Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 11 oktober 2024
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Schoof na afloop van de ministerraad op 11 oktober 2024. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Herdenking aanslagen van 7 oktober 2023 (1)
SCHOOF
Goedemiddag. Afgelopen maandag was het één jaar geleden dat Hamas een reeks afschuwelijke, terroristische aanslagen pleegde in Israël. Ik was maandagavond samen met een aantal leden van het kabinet aanwezig bij een indrukwekkende herdenkingsbijeenkomst in de Raw Aron Schuster Synagoge in Amsterdam. Later in de week ontving ik Yotam Cohen en Noam Safir, de broer en de kleindochter van twee van de 101 mensen die nog altijd door Hamas worden gegijzeld. Hun verhalen, hun verdriet en wanhoop na een jaar leven tussen hoop en vrees, maakten diepe indruk. Ik heb hen op het hart gedrukt dat ons land samen met onze internationale partners alles op alles blijft zetten voor een onmiddellijk staakt-het-vuren waarbij alle gijzelaars vrijkomen. Dat staakt-het-vuren is ook van groot belang voor het op gang brengen van humanitaire hulp in Gaza.
Toenemend antisemitisme
Er zijn terechte zorgen over toenemend antisemitisme in onze samenleving. Dat bleek ook uit de motie die de Tweede Kamer deze week over dit onderwerp indiende tijdens de begrotingsbehandeling van mijn departement. Het kabinet zal nog dit jaar een themasessie over antisemitisme organiseren, samen met joodse organisaties en vertegenwoordigers van onder meer universiteiten, hogescholen en het openbaar vervoer, en ik verwacht daarmee met concrete afspraken uit te komen.
Algemene Politieke Beschouwingen in Eerste Kamer
Vandaag hebben wij in de ministerraad teruggeblikt op het debat in de Eerste Kamer over de Rijksbegroting voor volgend jaar en over het regeerprogramma voor de komende kabinetsperiode. Onze afdronk is dat wij een goed en inhoudelijk debat hebben gevoerd. En dat wij na de eerdere debatten hierover met de Tweede Kamer verder kunnen gaan met de uitvoering van de afspraken die eerder in het Hoofdlijnenakkoord zijn gemaakt.
Asielnoodwet (1)
Dat geldt ook voor de afspraken over het asielbeleid. Onze doelstellingen zijn helder: het moet sneller, strenger en soberder. Daarom gaan wij door met de voorbereiding van de noodwetgeving. Dat is de route die is gekozen en waarop wij door willen gaan. Dat heb ik in het debat met de Eerste Kamer ook benadrukt. Maar uiteraard zullen we in de besluitvorming alle adviezen, uitspraken en aangenomen moties van de Kamers zorgvuldig meewegen. Vanzelfsprekend geef ik dus ook gehoor aan de oproep van de senaat om hun motie nadrukkelijk mee te nemen in de besluitvorming. Dat zal uiterlijk in de laatste week voor het herfstreces zijn. Vanmorgen wekte een ongelukkige uitspraak van de minister van VWS over het proces rondom de noodwetgeving een verkeerde indruk. Daar hebben we na afloop van de ministerraad samen nog even kort over gesproken. De minister heeft zojuist gezegd dat ze dat niet zo had moeten doen. Ze heeft benadrukt juist veel respect te hebben voor het parlement. Het traject van de noodwetgeving handelen we de komende twee weken zorgvuldig af in de ministerraad, daarna zijn de Raad van State en vervolgens de beide Kamers aan zet.
Begroting van Algemene Zaken en van de Koning
Verder heb ik deze week een debat gehad met de Tweede Kamer over de begroting van mijn ministerie en van de Koning. Het belangrijkste onderdeel was ook dit jaar weer het Koninklijk Huis. Ik heb de Kamer een uitgebreide brief toegezegd over de werking van de ministeriële verantwoordelijkheid, mede gericht op de toekomst. Het gaat om complexe materie, waar ik echt de tijd voor wil nemen. Daar hoort u later dus meer over.
Aanpak problematische schulden
Dan over de ministerraadsagenda van vandaag. Ten eerste hebben wij ingestemd met een uitgebreid pakket aan maatregelen om het aantal huishoudens met problematische schulden terug te dringen. Daarvoor wordt structureel 75 miljoen euro vrijgemaakt. Dat geld wordt onder meer ingezet voor zogenaamde vroegsignalering. Gemeenten kunnen daarmee sneller en beter hulp bieden aan mensen met geldzorgen. Ook komt er een integraal schuldenoverzicht en een gratis betalingsherinnering bij verkeersboetes. Met deze en andere maatregelen willen wij voorkomen dat schulden razendsnel kunnen oplopen. We hebben ook gesproken over het wetsvoorstel om de kerndoelen in het onderwijs te herzien.
Kwaliteit van het onderwijs
In het regeerprogramma is afgesproken dat we de kwaliteit van het onderwijs gaan verbeteren. Het kabinet kiest voor de focus op lezen, schrijven en rekenen, in alle vakken. Die basisvaardigheden staan onder druk. Maar om succes te hebben op school en om mee te kunnen doen in de samenleving, is het essentieel dat alle leerlingen goed kunnen lezen, schrijven en rekenen. Teveel leerlingen kunnen dat niet meer. Staatssecretaris Paul werkt hard aan de herziening van het curriculum op scholen, dus heel concreet gaat het dan over wat leerlingen moeten kennen en kunnen. De staatssecretaris zal het wetsvoorstel nu voor advies aan de Raad van State zenden.
Ontvangst voorzitter Europese Raad
Na afloop van deze persconferentie ontvang ik de aankomend voorzitter van de Europese Raad António Costa voor een eerste kennismaking. Vanaf 1 december neemt hij het stokje over van Charles Michel. Volgende week staat voor een groot deel in het teken van Europese verplichtingen. Woensdag ben ik in Brussel voor de bijeenkomst met de Gulf Cooperation Council, donderdag en vrijdag is de Europese Raad van Regeringsleiders, en natuurlijk ook het voorafgaande Kamerdebat. Daar staan onder meer migratie, de oorlog in Oekraïne en de situatie in het Midden-Oosten op de agenda. Omdat ik die vrijdag in Brussel ben, wordt de wekelijkse ministerraad verplaatst naar de maandag erop, maandag 21 oktober.
Uitspraken vice-premier Agema (1)
WESTER (RTL)
Meneer Schoof, wordt u er niet een beetje moe van dat iedere keer collegabewindslieden moet corrigeren of zichzelf moet laten corrigeren na afloop nadat ze iets gezegd hebben?
SCHOOF
Ik denk dat de rol van de premier is coördineren, is samenhang aanbrengen. En dat betekent dat je dus ook voor en na de ministerraad en op allerlei andere momenten regelmatig met individuele leden van het kabinet contact hebt. En zo gold dat ook vandaag.
