Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 21 oktober 2024
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Schoof na afloop van de ministerraad op 21 oktober 2024. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Asiel en migratie (1)
SCHOOF
Afgelopen week stond mijn agenda grotendeels in het teken van asiel en migratie. Zowel hier in Den Haag als tijdens de Europese Raad in Brussel. In Den Haag zijn we hard bezig met de uitwerking van afspraak over het asielbeleid. Dat zijn constructieve gesprekken waarin verschillende opties langskomen, waaronder de noodwet. Deze week zetten we de gesprekken voort en het streven is om in de volgende MR, voor het herfstreces, een besluit te nemen, dat heb ik vanochtend in de ministerraad ook toegelicht. Vast staat dat de maatregelen uiteindelijk leiden tot een sneller, strenger en soberder asielbeleid. Zoals we dat ook hebben afgesproken in het regeerprogramma.
Ook tijdens de Europese Raad van afgelopen donderdag was migratie een centraal onderwerp. Ik constateer dat Nederland niet alleen staat in zijn wens om meer grip te krijgen op migratie en dat er momentum is om ook op Europees niveau met aanvullende maatregelen te komen, bovenop het Asiel- en Migratiepact. Vrijwel alle landen hebben de wens om de instroom van migranten naar Europa te verminderen en de terugkeer van uitgeprocedeerden fors te vergroten. Dat kwam duidelijk naar voren tijdens de ochtendsessie die door Italië, Denemarken en Nederland was georganiseerd, maar ook tijdens de top zelf. Samen zoeken we naar innovatieve oplossingen, Nederland speelt daarin een aanjagersrol. Zo is door verschillende landen geopperd te werken met zogenaamde terugkeerhubs. Op verzoek van de Europese Raad gaat de Commissie aan de slag met de uitwerking van het 10-puntenplan van voorzitter Von der Leyen. Met als eerste punt de uitvoering van het Asiel- en Migratiepact, waarvan ook wij vinden dat dit sneller moet. De gezamenlijke wens is om de komende maanden belangrijke stappen te zetten op migratie.
Oekraïne
In de Europese Raad hebben we ook gesproken over de oorlog in Oekraïne. President Zelenski heeft ons zijn overwinningsplan gepresenteerd, Plan to Victory. Het is een uitgebreid plan dat we in zijn geheel goed moeten bestuderen alvorens we als bondgenoten gezamenlijk kunnen reageren. Voor Nederland staat buiten kijf dat we Oekraïne onverminderd blijven steunen. Daarom zetten we een vervolgstap in het munitie-initiatief van Nederland, Denemarken en Tsjechië en gaan we met groot-kaliber artilleriemunitie leveren. Nederland draagt daar 271 miljoen euro aan bij. Hiermee helpen we Oekraïne met de munitievoorzieningen in 2025 en stimuleren we de Europese defensie-industrie om verder op te schalen.
Verhoging maximumstraffen drugscriminaliteit
Ook in het kader van veiligheid, zij het van een geheel andere orde, hebben we vandaag in de ministerraad ingestemd met het wetsvoorstel tot verhoging van de maximumstraffen voor zware drugscriminaliteit, zoals grootschalig bezit van harddrugs en de handel daarin. Ter illustratie: de maximumgevangenisstraf voor handel en productie van harddrugs stijgt in dit wetsvoorstel van 8 naar 12 jaar. Daarmee moet ons land onaantrekkelijker worden voor de georganiseerde misdaad en zetten we een belangrijke stap in de aanpak van ondermijnende georganiseerde criminaliteit.
Regeldruk voor bedrijven
Verder hebben we in de ministerraad ook gesproken over het verlagen van de regeldruk voor Nederlandse bedrijven. Ondernemers zijn veel tijd kwijt aan de stapeling van regels uit Nederland en Europa. Dat maakt ondernemen onnodig ingewikkeld en duur en zet een rem op onze economische groei. Minister Beljaarts werkt daarom aan een regeldrukagenda, die hij nog dit jaar wil presenteren. Het kabinet wil dat het Adviescollege Toetsing Regeldruk permanent blijft monitoren hoe de regeldruk kan worden verminderd. Vooruitlopend op de benodigde wetgeving hebben we daarom vandaag besloten de tijdelijke status van dit belangrijke Adviescollege te verlengen.
Akkoord vroegpensioen
Tot slot: er is vorige week door de onderhandelaars een akkoord bereikt over een structurele vroegpensioenregeling voor zware beroepen. Daarmee ontstaat er voor mensen die dat echt nodig hebben de zekerheid dat er ook na 2025 een regeling is om met vervroegd pensioen te gaan. En ik wil de sociale partners en de minister, die daar de afgelopen tijd hard aan hebben gewerkt, complimenteren met het bereiken van dit belangrijke akkoord.
Asiel en migratie (2)
JONKER (NOS)
Meneer Schoof, het wordt wel de week van de waarheid voor uw kabinet. Ziet u dat zelf ook zo?
SCHOOF
Ik zie het in ieder geval als een spannende week. Want we willen voor het einde van de week de besluitvorming afronden. Dat betekent dat er veel druk staat op iedereen om tot een goed gedragen besluit in de ministerraad te komen aanstaande vrijdag.
JONKER
Het streven is er deze week uit te komen. Hoe hard is die deadline?
