Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 27 maart 2020
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 27 maart 2020. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Inleidend statement minister-president Rutte
Goedemiddag allemaal. Uiteraard ging de ministerraad vandaag ook weer over de aanpak van het coronavirus. We hebben vandaag niet vergaderd op de gebruikelijke locatie, de Trêveszaal op het Ministerie van Algemene Zaken, maar zijn uitgeweken naar de Rolzaal en dat is een onderdeel van het Ridderzaalcomplex. Die zaal is groter dan de Trêveszaal zodat we daar wat makkelijker die anderhalve meter afstand in acht kunnen nemen. En zo proberen we, en dat zeggen we tegen heel Nederland: houd anderhalve meter afstand, als het kan ook op het werk. Organiseer dat en dat moeten wij dus ook doen als ministers en staatssecretarissen. Je moet wel hele goede ogen hebben overigens om dan nog in alle uithoeken de collega’s precies te kunnen onderscheiden, maar jong als ik ben lukte me dat.
Goed, allereerst de oproep, opnieuw, houd je aan de richtlijnen. Dit is belangrijk. Geef opvolging aan alle afspraken die we met elkaar hebben gemaakt. Die in belangrijke mate ook kunnen worden gehandhaafd sinds deze week. Dus blijf zoveel mogelijk thuis, en als je op straat bent: houd anderhalve meter afstand. Blijf hoe dan ook thuis als je kucht, niest of neusverkouden bent. En als iemand thuis daarbij benauwdheid en/of koorts ontwikkelt, dan blijft het hele gezin thuis behalve die gezinsleden die werken in de vitale sectoren. En ja, deze richtlijnen, deze afspraken, die we ook buiten zoveel mogelijk proberen af te dwingen, als mensen in grotere groepjes samen lopen en niet de anderhalve meter afstand hanteren, dan kunnen de veiligheid... dan kan de politie dat ook handhaven. Ik realiseer me, dit is allemaal ingrijpend, dat geldt voor al deze maatregelen. Denk aan het niet kunnen bezoeken van opa of oma in het verpleeghuis op dit moment. Dat zijn ingrijpende maatregelen. Maar het is van belang dat we dit blijven doen. Je merkt de afgelopen dagen dat het rustiger is op straat. Ik was bij de politie op bezoek deze week en bij de regionale meldkamer en ook daar werd gemeld: er is echt een verschil voor en na het weekend. Dus dat op zichzelf is goed nieuws. En ik wil er ook vanaf deze plek mijn waardering voor uitspreken. En je zag ook eigenlijk al in Nederland dat ook voor het weekend en tijdens het weekend de meeste mensen zich daar aan hielden. Maar nogmaals: in het weekend niet iedereen. Dus mijn oproep, ook voor aanstaand weekend is aan iedereen om door te gaan met zo veel mogelijk thuis blijven. Als je toch naar buiten moet, anderhalve meter afstand houden en nogmaals: bij bepaalde klachten blijf jij thuis en als die verkoudheidsklachten zich ontwikkelen tot benauwdheid en/of koorts, dan blijft het hele gezin thuis.
Ik noemde de politie, maar ik wil ook wel nog eens een keer benoemen hoeveel mensen op dit moment in Nederland in vitale sectoren ervoor zorgen dat de samenleving blijft draaien. Dan kijken we natuurlijk normaal gesproken terecht naar de mensen in de zorg. Daar wordt op dit moment een herculische prestatie geleverd van epische omvang. En ik denk dat heel het land enorm respect heeft voor mensen die in de zorg werken. Maar ik wil ook noemen de mensen die in die gezondheidszorg wat minder goed zichtbaar zijn, inderdaad de schoonmakers, de mensen in de logistiek, de mensen in het patiëntenvervoer. En als ik de schoonmaak noem, dan is dat het ziekenhuis schoon houden, de operatiekamers, ervoor zorgen dat de mensen in het primaire proces zo goed mogelijk hun werk kunnen doen. Maar kijk ook naar andere groepen. En ik wil er vandaag een paar noemen: het openbaar vervoer, kijk naar de mensen in de data centers die ervoor zorgen dat die data centers blijven draaien waardoor we op deze schaal kunnen thuiswerken in Nederland. Ook dat is van groot belang, dat onze hele technische infrastructuur goed blijft draaien. Kijk naar de mensen in de beveiliging, die ervoor zorgen dat allerlei vitale sectoren ook veilig blijven. Ik wil die mensen er vandaag ook eens uitlichten. En misschien mag ik er nog een paar noemen, het zal u aanspreken: de krantenbezorgers die ervoor zorgen dat de kranten in de bus vallen waar mensen normaal gesproken al zitten te wachten op het nieuws, is dat nu natuurlijk nog veel heviger. Maar ook de maaltijdbezorgers, ook die wil ik hier benoemen.
