Nieuwsbrief stelselherziening aanpak discriminatie februari 2024

Misschien was u erbij: de werkconferenties ‘Samen naar een centrale organisatie tegen discriminatie’ die het Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) afgelopen najaar organiseerde in Eindhoven, Assen en Utrecht. Deze waren bedoeld om inbreng te krijgen uit het werkveld over belangrijke aspecten van de centrale organisatie voor de aanpak van discriminatie. Met de conferenties verzamelden we een breed scala van meningen en ideeën, zodat de beslissingen die genomen worden goed onderbouwd zijn en passen bij wat de belanghebbenden willen en nodig hebben.

Deze bijeenkomsten boden deelnemers de gelegenheid om met elkaar  gedachten uit te wisselen, alsook om kritisch te denken over de huidige situatie en mogelijke verbeteringen voor te stellen.

Op dit moment zijn we bezig met het samenvoegen van de verzamelde input van de werkconferenties tot een verslag, dat dit kwartaal naar de Tweede Kamer zal worden gestuurd. Dit verslag geeft een feitelijke weergave van alles wat er tijdens de conferenties is ingebracht en besproken. De volgende stap is om deze input te interpreteren en te vertalen naar een hoofdlijnennota. Hierin zal duidelijk worden welke eerste kaders het Ministerie van BZK wil hanteren voor de inrichting van de landelijke organisatie. Die hoofdlijnennota zal nog voor de zomer naar de Tweede Kamer gaan.Bovenkant formulier

We willen graag alle deelnemers aan de werkconferenties bedanken voor hun waardevolle bijdrage aan het meedenken over de ontwikkeling van de stelselherziening. Uw input is zeer gewaardeerd en zal voortdurend worden geraadpleegd in het vervolg van het proces.

Op 9 januari jl. gaf minister De Jonge het startschot voor de nieuwe naam van Discriminatie.nl bij Stichting Inclusie en Discriminatiebestrijding, een antidiscriminatievoorziening (ADV) in Den Haag. De Jonge sprak tijdens zijn bezoek met ADV consulenten die meldingen behandelen. Zij gaven aan hoe belangrijk het meldpunt is geweest voor melders, en benadrukten de noodzaak van een herkenbaar en toegankelijk meldpunt voor iedereen.

Bij de aftrap was ook pers aanwezig. Verschillende kranten publiceerden een artikel over het nieuws, waaronder de Volkskrant en de Telegraaf. De NOS zond een fragment uit waarin minister De Jonge vertelt over het belang van verhoogde meldingstoegankelijkheid en hij benoemde daarin de nieuwe website en het telefoonnummer van Discriminatie.nl: 0800 0880. Ook werd een deel van de campagnevideo van Discriminatie.nl vertoond. U kunt het fragment hier terugkijken.

In deze editie een kort interview met Michiel van Hardeveld, beleidsmedewerker van Discriminatie.nl over de aftrap van Discriminatie.nl op 9 januari.

Hoe heb je het startschot van Discriminatie.nl ervaren?

Het startschot voor Discriminatie.nl op 9 januari 2024 was voor mij een heel positieve ervaring. De opkomst was indrukwekkend, en het gaf een gevoel van saamhorigheid om te zien dat zoveel mensen enthousiast raakten over wat we aan het doen zijn. De mooie gesprekken onder het genot van een kopje koffie, maar bijvoorbeeld ook de woorden van minister De Jonge, deden mij goed. Het geeft mij veel vertrouwen in de gezamenlijke toekomst dat iedereen zo betrokken is, en vormt volgens mij een belangrijke stap in de strijd tegen discriminatie.

Welk deel van die ochtend is je het meeste bijgebleven en waarom?

Wat mij het meeste bijbleef van die ochtend was de overweldigende positiviteit die alle aanwezigen uitstraalden. Het varieerde van de betrokken medewerkers, de aanwezige partners, tot aan de minister. De eensgezindheid en het gemeenschappelijke streven naar een inclusieve samenleving waren voelbaar. Daarnaast maakten de woorden van spoken word artist Shevani Koning een diepe indruk op mij. Haar reflectie op wat het betekent om Nederlander te zijn en het delen van deze identiteit met elkaar raakte volgens mij bij iedereen een gevoelige snaar.

Wat vind jij belangrijk in de ontwikkeling naar één centrale organisatie voor de aanpak van discriminatie?