SCHOOF
Hij is in principe hard, maar zeg in de politiek nooit: nooit. Maar het is eigenlijk wel de bedoeling dat we er vrijdag uit zijn.
JONKER
En hoe breed worden die onderhandelingen gevoerd? Kan daar iemand in ruil ook iets op infrastructuur eisen of moet het echt over asiel gaan?
SCHOOF
U gaat nu vragen stellen waarop u waarschijnlijk mijn antwoord wel weet, namelijk dat ik daar helemaal niets over ga zeggen. Omdat zeg maar het van belang is dat de onderhandelingen en de gesprekken plaatsvinden in besloten sfeer. We zijn ook wat dat betreft eigenlijk wel erg tevreden, kan ik u vertellen, dat er eigenlijk weinig over naar buiten komt. Dus op die vraag, daar zullen we ongetwijfeld antwoord op geven op het moment dat er een akkoord ligt wat we ook vrijdag in de ministerraad tot besluitvorming kan leiden.
JONKER
Ligt de strafbaarstelling van de illegaliteit ook op tafel? Ik had gehoord via collega’s dat dat wellicht op tafel zou liggen.
SCHOOF
Ik ga niets zeggen over wat er allemaal op tafel ligt. Nee.
BREMER (RTL)
Ligt te noodwet nog op tafel?
SCHOOF
Ja zeker. Want dat heb ik ook altijd gezegd. Dus ik zou bijna zeggen, in reactie ook tot uw collega die vraag stelde waar die geen antwoord op kreeg: ik heb altijd gezegd: er liggen diverse opties op tafel waaronder de noodwet. Dus die ligt nog nadrukkelijk op tafel.
BREMER
Oké. Heeft u dan de dragende motivering van minister Faber al gezien?
SCHOOF
Ja, daar zeg ik nou weer niks over. Omdat ik zeg maar de gesprekken in die zin over alles wat met wie, wat, waar of wanneer te maken heeft, zal ik deze week, totdat we resultaten hebben bereikt, niks over zeggen.
BREMER
Maar hij is wel af, inmiddels?
SCHOOF
Ik zeg hier helemaal niets over.
BREMER
Maar als u het over de noodwet heeft, als die wel op tafel ligt, is het ook handig om te weten wat erin staat, toch?
SCHOOF
Wat er in de noodwet staat, dat hebben we in het regeerprogramma opgeschreven. En de dragende motivering hoort daar onderdeel van uit te zijn. Dus u kunt ervanuit gaan dat dat het besluit in de raad wordt, dat dan ook die dragende motivering er is.
BREMER
Hij is dus af?
SCHOOF
Ik heb gezegd wat ik net heb gezegd.
BREMER
Dus hij is af?
SCHOOF
Als die in de ministerraad komt, dan ligt er een dragende motivering.
BREMER
Oké. Dan even iets anders. Hoe serieus moeten wij dat plan van dat terugkeerhub in Uganda nemen?
SCHOOF
Belangrijk is dat ook in de Europese Raad nadrukkelijk, en ook in de brief van voorzitter Von der Leyen, terugkeerhubs als nadrukkelijke optie worden genoemd. Tegelijkertijd voerde minister Klever gesprekken in Uganda waarbij dat aan de orde is gekomen. Dat is een idee. Dat idee moet echt nog worden uitgewerkt. Maar dat past zeg maar in de lijn van Europa. Maar er zitten veel haken en ogen aan. Dus in die zin kunnen we niet spreken over een plan, maar wel over een idee wat de komende periode ook door minister Faber zal worden uitgewerkt.
BREMER
Had u dan niet beter wat meer afstand kunnen nemen toen u daarnaar gevraagd werd?
SCHOOF
Nee, ik heb van begin af aan gezegd dat het een idee was dat past in de gedachte van Europa en dat dat nog veel uitwerkingsvragen kent en dat daar dus ook aan gewerkt moet worden.
BREMER
Wat zijn de voorwaarden die u dan stelt aan een land om terugkeerhub te worden?
SCHOOF
Dat zijn een van die punten die moet worden uitgewerkt. Daar wordt ook in Europa over gesproken. Dat bedoel ik ook met van dat er nog veel haken en ogen aan zitten. Een van de dingen is dat het natuurlijk niet strijdig mag zijn met onze Europese wet- en regelgeving, ook waar het gaat om de rechten van de mens.
BREMER
En waarom heeft u het daar dan over met Uganda, als dat nog uitgewerkt moet worden?
SCHOOF
Omdat het belangrijk is om zeg maar verkennende gesprekken te hebben of het überhaupt opties zijn die in Afrika aan de orde kunnen komen bij de landen in Afrika. Want Afrika is ook een belangrijk land in het kader van terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. En dan is Uganda een van de landen waar nu mee gesproken wordt, maar misschien de volgende keer een ander land, om af te tasten of dit tot de mogelijkheden behoort.
BREMER
Er zijn ook mensen, die zeggen: er zijn nog mensenrechtenschendingen in Uganda. Dus is dat dan wel een goed land om mee te praten?
SCHOOF
Zoals ik al zei: er is een van de punten die moet worden uitgezocht.
BREMER
Is dit dan wat u een beetje verstaat onder het strengste asielbeleid ooit, dit soort proefballonnetjes oplaten die eigenlijk nog maar prille ideeën zijn?