We zullen de komende dagen uiteraard heel precies kijken wat de effecten zijn van alle maatregelen. We blijven ook dit weekend nauw met elkaar in contact. Belangrijke prioriteit is, zoals u weet, de IC-capaciteit. Er wordt met man en macht gewerkt om de capaciteit daar uit te breiden, dat is belangrijk. En aanstaande dinsdag is er weer een Ministeriële Commissie Crisisbeheersing. Die zal dan onder andere kijken naar de vraag: wat gaan we met al die maatregelen doen die aflopen op 6 april en dat geldt eigenlijk voor alle maatregelen die we hebben genomen, behalve de vergunningplichtige en/of meldingplichtige evenementen, die zijn stilgelegd tot 1 juni. Maar voor alle andere maatregelen geldt: tot 6 april en we gaan dus aanstaande dinsdag bespreken in die MCCb, in die Commissie Crisisbeheersing, hoe we daar na 6 april mee verder gaan.
Dan wil ik tot slot iets zeggen natuurlijk over het feit dat we allemaal ons realiseren dat prioriteit nummer 1 bij het coronavirus is: de volksgezondheid. Maar het heeft uiteraard ook een enorme impact op een andere manier op het leven van mensen en dat is gewoon onze economie. En je zag de voorspellingen van het Centraal Planbureau, een aantal scenario’s. En dan zie je dat in al die scenario’s sprake is van krimp van onze economie. En ik kan u verzekeren dat wat wij proberen is de economische impact zoveel mogelijk te beperken. Die zal er zijn, maar wat wij vooral nu willen bereiken is kijken: wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat mensen hun baan behouden, dat mensen hun inkomen behouden. Daar is deze week een heel debat over geweest in de Kamer, over het kabinetspakket, met Wopke Hoekstra, het pakket van Wopke Hoekstra samen ontwikkeld met Wouter Koolmees, Eric Wiebes en alle anderen in het kabinet die zich bezig houden met het financieel-economisch beleid. Daar is veel steun voor. Dat is erop gericht dat zoveel mogelijk mensen hun baan en hun inkomen kunnen behouden. Uiteraard geen garanties hoe dit zich verder ontwikkelt, maar wel de garantie dat we er alles aan doen om die gevolgen te beperken. Dat noodpakket is daarmee van groot belang voor banen en daarmee voor onze economie, voor onze bedrijven en dus vooral voor de mensen die in al die bedrijven werken, die afhankelijk zijn voor hun leven, voor hun inkomen van die werkgelegenheid en het grootste deel van Nederland werkt uiteraard niet bij de overheid. Ongeveer driekwart van de Nederlanders heeft een bedrijf of werkt bij bedrijven en dat zijn belangrijke banen voor ons land en uiteraard voor het geluk van mensen. Wij zijn heel druk bezig dat hele pakket nu verder uit te werken. Dat is ook een enorme administratieve opgaaf. Vandaag en ook de komende weken zullen steeds meer noodloketten voor bijvoorbeeld ondernemers en zzp’ers open gaan. En u wordt daar door de desbetreffende bewindspersonen over geïnformeerd.
Helemaal tot slot wil ik heel kort wel noemen hier: het trieste nieuws van het overlijden van Liesbeth List. Zij is natuurlijk een van de grootste Nederlandse zangeressen. Iconische vrouw en wij leven mee met familie en nabestaanden.
Coronacrisis
BREEDVELD (NOS)
Meneer Rutte, vorige week ging het natuurlijk goed fout met mensen die massaal naar buiten gingen om te wandelen. Morgen is het weer mooi weer. Wat raadt u mensen nu aan want ze zitten toch ook de hele week binnen. Er is weinig te doen.
RUTTE
Houdt je aan de voorschriften. Blijf zo veel mogelijk thuis en als je naar buiten gaat, houdt anderhalve meter afstand. En weet dat inmiddels sinds vorig weekend er ook gehandhaafd kan worden als die anderhalve meter afstand niet in acht wordt genomen door groepen vanaf drie personen. Maar nogmaals, laat het zo ver niet komen. Ga niet onze boa’s, onze politie, onze marrechaussee extra werk opleveren. Houdt je er zelf aan.
BREEDVELD
Toch is er ook wat onduidelijkheid want de regel is dan bij drie of meer afstand houden.
RUTTE
Nee, de regel is dat iedereen anderhalve meter afstand houdt en dat handhaven daarvan vindt plaats vanaf drie personen.