WESTER
U zegt: coördineren en samenhang aanbrengen. Maar het lijkt meer op coördineren en corrigeren.
SCHOOF
In ieder geval heeft de minister van VWS, want ik neem aan dat u daarop doelt, zelf na afloop van de ministerraad zeg maar gesproken over de woorden die zij ’s ochtends heeft gezegd. En ik heb het gesprek met haar misschien, nou, ik heb het niet als corrigerend beschouwd. We hebben gewoon met z’n tweeën gekeken naar wat was nou eigenlijk de indruk die door haar uitspraak is ontstaan en wat heeft zij bedoeld? En kan zij duidelijk maken dat ze iets anders bedoeld heeft dan die indruk die ontstaan is? En in die zin is dat, volgens mij, goed gelukt.
WESTER
Moeten we dit dan kenschetsen als een uitglijder?
SCHOOF
Kijk, er is een verkeerde indruk gewekt. Ze heeft iets anders bedoeld te zeggen. En dat heeft ze uiteindelijk, denk ik, na de ministerraad duidelijk gemaakt.
WESTER
Volgende week geen ministerraad op vrijdag maar op maandag zodat u zelf die persconferentie kunt doen. Is dat ook de reden dat u het liever zelf doet? Om dit soort uitglijders te voorkomen?
SCHOOF
Nou, ik wil zelf die ministerraad graag doen. En het logische gevolg daarvan is de persconferentie. Maar dat is niet de reden. Dus we moeten de zaken wel in de juiste volgorde doen.
WESTER
Maar wel een prettige bijkomstigheid?
SCHOOF
Nee, echt het zeg maar we moeten de dingen in de juiste volgorde zetten. En we hebben bij het constituerend beraad, dus in de eerste vergadering van het vormen van het kabinet, heb ik dit al voorgelegd in de ministerraad, dat ik op de vaste data van de Europese Raden dat ik dan graag ook als partijloos premier en de specifieke rol die ik daarin ook heb ten opzichte van de bewindslieden die allemaal wel uit een partij voortkomen of daaraan gelieerd zijn, ik het belangrijk vond om op die bijeenkomsten die voorzienbaar zijn, zelf de raad voor te zitten.
Asielnoodwet (2)
WESTER
U zei zojuist ook dat u alle argumenten, moties, datgene wat gewisseld in Tweede en Eerste Kamer deze week, meeneemt en meeweegt in de besluitvorming. Hoe kan je iets meewegen als je het op voorhand al iedere keer naast de weegschaal legt?
SCHOOF
De Kamer heeft letterlijk in de motie gevraagd om het mee te wegen en mee te nemen. En dat is precies wat wij doen. Ik denk dat het ook belangrijk is in het proces wat de ministerraad nu heeft, we hebben de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer gehad, we hebben Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer gehad. We hebben het traject van de afronding van de besluitvorming ministerraad nog niet gehad. Dat gaan we nu doen. En het is logisch dat we alles daarbij betrekken.
WESTER
Maar het is toch geen kwestie van meewegen als bewindslieden en uzelf ook op voorhand zegt: we werken gewoon door aan de noodwet en we kijken nog niet naar de spoedwet?
SCHOOF
We werken daarop door, omdat wij daar vertrouwen in hebben dat we dat kunnen doen. Maar dat moeten we in de ministerraad zeg maar nog wel met elkaar afronden. Dat gaat dan met name over de dragende motivering. Die afweging moeten we in de ministerraad nog maken. En daarbij betrekken wij alles wat er overigens zeg maar politiek-bestuurlijk om ons heen zich afspeelt. Maar het is te vroeg om dan vervolgens naar ons oordeel om nu te zeggen: dan gaan we andere dingen doen dan die we ons hadden voorgenomen.
WESTER
Maar als je zegt tegen iemand: ik weeg jouw argumenten mee, dan neem je toch ook in overweging die argumenten? Dus dan neem je ook zo’n spoedwet in overweging. En dat doet het kabinet niet.
SCHOOF
Laat ik zeggen: we wegen alles mee. En de beide debatten zijn indringend geweest. En die resultaten van die beide debatten en ook de aangenomen motie in de Eerste Kamer afgelopen dinsdag, even terugrekenen, afgelopen dinsdag, die nemen we echt serieus mee. Maar dat wil niet zeggen dat wij meteen van onze koers afwijken. Maar we nemen ze mee en we gaan daar de komende een tot max twee weken, want we willen het voor het herfstreces afronden. En dat heb ik ook vorige week gezegd, dan sta ik hier weer voor u om te melden wat het resultaat van al die afwegingen uiteindelijk is geweest.
WESTER
Maar dat is toch geen meewegen? Dat is meer iets van: ik heb je gehoord, maar ik doe er verder niets mee.
SCHOOF
Als je hoort, wil niet zeggen dat je alles meteen moet doen wat er gezegd wordt. Dus het is wel degelijk meewegen. En daar kan echt iedereen van op aan. En met name de beide Kamers. En dat is, denk ik, het allerbelangrijkste, dat we de Kamers, de uitspraken en het debat, dat we dat vol meewegen in onze besluitvorming.
WESTER
Wat moet ik me dan zo meteen voorstellen? Dan komt mevrouw Faber bericht met die onderbouwing, en dan zegt u: maar wacht even, de Eerste Kamer heeft het volgende gezegd. Hoe gaan we daarmee om? Zoiets?
SCHOOF
Nou gaat u over hoe wij het gaan doen in de ministerraad. Dan kunt u ongeveer voorspellen wat ik ga zeggen, namelijk dat dat proces aan de ministerraad is en dat ik dat proces in de ministerraad goed zal begeleiden.
Uitspraken vice-premier Agema (2)
DE ZOETEN (NIEUWSUUR)
Nog heel even hierop verder. U was in de senaat, heeft uitgebreid gedebatteerd met de Eerste Kamerleden. Die senatoren, zijn dat een beetje stoere types?
SCHOOF
U gebruikt nu woorden maar die vanochtend zijn gebruikt. Ik vond het debat in de Eerste Kamer een buitengewoon plezierig debat…
DE ZOETEN
Ik gebruik die woorden omdat de vicepremier gebruikt heeft
SCHOOF
… waarin goed naar elkaar werd geluisterd in het debat. Ook onderling overigens in de Eerste Kamer. Ook goed van gedachte werd gewisseld, ook door mij namens het kabinet met de diverse senatoren. Dus ik hecht daar verder geen kwalificaties aan.
DE ZOETEN
Of ze stoer zijn, dat moet nog blijken. Wat vindt u van die uitspraak? Hoe kwalificeert u de uitspraak, van vicepremier Agema?
SCHOOF
Ik ben in die zin blij dat ze heeft kunnen verduidelijken na afloop van de minister-president wat ze bedoeld heeft.