SCHOOF
Nee. Strengste asielbeleid ooit, dat staat zeg maar uitgewerkt in het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma. Daar werken we aan. Daar is dit een onderdeel van. En dan is dit een idee wat ook daarin past.
BREMER
En behalve dit soort ideeën, wat is er dan al concreet van naar voren gekomen?
SCHOOF
Om te beginnen, aanstaande vrijdag de besluitvorming die we nemen over het asielbeleid in Nederland.
BREMER
En verder?
SCHOOF
En de toezegging dat we heel snel met wetgeving komen over alle andere punten die verder zijn genoemd in het hoofdlijnenakkoord. Dat wordt allemaal uitgewerkt. En dat heeft allemaal wetgeving nodig. Daar wordt hard aan gewerkt. Dat gaat u allemaal de komende periode zien.
BREMER
Dus nog niks concreets?
SCHOOF
Ik vind wetgeving buitengewoon concreet. En daar moet altijd zorgvuldig aan gewerkt worden. En dat gaat Nederland ook de komende periode zien.
DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Meneer Schoof, boekt u eigenlijk vooruitgang met uw gesprekken over asiel?
SCHOOF
Als ik zeg dat ik verwacht dat de ministerraad daar vrijdag een besluit over kan nemen, dan ben ik in ieder geval hoopvol. En de gesprekken verlopen constructief en in prettige sfeer.
DE WINTHER
Heeft u het idee dat partijleiders met wie u spreekt over hun schaduw durven heen te springen?
SCHOOF
Dat zal ongetwijfeld zeg maar voor hen een afweging zijn. Ik merk dat de gesprekken constructief zijn. En dat geeft mij hoop dat we eruit kunnen komen. Maar nog geen zekerheid.
DE WINTHER
U heeft, als we het goed hebben begrepen, contact met mevrouw Van Vroonhoven namens NSC en de heer Wilders van de PVV. Klopt dat?
SCHOOF
Ik heb contact met alle vier de fractievoorzitters.
DE WINTHER
Met alle vier de fractievoorzitters?
SCHOOF
Ja.
DE WINTHER
Aha. Dus die zijn inmiddels bijgepraat over datgene wat u en petit comité heeft…
SCHOOF
Contact en bijgepraat kunnen twee verschillende dingen zijn. Maar laat ik het zo formuleren dat iedereen die op de hoogte moet zijn, die is op de hoogte. Maar de gesprekken lopen nog. En dat betekent dat, als de gesprekken nog lopen, je niet van dag op dag iedereen informeert over zeg maar waar de gesprekken op dat moment staan.
DE WINTHER
Nee, dat snap ik wel. Maar ik neem aan dat als u niet contact heeft gehad in deze cruciale tijd over uw marathon gisteren, dus het gaat toch wel echt over de inhoud, mag ik hopen.
SCHOOF
Dat gaat ook over het proces. Daar moet iedereen zich goed bij betrokken voelen, dat ze weten dat als er tot resultaat wordt gekomen, dat de juiste mensen op het juiste moment daarbij worden betrokken.
DE WINTHER
Jaja. Maar een proces betekent dus: houd even rekening met een agenda-afspraak dinsdag, woensdag, om te horen wat ik met mevrouw Van Vroonhoven en de heer Wilders heb besproken?
SCHOOF
Het betekent in ieder geval dat ze ervan op aan kunnen dat ze het juiste moment worden geïnformeerd. Want dit besluit zal uiteindelijk door vier fractievoorzitters gedragen moeten worden zodat wij in, dat was de landing waar ik eerder over sprak, zodat we vrijdag een besluit kunnen nemen in de ministerraad.
DE WINTHER
Maar u heeft vandaag weer een gesprek toch?
SCHOOF
Ik weet dat ik over, zei ik net, wie, wat, waar, wanneer, zeg ik even allemaal niks over. U heeft uw bronnen, maar ik zeg even daar helemaal niks over.
DE WINTHER
Maar voorziet u een ontmoeting met de vier fractievoorzitters in persona? Dus niet via uw telefoon?
SCHOOF
U blijft enorm doorvragen. Maar ik zei al: als het tot een zeg maar een akkoord wordt gekomen, kan dat alleen maar als vier partijen dat onderschrijven. En niet twee.
DE WINTHER
Dan nog eventjes over dat Ugandaplan. In het vorige kabinet, vorige kabinetten, was het, begreep ik, gebruikelijk dat de zogenaamde two-pagers het licht zagen in de ministerraad. Dus dat dan een bewindspersoon die aan het begin stond van een traject voor een belangrijk besluit wat voortkwam uit het coalitieakkoord bijvoorbeeld, alvast de ministerraad in kennis stelde van datgene wat hij of zij van plan was. Heeft u dat afgeschaft?
SCHOOF
We hebben het regeerprogramma. En dat is de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord. En dat is dus datgene waarop wij ons baseren. Maar daarnaast staat natuurlijk vrij aan de ministers om op hun vakgebied daar eigen ideeën over te ontwikkelen. En als dat in een bepaalde mate van volwassenheid is, het ook richting de ministerraad gaat, dan is dat goed om daar iedereen over te informeren.
DE WINTHER
Maar vond u het een beetje volwassen gaan de afgelopen week met het Ugandaplan?
