Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 16 maart 2018
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 16 maart 2018.
Inleidend statement minister-president Rutte:
Goedemiddag. Aanstaande woensdag zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Dus dan kunnen we allemaal weer naar de stembus. Ik kan u uit persoonlijke ervaring vertellen dat de campagnes in volle gang zijn. In alle gemeenten zetten politici en ook alle campagnemensen van de partijen zich vreselijk hard in om zoveel mogelijk kiezers te winnen voor hun standpunten. Dat zijn de lokale partijen, maar ook de lokale partijen die ook landelijk actief zijn. Eigenlijk alle partijen dus. En ik wil eigenlijk vanaf deze plek iedereen oproepen om vooral te gaan stemmen aanstaande woensdag. En: maak gebruik van het democratisch recht. Iedere stem telt. Ook die van u.
Op 21 maart kan iedereen zich in het stemhokje ook nog ergens anders over uitspreken, namelijk over de nieuwe Wet voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Het is belangrijk dat mensen in Nederland een weloverwogen keuze maken en misschien mag ik hier kort nog eens uitleggen waarom dat zo belangrijk is. Die nieuwe inlichtingenwet, die hebben we echt nodig. Die is van groot belang. Hij helpt om ons land veilig te houden, maar ook om ervoor te zorgen dat onze militairen op missies zo goed mogelijk beschermd zijn. De oude inlichtingenwet is ingehaald door de tijd. Bijna niemand belt op dit moment meer over een vaste telefoonlijn en net als wij allemaal gebruiken helaas ook terroristen en andere kwaadwillenden gebruiken smartphones, gebruiken WhatsApp, wifi, moderne communicatiemiddelen. Dat betekent dat als onze diensten hun werk goed willen blijven doen – de AIVD, de MIVD – dan moeten ze ook daar zijn waar die communicatie plaatsvindt, en dat is gewoon op de internetkabels. En dat vraagt dus ook om nieuwe bevoegdheden. Tegelijkertijd is er dan onmiddellijk ook een zorg - in ieder geval ook bij mij persoonlijk, maar ik weet ook van heel veel mensen die ik daarover spreek - wat dat dan betekent voor de privacy. Want mensen die van goede wil zijn, en dat geldt voor 99,99 procent van de mensen, die willen niet dat de diensten zomaar kunnen meekijken met hun e-mailverkeer of hun telefoons kunnen afluisteren. Dat wil niemand en ik dus ook niet. Wat ik dan altijd zeg, is in de eerste plaats dat er noch honderd procent veiligheid bestaat, wel garantie dat tienduizenden mensen zich inzetten voor onze veiligheid, dag en nacht, maar geen garantie op honderd procent veiligheid. En tegelijkertijd is er ook geen garantie op honderd procent privacy. Tegelijkertijd vind ik als iemand die zeer hecht aan zijn privacy, als liberaal, dat in deze wet de waarborgen zitten om waar het noodzakelijk is om bevoegdheden uit te breiden ook zo goed mogelijk die privacy te beschermen. Waarom? Omdat heel precies omschreven in deze wet, heel gedetailleerd in welke omstandigheden die informatie mag worden verzameld. En ook dat, anders dan tot nu toe, voor elke stap vooraf toestemming nodig is. Nu is het zo dat de minister in heel veel gevallen vooraf toestemming moet geven, maar dan kun je nog denken: ja, dat is een politicus. Maar in dit geval is het ook nog zo dat er naast die politicus ook vooraf bij die inzet van die bijzondere bevoegdheden een speciale toetsingscommissie komt die daar op moet toezien. En mocht het dan zo zijn dat er, nadat informatie in noodgevallen is verzameld, gericht in bepaalde situaties die toestemming is gegeven, mocht dan besloten worden: we willen ook kijken ín dat e-mailverkeer, of bepaalde gesprekken kunnen afluisteren - dan moet er weer apart toestemming voor gegeven worden. Mocht je onverhoopt als goedwillend burger bijvangst zijn, toch, in het uitlezen van die informatie en bijvoorbeeld mocht blijken dat je stiekem illegaal films download, dan wordt die informatie weggegooid. De diensten mogen niet die informatie doorgeven, van het illegaal downloaden van films, aan politie of justitie. Alleen als ze zouden stuiten op een zeer ernstig misdrijf, bijvoorbeeld het beramen van een moord - en zij kijken dus naar terroristische misdrijven, maar zouden zij stuiten op een klassiek zeer, zeer ernstig misdrijf zoals het beramen van een moord, dan zijn ze verplicht om het wel te melden, als dat de bijvangst is in zo’n onderzoek, aan politie en justitie. Maar niet lichtere vergrijpen. Dat betekent dus dat ik denk dat er een goede balans in zit en ik behoor echt wel tot de mensen die even aan de extreme kant zitten van ‘de overheid moet zich niet met mij bemoeien als ik me niet met de overheid bemoei, zolang ik me aan de wet houd’.
