Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 7 maart 2025
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Schoof na afloop van de ministerraad op 7 maart 2025. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Steun aan Oekraïne (1)
SCHOOF
Goedemiddag. Vandaag hebben wij uiteraard gesproken over de situatie in Oekraïne. Zelf heb ik een toelichting gegeven over de besprekingen gisteren tijdens de ingelaste Europese Raad in Brussel. De veiligheid van Oekraïne is de veiligheid van Europa en daarmee ook van Nederland. Daarom is het zo belangrijk dat er duurzame vrede komt, daarover kan geen misverstand bestaan. Dat betekent in eerste plaats dat we Oekraïne onverminderd moeten blijven steunen in hun strijd. In de tweede plaats moet er een plan komen voor robuuste veiligheidsgaranties om Oekraïne en ons gehele continent te beschermen en verdere Russische agressie af te schrikken als er vrede is. Daarbij blijven de VS een belangrijke bondgenoot. Maar duidelijk is wel dat we als Europa eerst stappen moeten zetten voordat we naar VS kijken. Ten derde is duidelijk dat we onze Europese defensie moeten versterken. Alleen zo kunnen we staan voor eigen veiligheid. De Commissie werkt hiervoor op korte termijn een aantal voorstellen uit. Die zullen we uiteraard zo snel mogelijk in Tweede Kamer bespreken.
Samenwerking Benelux
Duidelijk is dat we als Europa aan de slag moeten. In tijden van grote geopolitieke verschuivingen en onzekerheid is het van groot belang om internationaal samen te werken. In het bijzonder in Europa. Daarom reis ik volgende week dinsdag met de pas aangetreden Belgische minister-president De Wever af naar Luxemburg, waar wij samen zullen spreken met de Luxemburgse minister-president Frieden. Benelux-samenwerking gaat ver terug en is van oudsher sterk. Diverse grensoverschrijdende vraagstukken pakken we samen aan. Daarnaast goed om elkaar te spreken in aanloop naar de volgende ER eind maart en te bespreken hoe we op belangrijke Europese dossiers, zoals versterking-defensie, concurrentievermogen en migratie, samen kunnen optrekken. Ook mijn bezoek aan premier Meloni in Rome een dag later staat voor een belangrijk deel in het teken van de deze onderwerpen. Ik zie uit naar de gesprekken en praat u hierover graag volgende week bij.
Asielwetten
Tot slot hebben wij vandaag in de ministerraad een aantal belangrijke besluiten genomen over asiel, te weten: de asielnoodmaatregelenwet en de wet tweestatusstelsel. In de laatste ministerraad van vorig jaar hebben deze wetsvoorstellen vastgesteld en voor advies naar de Raad van State gezonden. Die adviezen zijn verwerkt in uitgebreide Memories van Toelichting en in nadere rapporten. Deze worden nu met de wetsvoorstellen naar de Kamer gestuurd. De wetsvoorstellen – samen met andere maatregelen die door het kabinet zijn genomen – dragen bij aan vermindering van de instroom en hebben tevens een positief effect op de terugkeer. Denk aan vreemdelingen die geen recht hebben op verblijf en vreemdelingen die terug kunnen wanneer de veiligheidssituatie in hun land van herkomst verbetert. Door minder instroom en meer terugkeer neemt ook de druk af op IND en op de asielopvang, en daarmee de druk op huisvesting, zorg en onderwijs. Kortom, met de besluitvorming van vandaag wordt een volgende stap gezet op één van de topprioriteiten van dit kabinet: zorgen dat we grip krijgen op migratie.
Steun aan Oekraïne (2)
WESTER (RTL)
Meneer Schoof, kunt u nog eens uitleggen hoe dat misverstand nou precies heeft kunnen ontstaan over die 3,5 miljard voor Oekraïne die u afgelopen woensdagavond in het debat heeft toegezegd?
SCHOOF
Ik denk dat zeg maar de kern van waar we het met elkaar over hebben in de huidige geopolitieke situatie is dat Nederland Oekraïne onverminderd blijft steunen op politiek, militair, financieel, terrein. Dat staat ook in het hoofdlijnakkoord, staat ook in het regeerprogramma. We hebben altijd gezegd ‘als er meer nodig is, dan zullen we meer doen’. Dus heeft het kabinet in de laatste twee maanden van 2024 al 2 miljard euro aan militaire steun gerealiseerd door steun naar voren te halen en de huidige steun zullen we continueren. En dat betekent dat in lijn met de voorgaande steun nog eens 3,5 miljard euro wordt gereserveerd om de huidige (onverstaanbaar, red.) steun te continueren. En de actualisatie daarvan wordt verwerkt bij de Voorjaarsnota. En hiermee kunnen we al in 2025 extra verplichtingen aangaan en dat betekent extra drones, munitie, artillerie, luchtverdediging voor Oekraïne en daarmee een bijdrage aan de vrede. En dat is waar het in essentie bij dit kabinet om gaat.
WESTER
Ja, tot zover het formele statement dat op papier staat. Maar kunt u nog eens even uitleggen hoe het misverstand heeft kunnen ontstaan? Want Geert Wilders bijvoorbeeld en ook andere bewindslieden van zijn politieke beweging zagen dat een stukje anders, vanmorgen vroeg nog.
SCHOOF
Ja, maar ik probeer ook tegelijkertijd zeg maar het belang van datgene waar we met elkaar voor staan elke keer te benadrukken, want daar gaat het uiteindelijk over. En de ontwikkelingen in de agressieoorlog van Rusland in Oekraïne volgen elkaar snel op. En in het debat deze week heb ik nog eens herhaald dat de steun aan Nederland onverminderd is. En ik heb uitgelegd hoe die 3,5 miljard, als je kijkt naar de afgelopen jaren, hoe die 3,5 miljard tot stand is gekomen. Dat is belangrijk. En daarover hebben we natuurlijk ook vandaag in de ministerraad gesproken.
WESTER
Ja, dit klinkt allemaal op zich heel logisch. Maar hoe kan het dan dat deze mensen het niet zo logisch vonden, dat ze zich wat overvallen voelden?
SCHOOF
Nee, maar ik blijf herhalen dat het belangrijke verhaal is dat we de Oekraïne willen steunen. Dat is waar het over gaat. Dat er vervolgens zeg maar allerlei, laat ik zeggen, niet voor niks hebben we ook vanochtend in de ministerraad daar eens goed met elkaar over gesproken, de 3,5 miljard staat. Die gaan we verwerken bij de Voorjaarsnota en die gaan we in de Voorjaarsnota natuurlijk ook wegen, ten opzichte van bij het hele besluitvormingsproces van de Voorjaarsnota, ten opzichte van de vele prioriteiten die er moeten zijn.
WESTER
Ja, maar dat moest vandaag allemaal gerepareerd worden. Nogmaals, er ontstond gedoe over. Andere bewindslieden voelden zich overvallen. Die hadden het gevoel dat er misschien een een-tweetje was met bewindslieden van de politici van de VVD. Dat misverstand, had dat niet voorkomen kunnen worden, als het zo simpel is als u het uitlegt?