DE ZOETEN
Was het moeilijk om haar daarvan te overtuigen? Want u heeft een halfuur met elkaar gezeten.
SCHOOF
Nee hoor, dat was korter. Want er werd ook nog geluncht. Dus dat was even een kort gesprek. En dat leidde vrij snel tot het zeg maar ook haar begrip. Zo van: dit is niet wat ik bedoeld heb. En heeft ze de woorden vervolgens gekozen die ze gebruikt heeft na afloop van de ministerraad.
DE ZOETEN
Nou moest u eerder Chris Jansen terugfluiten. U heeft iets gezegd naar aanleiding van een PVV-Tweede Kamerlid en tweets van Wilders. De tweede keer dat u Agema tot de orde moest roepen vandaag. Ziet u daar een bepaald patroon in?
SCHOOF
Nee. Ik denk dat een premier zeg maar die rol heeft. En het zijn ook wel verschillende zaken.
DE ZOETEN
Verschillende zaken, maar het patroon is natuurlijk wel: het zijn allemaal PVV’ers.
SCHOOF
Misschien zijn er meer patronen in te onderkennen. Ik denk dat het belangrijkste is dat er op het juiste moment de juiste dingen worden gezegd. En ik vind dit echt verschillende zaken. U weet: over tweets wil ik echt nooit reageren. Dat heb ik ook stug volgehouden. Tot en met de begroting van AZ afgelopen woensdag. Het kwam wel in debat met de minister van Binnenlandse Zaken. Daarom vond ik het belangrijk dat daarbij ik ook in het debat kon stappen. Want ik vind het belangrijk. Maar wat ik belangrijker vond, is dat de zeg maar de burgemeesters op dat moment, gelet ook op de discussie die ontstond, echt mijn steun verdienen. En daar ben ik buitengewoon helder in geweest. Net zo goed als dat grondrecht van demonstratie ook op 7 oktober, los van wat ik ervan vind, maar dat is niet belangrijk, dat dat grondrecht echt overeind staat. Dat vond ik belangrijk. Dus ik kijk daar steeds elke keer opnieuw naar, hoe ik daarop moet reageren en óf ik erop moet reageren.
DE ZOETEN
Tot slot: u gaat door met het staatsnoodrecht voorbereiden. Het kabinet. Is het dan eigenlijk ook niet zo dat het hele kabinet zegt: we moeten maar zien wie er stoer is uiteindelijk?
SCHOOF
Nee, het kabinet is bezig met een zorgvuldige voorbereiding en we wegen alles mee.
DE ZOETEN
Maar als u gewoon doorgaat, dan denkt u het eigenlijk ook. Want je kan ook zeggen: het is een doodlopende weg, we stoppen ermee.
SCHOOF
Maar we willen eerst de weging afmaken in het kabinet. En daarvoor moet een besluit voorliggen.
DE ZOETEN
Dus de weging zo ook nog kunnen zijn: het staatsnoodrecht gaat niet door?
SCHOOF
We moeten een weging maken in het kabinet. En we zijn helder dat wij denken dat we die weging kunnen maken in positieve zin. Tegelijkertijd: het moment dat alle stukken er liggen, plus alles wat ik ook hier voorafgaand zei, alles wat in debatten aan de orde is geweest, wordt daarin meegewogen door het kabinet.
DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Meneer Schoof, het is alweer drie maanden geleden dat we de eerste persconferentie van u als minister-president hier meemaakten en toen hadden we een gesprek over de regeringsverklaring en de manier waarop er toen ook het een en ander gebeurde. En mijn vraag aan u was toen wat u tegen Nederlanders zou zeggen die het schouwspel van die dagen hadden gezien, en het idee hadden dat een groep amateurs tot het landsbestuur was toegetreden. U antwoordde daarop: ik weet niet waar de amateurs zitten, maar niet in het kabinet. Is het tijd om die uitspraak nog eens te evalueren?
SCHOOF
U formuleert hem listig, maar ik sta vol voor de leden van mijn kabinet. Ik heb vertrouwen in ze, dat er misschien af en toe iets ongelukkigs gebeurt, dat kan, maar binnen het kabinet hebben we een grote opgave, en ik twijfel geen moment aan de inzet van welk lid van het kabinet dan ook, dat men dat professioneel wil doen.
DE WINTHER
Waar kunnen we het lerend vermogen van deze groep bewindslieden aan ontwaren?
SCHOOF
Nou ik zou bijna zeggen, hoe vindt u dat het met de premier gaat? Een beetje uitdagende vraag misschien, maar ik denk dat dit kabinet, wat voor een deel bestaat uit mensen zonder regeringservaring, een belangrijk deel zelfs, voor een deel uit mensen bestaat die niet uit de politiek afkomstig zijn, dat die denk ik een redelijk steile leercurve doormaken met elkaar, en dat dat ook vertrouwen geeft voor de toekomst.
DE WINTHER
De vicepremier, waar de collega het net over had, die zit, wat is het, achttien jaar of zo in de Tweede Kamer, dus zo’n vreemde in de politiek is zij niet volgens mij?
SCHOOF
Nee maar regeren is ontzettend veel anders dan oppositie voeren vanuit de Kamer, dus ik denk dat bij ons allemaal echt een vrij steile leercurve is, en daar heb ik ook vertrouwen in, en daarmee verwacht ik ook dat we uiteindelijk de resultaten kunnen laten zien als kabinet die de samenleving van ons verwacht. Of het nou asiel, woningbouw of bestaanszekerheid is, daar ga ik vanuit.
DE WINTHER
Maar als het gaat om de resultaten waar u dan op hoopt, we zagen de afgelopen week eigenlijk alleen maar mislukkingen, de minister van EZ met postplannen die eigenlijk nat gaan in de Kamer, een minister die opt-out brieven naar Brussel stuurt en eigenlijk wordt uitgelachen, Nederland wordt uitgelachen eigenlijk in Brussel door die brief, die waanideeën heeft over een bord wat ze heeft gezien in een ander land, en wat dan voor een asielzoekerscentrum geplaatst moet worden, waar de Kamer geen zin in heeft. Zo kan het toch niet langer meer?
SCHOOF
Daar verschillen wij dan over van mening, ik denk dat dit kabinet staat voor echt een paar grote opgaves, die willen we ook echt realiseren, daar willen we ook de ruimte voor hebben. Daar hebben we de afgelopen zomer hard aan gewerkt, om dat via de begroting en het regeerprogramma duidelijk te maken. We zijn volop daarmee bezig om dat verder vorm te geven, soms duurt dat wat langer omdat je wetgeving nodig hebt, soms kan dat wat sneller, zoals ik ook vandaag terugkoppelde uit de ministerraad, ten aanzien van lezen, rekenen, schrijven en ten aanzien van schuldsanering. Dus ik heb er echt vertrouwen in dat dit kabinet in staat is om die grote opgaves aan te pakken, misschien af en toe dingen net iets anders gaan dan we misschien met elkaar zouden willen, maar dat de hoofdlijn echt gewoon goed is.