Dan: aanstaande donderdag en vrijdag ben ik in Brussel voor de Europese Raad. En om die reden staat hier volgende week Kajsa Ollongren. En dat is omdat Hugo de Jonge op dat moment ook elders is. Die is namelijk bij de ontvangst van de Olympiërs volgende week vrijdag. Dus u kunt in Brussel zijn, dan kunt u mij horen; u kunt hier zijn, dan hoort u Kajsa Ollongren; of u kunt Hugo de Jonge beluisteren bij de ontvangst van de Paralympiërs volgende week vrijdag.
Gemeenteraadsverkiezingen
JOOSTEN (ELSEVIER)
Meneer Rutte, u heeft net gezegd: de verkiezingen 21 maart. Eén derde weet het al, van de burgers, de rest twijfelt of weet het nog niet. Hoe verklaart u dat?
RUTTE
Nou, vind ik heel gezond, eigenlijk. Dat is toch heel goed? Maar ja, goed, ik ben iemand die niet tegen versplintering is of tegen veel partijen of tegen mensen die lang aarzelen op wie ze hun stem gaan uitbrengen. Volgens mij is dat een mooi signaal.
JOOSTEN
Nee, maar mensen weten het gewoon niet. Hoe verklaart u dat ze kennelijk het heel moeilijk vinden om hun keuze te bepalen voor de gemeenteraad?
RUTTE
Nou, ik weet niet of ze het moeilijk vinden. Ik denk dat veel mensen, blijkt uit die onderzoeken, nog aarzelen tussen een paar partijen. Het is niet zo dat ze over het volle spectrum van SP tot en met VVD zoeken. Het is vaak zo dat ze dan aarzelen tussen een paar partijen die meer in dezelfde hoek zitten van het politieke spectrum en zich nog verder verdiepen en inlezen. Ook lokale thema’s daarbij belangrijk vinden. Ik begreep vandaag uit een onderzoek van I&O-research dat, als ik het goed uitspreek, dat veiligheid – klassiek, uiteraard – weer een van de belangrijkste thema’s zal zijn. Dus daar zullen veel mensen naar kijken. Ja, dat is het normale proces van je voorbereiden op je stem uitbrengen. Kijk, vroeger was het natuurlijk anders, hè. Dan had je als grote volkspartijen een vaste aanhang die altijd op jou stemde. Dat is natuurlijk al heel lang niet meer zo en ergens vind ik dat – even als inwoner, niet zozeer als premier of politicus, maar ook als inwoner van dit land – niet per se een slechte ontwikkeling dat partijen per keer zullen moeten knokken voor de stemmen.
JOOSTEN
En hoe verklaart u het dat de lokalen waarschijnlijk nog groter zullen worden dan de vorige keer?
RUTTE
Ja, maar ik wil even voorkomen dat ik hier nu als politicoloog sta. Ik ben historicus, geen politicoloog.
Hogere kiesdrempel
FRESEN (NOS)
Ik had een ander onderwerp, maar aansluitend hierop – u zegt: ja, ik ben niet tegen versnippering, maar uw partij is wel voor een hogere kiesdrempel.
RUTTE
Ja. Vreemd genoeg, ja.
FRESEN
Dus dat is…
RUTTE
Nou goed, ik ben er dus ook voor. Ja, dat klopt.