SCHOOF
Het Ugandaplan was een idee. Past in de lijn van Europa. Ik heb daarop gereageerd langs die lijn en ook gezegd: het is een idee dat moet worden uitgewerkt.
DE WINTHER
Maar met alle respect, meneer Schoof, het hele land kijkt mee. Die zijn natuurlijk wat er gebeurt met proefballonnetjes die worden uitgeroepen. De ene week is het een bord dat gezien is of toch niet gezien is. De andere week is het een Ugandaplan. Een land waar homo’s de doodstraf kunnen krijgen. Dus nieuwe vrienden maken we kennelijk onder dit kabinet. Het geeft een weinig professionele indruk, toch?
SCHOOF
Ik denk dat Nederland vooral nu verwacht dat we een besluit nemen over zeg maar de asielwetgeving en dat we daarmee ook kunnen laten zien dat zowel in het kabinet als de vier partijen eensgezind dat traject afronden. En ik hoop dat aanstaande vrijdag te kunnen doen.
DE WINTHER
Vond u het geen tijd om eens in de ministerraad te zeggen dat de manier, waarop dit gaat, toch niet past bij een kabinet dat zichzelf graag serieus genomen wil zien.
SCHOOF
Nou, over de gesprekken in de ministerraad doe ik hier ook geen mededelingen, zoals u weet.
DE WINTHER
Maar u ziet niet dat er gekke dingen gebeuren momenteel?
SCHOOF
Kijk, het idee is iets anders dan voorgenomen beleid. Ideeën mogen worden geopperd. Passen overigens in lijn met een aantal gedachten die we hier hebben. Hoeven in dat opzicht ook niet in two-pages te worden uitgewerkt op dit moment. Maar op momenten dat uitwerking serieus is, natuurlijk moet het dan langs de lijnen van het kabinet lopen. Want dit zijn redelijk ingrijpende beslissingen waar ook nog wel het nodige, ook op Europees niveau overigens, waar regelgeving veranderd moet worden om te zorgen dat dit realiteit wordt.
DE WINTHER
Maar met alle respect meneer Schoof, mensen zitten toch niet in een ministerraad om maar lukraak ideeën de wereld in te sturen terwijl zelfs u, nou, wat was het, achteraf geïnformeerd wordt over wat de minister A of B nu weer heeft verzonnen?
SCHOOF
Ik denk dat we zowel in de ministerraad als in de gesprekken die ik nu met de vier fractievoorzitters heb, met het echt hoofdpunt bezig zijn op asielbeleid. Namelijk: ervoor zorgen dat we aanstaande vrijdag besluitvorming daarover afronden. Dat is waar iedereen op zit te wachten. Daar zit ook mijn focus op. Dat er dan andere dingen zeg maar spelen en ideeën van ministers opkomen, daar heb ik dan verder alle begrip voor. Maar mijn hoofdlijn is: zorgen dat we vrijdag die besluitvorming in de ministerraad kunnen afronden. Ik denk dat daarop Nederland ook echt op zit te wachten.
HAGENS (SBS)
Meneer Schoof, de asielnoodwet stond in het regeerprogramma en in het hoofdlijnenakkoord daarvoor ook al. Waarom moet er nu weer over onderhandeld worden?
SCHOOF
Ik denk dat iedereen discussies in de Algemene Politieke Beschouwingen zowel in de Tweede Kamer als in de Eerste Kamer heeft gezien. Plus alle documenten die daarover zijn vrijgegeven. Dus ik denk dat het dan vrij logisch is dat er wordt gekeken hoe de landingsgrond een van 110, 111 zou kunnen zijn in het kabinet. En twee: het goed is om nog eens even te kijken als vaststaat dat wat je wil doen, namelijk het strenge asielbeleid, strenger, sneller, sober, ook te kijken hoe je dat uiteindelijk het beste kan doen.
HAGENS
Dan is er dus geen steun voor die asielnoodwet door de vier coalitiepartijen?
SCHOOF
Dat zeg ik niet.
HAGENS
Waarom zou er anders onderhandeld moeten worden over alternatieven?
SCHOOF
Omdat er ook landingsgrond voor 110, 111 natuurlijk goed moet worden bekeken. En ik sluit ook helemaal niet uit, ik bedoel, de gesprekken zijn nog gaande, dus het kan nog alle kanten op.
HAGENS
Dan toch nog de asielnoodwet?
SCHOOF
Hij is niet van tafel.
HAGENS
Wat ik me afvroeg: twee weken geleden, morgen dan twee weken geleden, had u de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer. Toen werd er ook gevraagd om werk nou aan een alternatief, een alternatieve weg. Toen was u toch al wel al wel bezig met die alternatieve weg?
SCHOOF
Ik heb in de Eerste Kamer geantwoord dat er voor ons één route is. En dat is 110, 111. En ondertussen praten wij met de fractievoorzitters.
HAGENS
Dus die voorbereidingen waren toen eigenlijk al wel getroffen? Of die waren toen bezig?
SCHOOF
Nee, u trekt conclusies die ik niet trek. Nee.
HAGENS
Dus u bent de afgelopen week begonnen met die alternatieve weg?
SCHOOF
Wij praten met de fractievoorzitters over de landingsgrond. En daarbij komen nu ook een aantal opties aan de orde. Maar dat wil nog niet zeggen dat we zeg maar al weken bezig zijn met alternatieve plannen te ontwikkelen of plannen-B.