BREEDVELD
Ja, maar toch horen we vaak drie of meer is anderhalve meter. Wat is het nu?
RUTTE
Nee, de afspraak is iedereen houdt anderhalve meter afstand. Maar het handhaven doen we vanaf groepen van drie. En zijn dat gezinnen die altijd al op elkaar zitten, dan geldt die anderhalve meter niet. Maar voor alle andere mensen geldt: anderhalve meter afstand.
BREEDVELD
Ja, en mensen die elkaar willen opzoeken, thuis, ook daar zijn de regels toch drie mensen mag je dan kennelijk ontvangen? Maar dan zit je bij een gezin in huis toch al met vijf, zes, zeven mensen aan tafel.
RUTTE
Het advies is ook daar: doe het zeer beperkt. Maar als dat toch op een of andere manier nodig zou zijn, zorg er dan voor dat er niet meer dan drie volwassenen bij komen.
BREEDVELD
De burgemeesters zeggen: liever hebben we helemaal geen mensen op straat, snapt u die oproep?
RUTTE
De oproep is ook: blijf zo veel mogelijk thuis, maar er zijn mensen natuurlijk die moeten ook boodschappen doen, er zijn mensen met kleine kinderen die op een klein flatje wonen zonder thuis, zelfs zonder balkon, en die worden op een gegeven moment ook gek als ze niet heel even naar buiten kunnen. Dus er is ook ruimte voor kinderen om op straat te spelen. Dan was je wel je handen als je thuiskomt. Als kinderen thuis spelen probeer zoveel mogelijk de anderhalve meter afstand te bewaken. Zorg ervoor als kinderen buitenspelen dat je als ouders verschillende ouderparen de anderhalve meter afstand in acht neemt. En zorg er ook voor dat dat groepje kinderen niet te groot wordt.
BREEDVELD
U heeft het deze week ook vaak gehad over een intelligente lock-down. Dat betekent dat u ook vraagt van mensen om hun verstand erbij te gebruiken omdat de regels natuurlijk toch wel ergens ruimte bieden voor mensen.
RUTTE
De regels zijn heel duidelijk. Je houdt anderhalve meter afstand, je blijft zoveel mogelijk thuis en de intelligente lock-down zit ‘m daarin dat wij niet zeggen tegen gezonde mensen: je moet thuis blijven. Dat is een totale lock-down, dan zeg je tegen iedereen, ook gezonde mensen je blijft thuis. Wat wij zeggen is: als je snottert of andere verkoudheidsverschijnselen hebt, dan blijf je thuis en daar is sinds maandag aan toegevoegd dat als daar bij komt benauwdheid en of koorts dan blijft het hele gezin thuis.
LAMBIE (RTL NIEUWS)
Meneer Rutte, de aantal bedden op de intensive cares in Nederland neemt elke dag af. Er komen steeds nieuwe coronapatiënten bij. Het gaat heel hard. Is het realistisch om te denken dat binnen enkele dagen die IC-capaciteit in Nederland gewoon op is?
RUTTE
Wat wij doen is met man en macht ervoor zorgen dat die IC-capaciteit op peil blijft. Dat doen we op alle mogelijke manieren. Inzet vanuit Defensie, inzet vanuit private klinieken, vanuit de dierenklinieken waar het gaat om beademingsapparatuur. Er wordt ook gekeken naar in uiterste scenario’s zou je twee mensen aan één apparaat kunnen leggen. Dat wil je liever niet. Heeft ook allerlei nadelen. Maar in een uiterst scenario zou dat misschien tijdelijk moeten. We proberen dat te voorkomen overigens. We zouden dat eigenlijk helemaal niet willen. Dus we doen er alles aan.
LAMBIE
Maar het is een realistisch scenario dat de capaciteit op kan raken de komende dagen?
RUTTE
Het is een realistisch scenario dat we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat dat niet gebeurt.
LAMBIE
Wat zegt u tegen mensen die de angst hebben dat er straks voor hen misschien geen bed meer beschikbaar is?
RUTTE
Dat we er dag en nacht aan werken om dat te voorkomen.
LAMBIE
Maar garanderen kunt u dat niet?
RUTTE
Luister, we zitten in een crisis. In een crisis hebben wij keihard te werken om dat soort situaties te voorkomen.
LAMBIE
Hebt u al afspraken kunnen maken met bijvoorbeeld België of Duitsland dat eventueel mensen die zorg nodig hebben dat die daarheen kunnen?
RUTTE
Al die zaken, wat zou je met buurlanden kunnen doen, Roche als het gaat om testen, daar zeggen we in het openbaar allemaal niks over. Dat heeft geen zin. Dat bevordert niet een goede uitkomst.