Asielnoodwet (3)
DE WINTHER
Ik heb me laten vertellen dat u ook de afgelopen week weer enige gesprekken had met fractievoorzitters. De terugkoppeling die ik daarvan hoorde is dat er nog niet veel vooruitgang is geboekt in die gesprekken, is dat ook uw beeld?
SCHOOF
Ik doe over die gesprekken geen mededelingen.
DE WINTHER
Misschien kunt u het bevestigen, als het wel de goede kant op gaat?
SCHOOF
Ik doe daar geen mededelingen over, ik heb eerder, die gesprekken dienen om een goede landingsgrond te krijgen voor ons besluit. Die gesprekken heb ik inderdaad ook de afgelopen week gevoerd, die zal ik ongetwijfeld ook volgende week voeren.
DE WINTHER
Maar dan bent u in Brussel?
SCHOOF
Aan het eind van de week ben ik in Brussel.
DE WINTHER
Dus de eerste drie dagen zijn eigenlijk cruciaal of er volgende week of de week daarna nog een kabinet zit?
SCHOOF
Gesprekken kun je op veel manieren voeren, dat is niet uitsluitend van fysiek contact afhankelijk, dat kun je per telefoon doen, dat kun je zelfs, we weten sinds covid dat er allerlei manieren zijn, ook met videobellen, dus er zijn veel mogelijkheden om contact met elkaar te hebben en dat ga ik ook volgende week doen.
DE WINTHER
En u gelooft nog steeds dat het kabinet de herfstvakantie haalt?
SCHOOF
Ja.
Uitspraken vice-premier Agema (3)
HAGENS (SBS)
Nog even door op wat de collega net ook zei, het zijn niet alleen journalisten die kritiek uiten op het kabinet. Je merkt het eigenlijk ook buiten Den Haag, dat mensen zeggen: het begint inmiddels wel een gênante vertoning te worden. Hoort u die kritiek ook?
SCHOOF
Ik hoor ze hier in ieder geval van u.
HAGENS
Maar u hoort dat privé toch ook wel neem ik aan?
SCHOOF
Ik denk dat mensen, ook in het land, mensen die laat ik zeggen niet in deze wereld zitten en die ik af en toe tegenkom, die hebben in ieder geval een beeld van: er is een kabinet dat iets wil doen aan de problemen waar Nederland voor staat.
HAGENS
Volgens mij zeggen heel veel mensen ook dat ze het echt een gênante vertoning vinden worden inmiddels. Dat hoort u allemaal niet?
SCHOOF
Nou u heeft het over heel veel mensen, het begint een gênante vertoning te worden, als ik u even citeer.
HAGENS
Kijk maar naar alle onderzoeken hoor ernaar, wat mensen ervan vinden.
SCHOOF
Laat ik zeggen, er zijn veel mensen die mij veel succes en sterkte wensen, en vinden dat ik hier vooral mee door moet gaan.
HAGENS
U heeft echt het gevoel dat er niks aan de hand is?
SCHOOF
Nee ik zeg niet dat er niks aan de hand is.
HAGENS
Wat dan?
SCHOOF
Ik heb een debat over de regeringsverklaring gehad, ik heb een APB in de Tweede Kamer gehad, dat zijn allemaal stevige intense debatten, soms meer inhoudelijk, soms wat minder inhoudelijk. Dus ik ga niet zeggen dat er niets aan de hand is. En ik heb eerder gezegd, ook over het vraagstuk van extraparlementair, over hoe gaan we nou met de Kamer om, dat het even wennen is om daar de juiste manier in te zoeken. Want het ene moment heb je geen contact met elkaar, en als je dat dan wel hebt, dan wordt het opeens oude politiek, maar als je het niet doet dan is dat geen politiek handelen. Zo zijn we denk ik met elkaar, ook met name tussen kabinet en Kamer, aan het kijken hoe we dat zeg maar beter kunnen krijgen. Zodat we beter kunnen voorkomen dat we elkaar verrassen, zonder dat we alles dichtplamuren, en het letterlijk oude politiek zou worden. En in het kabinet zijn we bezig om goed te ordenen, goed de zaken op een rij te zetten, goed te zorgen dat we de juiste dingen doen op het juiste moment. En daar hoort ook de besluitvorming in van dit kabinet als het gaat over de asielwetgeving.
HAGENS
Over het algemeen, wanneer valt een kabinet?
SCHOOF
Wanneer valt een kabinet?
HAGENS
Ja, als mensen hiernaar kijken en zich dat afvragen, wanneer is het moment daar dat een kabinet kan vallen wat u betreft?
SCHOOF
Ik ga ervanuit dat dit kabinet niet valt, ik denk dat het ook onwenselijk is dat dit kabinet zou vallen. Ik denk dat dit kabinet de kans moet krijgen om die opdrachten waarvoor we staan, die we voor een deel nu in plannen hebben uitgewerkt, ook daadwerkelijk kunnen gaan uitvoeren.
Asielnoodwet (4)
HAGENS
Valt het kabinet als die noodwet er niet komt?
SCHOOF
Daar doe ik allemaal geen uitspraken over.
HAGENS
Als je de PVV hoort dan denk je van wel.
SCHOOF
Ja ik hoor die uitspraken ook allemaal in de buitenwereld, we zijn bezig in het kabinet zeg maar dit proces tot een goed einde te brengen.
VRAAG (ONBEKEND)
Ja meneer Schoof, afgelopen week hebben we gezien dat de Eerste Kamer de voorkeur heeft voor een spoedwet in plaats van een asielnoodwet. Er is dus nog wat overtuigingswerk te doen, hoe gaat u dat doen?
SCHOOF
Door eerst de besluitvorming in het kabinet af te ronden, gecombineerd met de dragende motivering, zoals mevrouw Faber die bij het kabinet zal indienen.
VRAAG
Maar onderkent u dat het toch echt wel nodig is om nog wat diplomatie te voeren richting de Eerste Kamer om ze zover te krijgen? Want er lijkt wel echt een verschil van standpunt.
SCHOOF
Ik heb natuurlijk goed geluisterd afgelopen dinsdag naar de Eerste Kamer, dus ik ga hier niet zeggen: het kabinet neemt een besluit, dat gaat automatisch goed in de Tweede en Eerste Kamer. Dat zou overigens ook van weinig respect getuigen naar die beide Kamers, want we zullen ongetwijfeld in beide Kamers dan een stevig debat hebben over deze maatregelen, en dat hoort ook zo.
VRAAG
Gaat u nog spreken met Eerste Kamerleden om de banden wat aan te halen?