FRESEN
Ja, dus u bent wel voor die hogere kiesdrempel om de versnippering tegen te gaan.
RUTTE
Ja, maar dan sta ik hier gelukkig niet als partijpoliticus. Dus daarmee kan ik mij redden uit deze onmogelijke vraag.
FRESEN
Nee, maar het was toch wel even een raar moment net, meneer Rutte, dat u iets zei wat in strijd was met wat u lange tijd gevonden heeft.
RUTTE
Klopt. U heeft iets ontdekt.
Gifaanval in Salisbury
FRESEN
Ok, nou, hebben we dat geconstateerd. Nu iets ernstigers: de gifgasaanval van, nou er zijn een aantal landen die zeggen de Russen. Nederland is nog niet zo ver, begrijp ik. U heeft het er in het kabinet over gehad, neem ik aan? Hoe zorgwekkend is het?
RUTTE
Nou, natuurlijk zeer zorgwekkend. Er is hier een gifgasaanval, inderdaad, geweest op mensen in Salisbury in Engeland en dat is natuurlijk verschrikkelijk en in alle opzichten is dat te veroordelen. Wij staan volledig achter het Verenigd Koninkrijk in het achterhalen van wat hier gebeurd is. Wij achten ook de verklaring van Engeland wie hierachter zit zeer geloofwaardig. Het is wel zo dat Nederland natuurlijk sinds de Commissie-Davids een lijn heeft afgesproken voor de attributie van ‘wie is de dader?’ Hebben we afspraken over gemaakt, dat we dan ook zelf een eigenstandige informatiepositie willen hebben. Die hebben we niet in deze kwestie. Maar als we naar het geheel kijken, dan achten wij wel die verklaring van Engeland, achten wij zeer geloofwaardig.
FRESEN
Maar is de Commissie-Davids en het feit dat Nederland daar dus terughoudend in is sinds de Irak-oorlog, is dat de reden waarom Nederland zich niet achter die verklaring schaart van Frankrijk, Duitsland, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië? Die zeggen eigenlijk in een gezamenlijke verklaring: alles wijst er gewoon op dat de Russen het gedaan hebben, en…
RUTTE
Nou, ze zeggen: de verantwoordelijkheid ligt zeer waarschijnlijk bij Rusland, zeggen deze landen. En Nederland zegt: wij vinden die verklaring zeer geloofwaardig. Waarom wij het niet letterlijk overnemen is omdat het Nederlandse parlement en het kabinet tijdens Balkenende-IV afspraken hebben gemaakt over de attributie van dit type te verwijten, ernstig te verwijten daden.
FRESEN
Dat heeft te maken met het feit dat de Nederlandse inlichtingenpositie niet zodanig is dat wij dat met zekerheid kunnen zeggen?
RUTTE
Ja. Dus hebben we afgesproken toen dat Nederland alleen in alle stelligheid zoiets zegt als we daar ook eigen inlichtingen over hebben.
FRESEN
Ja, dus het heeft niks te maken met het feit dat Nederland misschien toch wat voorzichtiger met de Russen om wil gaan vanwege andere belangen nog?
RUTTE
Nee.
FRESEN
MH17 of… Dat soort dingen spelen allemaal geen rol? Ok, dank u wel.
WESTER (RTL NIEUWS)
Meneer Rutte, de secretaris-generaal van de NAVO Stoltenberg zegt dat de situatie heel gevaarlijk is en dat de scheidslijnen tussen vrede en oorlog aan het vervagen zijn. Deelt u dat?
RUTTE
Ik begrijp wat hij zegt en de secretaris-generaal spreekt dat soort woorden niet uit zonder daar goed over nagedacht te hebben. Jens Stoltenberg is iemand die weloverwogen zijn woorden kiest. Ik kies natuurlijk ook weer mijn eigen woorden. Ik ga niet letterlijk nu, omdat een zeer gerespecteerd iemand dat zegt, dat letterlijk herhalen. Ik denk dat het vooral heel erg van belang is nu om de stappen goed te zetten. En de eerste stap die nu moet plaatsvinden is natuurlijk dat Rusland volledige openheid geeft bij de OPCW. Dat is nu echt de eerste stap en wij zien ook geen enkele reden waarom Rusland niet aan dat Britse verzoek tegemoet zou komen.