LAMBIE
Hebt u nog andere troeven achter de hand?
RUTTE
Ook, maar ook daar kunnen we niks over zeggen.
VULLINGS (EENVANDAAG)
Premier Rutte, heeft u het idee dat alle Nederlanders bereikt worden met het nieuws? In Nederland leven hoop mensen die de Nederlandse taal slecht of niet machtig zijn. Daar heb ik nog geen speciale communicatie voor gezien of gehoord.
RUTTE
We proberen op alle mogelijke manieren, ook via de gemeenten uiteraard iedereen te bereiken. Als je ziet het aantal mensen wat het nieuws volgt. Er is in de Kamer een pleidooi gehouden voor zo’n coronajournaal. Nou we hebben nu één grote permanent coronajournaal op radio, televisie en in de kranten. En ik vind het heel bijzonder, heel strikt gemeld de maatregelen en als er kritiek is of commentaar ook gescheiden eigenlijk altijd van de feitelijke mededelingen. Dus volgens mij is er over een heel breed front informatie. Kerken, moskeeën, iedereen werkt mee om in de haarvaten van de samenleving de mensen te bereiken. De buurthuizen, echt overal wordt inzet gepleegd.
VULLINGS
Dan nog een vraag over Europa. U bent met u collega’s in gesprek. Ik heb het idee dat Nederland nogal de zwarte piet krijgt. Kennelijk bent u nogal horkerig, is de indruk die buitenlandse media vestigen. Wat heeft u fout gedaan in dat overleg?
RUTTE
Nou ja goed, laat ik bij de feiten blijven. Er is in Europa volgens mij totale overeenstemming over de maatregelen die zijn genomen. Dat is een versoepeling van het stabiliteits- en groeipact, dat is het inzetten van Europese begrotingsinstrumenten. Dat is echt een heel, de ECB, de Europese Centrale Bank heeft natuurlijk een heel pakket aan maatregelen genomen waarmee ook de oplopende rentes in Zuid-Europa weer naar beneden zijn geduwd. Daar zitten natuurlijk wel grenzen aan, aan dat soort ECB-pakketten. Dat is niet allemaal zonder risico. Maar je ziet wel de positieve effecten van hun werk. En dan blijven er twee discussies over. De ene discussie is over Eurobonds, dus een vergemeenschappelijking van schulden in Europa. Dat past niet in de Euro, in het Euro-systeem vinden landen als Duitsland, Nederland en nog een heel rijtje landen. Dus ik denk dat die er ook niet gaan komen. Tweede discussie gaat over de inzet van het Europese noodscherm, het ESM. Dat is er. Als landen daar een beroep op zouden doen kan dat. Ik zeg er alleen steeds twee dingen bij: doe het niet te snel want zoveel kaarten hebben we ook niet in de mauw nu we alle instrumenten al hebben ingezet. En dit kan nog even duren. En ten tweede, wat je dan wil afspreken met elkaar is dat als een land daar een beroep op doet dat zo’n land ook benoemt hoe het ervoor gaat zorgen, dat mocht er weer een crisis ontstaan, zo’n land het langer zelf kan omgaan met die crisis. Kijk naar Nederland, wij hebben natuurlijk in de afgelopen tien jaar ontzettend moeilijke maatregelen genomen. In ieder geval tussen 2008 en 2014/15/16. We zijn uit die crisis gekomen en kunnen nu, we hebben een appeltje voor de dorst. We kunnen nu hele forse leningen uitzetten op de kapitaalmarkt om onze economie te steunen. Dat wens ik ook andere landen toe. Dat als ze dan gebruik maken van dat noodscherm, dat ze dan ook afspraken maken: hoe gaan wij ervoor zorgen dat mocht er weer een crisis zijn, economisch of gezondheids-technisch of iets anders, dat zij ook in staat zijn om daarmee om te gaan.
VULLINGS
Dat is een mooie uitleg maar mijn vraag is: hoe komt het dat in de beeldvorming Nederland de schuld krijgt, de boeman is?
RUTTE
Ik zie dat ook hier en daar in de kranten maar ik heb daar in ieder geval gisteravond niks van gemerkt in de videoconferentie. Daar was echt ook wel verschil van mening op punten tussen een aantal meer noordelijke Europese landen en een aantal zuidelijke Europese landen, langs de bekende scheidslijnen. Maar niets wat niet oplosbaar is. Ik denk echt dat iedereen er van overtuigd is dat, neem landen als Italië en Spanje en anderen, echt extreem geraakt zijn nu door de coronacrisis. Wij natuurlijk ook, maar als je ziet, de aantallen in die landen en de impact die het daar nu heeft op de economie, dan is daar geen discussie over. Alleen wat je met elkaar wil is ook een zekere logica overeind houden over hoe je dan die landen helpt als ze dat zouden willen. Op dit moment zijn er geen concrete aanvragen omdat bijvoorbeeld Europese Centrale Bank door de interventies die oplopende rentestanden al heeft kunnen terug drukken.