SCHOOF
Ik heb overigens in de aanloop naar het debat in de Eerste Kamer met alle fractievoorzitters gesproken, zoals ik dat eerder heb gedaan in de aanloop naar het debat over de regeringsverklaring in de Tweede Kamer, dus dat is zeg maar antwoord één. Antwoord twee is: nu eerst de besluitvorming in het kabinet. Dat is wat nu voorop staat, dat gaan we nu doen, in ieder geval voor het herfstreces, dus dat betekent of 21 oktober of 25 oktober.
Uitspraken vice-premier Agema (4)
VRAAG
En tot slot, dan helpt het toch niet echt als je die Eerste Kamer echt nodig hebt, dat minister Agema vandaag zo’n uitspraak heeft gedaan?
SCHOOF
Nee, maar ze heeft na de ministerraad die uitspraak van context voorzien en dat is denk ik belangrijk.
HOEDEMAN (ALGEMEEN DAGBLAD)
Meneer Schoof, u zei net iets wat mij fascineerde, u had het namelijk over een steile leercurve voor bewindslieden, onervaren bewindslieden. Wat bedoelt u daar precies mee?
SCHOOF
Dat het zijn van bewindspersoon, en dat kan ik ook uit eigen ervaring zeggen, wel een vak apart is.
HOEDEMAN
En een leercurve, mogen we veronderstellen dat er lerend vermogen is, toch?
SCHOOF
Zeker.
HOEDEMAN
Hoe vaak kan een vicepremier een uitglijder maken? Hoe veel gele kaarten kan je incasseren?
SCHOOF
Nee, maar er zijn geen gele kaarten uitgedeeld. De vicepremiers en ik en trouwens alle leden van het kabinet werken intensief en hartelijk met elkaar samen en weten heel precies waar eindelijk zeg maar in voetbaltermen de bal ligt en hoe we die in het doel moeten krijgen. En dat zijn die grote opgaves die we hebben, daar focussen we ons op, daar zetten we al onze samenwerkende energie op.
HOEDEMAN
Maar u lijkt steeds op de ballenjongen die achter die bal aan moet rennen omdat er hoog wordt overgeschoten.
SCHOOF
Altijd gevaarlijk om vergelijkingen te maken. Dat had ik ook natuurlijk weer niet moeten doen. Maar laat ik zeggen dat ik me eerder als een trainer, coach, opstel dan anderszins. En daarnaast ook nog een beetje als leider van het team. Want dat is ook belangrijk, dat het team een leider heeft.
HOEDEMAN
Nou heeft de senaat zich geschoffeerd gevoeld naar aanleiding van opmerkingen van mevrouw Agema. Past dit nou binnen de rechtsstaatverklaring, dat je bijdraagt van een constructief-positief bestuurlijk klimaat?
SCHOOF
Maar mevrouw Agema heeft haar woorden geduid na afloop van de ministerraad. Ik ga daar eigenlijk even vanuit dat daarmee de kou uit de lucht is.
HOEDEMAN
Maar waar is het einde van uw geduld?
SCHOOF
Dat zult u merken.
AHAROUAY (NRC)
U heeft nu een paar keer gezegd dat mevrouw Agema het niet zo had bedoeld, dat de verkeerde indruk is gewekt met haar woorden. Ik zit nu al deze hele persconferentie na te denken: hoe kunnen deze woorden anders worden opgevat? Volgens mij was ze vrij helder. Als het staatsnoodrecht ingaat, wil ik nog wel eens zien wie zo stoer is om het tegen te houden. Hoe heeft ze het wel bedoeld?
SCHOOF
Zoals ze dat na de ministerraad heeft verteld. Dus als je die nou ook voorleest, dan heeft u, volgens mij, precies het antwoord.
AHAROUAY
U heeft het met haar uitgesproken. Dus misschien kunt u dat hier nog een keer herhalen?
SCHOOF
Maar u haalt nu aan zeg maar wat ze voor de ministerraad heeft gezegd en ze heeft na de ministerraad haar woorden daarna gekozen. Dus zeg ik: als u die woorden tot u neemt, dan snapt u heel goed wat ze bedoeld heeft. Ze heeft ook gezegd: had ik niet zo moeten doen. Dus daarmee is het wat mij betreft helder en denk ik ook dat ook de senaat en ook het respect wat ze weer heeft uitgesproken, ook als oud-parlementariër, het respect wat ze weer heeft uitgesproken voor beide Kamers en ook over de zorgvuldige procedure, denk ik dat er zeg maar die kou uit de lucht is.
AHAROUAY
Ze heeft bij de inloop ook gezegd dat voor de avondklok ook geen dragende motivering aanwezig was, waarmee ze lijkt te suggereren: het hoeft nou ook weer niet. Zijn dat ook weer woorden die we op een andere manier moeten wegen?
SCHOOF
Ik denk dat haar politieke oordeel was over die periode, toen zij Kamerlid was, en niet geduid moet worden in de lijn met de discussie die we nu in de raad hebben.
AHAROUAY
En moet ik er daar nu over nadenken als in: dat zijn haar individuele woorden? Of is dit wat het hele kabinet vindt?
SCHOOF
Nee, dit waren zeg maar ik denk haar terugblik als parlementariër.
AHAROUAY
Dan iets anders. U kunt zich, als minister-president, natuurlijk niet overal tegenaan bemoeien. Wanneer stapt u wel in? Bij wat voor kwesties denkt u wel: nu ga ik helpen?
SCHOOF
Dat varieert. En soms zijn het grote kwesties, soms zijn het kleine kwesties. En met name als ministers onderling er niet altijd meteen uitkomen, is dat een mooi moment om als premier in te stappen. Kan je zelf doen, of je kan je departement vragen dat voor je te organiseren. En als het gaat over de grote vraagstukken om te zorgen dat je de procesregie houdt.
AHAROUAY
Dus eigenlijk: als het mis dreigt te gaan, stapt u in?
SCHOOF
Soms ook om te zorgen dat dingen goed gaan. Dan hoeft het nog niet eens per definitie zonder mij fout te gaan. Maar dat je ervoor zorgt dat je echt waarborgen voorziet, dat het proces goed gaat.
Repatriëring van Nederlanders uit Libanon
AHAROUAY
Nou heeft u zich ook tegen het conflict tussen de gemeente Eindhoven en de minister van VRO aan bemoeid. Dat gaat over de repatriëring van mensen, Nederlanders uit Libanon, waar zij geen geld voor wilde uittrekken. Wat is uw rol daarin geweest?