WESTER
Moeten mensen in Nederland zich zorgen maken over misschien weer op handen zijnde oorlog, als de secretaris-generaal van de NAVO dit soort dingen zegt?
RUTTE
Ik ga dat soort… Ja, dan geeft u een interpretatie van de woorden van de secretaris-generaal die alweer een stap verder gaat en de Nederlandse regering is van mening dat het van belang is om niet naïef te zijn en deze zaak stap-voor-stap te bekijken.
WESTER
Laat ik de vraag dan anders stellen: kunt u zich voorstellen dat mensen die dit lezen en horen, zien, dat die zich zorgen maken?
RUTTE
Een regering heeft twee taken: zorgen voor een sterke economie en voor veiligheid. De Nederlandse regering acht het daarom van groot belang dat Nederland niet alleen staat maar ingebed is in sterke structuren, zoals de Europese Unie maar ook de NAVO en uiteraard de VN, waar we deze maand de Veiligheidsraad voorzitten en dit jaar lid van de Veiligheidsraad zijn. Dus mensen moeten er vanuit gaan en moeten er vanuit kúnnen gaan dat hun regering er alles aan doet om het land veilig te houden. Maar ik ga niet nu uit de woorden van de secretaris-generaal, die ik niet letterlijk ga kopiëren omdat ik mijn eigen woorden kies, ook weer vervolgens een interpretatie kiezen die u net eraan gaf. Ik stel vast dat we dit stap-voor-stap moeten aanpakken.
Sancties tegen Rusland
STANS (BNR)
Hierop aansluitend, meneer Rutte - vicevoorzitter Timmermans van de Europese Commissie zei: deze zaak is een goede reden om die sancties tegen Rusland te verlengen. Vindt u dat dit ook een reden is om die sancties tegen Rusland te verlengen?
RUTTE
Nederland is voorstander van de bestaande sancties tegen Rusland, vanwege de Krim en vanwege Oost-Oekraïne. Wij zijn ook steeds in de voorhoede van landen die zeggen: die sancties moeten worden doorgerold, zoals dat in het internationale diplomatieke jargon heet, zo lang Rusland niet stopt met zich bemoeien met Oost-Oekraïne en het bezetten van de Krim. En tot nu toe doet de Europese Unie dat. De Europese Unie, tot nu toe, is steeds in staat geweest om de eenheid te bewaren. Hoewel er natuurlijk accentverschillen zijn tussen de 27 waar het betreft de relatie met Rusland, is tot nu toe altijd het zo geweest dat sinds 2014, sinds die sancties zijn ingesteld, dat die sancties ook zijn doorgerold.
STANS
Ja, maar dit is natuurlijk een andere zaak. Dit gaat over die zaak in Salisbury, Groot-Brittannië, en Timmermans legt nu een direct verband en zegt: dit is een goede reden om die sancties te verlengen. Maakt u die koppeling ook en zegt u: je moet die sancties verlengen?
RUTTE
Ja, dan gaan we Timmermans interpreteren. Ook altijd, nou, een geweldige man. Daar gaat het niet om.
STANS
Alleen in dit geval (onverstaanbaar, red.) Timmermans interpreteren.
RUTTE
Ik zou die woorden weer iets anders interpreteren. Ik zou zeggen: kijk, Timmermans zegt niet zozeer dat nu vanwege de mogelijke attributie van wat hier gebeurd is aan Rusland er op dit moment daarom nieuwe sancties op Rusland zouden moeten komen, volgens mij zegt hij in algemene zin ‘wees niet naïef over onze relatie met Rusland, met de Russische Federatie’. En verder is het zo dat hier het proces nu zijn gang moet hebben en het eerste is dat je moet vaststellen: wat is er gebeurd? Daar moet Rusland nu aan meewerken en daar hebben we een systeem voor: de OPCW. De organisatie die daarvoor is opgericht, om vast te stellen: wat is hier gebeurd, wie zit erachter? En Rusland dient daar nu zijn volledige medewerking aan te verlenen. Dat achten wij van groot belang.