LAMBIE (RTL NIEUWS)
Meneer Rutte, de Portugese premier noemt de opstelling van Nederland weerzinwekkend.
RUTTE
Ja, ik zie natuurlijk ook wel dingen en dat laat ik dan maar even lopen. Het heeft niet zoveel zin daar commentaar op te geven. Het is in ieder geval geen, niet onze bedoeling, ook niet de woordkeuze die we hebben en we staan niet alleen in de opvattingen over de inzet van Eurobonds en de toepassing van het Europese noodscherm is breed overeenstemming met veel landen.
BOVEN (BNR)
Het lijkt erop dat Klaas Knot van De Nederlandsche Bank het niet helemaal met u eens is want hij zegt vandaag in een interview: wij kunnen op onze beurt coronabonds gaan kopen of nieuwe obligaties die het ESM uitgeeft. Dus de De Nederlansche Bank is kennelijk wel bereid om die stap te zetten die u niet wilt zetten.
RUTTE
In ieder geval Nederland is daar niet voor. De Nederlandsche Bank mag daar natuurlijk z’n eigen opvattingen over hebben. Maar de Nederlandse regering samen met die van Duitsland en heel veel andere landen heeft altijd gezegd: het invoeren van Eurobonds, dan ga je de grens over na een transferunie, naar een vergemeenschappelijking van schulden. En dat willen we niet.
BOVEN
Klaas Knot zegt ook in de krant: in deze fase waar je vrachtwagens met lijken ziet rondrijden op zoek naar crematoria moet de nadruk liggen op solidariteit.
RUTTE
Zo is het. Ik ben het met hem eens.
BOVEN
Bent u met hem eens? Want het lijkt erop dat hij daarmee kritiek uit op het Nederlandse kabinet dat u niet daarvan overtuigd bent.
RUTTE
Dat lees ik daar niet in, nee. Ik ben het met hem eens. Op het tweede punt, niet op het eerste.
LENGTON (TELEGRAAF)
Meneer Rutte, u heeft er net al wat over gezegd maar bent u tevreden hoe Nederland nu de maatregelen opvolgt?
RUTTE
Dat zullen we dit weekend moeten bezien. Ik vind deze week echt een verbetering, dat wel.
LENGTON
Ja, ziet u een kentering?
RUTTE
Ja, dat is ook wat de politie mij meldt. Dat er echt sinds het weekend een verschil is.
LENGTON
En verwacht u daar ook de effecten van te zien als het gaat om de volksgezondheid?
RUTTE
Nou ja, wat je natuurlijk ziet in de ramingen van het RIVM, de cijfers van het RIVM, die rekenen steeds twee weken terug. En die zeiden woensdag: je ziet de eerste paar groene grassprietjes. En dat zat ‘m eigenlijk al met de allereerste maatregelen, moet je denken aan het niet meer handen schudden. De eerste maatregelen in Brabant. Wat je nu natuurlijk geleidelijk aan in de cijfers gaat zien omdat er steeds een paar weken vertraging is totdat het virus echt toeslaat bij iemand en vervolgens mensen dan vaak nog even thuis blijven, gelukkig heel veel mensen ook thuis herstellen, maar er natuurlijk ook een groep is die naar het ziekenhuis gaat en daarvan ook weer een groep is die na een paar dagen ziekenhuisopname helaas op de intensive care terecht komen, daar zie je natuurlijk vertraging in. Dus hoe precies die cijfers zich ontwikkelen zullen we de komende dagen moeten bezien. Wat je niet wil in het weekend is dat mensen toch die anderhalve meter niet in acht nemen waardoor je het risico loopt dat je na een tijdje piekjes gaat zien twee weken na die weekenden. Want dat zou dan weer leiden tot oplopende aantallen. En ik vind het fantastisch dat mensen staan te applaudisseren voor de gezondheidszorg, dat doe ik ook. Maar als je echt de gezondheidszorg wil helpen doe je dat, ja door te applaudisseren, wordt denk ik zeer gewaardeerd. Maar je doet het vooral door je te houden aan de anderhalve meter afstand. Dus zo zoveel mogelijk thuisblijven en bij verkoudheidsklachten ook thuis blijven.