SCHOOF
Soms moet je snel schakelen. De internationale situatie vraagt om snel schakelen. De internationale situatie in de wereld verdient echt alle aandacht. En dan is het belangrijk dat we als Nederland er ook internationaal goed staan. Daarom heb ik ook in het debat gezegd wat ik heb gezegd. Daarover hebben we vandaag in de ministerraad een goed gesprek gehad.
WESTER
En u moest zo snel schakelen in dat debat dat u niet even de tijd had van tevoren om te zeggen ‘jongens, dames en heren, ik ga dit nog even een keer herhalen, want zo hebben we het afgesproken in het regeerprogramma’?
SCHOOF
We hebben er vandaag in de ministerraad goed over gesproken en er is geen enkel misverstand in het kabinet en tussen de coalitiepartijen dat datgene wat in het hoofdlijnakkoord staat en wat in het regeerprogramma staat, namelijk: blijvende of onverminderde steun aan Oekraïne, en dat is waar ik me op baseer.
WESTER
Er is nu geen enkel misverstand meer blijkbaar, maar het was er wel en dat is nu opgehelderd?
SCHOOF
De 3,5 miljard staat.
WESTER
Die staat gewoon en iedereen is daarmee akkoord? En heeft u Geert Wilders erover nog gesproken daarna?
SCHOOF
Met wie en wanneer, maar dat weet u, want dat antwoord heb ik wel eens vaker gegeven, ik spreek met alle fractievoorzitters met enige regelmaat en ik doe er nooit mededelingen over wanneer ik dat wel of niet doe.
WESTER
Maar als u zo vaak spreekt, had u ze dan niet beter even van tevoren kunnen spreken over die 3,5 miljard? Dan was al dat gedoe voorkomen geweest.
SCHOOF
Ja, maar u blijft daar steeds naar vragen en ik probeer elke keer het belang te benadrukken.
WESTER
Omdat ik steeds geen antwoord krijg.
SCHOOF
Ja, dat klopt, omdat ik elke keer het belang wil benadrukken waar we het over hebben. Namelijk het belang van onverminderde steun aan Oekraïne. Dat is waar het over gaat in de huidige geopolitieke context, als het gaat over de veiligheid van Europa, als het gaat uiteindelijk ook om de veiligheid van Nederland, vind ik dat belangrijk en dat staat voor mij centraal.
WESTER
Oké, dat snap ik allemaal, maar een deel van uw coalitiegenoten snapte dat waarschijnlijk met enige vertraging.
SCHOOF
Ja, maar ik zei ook: we hebben er in de ministerraad vanochtend goed over gesproken, maar over de ministerraad doe ik verder ook allemaal geen mededelingen. Maar de 3,5 miljard van de Oekraïne wordt gewoon netjes verwerkt bij de Voorjaarsnota en dan komen ook alle onderwerpen die voor het kabinet en voor de coalitie en ook voor Nederland belangrijk zijn, aan de orde.
HOEDEMAN (AD)
Ja, meneer Schoof, de laatste keer dat de ministerraad zo lang vergaderde, was het kabinet bijna gevallen. Hoe is de situatie nu?
SCHOOF
We hebben in buitengewoon goede sfeer vanochtend en vanmiddag vergaderd. We hadden ook de nodige onderwerpen. Oekraïne hebben we overigens over de 3,5 miljard, maar we hebben ook gewoon over Oekraïne gesproken. Ik herinner me dat u de vorige keer nog uitermate verbaasd was, u of uw collega’s, daar wil ik even van af zijn, over het feit dat die vergaderingen zo kort waren in de ministerraad, want de hele wereld staat in brand. Daar hebben we vandaag echt goed aandacht aan besteed. We hebben aandacht besteed aan de kaderbrief van Financiën. We hebben aandacht besteed aan de asielwetgeving. We hebben aandacht besteed aan de problematiek bij DJI. Dat zijn stuk voor stuk allemaal belangrijke onderwerpen die vandaag aan de orde zijn gekomen. Gewoon in een goede sfeer en verder geen enkele hang waar dan ook naar, behalve om er met elkaar uit te komen.
HOEDEMAN
Oké. Ik heb net geluisterd naar de pogingen van collega Frits Wester. En daaruit leid ik af: er zijn twee smaken: óf u had uw collega’s eerder moeten meenemen, óf een deel van de bewindsliedenploeg heeft zitten slapen. Wat van de twee is het?
SCHOOF
Nee, het kabinet staat voor de steun in Oekraïne, het belang van de vrede in Oekraïne, het belang van vrede en veiligheid van Europa en daarmee van Nederland.
HOEDEMAN
Ja, dat vroeg ik niet.
SCHOOF
Nee, dat weet ik, maar dat is wel mijn antwoord.
HOEDEMAN
Ja, maar dat is geen antwoord.
SCHOOF
Dat is datgene waar ik voor sta. Wat ik belangrijk vind om ook hier en ook in Nederland elke keer te benadrukken, niet de discussie over wie, wat, waar, wanneer, maar de discussie over: waar staat het kabinet voor? Het kabinet staat voor die onverminderde steun.
HOEDEMAN
Op het gevaar af dat u de komende drie vragen dezelfde antwoorden blijft geven, stel ik ze toch: is het niet moeilijk dat u als minister-president in tijden van oorlog moet dealen met een grootste regeringspartij die problemen heeft met extra geld en manschappen voor Oekraïne?
SCHOOF
Ja, ik voel mij door de coalitiepartners, en dat geldt in het kabinet en dat geldt ook buiten het kabinet, in alles wat ik internationaal doe, buitengewoon gesteund. Ik voel me ook door de Kamer gesteund. Dat we af en toe over sommige onderwerpen debat hebben, dat kan. Maar op hoofdlijnen voel ik mij echt gesteund. En voel ik mij als MP op geen enkele manier gehinderd in de gesprekken die ik ook internationaal voer.
HOEDEMAN
Maar als er dan toch gesputterd wordt… kijk, in Europa is, behalve dan Hongarije, wordt eenheid uitgestraald, zoals u gisteren zei. Maar als er gesputterd wordt door een coalitiepartner, dan straalt u geen eenheid uit.
SCHOOF
Ik vind dat dit kabinet eenheid uitstraalt. Ook in de besluiten die we ook vandaag allemaal weer hebben genomen, in de manier waarop we voor Oekraïne staan in het belang van de veiligheid van Europa en Nederland. En ik vind dat ik ook als minister-president, maar dan herhaal ik overigens net ook een vraag eerder van u, maar dat maakt onderdeel uit van die eenheid, dat ik in Europa en in de wereld al datgene kan doen wat nodig is om te zorgen dat we op de goede manier met Oekraïne bezig zijn, op een goede manier bezig zijn met vrede en veiligheid in Europa.
HOEDEMAN
Oké.
DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Ja, meneer Schoof, ik heb begrepen dat u vanuit drie smaldelen in het kabinet onder vuur bent genomen vandaag. Hoe voelde dat?
SCHOOF
Nee, we hebben een goed gesprek gehad vanochtend in de ministerraad in de goede sfeer.