VAN DEN BERG (REUTERS)
U zegt: Rusland moet meewerken met de OPCW. U heeft ook gezegd, Nederland met de EU, dat Moskou het novichok-programma moet aanmelden bij de OPCW. Maar wat moet er volgens u gebeuren als ze dat niet doen?
RUTTE
Stap-voor-stap, nu eerst. Kijk, dat is ook internationaal diplomatiek van groot belang. Er is iets verschrikkelijks gebeurd. De Engelsen menen zeer sterke aanwijzingen te hebben wie erachter zit, namelijk Rusland. Dat hebben ze gezegd. Ze hebben gezegd: dat is zeer waarschijnlijk. Nederland zegt niet voor niets: wij achten die verklaring zeer geloofwaardig. Net niet letterlijk wat de Britten zeggen, omdat we geen eigen informatiepositie hebben, maar op grond van alle informatie die er is, achten wij die verklaring van de Britten zeer geloofwaardig. We hebben natuurlijk sinds een aantal jaren een systeem in de wereld om in dit soort gevallen daar ook geordend mee om te gaan. Dat draagt bij aan de internationale rechtsorde. Dat draagt ook bij aan de-escalatie. En dat is in dit geval de OPCW. Dus daar moet het nu echt eerst beginnen. En dan heeft het niet zo heel veel zin dat ik vooruitloop op de what-ifs.
Campagnespotje PVV
MEIJER (DE VOLKSKRANT)
Ik wilde nog even terug naar de verkiezingen. Het nieuwe PVV-campagnespotje heeft als slogan: Islam is dodelijk. Het bloed loopt er letterlijk uit als je het bekijkt. Wat vindt u daarvan?
RUTTE
Onsmakelijk.
MEIJER
Een paar jaar geleden was Fitna nog reden voor een soort code rood. Het hele kabinet stond op zijn achterste benen met ‘wat gaat er gebeuren als dat filmpje openbaar wordt?’ Nu lijkt het alsof we dit een beetje gewoon zijn gaan vinden.
RUTTE
Ga ik niet analyseren. Ik vind het filmpje onsmakelijk, maar ik ga nu verder niet de verdere verwording van de PVV hier bespreken.
MEIJER
Maar is dat een verwording van de PVV of is er een glijdende schaal in de samenleving?
RUTTE
Ik weet niet waar u die op baseert? Volgens mij vindt de hele samenleving dit onsmakelijk. Ik geloof dat ik hier het overgrote deel van Nederland representeer als ik dit onsmakelijk vind.
MEIJER
U sloot op landelijk niveau samenwerking met de PVV uit. Gaat dat straks ook gelden voor de lokale VVD-afdelingen in gemeenten waar de PVV meedoet?
RUTTE
Dat beslist bij ons de lokale afdeling, of ze dat doen. Wij hebben het landelijk gedaan om een aantal redenen. Dat ze problemen niet oplossen, maar alleen maar groter maken. Dat ze hele bevolkingsgroepen uitsluiten en daarmee een aantal fundamenten van de democratische rechtsstaat niet respecteren. Ja, lokaal maakt de VVD daar zijn afweging in en er zijn verschillende afdelingen die de PVV uitsluiten, er zijn ook afdelingen die zeggen: we kijken na de verkiezingen hoe de PVV zich zal opstellen, eventueel in coalitiegesprekken. Dat is aan de lokale partijen.
MEIJER
Is het niet tegenstrijdig dat het landelijk niet mag en dan lokaal wel?
RUTTE
Als een PVV landelijk niet bereid is verantwoordelijkheid te nemen, maar stel, in theorie - ik acht het niet heel waarschijnlijk, gezien het karakter van de partij, maar stel dat je ergens een afdeling zou hebben van de PVV die bereid zou zijn wel echt verantwoordelijkheid te nemen, ook voor moeilijke maatregelen in een college, dan moet je niet op voorhand zeggen: die sluit ik uit. Maar dat is aan de lokale VVD-afdelingen.
MEIJER
Is uw advies: wees er voorzichtig mee?
RUTTE
De VVD is een zeer anarchistische partij. Adviezen van mij worden niet gerespecteerd of gewaardeerd. Moet ik niet doen.
Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv)
DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Meneer Rutte, nog even één vraag over de bijvangst bij dat referendum… Of eigenlijk de bijvangst bij het aftappen.
RUTTE
Ja.
DE WINTHER
U noemde net een soort klassiek, een klassiek oud misdrijf… U noemde dan moord.
RUTTE
Een misdrijf zoals moord, als dat…
DE WINTHER
Zoals, ja. Heeft u misschien een uitputtende lijst welke misdrijven wel worden doorgegeven aan de veiligheidsdiensten en welke niet?
RUTTE
Ernstige misdrijven, staat in de wet, die moeten worden doorgegeven. Zoals een beraming van een moord. Lichtere vergrijpen zoals bijvoorbeeld het illegaal aftappen van films niet. Of aftappen, sorry: downloaden van films. Ik zit nu even in de verkeerde (onverstaanbaar, red.)
DE WINTHER
Als ik aan u vraag: welke misdrijven? U zegt: ja, ernstige. Maar ja, wat is ernstig? Verkrachting is natuurlijk ook ernstig, de voorbereiding daarvan.
RUTTE
Dat wil ik nog wel even nakijken. De wet is daar heel specifiek over. Dat heb ik hier niet paraat. Maar die zaken die echt behoren tot de zwaarste gewelds-… hè, die worden beoordeeld op basis van de zwaarste geweldsdelicten door een rechter, als de veiligheidsdiensten in het afluisteren van een gesprek of het lezen van mails – na dubbele toestemming, dat kan dus niet zomaar – erachter zouden komen, als bijvangst, want daar zijn ze niet naar op zoek, dat is het werk van politie en justitie, niet van de veiligheidsdiensten – maar als zij in het op zoek zijn naar bijvoorbeeld een terroristische aanslagdreiging onmogelijk maken of een terreurnetwerk oprollen, als zij daarop zouden stuiten, dat heet dan bijvangst, dat was niet hun doel van hun onderzoek, maar daar zijn ze dan bij toeval op gestuit, dan mogen ze het niet weggooien. Maar dan gaat het dus om zaken die tot de zwaarste geweldscategorie…
DE WINTHER
Het gaat dus om geweld. Dus als het om belastingfraude gaat, bijvoorbeeld, dan wordt dat niet meegenomen (onverstaanbaar, red.)?
RUTTE
Ik denk dat u gelijk heeft, maar dat ga ik voor u nakijken. Als u dat echt precies wilt weten. Ik zie aan uw ogen dat u dringend behoefte heeft aan een compleet antwoord.
DE WINTHER
Ja, maak ik me grote zorgen over.
RUTTE
Dan ga ik dat nakijken. Maar de wet is daar heel specifiek over in ieder geval.
Grensoverschrijdend gedrag medewerker Groen Links
DE WINTHER
Meneer Rutte, nog even een andere vraag naar aanleiding van wat er deze week bekend werd over iets wat er bij GroenLinks is gebeurd. Aanvankelijk iets waar iemand met een waarschuwing wegkwam en die later toch werd weggestuurd. Heeft het kabinet naar aanleiding van deze zaak en ook naar aanleiding van de vragen en de oproep die uit de Kamer ook is gericht daar vandaag nog over gesproken? Over welke vervolgstappen er vanuit het kabinet komen om bij de Rijksoverheid het een en ander te onderzoeken.
RUTTE
Ik dacht even… Wat ik begreep uit de berichtgeving in De Telegraaf is er een vervelende kwestie geweest, een ernstige kwestie geweest binnen GroenLinks, waar GroenLinks op geacteerd heeft. Ik zie niet helemaal in wat de rol van het kabinet dan verder zou zijn.
DE WINTHER
Nou, er is vanuit de Kamer ook gevraagd of er ook bij de Rijksoverheid gekeken kan worden of dergelijke dingen gebeurd zijn en of daar actie…
RUTTE
Ja meer in het algemeen #MeToo.
DE WINTHER
…is ondernomen, ja.