SCHOOF
Ik heb mij niet zozeer bemoeid met een conflict tussen Eindhoven en minister-VRO. Ik heb mij zeg maar ik heb met alle vier de ministers, die dit aangaat, namelijk: Buitenlandse Zaken, J&V, SZW en de minister van VRO, heb ik het op mij genomen om die vier partijen ietsje dichter op elkaar te binden, om het zo maar te zeggen, zodat er geen misverstand kan ontstaan over eigenlijk de afspraak die we hebben met iedereen die gerepatrieerd wordt. Namelijk: na drie keer vierentwintig uur moet je voor jezelf zorgen. Die afspraken worden ook van tevoren gemeld aan mensen die zeg maar gerepatrieerd worden, als Nederlander naar Nederland. En vervolgens ontstond er een discussie: maar er zijn toch mensen die na die drie keer vierentwintig uur, ondanks alle afspraken, toch denken dat ze in Nederland niet zelfstandig iets kunnen vinden, daar hebben we met elkaar over gesproken om te kijken, één: kunnen we nog iets voor deze mensen betekenen? Eigenlijk zou het niet moeten, dat was niet onderdeel van onze afspraak met deze Nederlanders. Want juist vanuit hun binding met Nederland zou je verwachten dat ze hier in Nederland ook voor zichzelf zouden kunnen zorgen met familie, vrienden of anderszins. En twee: dat we ook hebben afgesproken dat er, omdat er onduidelijkheid over ontstond: gaan we nou wel of niet iets doen? Want er is een hele kleine groep mensen die anders in de verdrukking dreigde te komen. Daar hebben we nu van gezegd: dan gaan we toch iets regelen in relatie tot vakantieparken omdat ze niets hebben hier in Nederland. Want we hebben gezegd: we gaan deze regeling echt nog een keer grondig met elkaar evalueren en of de repatriëringsregeling niet moet worden herzien.
AHAROUAY
In dit hele proces is de gemeenten Eindhoven inmiddels afgehaakt voor toekomstige repatriëringen. Heeft u Dijsselbloem al gebeld om te kijken of daar nog wat te redden valt?
SCHOOF
Nee hoor, ik ga ervanuit dat zeg maar de andere ministers dit met de heer Dijsselbloem zeg maar goed kunnen uitleggen en dat dat in de bestuurlijke verhoudingen snel zal worden hersteld.
Uitspraken vice-premier Agema (5)
VAN GRONINGEN (CAFÉ KOCKELMANN)
Meneer Schoof, laat ik toch even beginnen met die steile leercurve, laat ik u dan even de gelegenheid geven om iets te noemen waarvan u zegt: dat kon bijvoorbeeld een mevrouw Agema honderd dagen geleden nog niet en dat heeft ze nu geleerd?
SCHOOF
Nee, dat vind ik flauw. Op deze manier, kijk, ik heb eerder gezegd dat ik geen Kamerleden recenseer. En ik ga al helemaal geen kabinetsleden recenseren. Dat vind ik echt gewoon ontzettend flauw.
VAN GRONINGEN
Hoeft niet individueel, maar u ziet wel een verbetering dan?
SCHOOF
Ja, natuurlijk zie ik…
VAN GRONINGEN
En waarin ziet u dat dan?
SCHOOF
Ik zie hoe wij als kabinet met elkaar optreden. Ik ga niet over een individueel lid spreken. Ik zie hoe wij als kabinet optreden, dat we zeg maar als kabinet dichterbij elkaar zijn komen te staan, dat we elkaar goed begrijpen, dat we als kabinet ook die binding met elkaar hebben, dat we snappen voor welke opdracht we staan, dat we ook snappen voor welke ingewikkelde trajecten wij af en toe met elkaar staan. Ook als het gaat om het toepassen van het noodrecht. En dat we daar als volwassen mensen het goede debat over gaan voeren de komende een à twee weken.
Asielnoodwet (5)
VAN GRONINGEN
U staat dichter bij elkaar als kabinet. Heeft u dan ook al conceptteksten gezien voor die dragende motivering die mevrouw Faber aan het schrijven is?
SCHOOF
Mevrouw Faber komt daar volgende week mee richting de ministerraad voor de behandeling op 21 of 28 maart.
VAN GRONINGEN
Maar u bent de chef daar. Ik neem aan dat u dat toch ook dan zegt: mag ik alvast even meekijken met wat u nou aan het koken bent?
SCHOOF
Meedenken wordt altijd op prijs gesteld, merk ik. Maar het is uiteindelijk aan mevrouw Faber om haar tekst aan te bieden. Dat doet ze volgende week.
VAN GRONINGEN
Ja, maar als we zien wat het maatschappelijk te weeg brengt, in beide Kamers op dit moment, in het land, in de media, dan zou je op een gegeven moment kunnen denken: dit is chefsache, hier ga ik me als premier eens even tegenaan bemoeien.
SCHOOF
Daarom bemoei ik me ook intensief met het proces waarlangs we zeg maar tot een besluit kunnen komen.
VAN GRONINGEN
Maar u bemoeit zich met het proces, maar inhoudelijk heeft u er nog niets van gezien?
SCHOOF
Kijk, wat voor mij belangrijk is, is dat die besluitvorming in het kabinet zorgvuldig plaatsvindt. Mevrouw Faber moet de ruimte en de gelegenheid hebben om te zorgen dat we de motivering rond het besluit rond te krijgen. Die ruimte heeft ze, die krijgt ze ook. En begin volgende week rondt ze dat af. Natuurlijk heb ik met iedereen contact. Dat geldt niet alleen voor fractievoorzitters, maar dat geldt ook voor individuele ministers. En op die manier zorgen we ervoor dat mevrouw Faber uiteindelijk haar proces kan afronden en begin volgende week stukken richting ministerraad voor 21 maart kan adresseren en kijken we ook hoe we dat in het kabinet goed kunnen voorbereiden.
VAN GRONINGEN
Maar als er sprake is van nood en crisis, dan is het toch ook uw proces? Dat is niet alleen haar proces?
SCHOOF
Ik heb net gezegd dat ik let op de procesregie. Dus daar zijn we het dan rap over eens. Maar het is wel mevrouw Faber die als eerste nu met een voorstel moet komen.
VAN GRONINGEN
Maar dan wilt u toch wel tussentijd gebriefd worden? Van: hoe ver bent u met die dragende motivering?
SCHOOF
Nou ja, dat ik weet dat ze er volgende week mee komt. Dus dat lijkt mij voor mij op dit moment echt voldoende. En dat ze daar druk mee bezig is om te zorgen dat ze die dragende motivering rond krijgt.
VAN GRONINGEN
Volgende week komt ze daar dan mee. Even voor mijn beeld, u had gezegd: voor het herfstreces. Die begint die donderdag. Dus die maandag, dat die ministerraad is, dat u, omdat u er vrijdag niet bent, is dat dan bijltjesdag, dan moet het gebeuren?
SCHOOF
Het is op de 21e of de 25e, maar ik heb ook de Eerste Kamer gehoord over de onwenselijkheid om dat vlak voor het reces te doen, maar we hebben twee ministerraden voordat het herfstreces begint.