DE WINTHER
Ja. Maar de vraag was hoe het voelde om uit drie smaldelen onder vuur te worden genomen over iets wat u heeft gedaan?
SCHOOF
Nee, maar als ik zeg dat we een goed gesprek hebben gehad, in goede sfeer, geef ik daarmee ook een impressie van datgene van hoe ik ervaren heb hoe het gesprek in de ministerraad is gegaan en de einduitkomst is dat er, dat zeg maar dit kabinet staat voor de steun aan Oekraïne.
DE WINTHER
Ja. Vindt u dat u iets verkeerd heeft gedaan?
SCHOOF
Ik ga mezelf niet lopen recenseren.
DE WINTHER
Nou ja, als wij het proberen te doen, dan doet u net alsof het niet gebeurd is de afgelopen 24 uur.
SCHOOF
Omdat ik het allerbelangrijkste vind dat we ook aan de Nederlanders laten weten waarom wij ons sterk maken voor een veilig Oekraïne, waarom wij ons sterk maken voor de vrede in Oekraïne, dat het in het belang is van Nederland en dat we tegen de achtergrond van het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma spreken over blijvende, of voor de liefhebbers onverminderde steun aan Oekraïne in dat belang en daarom kom ik daar elke keer op terug, omdat ik dat belangrijker vind dan datgene wat er de afgelopen dagen in Den Haag is gebeurd.
DE WINTHER
Ja, nou ja, ik wil echt niet iets afdoen aan hoe belangrijk dat is, ik weet niet of mensen hier in deze zaal of thuis of in de Kamer het met u oneens zijn in die analyse, de vraag is alleen wat er toch in hemelsnaam gaande is in uw kabinet, waarin uw vicepremiers voor de draaiende camera’s voorafgaand aan de ministerraad zeggen dat er een stevig gesprek moet komen omdat u kennelijk 3,5 miljard door de Kamer heeft gefietst, terwijl zij er niets van wisten. Dan is het toch niet zo raar om te vragen: heeft u zelf iets verkeerds gedaan?
SCHOOF
En dan kom ik aan het einde van de kabinetsmeeting met de mededeling naar aanleiding van de vragen dat we een goed gesprek hebben gehad, in goede sfeer, een doorwrocht gesprek mag u het ook noemen, dat is wat we vanochtend hebben gedaan op overigens tal van onderwerpen, maar ook over de vraag over Oekraïne, ook op het vraagstuk van 3,5 miljoen, en dat we daar gelijkluidende opvattingen over hebben, namelijk dat die steun aan Oekraïne belangrijk is in het kader van de vrede van Oekraïne.
DE WINTHER
Heeft u in het kabinet afspraken gemaakt om herhaling te voorkomen?
SCHOOF
Dan ga ik in op de gesprekken die in het kabinet hebben plaatsgevonden en we zullen ervoor zorgen dat we de Voorjaarsnota, dat we in die gesprekken die daarvoor moeten plaatsvinden, vindt een weging, de 3,5 miljard wordt daarin meegenomen en verwerkt en we hebben afgesproken dat we, en dat is een vrij logische conclusie die losslaat van die 3,5 miljard, namelijk dat we bij de Voorjaarsnota uiteindelijk willen komen naar een Voorjaarsnota die rechtdoet aan de verschillende belangen waar dit kabinet voor staat en die ook rechtdoet aan de verschillende belangen waar de vier dragende partijen voor staan.
DE WINTHER
Ja. Is dat ook een beetje de uitkomst dan geweest, de oplossing, de andere partijen te garanderen dat er ook nog genoeg geld voor hen overblijft als er straks bij de Voorjaarsnota het een en ander verdeeld moet worden?
SCHOOF
Het proces van die Voorjaarsnota is complex, dat weten we ook allemaal, want daar zijn mee- en tegenvallers, er is discussie over de CPB en de onderuitputting, dat worden allemaal hele ingewikkelde gesprekken en we hebben al vaker, ik heb hier ook al eerder een aantal dingen over de Voorjaarsnota gezegd, dat het een proces is wat enige regie verdient, zowel van de minister van Financiën in de eerste plaats, maar ook vanuit mij en elke keer is daarbij ook het uitgangspunt geweest, recht te doen aan die verschillende politieke belangen die er spelen. Dat heb ik ook in de Kamer afgelopen woensdag, maar ook twee weken geleden, toen het er al over defensie ging, steeds gezegd, die belangen, dat gaat dan over de 2% en meer dan 2%, laat ik het dan zo zeggen, heb ik ook steeds gezegd dat die belangen ten opzichte van de Kamer worden afgewogen en dat hebben we vandaag nog eens een keer tegen elkaar bevestigd.
DE WINTHER
Betekent dat dan nu dat u de regie over uzelf beter gaat voeren?
SCHOOF
Nee, dat betekent dat de regie in het kabinet en met de vier partijen die dit steunen, dit kabinet, dat we echt zorgen dat we de komende weken, want het gaat letterlijk nu over weken, vijf, je mag misschien stiekem zes zeggen, maar vijf, zes weken, moeten we die Voorjaarsnota maken en daarom is het belangrijk dat we echt heel zorgvuldig dat proces nu doorlopen en goed in de gaten houden: welke prioriteiten staan we voor? We zorgen er ook voor dat die vier partijen, dat is ook heel logisch, we zullen dat proces ook afronden met overleg met die politieke partijen, dat is natuurlijk ook logisch, dat gebeurt altijd, dat gaan wij ook doen, om te zorgen dat dat gedragen kan worden.
DE WINTHER
Oké, maar dan nog even… zeg maar over afronden, dat wil ik ook graag doen, maar ik wil toch ook wel heel graag van u iets horen over wat we nu de afgelopen weken zien gebeuren rond dit dossier. We hebben nu de afgelopen 24 uur gezien dat er twee coalitiepartijen ontevreden zijn, dat de leden van uw kabinet voorafgaand aan ministerraad zeggen dat ze een stevig gesprek met u moeten voeren over hoe dat is gegaan. We hebben eerder gehoord van andere bewindspersonen in het kabinet dat de manier waarop u heeft gehandeld rond de welwillendheid van het aanbieden van Nederlandse militairen richting een eventuele vredesmissie, dat het ook buiten hun kennis, instemming of wat dan ook is gebeurd, dan mag je toch wel op een gegeven moment vragen aan de hoofdverantwoordelijke waarom er elke keer in het kabinet onduidelijkheid over ontstaat en waarom die onduidelijkheid dan vervolgens naar buiten komt. En dan is de vraag: gaat u nou iets anders doen dan wat we de afgelopen weken hebben gezien?
SCHOOF
Ik kan me, laat ik zeggen, u mag alles vragen…
DE WINTHER
U geeft alleen geen antwoorden.