LENGTON
Er zijn ook mensen die zich er niet aan houden hè. Dus bijvoorbeeld geen afstand houden van winkelpersoneel, spugen, wat vindt u daarvan?
RUTTE
Onaanvaardbaar. Echt zo asociaal en zo onaanvaardbaar. Dat is gelukkig een hele kleine minderheid. Ook in het openbaar vervoer zijn daar voorbeelden van genoemd. Ik heb met politiemensen gesproken die te maken hebben gehad met mensen die zeggen: ik heb corona en iemand in het gezicht spugen of hoesten. Dat heeft natuurlijk een enorme impact op onze hulpverleners en het is werkelijk onbestaanbaar dat dat gebeurt. En er wordt gelukkig ook, ik zeg nooit iets over strafmaat en over het OM en rechters, dat is allemaal onafhankelijk. Maar ik heb deze week een uitzondering gemaakt. Ik was heel blij met de pittige eisen die werden gesteld tegen de mensen die dat gedaan hadden.
LENGTON
Een ander onderwerp: er zijn heel veel ondernemers die onder andere ook bij onze krant aankloppen en zeggen van: wij hebben heel veel hulpmiddelen, beschermende hulpmiddelen. En zij hebben het idee dat ze een beetje van het kastje naar de muur worden gestuurd, dat ze hun ei niet kwijt kunnen bij de overheid, bij het RIVM.
RUTTE
Er is een heel team op VWS, want ik krijg ook zelf heel veel van ondernemers, ja dat krijg je als VVD’er, ik krijg ook heel veel ondernemers die mij ook rechtstreeks of mijn 06-nummer hebben. Die worden allemaal, er is op VWS een heel team alleen maar bezig met die medische hulpmiddelen. Er is een ander team bezig met de inkoop van de longmachines, voor de IC’s. Daar wordt dag en nacht aan gewerkt. En daar moeten ze echt terecht. Dus als u ze heeft, geef ze desnoods aan mij. Dan zal ik via de ambtenaar van AZ het alsnog aan VWS laten doorgeven. Feit is wel dat lang niet alle suggesties serieus bleken, dat is ook een gegeven. Heel veel wel, echt fantastische voorbeelden gezien. Maar er zijn ook wel mensen geweest die dachten ervan te profiteren, nou dat moet je dan uitfilteren. Maar daarom juist vind ik het zo belangrijk dat dat team op VWS, ministerie, al die signalen krijgt.
LENGTON
Ja en afgelopen dinsdag is er een landelijk coördinatieteam daarvoor ingericht. Daarvoor was het regionaal.
RUTTE
Dat is voor de ziekenhuiscapaciteit. Dus ze hebben nu op VWS een team voor de mondkapjes zeg maar en de andere persoonlijke beschermingsmiddelen. Er is een team bezig met de longmachines in Rotterdam, bij het Erasmus MC is een heel team bezig. En dat gaat over de verdeling van ziekenhuiscapaciteit.
LENGTON
Ja, nee, het gaat om beschermende hulpmiddelen. Daar is dinsdag een landelijk platform voor ingesteld. Maar dat is dus pas dinsdag gebeurd. Is dat niet rijkelijk laat?
RUTTE
Nee, maar op VWS is een team al veel langer bezig. Dus ik heb vanaf vorige week donderdag/vrijdag al alle signalen doorgegeven aan een hele club van VWS. Wat je natuurlijk vervolgens doet is dat proberen weer uit met ministerie te rijden en weg te zetten bij de organisaties die daar beter toe geëquipeerd zijn. Voorbeeld is: vorige week toen wij de persconferentie hadden begon de oploop in de druk op de Brabantse ziekenhuizen. Toen is er die avond een hele actie op gang gekomen om ervoor te zorgen dat versneld de druk zou worden verminderd door de patiënten over te brengen naar andere ziekenhuizen. Dat is allemaal ad hoc gebeurd, maar echt in een waanzinnig tempo waardoor de druk zondagavond in de Brabantse ziekenhuizen weer enigszins was afgenomen. Nog steeds aanzienlijk, maar weer enigszins beheersbaar. En de club die nu in Rotterdam bezig is, het landelijk coördinatiecentrum waar het gaat om de ziekenhuiscapaciteit, onder leiding van de baas van het Erasmus MC met militaire planners erbij, die zijn vanaf gisteren bezig om die operatie die zeg maar ge:improviseerd op gang was gekomen vrijdag, om die nu helemaal professioneel vorm te geven. En dat loopt tot nu toe goed.