VAN GRONINGEN
Dus voor de hele parlementaire pers goed om te weten, de 21e echt even vrijhouden met zijn allen?
SCHOOF
Of de 21e of de 25e.
VAN GRONINGEN
Maar de 25e is het reces natuurlijk eigenlijk al begonnen.
SCHOOF
Het herfstreces begint voor het kabinet echt een dag later, maar we proberen 21 of 25 en volgens mij op beide dagen hebben wij weer deze persconferentie, dus daarvoor hoeft u niet de hele dag vrij te houden, want u wordt gewoon weer uitgenodigd voor deze persconferentie. En dan kunt u weer naar mij luisteren, als u dat tenminste op prijs stelt, over hoe de besluitvorming heeft plaatsgevonden in de ministerraad.
VAN GRONINGEN
We zullen er zijn die dag.
MEIJER (DE VOLKSKRANT)
Bij uw stapeltje documenten kwam er nog een deze week, namelijk van een commissie van rechtsgeleerden, die was ingesteld door de Orde van Advocaten, en hun conclusie is: staatsnoodrecht is voorzienbaar misbruik van bevoegdheden. U kunt dus nu al weten dat als het ooit bij de rechter terechtkomt, daar gehakt van gemaakt wordt. Dat komt dan nog bovenop uw stapeltje van documenten dat u al heeft. Waarom gaat u dan toch door op deze route?
SCHOOF
Wij nemen alle adviezen en ook deze van de Orde van Advocaten ook in dat opzicht weer mee. De minister van Binnenlandse Zaken heeft bij haar begrotingsbehandeling gisteren ook gezegd: ik kom binnenkort met een reactie, het is een hele lijst met rood, geel en groen als ik me niet vergis, en op dit specifieke punt nemen we ook, ik heb het rapport zelf nog niet echt gezien zeg ik meteen, maar de argumentatie die erin staat, nemen we ongetwijfeld mee in onze afwegingen als kabinet.
MEIJER
Maar u weet nu al, meneer Van der Staaij van de Raad van State heeft gezegd: staatsnoodrecht kan alleen bij overmacht, niet bij onmacht. U kent de uitspraak van de Eerste Kamer, u kent nu ook de juridische kwalificaties die door deze commissie zijn gegeven. U weet toch nu al dat u uw hoofd in een strop steekt?
SCHOOF
De Raad van State komt zelf in de positie om advies te geven aan de ministerraad, dat is namelijk de eerste stap van het pakket van de AMvB’s en de Voortduringswet. En op basis van de advisering van de Raad van State komt dat terug in de ministerraad en kijken we hoe we daar weer mee omgaan.
MEIJER
Maakt u het ook die maandag openbaar als u tot een besluit bent gekomen in die ministerraad om het middel wel in te zetten? Geeft u dan meteen alle documenten vrij?
SCHOOF
Nou zeg maar het besluit, anders zouden we hier geen persconferentie hebben denk ik. Dus het besluit dat de ministerraad neemt en de stukken zoals die naar de Raad van State zullen gaan, die zijn openbaar overigens, maar we hebben al afgesproken, en dat heb ik ook aan de Kamer gezegd, dat die meteen naar de Kamer gaan, dus daarover kan uiteindelijk iedereen beschikken.
MEIJER
Maar een advies van de Raad van State wordt pas openbaar als het is vastgesteld?
SCHOOF
Nee maar als je de stukken naar de Raad van State stuurt, worden die openbaar. Ik loop net lang genoeg mee in Den Haag om te weten dat dat relatief nieuw is.
Samidoun
BREEDVELD (NOS)
Premier Schoof, deze week ging het in de Tweede Kamer ook over een pro-Palestijnse, anti-Israëlische organisatie Samidoun. De Kamer wil deze organisatie op de terreurlijst zetten, ziet u het belang daarvan in?
SCHOOF
Volgens mij, over deze organisatie Samidoun, is ook een motie in de Kamer aangenomen volgens mij, en die verzoekt ook om een gesprek van de minister van Justitie en Veiligheid met het Openbaar Ministerie. Uiteindelijk om iets tot een verboden organisatie te maken, dat is aan het Openbaar Ministerie, dat is geen politiek besluit. En op basis van de gesprekken van het Openbaar Ministerie zal daarnaar worden gekeken, en er zal ook heel nadrukkelijk worden gekeken, zeg maar laat ik zeggen naar de Duitse ervaring. Want als ik goed geïnformeerd ben dan is het volgens mij daar wel gelukt, maar goed, de Duitse wet kan net weer wat anders zijn dan de Nederlandse wet. En er speelt hier overigens ook nog een discussie over binnen Europa, of deze organisatie wel of niet op de terrorismelijst moet worden gezet, en ook die discussie volgen wij nauwlettend.
BREEDVELD
Want het is een organisatie met een bedenkelijke reputatie, wordt verdacht van financiële banden, het financieren van Hamas, is betrokken bij andere organisaties die meegedaan hebben aan de terreuraanslag op 7 oktober vorig jaar. Hoe zorgelijk is dit?
SCHOOF
Nou ja, ik zou niemand in Nederland aanraden om zich te verbinden aan deze organisatie, laat dat helder zijn. Maar om een organisatie te kunnen verbieden, moet het Openbaar Ministerie onderzoek doen, moeten ze daarmee vervolgens naar de rechter, om te verzoeken om de organisatie te verbieden op grond van Artikel 2.20 van het Burgerlijk Wetboek, en op grond van dat Artikel kunnen organisaties worden verboden die in strijd handelen met de openbare orde. Of die een bedreiging vormen voor de nationale of internationale rechtsorde. En dat gesprek van de minister met Justitie en Veiligheid is er natuurlijk op gericht om zeg maar het Openbaar Ministerie, maar goed, u weet, een buitengewoon onafhankelijke organisatie, maar om te kijken of zij bereid zijn dat onderzoek te doen. Maar uiteindelijk beslissen ze zelf of zij deze stap maken om de organisatie verboden te verklaren of niet. Het is geen politiek besluit.
BREEDVELD
Deze organisatie staat ook achter veel van de demonstraties, in heel Europa overigens, maar ook in Nederland, de pro-Palestina-demonstraties, die volstrekt uit de hand lopen. Moeten we daar dan niet veel harder op inzetten om daar iets aan te doen?
SCHOOF
Maar het is aan het Openbaar Ministerie.
BREEDVELD
Maar tegelijk, het zet burgemeesters met hun rug tegen de muur. Want die hebben geen middelen om op te treden tegen demonstraties waarvan je van tevoren al ziet aankomen dat die uit de hand gaan lopen gezien de ervaringen in het verleden. We hebben dat maandag weer gezien.