HAGENS
Niet? Want het kwam een beetje over alsof er voor de camera’s heel hard gezegd werd: we gaan voor die asielnoodwet, hebben we nou eenmaal afgesproken, terwijl eigenlijk achter de schermen al wekenlang nagedacht werd en ook gesproken werd over: hoe kunnen we er wel uitkomen met z’n allen? Maar dat beeld klopt niet?
SCHOOF
Nee, de 110, 111, dus de noodwet, is nog altijd niet van tafel. Dus die staat gewoon in die zin, ook voor het kabinet, nog niet ter discussie.
HAGENS
Hoe groot acht u de kans dat die asielnoodwet er komt of niet komt?
SCHOOF
Daar doe ik geen uitspraak over. Want ik zit midden in die gesprekken met die fractievoorzitters. En ik hoop dat die tot een goede landingsgrond leiden van welk besluit we ook met elkaar nemen.
HAGENS
Waarom is het belangrijk om eerst met de PVV en NSC om tafel te gaan?
SCHOOF
Het is belangrijk om met iedereen te spreken. Want uiteindelijk zal het een zeg maar het besluit wat de ministerraad neemt, moet gedragen worden door vier partijen. Het is belangrijk om daar met de partijen over te spreken omdat het uiteindelijk toch een andere uitwerking wordt van het hoofdlijnenakkoord en van het regeerprogramma dan oorspronkelijk voorgenomen.
HAGENS
Kunt u uitleggen waarom precies die twee?
SCHOOF
Laat ik zeggen: we praten met alle vier. En met die twee misschien meer in het bijzonder omdat iedereen weet dat daar zeg maar de grootste brug misschien moet worden overspannen. Maar het is ook afwachten, daarom zeg ik ook steeds: we praten met alle vier de partijen, maar zeg ik ook: wie, wat, waar, wanneer, allemaal geen uitspraken omdat dat de zeg maar het proces niet dienstig is. En in die zin, ik zou bijna zeggen, en na de eerste vraag wordt dit een spannende week om te kijken of we tot een conclusie kunnen komen die vrijdag tot besluitvorming in de ministerraad leidt.
HAGENS
Nog één vraag: verwacht u dat komende vrijdag misschien wel een hele lange ministerraad wordt of gaat u daaruit komen voor die vrijdag met elkaar?
SCHOOF
Dat zal ook afhangen van de gesprekken met de fractievoorzitters.
HAGENS
Want de ministerraad moet wel ook nog akkoord gaan met wat de vier hebben bedacht?
SCHOOF
Vanzelfsprekend. Uiteindelijk is het besluitvorming voor de ministerraad. Maar het is belangrijk om met de fractievoorzitters erover hebben omdat het een andere uitwerking van het hoofdlijnenakkoord is en wij als kabinet ook voorzien hadden in het regeerprogramma. En betekent dat zowel de vier fractievoorzitters als de vier fracties daar hun steun aan moeten geven als natuurlijk ook die ministerraad daarmee akkoord moet kunnen gaan.
DE ZOETEN (NIEUWSUUR)
Meneer Schoof, nog heel even toch nog een poging. U zei: er komt een andere uitwerking van het hoofdlijnenakkoord. Zit ‘m dat dan vooral in de procedurele uitwerking of komt ook andere inhoud?
SCHOOF
Laat ik zeggen: een van de opties, ik zeg: er zijn diverse opties, waaronder 110, 111. Maar bijvoorbeeld het kan ook gewoon zijn dat uiteindelijk toch de optie wordt 110, 111 zoals in het regeerprogramma staat. En verder zijn we zeg maar aan het spreken over andere opties maar doe ik daar geen mededelingen over.
DE ZOETEN
Zijn die andere opties om dat in een andere procedure te vatten of liggen er ook nieuwe maatregelen op tafel?
SCHOOF
Daar doe ik geen uitspraken over.
DE ZOETEN
U doet daar aan tafel wel uitspraken over wat uw voorkeur is…
SCHOOF
Maar ik zei eerder al dat over wie, wat, waar, wanneer, doe ik echt op dit moment geen uitspraken. Want dan weet ik maar één ding zeker, namelijk dat we er deze week niet meer uitkomen. Dus dat is volgens mij verstandig om dat toch even in hele kleine kringen te houden.
DE ZOETEN
Het is niet zo dat er bijvoorbeeld wordt afgesproken dat NSC dan niet moeilijk gaat doen over procedures of andere dingen…
SCHOOF
Ik doe geen enkele uitspraak over hoe de gesprekken nu gaan. Die gesprekken verlopen in constructieve sfeer en ik hoop dat het leidt tot besluitvorming aanstaande vrijdag in de ministerraad.
DE ZOETEN
Uiteindelijk is natuurlijk wel het resultaat, waar we het al eerder al gezien hebben, een aantal proefballonnen gezien. Vooral een discussie of er nou crisis is of niet en hoe je dat moet uitroepen. Maar allerlei plannen die in het akkoord staan, waarvan wordt gezegd dat die al in het najaar naar de Raad van State gaan, daar horen we nog steeds niks van. Dus per saldo is er eigenlijk alleen maar vertraging.