HOEDEMAN (AD)
Meneer Rutte, afgelopen dinsdag is het landelijk consortium hulpmiddelen ingesteld door het Ministerie van VWS. Al dagenlang proberen twee ondernemers uit Hoorn die zeggen directe contacten te hebben met de Chinese fabrikant van beademingsapparatuur contact te krijgen. Ze kunnen vanaf zondag een vliegtuig laten invliegen met beademingsapparatuur. Maar waarom wordt er niet gereageerd door het ministerie? Hoe kan zoiets?
RUTTE
Dat weet ik niet, maar als u mij het nummer geeft ga ik ervoor zorgen dat dat contact gelegd wordt. Er stond zaterdag iets in De Telegraaf van iemand die ook beademingsapparatuur uit China kon krijgen. Ik kon dat stuk niet meer terugvinden, op de website zakte dat op een gegeven moment weg bij De Telegraaf. En toen is er gebeld en dat contact is gelegd en als in uw krant die dingen bekend zijn gaan we hetzelfde doen.
HOEDEMAN
Zal ik doen. Andere vraag: als uw oproep voor dit weekend genegeerd wordt of flink geschonden wordt om afstand te houden en niet massaal naar buiten te gaan. Komen we dan in de buurt van een echte lock-down?
RUTTE
Nou, ik ga geen als-dan-vragen beantwoorden. Dat is een. Tweede antwoord is: als je kijkt naar wat we nu gedaan hebben, is in Nederland de samenleving al vergaand beperkt in het naar buiten gaan, je ziet het gewoon op straat. Ik fiets ’s morgens naar kantoor en er is echt helemaal niemand meer op straat, praktisch. Je ziet alleen nog busjes rijden met bouwvakkers naar klussen, gelukkig dat dat werk door gaat. Maar verder is het normale sociale verkeer echt tot stilstand gekomen. Dus het is wel heel ingewikkeld voor te stellen wat je nog meer kunt doen anders dan zeggen tegen gezonde mensen: jullie moeten ook thuis blijven.
HOEDEMAN
Maar u gaat maandag wel evalueren hoe de Nederlander zich dit weekend heeft gedragen, neem ik aan?
RUTTE
Nou we monitoren dat constant en kijken steeds of we nog met signalen wat kunnen bijsturen. Maar ik hoop echt van harte, en nogmaals vorig weekend het overgrote deel van Nederland hield zich er al aan. Ik begrijp ook best dat sommige mensen zeggen: we gaan even een frisse neus halen, maar je moet voorkomen dat je dan naar parken gaat en stranden waar je ineens allemaal met elkaar die frisse neus aan het halen bent, tegen elkaar opbotst, elkaar niet meer kunt ontlopen en dus die anderhalve meter afstand. En waarom is dat belangrijk? Omdat je dan het risico loopt na een tijdje weer een piek te zien in zo’n weekend twee weken later. En dat is gewoon niet goed voor de mensen die ziek worden, het risico dat je het overdraagt op kwetsbare ouderen, maar ook voor de zorgcapaciteit. Dus je moet dat echt niet doen.
BOVEN (BNR)
Meneer Rutte, ik vroeg me nog af: we hebben nu een week of twee, drie deze crisis, deze rare situatie in Nederland. Allemaal bedrijven hebben zich op een andere manier georganiseerd. U heeft zelf ook al heel vaak gezegd dat u 27/7 zo’n beetje hiermee bezig bent, alle ministers. Ik ben eigenlijk wel benieuwd, ik weet zo grofweg hoe de ministerraad in normale tijden functioneert. Kunt u mij iets uitleggen over hoe het kabinet op dit moment functioneert?
RUTTE
Ja, wij hebben... Nou vandaag heb ik het zo gedaan dat we eerst, laten we zeggen de overige punten hebben behandeld, want er spelen natuurlijk ook nog buiten corona de nodige zaken waar we naar moeten kijken. Internationaal, kwesties met andere landen, maar ook nationaal sommige wetgeving moet doorgaan. Dus dat heb ik eerst ongeveer, en de Rijksministerraad, was ook met de gevolmachtigde ministers van Aruba, Curaçao en Sint Maarten, en dan praat je natuurlijk ook door je oogharen tegelijkertijd over Saba, Sint Eustatius en Bonaire, de situatie daar. Dus we hebben het in de normale ministerraad gesplitst in eerst de overige punten en daarna hebben wij voor de lunchpauze heel lang gesproken over de economische kant van de crisis, de sociaaleconomische kant en hoe de maatregelen uitwerken en wat iedereen in het kabinet kan doen om het trio van Hoekstra, Wiebes en Koolmees te ondersteunen. En na de pauze hebben we gesproken over de medische kant van de crisis, dus gesproken over inderdaad de mondkapjes he, de persoonlijke beschermingsmiddelen, de IC-capaciteit, de ziekenhuiscapaciteit breed, alle vraagstukken die zich daar voordoen. En door al die discussies loopt natuurlijk ook heen de vraag op wat langere termijn: hoe kun je de impact beperken? Daar wordt natuurlijk ook over nagedacht. Ook als je naar de CPB-cijfers kijkt: hoe kun je ook op langere termijn proberen om de gevolgen voor Nederland ook economisch zo beperkt mogelijk te houden?