SCHOOF
Nou, dat ligt denk ik net een slag genuanceerder. Kijk, burgemeesters, één: ze hebben natuurlijk respect op zeg maar het recht op demonstratie hebben ze, dat is eigenlijk het eerste waar ze mee beginnen, zal ik maar zeggen. Maar als er allerlei aanleiding is om te veronderstellen, op basis van welke informatie dan ook, dat demonstraties een gewelddadig verloop kennen, dan kunnen burgemeesters besluiten om zo’n demonstratie te verplaatsen of naar een andere plek te brengen of maar goed, dat zijn, waar ik eerder over sprak deze week, die buitengewoon ingewikkelde afwegingen en besluiten die elke burgemeester met enige regelmaat moet nemen. En burgemeesters van Amsterdam en Den Haag overigens in het bijzonder, die hebben ongeveer elke dag wel zo’n ingewikkeld besluit. Dus dat vergt elke keer een hele specifieke afweging. Maar ik denk dat de informatie, die bekend is over de invloed van Samidoun, dat die ook echt wel wordt meegewogen in de besluitvorming van burgemeesters. Maar er zitten veel ook juridische haken en ogen aan. En ik hoop echt dat het Openbaar Ministerie het onderzoek snel kan oppakken en wacht de resultaten daarvan met belangstelling af.
BREEDVELD
We zagen afgelopen maandag ook dat er terreurpropaganda werd verspreid, folders met over Hamas, een van de dingen die we daar aantroffen. In Frankrijk is dat bijvoorbeeld verboden. Waarom kan dat hier gewoon?
SCHOOF
Nou overvraagt u mij een klein beetje.
BREEDVELD
Is het onwenselijk? Laat ik het dan eenvoudiger stellen.
SCHOOF
Ja, het is natuurlijk super onwenselijk. Ik bedoel, daar kan geen misverstand over bestaan. Ik bedoel, verheerlijking of anderszins van terroristische organisatie heeft niets te maken met opkomen voor het recht van de Palestijnen.
BREEDVELD
Maar we zien het wel gebeuren.
SCHOOF
En maar het feit dat iets onwenselijk is, ja maar de strafrechtelijke afweging voor het Openbaar Ministerie om in te grijpen, dat zijn en dat weet ik wel met mijn vele jaren ervaring bij Justitie en Veiligheid op verschillende functies, zijn ook voor het Openbaar Ministerie geen kruisjeslijsten waarop vervolgens meteen rechtsonder verschijnt: ja, nee. En die afweging moet men elke keer weer maken. En die afwegingen worden ook, in dit geval in de driehoek van Amsterdam, maakt het Openbaar Ministerie ook die afweging en komt soms tot het besluit dat dingen echt over de scheef gaan en wordt er strafrechtelijk opgetreden. En soms niet. En dan wordt er dus niet strafrechtelijk opgetreden. Dat is echt aan het Openbaar Ministerie.
Giro555 voor slachtoffers in het Midden-Oosten
BREEDVELD
Het conflict in het Midden-Oosten verdeelt ook de Nederlandse samenleving, zien we ook bij de herdenking en de tegendemonstraties afgelopen maandag. Vandaag start de 555-actie voor oorlogsgetroffenen in het Midden-Oosten, ruim begrip. Maar daar is tegelijk ook weer aarzeling bij een hoop mensen, van: ik wil wel dat mijn hulp bij de ene partij komt en niet bij de ander en over en weer. Hoe gaat u daarmee om en bent u bereid als kabinet wat vaker gebeurde om bijvoorbeeld de opbrengst te verdubbelen?
SCHOOF
Daar hebben wij het in het laatste punt hebben wij het in het kabinet nog helemaal niet over gehad. Dit kabinet, en dat zei ik ook net in mijn inleiding, wil dat die humanitaire hulp in Gaza op gang komt. En hulp die bij mensen terechtkomt, daar kan dit kabinet en eigenlijk niemand op tegen zijn. De zorg zit vaak dat de, zeker als het om geld gaat, die middelen vervolgens niet bij de mensen terechtkomt, maar bij organisaties met een bedenkelijke reputatie of zelfs terroristische organisaties.
BREEDVELD
Die zorg speelt dus ook bij mensen die aan 555 willen doneren.
SCHOOF
En ik hoop dat de organisaties achter 555 zich echt zeer gedegen bewust is van de risico’s. Maar tegelijkertijd hun ambitie om namelijk iets te doen voor de mensen in Gaza, dat spoort met het beleid van de Nederlandse overheid dat we willen dat humanitaire hulp op gang komt in Gaza.
Economische relatie met China
VRAAG (BLOOMBERG)
Vraag over een heel ander onderwerp, namelijk namens Bloomberg. Ik had een vraag over mogelijke tegenreactie vanuit China op landen uit de Europese Unie, gezien wat er was gebeurd met de importheffingen op elektrische voertuigen. Afgelopen week had bijvoorbeeld Frankrijk had te maken gekregen met een reactie op hun cognac-, en hun likeurindustrie. En er gaan ook rapporten dat Beijing Nederlandse industrieën aan het onderzoeken is. Bijvoorbeeld de vleesindustrie, varkensvlees, en de zuivelindustrie. En ik vroeg me af: heeft u ook contact gehad met die industrie hierover, deze ontwikkelingen?
SCHOOF
Minister van Buitenlandse Zaken en minister van Economische Zaken hebben hier hun eigen contacten over met respectievelijk de energiesector en te kijken op welke manier zeg maar we deze berichten ook communiceren met China en die zijn natuurlijk op gericht om aan de ene kant duidelijk te maken waarvoor we staan. Aan de andere kant de effecten op de Nederlandse industrie zo veel mogelijk te beperken. En ik denk dat dat een normaal onderdeel is van diplomatie. Je brengt boodschappen over en je probeert de schade te beperken. En dat lijkt me ook buitengewoon belangrijk om dat op die manier ook te doen.
VRAAG
Meerdere mensen spraken al van dat het mogelijk het startschot zou zijn voor een handelsoorlog tussen China en de Europese Unie. Welke stappen kan Nederland proberen om te voorkomen dat dit conflict escaleert?
SCHOOF
Ik denk dat we zorg hebben over een hoop conflicten die escaleren. En met betrekking tot een zeg maar potentiële handelsoorlog met China, zo ver is het in ieder geval nog niet, en in de diverse contacten, en ook in de diverse Europese Raden is dit een belangrijk onderwerp van gesprek om te kijken hoe zeg maar, maar dan verbreed ik het even naar de Europese industrie, zich goed kan verhouden tot de Chinese industrie. Want de ene kant hebben we ze hard nodig. En de andere kant willen we voorkomen, en dat zit met name ook in de high-tech-kant en alles wat met dual use te maken heeft, dat dat die kant op gaat. En dat zijn gesprekken, die vinden elke dag plaats.
VRAAG
Dank u wel.
SCHOOF
Veel dank.