SCHOOF
Ik wil niet zeggen dat ik geen antwoorden geef, alleen, u kent allemaal het adagium: u mag alles vragen, maar ik ga over mijn eigen antwoord. Maar wat ik belangrijk vind naar aanleiding van uw vraag, en dan ga ik toch even terug naar de inhoud, is dat we een paar grote vraagstukken rondom vrede en veiligheid hebben te verhapstukken. Dat is in de eerste plaatsen op kort termijn de steun aan de Oekraïne. Dat is belangrijk. En het is elke keer belangrijk om uit te leggen waarom die steun belangrijk is. En die steun is belangrijk vanwege de vrede en veiligheid in Europa. En daarom ben ik ook blij dat we die steun ook daadwerkelijk kunnen geven en dat we daar in het kabinet vandaag ook geen misverstand over hebben. Dat is één. Twee is dat, als het gaat over de welwillendheid, waar u naar verwees, dat dat, dat heb ik ook in Kamerdebatten aangegeven, die welwillendheid gaat over de gesprekken voeren en die gesprekken voeren we volop. Nederland zit daar aan alle kanten bij. Dat is belangrijk. Maar dat betekent op geen enkele manier dat Nederland vooruitloopt op de besluitvorming over op welke manier of en op welke manier wij aan een dergelijke afschrikkingsmacht of vredesmacht, er worden verschillende namen voor bedacht, of en hoe we daaraan deelnemen. En drie: de discussie over defensie die vol onder druk staat in het kader van vrede en veiligheid in Europa en ook daar de verwachting is: daar zal meer geld heen moeten. Dat worden ingewikkelde debatten waarin wegingen moeten worden gemaakt ten opzichte van de vele zaken waar dit kabinet voor staat. Dat zijn de vraagstukken waar we nu voor staan. Dat zijn de vraagstukken waarvan ik ook hoop dat die ook de komende periode centraal staan, want daar heeft Nederland recht op om te zorgen dat we die afwegingen zorgvuldig maken en die afwegingen ook transparant doen, zodat iedereen in dit land begrijpt waarom we die keuzes maken en die keuzes ook kunnen dragen.
DE WINTHER
U gaat niets anders doen dan wat u de afgelopen weken heeft gedaan?
SCHOOF
Ik zorg ervoor dat, zoals ik al zei, dat iedereen deze besluiten kan dragen. Dat is mijn inzet en dat is mijn inzet al acht maanden. We zijn inmiddels acht maanden als kabinet bezig en dat blijft ook mijn inzet om dat te doen.
STANS (NIEUWSUUR)
Premier Schoof, ik blijft toch even hangen bij uw woordkeuze. U zegt steeds: het was een goed gesprek vandaag, maar heel Nederland heeft kunnen zien dat uw eerste vicepremier vanochtend op camera zei dat het een totale verrassing voor haar was en dat ze vervolgens zei: ik verlang een stevig gesprek met de premier. Wordt u dan binnen op een matje geroepen door de vicepremier?
SCHOOF
We hebben een goed gesprek gehad vandaag, onder andere hierover, maar we hebben alle onderwerpen goed besproken.
STANS
Maar u zegt telkens: een goed gesprek. Nederland heeft kunnen zien dat de eerste vicepremier was verrast en een stevig gesprek eiste. De andere vicepremiers wisten er ook niet van. Wat gebeurt daar dan binnen?
SCHOOF
Nee, u weet, ik kan geen mededelingen doen en wil ook geen mededelingen doen overigens, over de ministerraad, want dan schend ik de vertrouwelijkheid van de bespreking in de ministerraad. Dus het enige wat ik daarover zeg: het was een goed en doorwrocht gesprek.
STANS
U zei aan het begin van de persconferentie: Europa moet daadkracht uitstralen. Kunt u zelf daadkrachtig zijn als u uw eigen ministers, uw eigen vicepremiers, hiermee overvalt?
SCHOOF
Ik denk dat ik zeker daadkrachtig kan zijn, want ik heb voldoende ruimte. Zowel in het kabinet, als van de dragende partijen, als van de Tweede Kamer om datgene te doen wat nodig is om te zorgen dat we op termijn kijken of er vrede kan komen in Europa, om te zorgen dat we aan de veiligheid van vrede in Europa kunnen werken en daarmee in het belang van Nederland, aan de vrede en veiligheid van Nederland en dat is waar het mij om gaat. Dat is wat er op dit moment aan de hand is. Daar gaat het echte gesprek over en daarom dat ik het zo blijf benadrukken. Dan kan ik wel terug naar de microkosmos, maar het gaat echt om grote vraagstukken. En die grote vraagstukken, die verdienen de aandacht, die verdienen de aandacht in het kabinet. Daarom ben ik ook heel blij dat ik al twee grote debatten in de Kamer heb gehad. Ik ga ervan uit dat we er nog een paar krijgen. Dat is waarom we ook de intensivering van een aantal onderraden doen rondom deze gesprekken. Het gaat ergens over zeg ik via u tegen Nederland. Namelijk: vrede en veiligheid in Europa.
STANS
Maar bij die grote vraagstukken waar u het over heeft, heeft u wel de steun nodig van die microkosmos, van uw eigen bewindspersonen dus. En als die zijn overvallen, heeft u dan mandaat of voelt u dat mandaat? Want blijkbaar zit daar verschil in.
SCHOOF
Ja, ik heb hem en ik voel hem. En die is vandaag ook weer bevestigd.
STANS
Kan dit dan vaker gebeuren? Of zegt u: dit was nu een foutje, we hebben het nu goed uitgesproken, dit gaat u niet meer zien? Dat het kabinet eigenlijk niet met één mond praat?
SCHOOF
Nee, het kabinet praat altijd met één mond.
STANS
Nou, dat was dan net duidelijk niet te zien.
SCHOOF
Nou, men heeft vanuit zichzelf daarop gereageerd. Maar dit kabinet, er is eenheid in het kabinetsbeleid. En die eenheid in het kabinetsbeleid was er en is er.
STANS
Maar u bent de premier, u bent niet aan een partij gebonden, en dan zegt de vicepremier van met afstand de grootste fractie ‘ik weet van niks en ik eis een stevig gesprek’. Dat komt toch niet over als: we stalen daadkracht uit, we zijn één, juist op dit belangrijke moment, zoals u het zelf aangeeft?
SCHOOF
Ja, en dan hebben we de ministerraad gehad en dan hebben we een goede ministerraad gehad. We hebben in een goede sfeer de ministerraad gehad op tal van onderwerpen. We hebben nota bene ook de asielwetgeving, buitengewoon belangrijke prioriteit, hebben we vastgesteld. Ook niet eenvoudig. Daar kunt u zich alles bij voorstellen. En dat weten we met elkaar te fixen. Dat is wat dit kabinet doet. Dus we hebben een goed gesprek gehad over de Oekraïne, een goed gesprek gehad over de asielwetten, ik kan door op de Oekraïne en mevrouw Faber kan door met asielwetten. Ik vind dat niet niks.
STANS
Vindt u dan uiteindelijk ook dat uw vicepremiers, als ze die kritiek hebben, dat dan even binnen moeten doen en niet ‘s ochtends voor de camera zeggen, dat ze een stevig gesprek met de premier eisen?