SCHOOF
Maar ook die plannen, waar u over spreekt, dat zijn de structurele hervormingen als het daarmee samenhangt, die gaan ook allemaal dit najaar is duurt nog even dus die komen echt dit najaar komen die ook van de minister van Asiel en Migratie via de ministerraad naar de Raad van State.
DE ZOETEN
Dus u bent het er niet mee eens dat er eigenlijk per saldo vooral vertraging is?
SCHOOF
Nee. We zijn hard bezig om te zorgen dat we de wet- en regelgeving op orde krijgen om te zorgen dat we naar strenger beleid gaan. Dat kost tijd, dat kost zorgvuldigheid, dat kost energie. Het is belangrijker om een goed besluit te nemen dan te snel een besluit te nemen.
DE ZOETEN
Maar ondertussen zijn ze op het ministerie vooral bezig met een dragende motivering waar niet eens meer naar gekeken wordt.
SCHOOF
Nee, maar daar wordt wel degelijk naar die dragende motivering gekeken omdat 110, 111, ook nog steeds op tafel ligt als een variant.
KEULTJES (AD)
U zegt dat 110, 111 nog op tafel ligt als variant maar dat er ook gesproken wordt over alternatieven. Is het dan zo dat als er voor een alternatief wordt gekozen, dat het regeerprogramma wordt opengebroken?
SCHOOF
Ik heb al eerder gezegd: over wie, wat, waar, wanneer, ga ik allemaal geen uitspraken doen. Dus dat ga ik over deze vraag niet doen. En vooralsnog is voor het kabinet de lijn is altijd geweest: 110, 111. En tegelijkertijd voeren we gesprekken met de fractievoorzitters.
KEULTJES
U zei het: spannende week. Streven is om vrijdag in de ministerraad besluiten te nemen. Tegelijkertijd horen wij dat er nu gesproken wordt met vooral de fractievoorzitters van NSC en PVV. Op een zeker moment zullen ook BBB en VVD daarbij worden aangehaakt. Daarna zal de ministerraad er ook in moeten worden meegenomen. Het is inmiddels maandag bijna drie uur. Is daar nog wel tijd voor?
SCHOOF
Ja, dat wordt hard werken. Maar ik ga ervanuit dat dat lukt. Nogmaals: zeg maar het plan zoals dat uiteindelijk in de ministerraad gaat, moet de steun hebben van de vier fracties. En dus van de vier fractievoorzitters en moet vrijdag in de ministerraad. Dus dat wordt hard werken om dat bij elkaar te brengen.
KEULTJES
En is er een plan B als het vrijdag niet lukt?
SCHOOF
Voorlopig koersen wij gewoon op besluitvorming aanstaande vrijdag.
VAN EIJSDEN (TROUW)
Meneer Schoof, bij uw vorige persconferentie kreeg u ook vragen over asiel. En toen hadden we het ook over die dragende motivering. En u zei toen: begin volgende week rondt ze dat af. Dat ging toen over minister Faber. Dat was dus begin vorige week. Had u dat verkeerd ingeschat?
SCHOOF
Nee, dat was gericht op besluitvorming afgelopen vrijdag. Sorry, vandaag, excuus. We hebben het vandaag van de agenda gehaald. Dus daarmee hoefde de afronding ook niet plaats te vinden voor verzending van de stukken voor vandaag.
VAN EIJSDEN
Maar die afronding van dragende motivering, daar wordt dus op het ministerie aan gewerkt. En wanneer ze dus die laatste punt zetten achter die afronding, dat heeft er puur mee te maken wanneer het procedureel op de agenda van de ministerraad staat?
SCHOOF
Niet alleen procedureel. De motivering moet ook naar het oordeel eerst van journalisten van Asiel en Migratie voldoende zijn om het in de ministerraad te brengen. Daar heeft ze dus de afgelopen periode iets meer tijd voor gehad.
VAN EIJSDEN
En mijn vraag is dus waarom. Want u zei: het is begin volgende week af. En dat is het niet.
SCHOOF
Ja, maar toen zaten we in een iets andere tijdlijn. Nu hebben we de zaak naar aanstaande vrijdag gebracht. En dat betekent dat die deze week rond moet zijn.
VAN EIJSDEN
Dan nog eventjes ook vervolg op wat een collega net al vroeg. Het asielbeleid moet strenger, soberder en vooral, en daar begint het telkens mee, sneller. Terugkijkend, was dit nou de beste manier om zo snel mogelijk strenge maatregelen te nemen voor asiel?
SCHOOF
In ieder geval: het is de beste manier terugkijkend om te zorgen dat er zo meteen in de ministerraad een besluit kan worden genomen wat gedragen wordt door alle partijen. Dat is belangrijk gelet op de APB’s die we hebben gehad.
VAN EIJSDEN
Was dit de beste manier om een besluit te krijgen dat gedragen wordt door alle partijen?
SCHOOF
Terugkijkend, als ik kijk van wat er ook in de zeg maar maatschappelijk-politiek debat heeft plaatsgevonden, moet ik dat nu constateren.
DE KONING (NRC)
U zegt dat het de bedoeling is dat het vrijdag klaar is, dat u hoopt dat het vrijdag klaar is. Wat betekent het als het niet vrijdag klaar is?
SCHOOF
Daar doe ik op dit moment geen enkele uitspraak over te doen. Maar de zeg maar wij koersen op besluitvorming aanstaande vrijdag en dat heb ik vanochtend ook in de ministerraad gezegd.