RUTTE
Zeker bij overheid zijn we natuurlijk druk bezig om ook daar de bewustwording waar het betreft, laten we zeggen: in de context van de #MeToo-maatschappelijke discussie die er is en het feit dat we daar, denk ik, ook maatschappelijk terecht onze normen veel zwaarder hebben gezet dan laten we zeggen nog maar kort geleden, dat we er met z’n allen zeer van bewust zijn. Dat is het normale werk als werkgever. Dat doe je niet met maatregelen, dat doe je door met elkaar erover in gesprek te zijn. Maar ik dacht dat u specifiek over GroenLinks informeerde.
DE WINTHER
Nee, nee, nee.
RUTTE
Dat lijkt mij een zaak van die partij, die daar, begrijp ik, ook op geacteerd heeft.
DE WINTHER
Ja, in tweede instantie inderdaad, maar het gaat mij meer erom dat, we hebben een paar weken geleden uw vicepremier hier gehad, toen heb ik er ook naar gevraagd en toen zei hij van: nou, we wachten het even af waar die Kamer mee komt. Ik vroeg me af of daar inmiddels een vervolg aan is gegeven.
RUTTE
Ja, ik weet niet van een kamerdebat daarover. Ik weet alleen dat wij gewoon werkgever zijn en als werkgever zijn wij natuurlijk met z’n allen – dat zal voor uw redactie gelden, dat geldt voor de overheid als werkgever – werk je niet in isolatie. Je werkt in een maatschappelijke context en wij werken in een maatschappelijke context waarin de tolerantiegrens, terecht, voor dit type zaken omlaag is gegaan. En daar ben ik heel erg blij om. Het respect voor menselijke waardigheid dus een stuk hoger ligt dan nog maar een tijdje geleden. Dat vraagt natuurlijk ook om het gesprek daarover te voeren in afdelingen, binnen directies met elkaar te voeren. En als er dingen gebeuren die over de schreef gaan, hard op te treden.
Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) (2)
WESTER (RTL NIEUWS)
Nog even over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. U gebruikt iedere keer het voorbeeld van ‘nou, het downloaden van films, als we dat tegenkomen bij de buurman van een terrorist, nou, dat gooien we weg’. Dan gaat het misschien om een James Bond-film of Donald Duck, maar als nou blijkt dat die buurman van die terrorist uit dat onderzoek kinderporno downloadt?
RUTTE
Daarvan weet ik inmiddels, de heer De Winther vroeg een wat gespecificeerder lijstje, ‘waar zit precies de grens?’: het produceren van kinderporno of het downloaden daarvan behoort ook tot die zeer ernstige zaken die moeten worden gemeld.
WESTER
Dat is geen bijvangst die weggegooid wordt?
RUTTE
Die wordt niet weggegooid, nee.
Zelfmoordpoeder
WESTER
Tot slot nog even een andere vraag, met excuus voor de overgang: drie weken geleden heeft een meisje van negentien zelfmoord gepleegd met een middel wat ze heel makkelijk kon krijgen.
RUTTE
Ja, vreselijk.
WESTER
Eén telefoontje en ze had het in huis. Het is een chemisch middel wat ook voor andere doeleinden wordt gebruikt. Moet de verkoop van dat middel aan particulieren niet gewoon verboden worden?
RUTTE
Nou ja, het is in ieder geval iets verschrikkelijks. Dat gaat over dat zelfmoordpoeder en dit is een meisje van negentien uit Uden waar dat is gebeurd, blijkt uit de mediaberichtgeving. Dit is in de eerste plaats een vreselijk trieste gebeurtenis. Het verspreiden, uiteraard, van dodelijk poeder, van dit dodelijke poeder, zit op de grens van onverantwoord en is mogelijk ook strafbaar. Ik denk dat het uiterst onwenselijk is dat dit spul in omloop is, dit middel in omloop is. Tegelijkertijd: het gaat nu om een individuele kwestie. Dat is ook net bij het vertrek uit de ministerraad nog gezegd door minister Grapperhaus en ik meen dat er nog een van de collega’s, ik dacht Hugo de Jonge, over bevraagd is. En die hebben terecht gezegd dat het nu aan het Openbaar Ministerie is en uiteindelijk de rechter om daarover te oordelen. Maar we nemen dat zeer serieus.