SCHOOF
Nee, ik ga mijn vicepremiers niet recenseren en die gaan over hun eigen woorden, ga ik echt niet recenseren. Ik vind het belangrijk welk gesprek wij in huis hebben. En over dat gesprek kan ik hier helaas geen mededelingen doen. Dan vind ik het wel belangrijk dat we vanuit die ministerraad, zoals die geweest is, kunnen laten zien wat we doen, wat we gaan doen.
STANS
U ervaart niet dat u wordt beperkt door dit soort opmerkingen in uw werk, ook naar buiten toe, in de rest van Europa, dat u denkt ‘heb ik wel de echte steun’?
SCHOOF
Nee.
EK (SBS)
Meneer Schoof, u zegt ‘er is en er was eenheid van kabinetsbeleid’. Maar dat, met alle respect, dat was dus niet zo, want vanochtend gingen uw vicepremiers tegen dat kabinetsbeleid in.
SCHOOF
Nee.
EK
Door te zeggen dat zij verrast waren door die 3,5 miljard en dat ze daar nog maar eens even stevig over moesten gaan praten en eigenlijk daar wat terug voor wilden, gaan zij niet in tegen uw kabinetsbeleid?
SCHOOF
Nee. Nee, tegen ons kabinetsbeleid. Tegen het kabinetsbeleid. En dat hebben we vandaag met elkaar nogmaals goed besproken. Het resultaat is dat we, dus we hebben de onverminderde steun aan de Oekraïne kunnen doen. Dat we echt ook een paar andere stevige onderwerpen vandaag hebben besproken, dat we dat in goede sfeer hebben besproken. Dus ik vind het belangrijker wat er aan het eind van de ministerraad wordt gezegd, dan aan het begin.
EK
Maar aan het begin gaat er publiekelijk, gaan uw vicepremiers tegen u in, dat ziet iedereen, hier in Nederland, in de wereld. U houdt het dan bij: ik heb daarna een goed gesprek achter gesloten deuren gehad en nu doen we weer alsof alles koek en ei is. En dat gebeurt eigenlijk telkens, want afgelopen dinsdag stond u ook voor de camera en zei u tegen Jaïr, die u een vraag stelde over die eenheid van kabinetsbeleid: waar komt die vraag vandaan? Er is gewoon eenheid van kabinetsbeleid.
SCHOOF
Ja.
EK
Terwijl dat nu dus niet zo blijkt te zijn. Mensen denken wel degelijk anders over die 3,5 miljard.
SCHOOF
Nee, maar we hebben vandaag besloten dat zeg maar die wordt gewoon verwerkt bij de Voorjaarsnota. Dus er is wel degelijk eenheid van het kabinetsbeleid.
EK
Maar heeft u dan bijvoorbeeld mevrouw Agema iets beloofd, want die wilde er eigenlijk wat voor terugzien, net zoals de heer Wilders ook heeft gezegd in de Kamer, dat ze daar ook daadwerkelijk wat voor terugkrijgt?
SCHOOF
Nee, over alles wat links en rechts gezegd wordt, ook in de Kamer, hebben we steeds van gezegd dat komt terug bij de Voorjaarsnota. Dat heb ik overigens ook in het Kamerdebat tegen de heer Wilders gezegd. De afgelopen keren ook, twee weken geleden, dat bij de Voorjaarsnota, dan worden de wegingen gemaakt en dan kijken we op welke manier de middelen uiteindelijk kunnen worden gealloceerd.
EK
Oké, dus die 3,5 miljard is eigenlijk nog helemaal niet zeker?
SCHOOF
Nee, die 3,5 miljard staat, die wordt verwerkt bij de Voorjaarsnota.
EK
Die staat al wel, maar wat mevrouw Agema er bijvoorbeeld voor terug wil, dat staat nog niet?
SCHOOF
Dat komt bij de Voorjaarsnota en dat weet iedereen en dat weet ook de heer Wilders. Dat zijn gesprekken die we bij de Voorjaarsnota voeren.
EK
Maar dan kunnen zij alsnog rondom de Voorjaarsnota, want dit zien we dus telkens, nu is het misschien weer heel eventjes achter gesloten deuren koek en ei, maar straks blijkt dat er niet zoveel geld naar bijvoorbeeld huishoudens met een hoge energierekening kan, en gaan ze toch weer dingen vragen over die steun aan de Oekraïne. Dus dat is nog geen gegeven, als ik u zo hoor.
SCHOOF
Als ik zeg dat het verwerkt wordt bij de Voorjaarsnota, is dat een gegeven.
EK
Ja, maar als zij daar niks voor terugkrijgen, dan is het voor hun dus geen gegeven.
SCHOOF
Ja, maar het wordt verwerkt bij de Voorjaarsnota, deze 3,5 miljard en ik krijg weer de neiging om zeg maar het hele verhaal bij de Oekraïne te houden, omdat we elke keer teruggaan naar zeg maar de afgelopen dagen, terwijl we veel grotere issues hebben. Maar goed, dat terzijde. Wat ik belangrijk vind, is dat dit wordt gewoon verwerkt bij de Voorjaarsnota en er is dus geen vraag over deze 3,5 miljard. Tegelijkertijd, bij de Voorjaarsnota moeten we het hebben over het bouwen van woningen, moeten we het hebben over de zorg, moeten we het hebben over stikstof, moeten we het hebben over inderdaad de punten die u noemt ten aanzien van de energierekening of andere zaken. Daar moeten we het gewoon over hebben. En daarom is dat proces van die Voorjaarsnota, die was niet eenvoudig en is niet eenvoudig, maar die steun aan Oekraïne, onverminderd, zoals in het regeerprogramma stond, die is op deze manier uitgewerkt en die staat.
EK
Ja, maar dat was ook het probleem vanochtend bijvoorbeeld al, met alle andere bewindspersonen. Die werden gevraagd naar dat woordje ‘onverminderd’. Mevrouw Faber zei bijvoorbeeld ‘die kan je heel ruim invullen, het is maar net wat je daaronder verstaat’. Dus dat kan straks misschien bij de Voorjaarsnota wederom anders worden uitgelegd.
SCHOOF
Nee, het kabinet staat nu voor dit.
EK
Ja, maar dit is het probleem. Dat wordt al vaker gezegd en dan uiteindelijk komen er toch mensen op terug.
SCHOOF
Nee, het is geen probleem. Dit kabinet heeft daadkracht getoond. Dit kabinet, en vandaag ook weer op een aantal grote onderwerpen, want we hebben het vandaag helemaal niet over asiel, we hebben het niet of nauwelijks over het grote belang van Oekraïne. We zitten enorm in te zoomen op het vraagstuk van die 3,5 miljard. En ik weet, 3,5 miljard is veel geld. Maar belangrijk is dat die steun, die staat in het teken van de vrede en veiligheid van Europa, die staat in het teken van een hoofdlijnakkoord, een regeerprogramma, waarin we het hebben gehad over onverminderd, daarover hebben we vanochtend gesproken en hebben we het ook nog weer, behalve over die 3,5 miljard, hebben we expliciet ook gesproken over de situatie in Oekraïne. Want de situatie in de Oekraïne is van zo’n groot belang dat het echt alle aandacht verdient en beduidend meer aandacht verdient dan sec het vraagstuk van: hoe is het nou precies gelopen met die 3,5 miljard? En dat probeer ik in alle vriendelijkheid elke keer uit te leggen. En dat staat niet ter discussie.