DE KONING
Is het dan nog crisis als het vrijdag niet klaar is en het misschien over het reces wordt heen getild?
SCHOOF
Nou, ik snap, en ik heb begrip hè, voor alle vragen die u heeft en waarschijnlijk achter u velen van uw lezers of kijkers of luisteraars over de vele vragen. Maar ik vraag ook om echt begrip voor het feit dat het echt nu heel dienstig is voor het proces dat ik over wie, wat, waar, wanneer, gewoon even helemaal niets meer zeg omdat alles kan iets veroorzaken wat zeg maar de zeg maar het evenwicht dat we met elkaar moeten zoeken, dat dat wordt doorbroken. In die zin is het een spannende week. Maar ik ga dus echt daar helemaal niets meer over zeggen.
DE KONING
Maar is dit dan een vraag over wie, wat, wanneer?
SCHOOF
Ja. Vind ik wel.
DE KONING
Maar het kabinet zegt dat het asielcrisis is.
SCHOOF
Maar ik zeg er even helemaal niets meer over, over wie, wat, waar, wanneer.
DE KONING
Is het nog crisis?
SCHOOF
Alles wat ik nu zeg is één woord te veel. Dus wie, wat, waar, wanneer, ga ik niets meer over zeggen.
VRAAG (ONBEKEND)
Meneer Schoof, daar even op doorgaand…
SCHOOF
Ja, natuurlijk. Ja, ja, ja, ja. Jullie weten inmiddels, hè? Nee, echt, ja, u kunt me echt, u kunt me hier nog heel veel vragen over stellen, maar ik ga het gewoon niet doen.
VRAAG
Ga ik het toch proberen.
SCHOOF
U mag, het is uw recht. Ja.
VRAAG
Want de vraag: is het nog crisis? Daar wilt u niet op antwoorden. Laat ik ‘m dan zo stellen: we zien dat momenteel de instroomcijfers een stuk lager zijn dan wat ze zijn geweest. Is dat een juiste constatering?
SCHOOF
Hij is lager dan afgelopen jaren. Dat is de juiste constatering.
VRAAG
Is het dan nog steeds crisis?
SCHOOF
Nou vraagt u weer iets waar u mij vraagt te reflecteren op iets dat zeg maar in de gesprekken deze week niet behulpzaam is voor het proces. Dus dat valt bij mij allemaal in de categorie wie, wat, waar wanneer. En daar ga ik niks over zeggen.
VRAAG
Maar we weten toch: het is een crisiswet omdat er snelheid gewenst is. Ik snap ‘m niet.
SCHOOF
Ik gelukkig nog wel. Ik voer ook de gesprekken. En ik weet dat we vrijdag de besluitvorming-ministerraad willen afronden. En ik denk dat het buitengewoon dienstig is als ik op allerlei plekken daar niets over zeg. Ook in deze door mij zeer gewaardeerde persconferentie. En ook de vragen die ik van jullie ontzettend goed begrijp. Maar ik denk dat iedereen ook heel goed begrijpt als ik op er op dit moment even niets over zeg en daar vrijdag bij de persconferentie na de ministerraad van vrijdag alles over zeg.
VRAAG
Dan nog een iets meer concrete vraag. We zien momenteel dat er, als er crisisnoodopvang georganiseerd moet worden, dat is hartstikke duur want er worden hotels voor afgehuurd, dat soort dingen, maar we weten ook de instroom van mensen deze kant op niet zomaar verdwijnt. Gaat het kabinet daar nog actie op ondernemen?
SCHOOF
Dat is aan de minister van Asiel en Migratie en met haar de COA-opvangorganisatie. Die zullen kijken op welke manier ze daar het beste op kunnen acteren. Want feit blijft dat ook dit kabinet zorgt dat er adequate opvang is voor asielzoekers.
VRAAG
Maar jullie gaan dus niet werken aan een meer permanente vorm van opvang?
SCHOOF
Daar durf ik op dit moment niks over te zeggen. De minister van Asiel en Migratie kijkt daarnaar. En belangrijk is dat we opvang regelen voor de asielzoekers in Nederland.
VRAAG
Ik stelde diezelfde vraag natuurlijk aan mevrouw Faber. Die gaf niet echt antwoord. Daarom stel ik ‘m aan u. Hebben jullie het over dit soort onderwerpen met elkaar in het kabinet?
SCHOOF
Nou, we hebben het vooral over hoe we nu zorgen dat we besluitvorming vrijdag in de ministerraad afronden. Dat is zeg maar het belangrijkste waar we nu voor staan.
KEULTJES (AD)
Meneer Schoof, ik begrijp uw irritatie over de vraag over…
SCHOOF
Oh nee hoor, ik ben helemaal niet geïrriteerd hoor. Dat moet een misverstand zijn. Alleen, ik ben gewoon helder in dat ik er niks meer over zeg.
KEULTJES
Onze verwachtingen waren misschien ook wat hooggespannen omdat wij een aantal ministers bij de uitloop van het Catshuis hebben gehoord die allemaal naar u verwezen en dat we maar goed moesten luisteren naar wat u ons ging vertellen. Maar u kunt ons eigenlijk ook niks vertellen?
