koninkrijk. Aan de grond willen we dat de vliegtuigen duurzaam gaan taxiën. En wat duurzame brandstoffen betreft: we zetten in op een bijmengverplichting van 14%. Dat is een hogere ambitie dan de EU nu heeft.
Belangrijke aanjager van die verduurzaming is ook de Duurzame Luchtvaarttafel waarin onder meer luchthavens, luchtvaartmaatschappijen, kennisinstellingen en brandstofproducenten en de maakindustrie zijn verenigd. Ik ben blij met de aanstelling van Lodewijk Asscher als voorzitter en ik vertrouw hem die rol van aanjager zeer toe.
Beste mensen, tot slot nog even terug naar het magnesium-onderdeel. Alleen dit onderdeel al laat zien dat Nederland alles in huis heeft om koploper te worden in de verduurzaming van de luchtvaart.
We hebben veel kennis, uitstekende faciliteiten en internationale banden om technologieën en oplossingen te ontwikkelen en naar de markt te brengen. Er is nog veel meer kennis nodig om tot de schone, stille luchtvaart te komen die we voor ogen hebben. Er zijn nog veel meer doorbraken nodig om een sterke en gezonde luchtvaart door te geven aan toekomstige generaties.
Het moet gezamenlijk, het moet sneller en het moet grootschaliger. Het programma Luchtvaart in Transitie biedt hiervoor de kansen.
Laten we ons daar samen voor inzetten! Ik kijk ernaar uit en veel dank vast voor alle inzet!