EK
Nee, maar het lijkt een beetje alsof we in een parallelle werkelijkheid zijn. Het gaat niet per se om die 3,5 miljard. Het gaat, wat u zegt inderdaad, om wat daaraan vooraf is gegaan. De communicatie tussen u en uw kabinetsleden, de communicatie tussen u en de coalitiepartijen. En het gaat er mij om het beeld wat u eigenlijk over uzelf afroept, waarmee u straks weer het internationale toneel moet betreden waar iedereen denkt ‘ja, maar de heer Schoof heeft niet eens zijn eigen kabinet op één lijn, dus wat moeten wij nu van hem aannemen als hij toezeggingen doet?’
SCHOOF
Nou, ik heb gisteren in de ER op geen enkele manier de indruk gehad dat ze daar dachten ‘wat doet de heer Schoof precies in Nederland?’
EK
Nee, en toen was er vanochtend.
SCHOOF
Sorry?
EK
En toen was er vanochtend.
SCHOOF
Ja, nee, ja, nou ja, ja, ik wil vanochtend ook niet groter maken dan het is. Er waren gisteren ook al media-artikelen. En ik heb gisteren in de ER, en dan ga ik toch even naar de ER, heb ik gemerkt dat Nederland ertoe doet. Dat op het grote vraagstuk van bijvoorbeeld het vraagstuk van het ReArm-plan van Von der Leyen, dat ik geheel in lijn met de Tweede Kamer over wat ik daar heb gezegd, over constructief ernaar kijken, maar wel onder een aantal condities, waaronder ook de schuldhoudbaarheid, vreselijk Nederlands woord, maar vergeef me, dus de beheersing van de schulden, dat dat centraal staat, ook voor Nederland. Dat we daar ook gisteren helder afspraken over hebben gemaakt en dat dat terug te vinden is, ook in de verklaringen gisteren over debt sustainability. Dat is belangrijk, daar staat Nederland voor. En ook met de Duitsers weer eens een keer goed hebben gesproken over: zijn Duitsland en Nederland nog op dezelfde pagina? Ja, we zitten nog steeds op dezelfde pagina. Dat zijn belangrijke vraagstukken waar we nu met elkaar voor staan. Gisteren ook weer over de Oekraïne hebben we gesproken, gisteren ook weer met Zelenski hebben we gesproken. Dat zijn de vraagstukken waar we voor staan. Dat is waar ik mee bezig ben, dat is waar het kabinet mee bezig is. Het kabinet is ook bezig met al die belangrijke opgaven. Daarom ben ik ook zo blij dat we vandaag die asielwetgeving hebben kunnen afronden. Want dat is echt cruciaal om grip te krijgen op migratie. En nu kan mevrouw Faber door in de Tweede Kamer met die asielwetgeving.
EK
Dus in retrospect, u vindt het niet erg wat mevrouw Agema vanochtend bijvoorbeeld voor de camera’s heeft gezegd?
SCHOOF
Zij mag alles zeggen voor de camera wat ze wil, zolang het maar niet aan de eenheid van het kabinetsbeleid raakt. En dit raakt wat mij betreft niet aan de eenheid van het kabinetsbeleid.
Asielwetten (2)
VRAAG (TROUW)
Meneer Schoof, ik wilde inderdaad even eigenlijk stilstaan bij het besluit over de asielwetgeving en ik was benieuwd waarom het kabinet ervoor kiest om de wetten vrijwel ongewijzigd naar de Kamer te gaan sturen?
SCHOOF
Omdat het goede wetten waren, dat in de eerste plaats. Over die inhoud van de wetten, ook goede afspraken hadden gemaakt, zowel op de noodmaatregelen als op het tweestatusstelsel. Daar ook heel goed hebben gekeken naar het advies van de Raad van State en ook de verschillende uitvoeringsadviezen en dat dat heeft geleid, niet tot een wijziging. Mevrouw Faber heeft één kleine wijziging in het kader van de uitvoerbaarheid aangebracht, dat (onverstaanbaar, red.) voornemenprocedure bij de IND waardoor een hoop bezwaren kunnen worden voorkomen. We hebben extra financiën geregeld voor de uitvoering en in de memorie van toelichting en in de nota naar aanleiding van het verslag zeg maar is expliciet ingegaan op een aantal vraagstukken die de Raad van State heeft gesteld en daarmee denken wij dat we een goed pakket neerleggen en kan er nu in de Kamer ook volop het debat over plaatsvinden, eerst in de Tweede Kamer, daarna in de Eerste Kamer.
VRAAG
U zegt: goede wetten. Eigenlijk klinkt er vanuit alle hoeken kritiek: doe het niet, ga terug naar de tekentafel, allerlei ook juridische bezwaren, maar toch kiest het kabinet ervoor om het wel te doen.
SCHOOF
Ja. Omdat de inhoud van de wet klopt, en het is niet in strijd met welk verdrag waar dan ook en dat is de overtuiging, dat is dan de negatieve formulering, maar bovendien, in het hoofdlijnenakkoord en later in het regeerprogramma expliciet is uitgeschreven waar inhoudelijk deze wetsvoorstellen aan moeten voldoen en daar voldoen deze wetsvoorstellen aan. Goed gekeken naar de wetsvoorstellen of sorry de adviezen van de Raad van State, ook door mevrouw Faber en haar team, dat heeft ertoe geleid dat vanochtend ook met een goed gesprek in het kabinet, we uiteindelijk hebben kunnen besluiten om ook dit nu door te sturen, geheel op schema zoals we van plan waren.
AHAROUAY (NRC)
Ja, dat woordje onverminderd werd deze week ineens heel erg belangrijk, dat staat in het regeerprogramma en niet in het hoofdlijnenakkoord. U was erbij, bij dat regeerprogramma, wie heeft dat woordje bedacht?
SCHOOF
Ik zou het werkelijk niet weten.
AHAROUAY
U was het niet?
SCHOOF
Ik zou het niet weten. Ik zal niet beginnen over momenten of zo, maar nee, ik zou het echt niet weten. Ik denk wel: het is inderdaad, daar heeft u gelijk in, het is een belangrijk woord, dat is ook waar het kabinet voor staat, onverminderd. Daar zijn de fracties in de Kamer niet aan gehouden, want in het hoofdlijnenakkoord staat blijvend, dus daar zijn zeg maar de fracties in de Kamer aan gehouden, die vier.
Steun aan Oekraïne (3)
AHAROUAY
En u zei net: die 3,5 miljard, dat is een feit. Is het ook onvoorwaardelijk, dus ook als het uiteindelijk niet lukt in die voorjaarsgesprekken om net zoveel geld of miljarden vrij te maken voor de portemonnee van de Nederlander, die 3,5 miljard komt? Punt?