SCHOOF
Nee, dan snap ik in ieder geval beter jullie irritatie. En ik snap overigens mijn collega’s ook, dat ze zeggen: de minister-president voert de gesprekken, de minister-president heeft dit moment bepaalt het proces samen met de fractievoorzitters. Maar ik heb daarover gezegd wat ik daar op dit moment over kan zeggen om te zorgen dat we echt tot een goed resultaat komen en vrijdag echt tot besluitvorming in de ministerraad kunnen komen.
BREMER (RTL)
Ik wilde toch nog even doorgaan op wat een collega net zei. Je ziet aan de cijfers, die krijgen we elke week binnen, dat je ziet dat die instroom naar beneden gaat. U zei: daar wil ik niks over zeggen. Maar je zou toch ook kunnen zeggen: dat is de hele reden dat we die asielcrisis uitroepen. Dan is die nu toch afgewend? Daar kunt u toch gewoon antwoord op geven?
SCHOOF
De reden waarom de asielcrisis wordt uitgeroepen, is meer dan alleen maar instroom. Een van de maatregelen die we terug willen brengen, is de instroom. Maar uiteindelijk zeggen we dat het zeg maar de zeg maar eigenlijk alle migratiecijfers, inclusief de migratiecijfers, te veel druk op de Nederlandse samenleving leggen. En dat is meer dan alleen maar sec welke instroom komt op dit moment binnen. En dat is ook meer dan alleen maar het vraagstuk van de opvang door het COA en gemeenten.
BREMER
Maar u zit ook de hele tijd met z’n allen in een cirkelredenering: die instroom moet naar beneden en dan worden alle problemen opgelost en daarom is het crisis. Dus het lijkt me een hele legitieme vraag.
SCHOOF
Maar ik heb net ook een soort van antwoord gegeven, volgens mij. En wat belangrijk is, is dat het strenger, sneller en soberder moet. Daar zitten dus meerdere componenten in. Vooral die versnelling van de procedures is daarbij denk ik van groot belang omdat uiteindelijk het draagvlak in de Nederlandse samenleving, dat is ook een belangrijke toetssteen, om zeg maar toch werk te maken van asiel en van asielprocedures. Dat is ook belangrijk om de instroom terug te brengen maar ook te zorgen dat degene die asiel krijgen in Nederland, dat die snel kunnen worden opgevangen door de Nederlandse samenleving, degene die het asiel niet krijgen, ook snel zeg maar het land weer verlaten. Dus er zijn vele redenen om te werken aan het asielvraagstuk naast zeg maar de instroom.
BREMER
Maar dit klinkt gewoon als beleid, niet als crisis.
SCHOOF
Maar die crisis wordt veroorzaakt door het feit dat zeg maar veel van deze problemen zich jaar na jaar aan het opstapelen zijn, we daarom toch echt tot een doorbraak moeten komen. En daarom is dit ook zo’n belangrijk onderwerp, daarom is dit ook zo’n belangrijk onderwerp om met die vier fractievoorzitters te bespreken, twee in het bijzonder maar uiteindelijk door vier, om dat asielbeleid aanstaande vrijdag in de ministerraad te kunnen afronden op een buitengewoon cruciaal thema.
ORNSTEIN
Daar wil ik over, wat u net zegt…
SCHOOF
Ja hoor.
ORNSTEIN
… veel dingen hebben zich opgestapeld de afgelopen jaren. Waarin onderscheidt nou waar u mee bezig bent met de aanpak van de vorige kabinetten?
SCHOOF
Ik denk dat we echt een doorbaak willen forceren door zeg maar de wetgeving, die we nu voor ogen hebben, waar we overigens nu over spreken. Plus alle trajecten die we willen inzetten. Zo ook in het regeerprogramma, het hoofdlijnenakkoord, aangegeven. Om die zeg maar allemaal in gang te zetten de komende periode om te zorgen dat we het vraagstuk van asiel, dat we daar echt meer grip op krijgen. En zoals je weet is er nog niet zo heel lang geleden een kabinet op gevallen. Dus als wij erin slagen om dit te kunnen afronden, maken wij belangrijke stappen om daadwerkelijk tot die doorbraak over te gaan.
ORNSTEIN
Wie heeft er de regie in handen? Bent u dat, of de fractieleiders?
SCHOOF
Op dit moment praten de vier fractievoorzitters en ik hier met elkaar over. Ik ga niet lopen debatteren wie nou precies de regie heeft. Maar in ieder geval zitten ze bij mij steeds aan tafel.
ORNSTEIN
Maar de premier heeft toch de regie dan?
SCHOOF
Ze zitten in ieder geval bij mij aan tafel. Maar dat is belangrijk. Maar uiteindelijk gaat het om een kabinetsbesluit. Maar ook dat die gedragen kan worden door de vier fracties.
ORNSTEIN
Beschouwt u dit als de zwaarste testcase die u tot nu toe heeft meegemaakt? Het kabinet?
SCHOOF
Dat vind ik wel een zwaar woord. Maar ik denk wel dat dit een belangrijke week is voor het kabinet.
ORNSTEIN
Heeft u zelf nog een mening over die noodwet? Of moet u die onder stoelen en banken steken?
SCHOOF
Ik probeer als minister-president een brug tussen de leden in de ministerraad en nu ook tussen de vier fractievoorzitters te zijn om te zorgen dat het resultaat telt. Met dank.