Het streven naar een gelijk (financieel) speelveld is essentieel. Het is voor mij onacceptabel dat, in de huidige situatie, de aanpak van discriminatie afhankelijk is van de financiële middelen per gemeente. Daarnaast hecht ik veel waarde aan het betrekken van alle partners in dit proces. Samenwerking is de sleutel, omdat uiteindelijk alle betrokkenen hetzelfde doel nastreven: de bestrijding en preventie van discriminatie. Belangrijk is bovendien ook de focus op de burger. De dienstbaarheid aan de samenleving moet centraal staan, waarbij het onze taak is om de burger bekender te laten worden met ons werk en wat we voor hen kunnen betekenen. Als Discriminatie.nl kunnen en moeten we de burger laten zien dat we samen Nederland een stukje mooier kunnen maken!

1 Het rijksbrede onderzoek naar racisme en discriminatie op de werkvloer van de Rijksoverheid

U bent waarschijnlijk al op de hoogte: volgens een recente enquête heeft één op de tien ambtenaren bij de rijksoverheid het afgelopen jaar racisme ervaren op de werkvloer, terwijl een vergelijkbaar aantal meldt dat collega's racistisch gedrag vertoonden tegenover burgers.

Demissionair staatssecretaris Van Huffelen (BZK) noemt deze bevindingen "onacceptabel" en kondigt aan maatregelen te willen nemen om racisme en discriminatie effectiever te bestrijden binnen de Rijksoverheid.

Het onderzoek, dat 4500 medewerkers omvatte, wijst uit dat 9 procent van de respondenten af en toe persoonlijk racisme heeft ervaren, terwijl 1 procent maandelijks met dergelijke situaties te maken kreeg. Bovendien heeft 17 procent waargenomen dat collega's racistisch gedrag vertoonden, terwijl 11 procent melding maakte van racistische behandeling van burgers door overheidsmedewerkers.

Het onderzoek wijst uit dat ambtenaren die buiten Europa zijn geboren het vaakst met racisme te maken hebben, en dat mensen in lagere loonschalen vaker slachtoffer zijn dan hun beter betaalde collega's.

Eerdere bevindingen uit 2022 wezen al op een hoog voorkomen van racisme op het ministerie van Buitenlandse Zaken, wat leidde tot dit uitgebreidere onderzoek binnen de gehele Rijksoverheid.

Lees de kamerbrief en het volledige rapport op rijksoverheid.nl.

2 Het wetsvoorstel wijziging Algemene wet gelijke behandeling en Wetboek van Strafrecht ligt nu bij de Tweede Kamer

We delen graag een recente ontwikkeling met u betreffende gelijke behandeling en non-discriminatie. Een wetsvoorstel, voorgesteld door minister De Jonge van BZK en mede namens minister Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid, is naar de Tweede Kamer gestuurd.

Het wetsvoorstel heeft tot doel de Algemene wet gelijke behandeling (Awgb) en het Wetboek van Strafrecht (WvSr) aan te passen. In plaats van de termen 'hetero- of homoseksuele gerichtheid', wordt nu de term 'seksuele gerichtheid' gehanteerd. Deze wijziging sluit aan bij een eerdere aanpassing van artikel 1 van de Grondwet en bij actuele maatschappelijke ontwikkelingen.

Bovendien wordt aan het WvSr toegevoegd dat discriminatie op basis van geslacht ook het discrimineren op grond van geslachtskenmerken, genderidentiteit en genderexpressie omvat, zoals al in de Awgb staat vermeld.

Deze aanpassingen komen voort uit de recente wijziging van artikel 1 van de Grondwet, waarbij onder andere seksuele gerichtheid als grond werd toegevoegd. Door de Awgb en het WvSr aan te passen, worden ze in lijn gebracht met de Grondwet.

Het wetsvoorstel zal nu behandeld worden door de Tweede Kamer , waarna het nog naar de Eerste Kamer gaat voordat het in werking kan treden.

Deze brief heeft niet alleen tot doel om geïnteresseerden uit het veld te informeren, maar ook om interactie aan te moedigen en samen kennis en gedachten uit te wisselen. In deze eerste editie stellen we u de vraag: waar wilt u in ieder geval over lezen in de volgende edities van onze nieuwsbrief? Wij zijn namelijk zeer geïnteresseerd in uw input. Laat het ons weten door een e-mail te sturen naar antidiscriminatie@minbzk.nl  met als onderwerp "Poll". Indien u graag anoniem blijft voor de nieuwsbrieflezers, vermeld dit dan in uw e-mail. We zullen uw antwoorden delen in de eerstvolgende editie.