SCHOOF
Deze steun is noodzakelijk voor de Oekraïne, behalve als de steun in Oekraïne niet meer noodzakelijk is.
AHAROUAY
Ja.
SCHOOF
Nee, maar dat is wel belangrijk om dat er nog even bij te zeggen. Dit is niet zomaar met geld strooien. Dit is, zeg maar, gelet op de situatie aan het front, gelet op de situatie die er op dit moment in Oekraïne is, gelet op het belang wat daaraan wordt gehecht, in ieder geval door dit kabinet en ik hoop door heel veel mensen in dit land, namelijk de veiligheid in Europa en Nederland, dat we die middelen beschikbaar hebben om tegemoet te kunnen komen, samen met nog veel meer andere landen, want in de landen om ons heen wordt er veel extra steun richting Oekraïne. Ook in Europa gisteren, het plan-Kallas, ook veel extra steun richting Oekraïne. Maar allemaal wel vanuit de gedachte dat het kan worden omgezet in relevant militair materieel. Want daar gaat het natuurlijk om. En als er morgen vrede is, zitten we in een andere situatie, dan moeten we daar nog eens een keer over nadenken.
AHAROUAY
Uiteraard. Maar oké, die voorwaarden even daargelaten, dat er vrede komt tussen nu en de Voorjaarsnota. Maar is het verder onvoorwaardelijk wat u betreft?
SCHOOF
Nou, er ligt ook een Kamermotie. Daar ga ik niet over, maar die is in brede meerderheid aangenomen, dus als we daarvan zouden afwijken, zouden we ook aan de Kamer moeten uitleggen waarom niet.
AHAROUAY
En die Kamermotie, waar u nu op doelt, is die motie van de VVD dat die 3,5 miljoen steun er moet komen. Daar doelt u op?
SCHOOF
Ja, ja.
AHAROUAY
Die werd niet gesteund door de PVV en de BBB.
SCHOOF
Ja, klopt.
AHAROUAY
U zegt de hele tijd: het gaat ergens over, vandaar dat u er zoveel woorden aan spendeert. Is het eerlijke verhaal dat u nu wilt vertellen: ik krijg de coalitie nog wel zover, die stemmen wel mee? Of is uw verhaal: we kunnen het ook regelen om de coalitie heen, die 3,5 miljard komt er wel?
SCHOOF
Nee, ik wil het niet om de coalitie heen doen. Maar wat ik vooral belangrijk vind: ik wil het in het kabinet doen. En daar hebben we vandaag in het kabinet over gesproken en daarom dat ik mij over die 3,5 miljard op de manier uitlaat zoals ik me nu uitlaat, dat er in het kabinet daarover geen misverstand bestaat, dat dit de vertaling is vanuit het kabinet van onverminderde steun. En dat gaan we verwerken bij de Voorjaarsnota.
AHAROUAY
Goed, die eerste horde heeft u genomen. Maar u heeft toch ook te maken nog steeds met het parlement. U wilt die coalitie meekrijgen in de Tweede Kamer?
SCHOOF
Ja, ik heb, dat zou heel mooi zijn als dat zou lukken.
AHAROUAY
Ja, dat is iets anders dan...
SCHOOF
Maar dat gaan we zien. Ja, ja, nee, dat klopt. Maar ik denk: er is mij veel aan gelegen...
AHAROUAY
Ik ben eigenlijk gewoon op zoek naar ja of nee.
SCHOOF
Er is mij veel aan gelegen, als we de Voorjaarsnota hebben, dat we over het hele pakket van de Voorjaarsnota, inclusief de 3,5 miljard Oekraïnesteun, als we daarover met het kabinet en de vier coalitiepartijen overeenstemming hebben.
AHAOURAY
En als dat nou niet lukt met de coalitie?
SCHOOF
Ja, maar dan zitten we in een... U weet, dat zeg ik wel eens vaker, als-dan. Dus daar ga ik nu geen antwoord op geven. Dit is mijn inzet, om daar op deze manier met de partijen uit te komen, want we moeten een pakket maken in de Voorjaarsnota waarin 3,5 miljard de vertaling is van onverminderde steun.
AHAROUAY
Tot slot, u zei net: soms moet je heel snel schakelen en toen ging het over die 3,5 miljard en waarom het is gegaan zoals het is gegaan. Waarom moest u in dit geval zo snel schakelen?
SCHOOF
Ik denk dat je snel moet schakelen omdat de ontwikkelingen zich in hoog tempo opvolgen internationaal. En ik denk dat de steunvraag vanuit Oekraïne is een buitengewoon relevante vraag op dit moment. En daarom vond ik het in het debat belangrijk om daar te zorgen dat we ook als Nederland, net als veel andere Europese landen, duidelijkheid geven over wat onze zinnen in het regeerprogramma betekenden met betrekking tot onverminderd.
AHAROUAY
En waarom moest dat dus zo snel? Waarom kon u niet eerst langsgaan bij uw vicepremiers?
SCHOOF
Ik had woensdag een debat en ik vond het belangrijk om dat in het debat zo te doen.
AHAROUAY
Waarom? Waarom moest dat toen?
SCHOOF
Omdat het mijn inschatting is van het huidige internationale gesprekken, de huidige internationale druk, de steun die Oekraïne nodig heeft, belangrijk om dit signaal af te geven.
AKKERMAN (WNL)
Met het risico dat we een beetje in herhaling vallen, maar toch nog een paar vragen hierover.
SCHOOF
Niet weer, hè, over die 3 miljard?
AKKERMAN
Ja, nog steeds over de 3,5 miljard. U voerde dit debat natuurlijk samen met de ministers Veldkamp en Brekelmans. Heeft u hen tegelijkertijd geïnformeerd dat u die 3,5 miljard ging toezeggen of los van elkaar?
SCHOOF
Er stond een kabinetsdelegatie en die kabinetsdelegatie die daar stond, ik sprak daar namens het kabinet en dus namens de kabinetsdelegatie op dat moment.
AKKERMAN
Ja, maar bijvoorbeeld minister Veldkamp heeft aangegeven dat hij pas heel kort voor het debat door u op de hoogte was gebracht, vond hij niet zo leuk volgens mij. Wist minister Brekelmans al eerder dat dit plan er lag?
SCHOOF
Nee, kijk, het is zo dat, ik vond dit een belangrijk vraagstuk wat de afgelopen dagen steeds pregnanter werd, gelet op alle discussies over de Oekraïne, gelet op de situatie op het front, gelet op alle internationale druk. En dat betekent dat ik het noodzakelijk vond om te doen wat ik heb gedaan en u kunt ervan uitgaan dat in ieder geval de vakministers die erbij betrokken waren, daarvan op de hoogte waren.
AKKERMAN
U zegt eigenlijk dat het een soort soloactie was van uzelf en dat u later uw team heeft (onverstaanbaar, red.).
SCHOOF
Nou, ik neem alle verantwoordelijkheid vanzelfsprekend op me. Het zou ook flauw zijn als ik het niet zou doen, want ik ben premier van dit kabinet. Maar ik vond het noodzakelijk om dit te doen en ik zeg niet met wie ik wel en niet over heb gesproken. We hebben vandaag in het kabinet daar een goed gesprek over gehad en het kabinetsbeleid staat.