BOVEN
En hoe ziet zo’n willekeurige doordeweekse werkdag er voor u uit? Die begint ’s ochtends denk ik om een uur of 5 en dan alleen corona de hele dag?
RUTTE
Nee, nee dat heeft geen zin. Als ik een ding heb geleerd in een crisis: slaap 7,5 uur, eet gezond. Als je dat niet doet, zeker als je weet dat een crisis niet noodzakelijkerwijs een vijfkilometerloop is maar mogelijk een marathon en we weten niet hoe lang dit duurt, dan moet ik op langere termijn fit blijven. Dat geldt ook voor Hugo de Jonge, Martin van Rijn, maar ook alle anderen in het kabinet en ook ambtelijk he. Want u ziet ons, maar daaronder zit natuurlijk een hele laag van de mensen bij het RIVM, de NCTV – de Nationaal Coördinator Terreurbestrijding die de hele crisisstaf bemant met Ferd Grapperhaus aan het hoofd – we hebben natuurlijk het heel sociaaleconomische blok. Voor alle mensen en alle ambtenaren daarbij geldt dat je niet weet hoe lang het duurt. Dus wat ik iedereen steeds voorhoud: jongens, zorg dat je je 7,5 uur slaapt pakt, zorg dat je gezond eet, niet teveel drinken, af en toe een frisse neus halen, 1,5 meter afstand houden.
BOVEN
Tot slot een ding nog. Ik las vorig week in NRC dat er een stikstofakkoord is. Ik dacht: misschien is het een goed moment voor u om het toe te lichten.
RUTTE
Ik las dat ook. Maar we hebben op dit moment geen mededelingen.
BOVEN
Is het niet waar?
RUTTE
Nee nogmaals, ik ga niet reageren op allerlei krantenberichten. Er wordt natuurlijk ook doorgewerkt aan Urgenda, aan stikstof en de Voorjaarsnota, op al die onderwerpen proberen we ook voortgang te boeken, maar er zijn geen mededelingen over nu.
HAMAR (ANP)
Meneer Rutte, België heeft u gevraagd om mee te helpen bij de grenscontroles die nu gaande zijn. En ik begrijp dat er een brief over geschreven is aan u, persoonlijk. Wat gaat u eraan doen?
RUTTE
Die brief ken ik niet. Dat gaan we uitzoeken en dan gaan we u antwoorden. Wat ik weet is dat de Belgen aan hun kant grenscontroles hebben ingesteld. Wij hebben dat niet. Over en weer zijn ze ook niet met Duitsland. Ik vind het ook allemaal niet zo’n ramp als ze er wel zijn. Het belangrijkste is, of het nou België is of Duitsland: toerismeverkeer, alsjeblieft niet doen, kom niet naar Nederland en ga niet naar Duitsland of België. Dat heeft echt geen zin nu. Maar er zijn twee dingen die je echt over de grens wel wilt hebben. Dat is 1) de grenswerkers, de verpleegkundige die in Duitsland woont en in Maastricht werkt of in Maastricht woont en in Aken werkt, de arts die woont in Breda en werkt in Antwerpen of in Antwerpen woont en naar Breda moet. Die moet de grens over kunnen. En het tweede zijn goederen. En dat gaat goed. Dus we proberen op goederen, breed, en vergis je niet de grens Nederland-Duitsland zit in de top drie van qua goederenstroom drukste grens in de wereld, vergelijkbaar met Canada-VS en Frankrijk-Duitsland. Dus het is heel belangrijk dat die goederenstroom op gang blijft.
HAMAR
Maar als er daar niet genoeg gebeurt, bent u dan toch bereid om daar aan mee te helpen?
RUTTE
Nou ik ken die brief niet, dan ga ik hem eerst lezen voor ik reageer op iets wat ik niet weet. Ik weet alleen dat de Belgen grenscontroles hebben ingesteld, wij hebben dat niet gedaan. En we hebben zo’n vignet gemaakt NL-B, dat voor grenswerkers het makkelijker is om de grens over te komen. We gaan er even induiken en laten het u weten. Goed weekend en houd afstand.