AKKERMAN
Heeft het feit dat PVV en BBB-vicepremiers zeggen dat ze hierdoor overvallen waren er misschien ook mee te maken dat zij geen ministers hebben die bij dat debat aanwezig waren woensdag?
SCHOOF
Ja, u stelt de vraag, ik weet het niet.
AKKERMAN
U weet het niet, oké. Nog één vraag dan: minister Heinen zei vandaag ‘niemand kan verrast zijn door deze 3,5 miljard’, terwijl dus de PVV en BBB-vicepremiers zeggen wij zijn verrast door deze 3,5 miljard. Wie heeft er nou gelijk?
SCHOOF
Ja, ik ga niet scheidsrechteren tussen verschillende bewindslieden, maar als je kijkt wat er de afgelopen jaren is uitgegeven, ik heb dat in het debat ook gezegd, en je verdeelt het tussen de jaren dat we hiermee bezig zijn geweest, Je verdeelt het door de aantal jaren dat we hiermee bezig zijn geweest, dan ligt dat bedrag rond de 3,5 miljard. En dat is ook wat ik in de Kamer heb gezegd.
AKKERMAN
Dus het is eigenlijk raar van Agema en Keijzer dat ze hierdoor overvallen waren?
SCHOOF
Nee, dat zeg ik niet. Ik zeg…
AKKERMAN
U zegt eigenlijk dat Heinen gelijk heeft, want als je het doortrekt is dat geld heel logisch?
SCHOOF
Ja, maar één van u stelde ook eerder de vraag over onverminderd en blijvend en wat ik in de Kamer heb gezegd is dat als we kijken naar de afgelopen jaren en je deelt het door de jaren, dan is dat ongeveer deze orde van grootte. En het was noodzakelijk om deze stap naar voren te zetten om te zorgen dat we de investeringen naar Oekraïne op het niveau kunnen houden om te zorgen dat we Oekraïne steunen, ook in de internationale context.
VULLINGS (EENVANDAAG)
Meneer Schoof, hoe lang is er eigenlijk gesproken over die asielwetten in de ministerraad?
SCHOOF
Nou, dat wisselde, maar er is toch nog wel wat langer over gesproken. De vraag suggereert, ik ga niet dat in uren of kwartieren uitdrukken, maar ook daarover heeft een goed gesprek plaatsgevonden. Overigens hebben we eerder deze week ook een onderraad gehad waar er al uitvoerig over gesproken is. In de onderraad hebben we ook een paar afspraken gemaakt. En op basis daarvan hebben we het gesprek vandaag hervat.
VULLINGS
En de conclusie was, dit is ondanks een C-oordeel van de Raad van State, wat vrij slecht is, dat het toch een goede wet is, dat het goede wetten zijn?
SCHOOF
Ja, een goede wet. Mevrouw Faber heeft hem op één punt naar aanleiding van de uitvoering aangepast met betrekking tot de voornemenprocedure IND. Er is goed gekeken, er is veel tekst gewijd aan de Memories van toelichting en in de nota naar aanleiding van het notaverslag. Raak even door de woorden heen. Excuus. En daar is echt serieus ingegaan op de kritiek van de Raad van State. Dat is denk ik ook belangrijk, aandacht gegeven aan de geluiden van de uitvoering, dat is belangrijk. En de inhoud, die vloeide voort uit het regeerprogramma en daarmee was onze conclusie dat er een pakket ligt waarmee minister Faber echt naar de Tweede Kamer kan om daar het debat in de Tweede Kamer voor te zetten. En zijn wij als ministerraad blij dat we dat pakket vandaag hebben kunnen afronden.
VULLINGS
Dat snap ik. We hadden zojuist bij EenVandaag de VNG op de radio en die zeggen van ‘het wordt alleen maar een grotere chaos en puinhoop als deze wetten werkelijkheid worden’.
SCHOOF
Dan hebben ze de wetten snel gelezen. Maar goed, ik kan me voorstellen dat ze denken ‘er is niks gewijzigd’, maar er is dus een klein deel gewijzigd en we zijn echt ingegaan op de kritiek van de Raad van State en dat is ook wat je moet doen bij een C-dictum. En dat is verantwoord gebeurd.
VULLINGS
Op de stoep van het Catshuis heeft minister Uitermark van Binnenlandse Zaken tegen een collega van mij gezegd dat de wetten gefaseerd worden ingevoerd. Klopt dat? Zegt u dat wat?
SCHOOF
Nou, daar moet ik even diep nadenken maar volgens mij in de noodmaatregelen zit volgens mij de bepaling dat de noodmaatregelen op verschillende momenten kunnen worden ingevoerd en volgens mij heeft mevrouw Faber nog absoluut geen besluit genomen of ze dat in één keer doet…
VULLINGS
Maar dat is natuurlijk wel de nadrukkelijke wens van haar politiek leider: het moet gewoon snel en in één keer.
SCHOOF
Ja, dat is ook de wens van het kabinet maar je moet ook kijken wat er kan.
VULLINGS
En die fasering was er eerst niet in die wetsvoorstel? Is dat er ingekomen op verzoek van mevrouw Uitermark?
SCHOOF
Nee hoor.
VULLINGS
Of zat het al in het originele wetsvoorstel?
SCHOOF
Nee hoor, die staat al in het originele, op die punten is de wet niet gewijzigd. En mevrouw Faber heeft slechts op één punt de wet gewijzigd naar aanleiding van de uitvoering en dat betrof de IND met de voornemenprocedure.
VULLINGS
Ja, helder. Dank u wel.
DE WINTHER (TELEGRAAF)
Ja, meneer Schoof, u heeft het steeds over de Tweede Kamer, maar ik vroeg me af: minister Faber heeft net bij de uitloop gezegd dat ze kennelijk al gesprekken heeft gehad met senatoren over het steunen van die asielwetgeving. Weet u welke senatoren dat zijn? Want wij kunnen ze niet vinden.
SCHOOF
Als mevrouw Faber dat zegt, dan zal dat ongetwijfeld zo zijn. Ik vind het ook heel verstandig dat ze dat doet, overigens, want als minister moet je ook het nodige politieke handwerk verrichten. Zowel in de Tweede Kamer als in de Eerste Kamer om te zorgen dat je steun krijgt voor je wetsvoorstellen. En we weten bij de Eerste Kamer dat het belangrijk is, omdat er geen meerderheid, als vier partijen die dit kabinet steunen hebben geen meerderheid in de Eerste Kamer. Dus als u ze nog niet kunt vinden, mevrouw Faber, die zal ze echt gesproken hebben.
DE WINTHER
Maar u weet ook niet wie dat zijn begrijp ik?
SCHOOF
Nee, maar ik heb dat ook niet aan mevrouw Faber gevraagd. Ik heb begrepen dat zij sonderingen doet, dat vind ik belangrijk. En dat ze dat ook in de afgelopen periode heeft gedaan, terwijl het overigens eerst nog door de Tweede Kamer moet.