Nieuwsbrief Inburgering nr 38

Verschillende overheden maken er werk van inburgeraars te betrekken bij het beleid. SZW werkt daarvoor samen met het Platform Inburgeraars. Tilburg en Utrecht zijn enkele voorbeelden van gemeenten die in nauw contact staan met de doelgroep en inburgeraars een stem geven bij de beleidskeuzes die worden gemaakt.

Het Platform Inburgeraars brengt op landelijk niveau netwerken van inburgeraars samen. Het geeft gevraagd en ongevraagd advies aan SZW over wat er wel en wat er niet goed gaat bij inburgering.

Adviesraad en klankbordgroep
De gemeente Tilburg en de regio Hart van Brabant werken sinds 2018 samen met een Adviesraad waarin verschillende inburgeraars zitten. Ze denken mee met het beleid en uitvoering van gemeenten en andere organisaties. En ze helpen de gemeente in contact te komen met verschillende groepen. De gemeente Utrecht betrekt al jaren inburgeraars bij verschillende fasen van beleidsvorming via klankbordgroep De Stem, met onder meer ervaringsdeskundige Amer Al Omari als stuwende kracht.

Een uitgebreid artikel over bovenstaande initiatieven is te vinden in het magazine Sociale Stabiliteit.

Taallessen, trainingen, begeleiding van inburgeraars, informele activiteiten: in Utrecht is het nu allemaal onder één dak in het Welkomhuis. In januari is het Welkomhuis geopend op een nieuwe locatie waar veel meer ruimte is voor activiteiten voor inburgeraars.

Het idee voor een Welkomhuis kwam in 2020 uit de koker van toenmalig wethouder Maarten van Ooijen van Asiel en Integratie van Utrecht (momenteel staatssecretaris van VWS). Een informele locatie moest het worden, waar nieuwkomers in de stad elkaar en andere inwoners kunnen ontmoeten en hun plek kunnen vinden in de stad en in de maatschappij. In het oude pand kwam het idee onder meer door ruimtegebrek niet goed uit de verf.

Zorgcafé
Sinds begin dit jaar begeleidt Inburgering 030, waarin inburgeringscoaches van de gemeente, Vluchtelingenwerk en buurtteams samenwerken, de inburgeraars in het nieuwe onderkomen aan de Grebbeberglaan. Op dezelfde plek krijgen de nieuwkomers inburgeringstrainingen, taallessen en zijn er inloopspreekuren van buurtteams, Vluchtelingenwerk Nederland en een Zorgcafé. Marjon Reffeltrath, stedelijk coördinator Welkomhuis, vertelt: “De lijntjes zijn heel kort. Als tijdens het gesprek met de inburgeringscoach werk ter sprake komt, kan de inburgeraar hier naar de Werkwinkel voor informatie over betaald en vrijwilligerswerk. Het is ook een informele plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.”

De Stem
Het Welkomhuis maakt daarbij gebruik van ervaringsdeskundigen. Er lopen gastvrouwen rond uit de doelgroep. Ex-inburgeraars van De Stem, waarmee de gemeente al enige tijd samenwerkt, hebben spreekuren voor inburgeringsplichtigen. De Stem heeft ook geadviseerd over de inrichting van de ruimtes zodat die aansluit bij de doelgroep. Marjon: “Bij de opening waren er veel inburgeraars via De Stem. Dat hadden wij zelf minder makkelijk voor elkaar gekregen.”

Informele activiteiten
Een kleine maand na de opening zijn er dagelijks ongeveer 50 bezoekers. De informele activiteiten en ruimtes, zoals een woonkamer, staan ook open voor andere inwoners van Utrecht: Marjon: “Het is mooi als mensen uit verschillende groepen elkaar leren kennen en er een meer diverse groep komt die zich thuis voelt in de stad.”

Voor meer informatie zie de website van welzijnsorganisatie Dock, de coördinator van het Welkomhuis. 

Gemeenten ontvangen voor het inkopen van de onderwijsroute gelden via de Specifieke Uitkering (SPUK) Onderwijsroute. Als een gemeente hieraan meer uitgeeft dan ze heeft ontvangen van het ministerie van SZW, dan kan ze die extra uitgaven verantwoorden via de SPUK Inburgeringsvoorzieningen. Daarnaast is er sinds kort online een rekentool beschikbaar ter indicatie van de reserveringsregeling voor gemeenten.

Er zijn twee SPUK’s voor inburgeringsvoorzieningen. Eén voor inburgeringsvoorzieningen in het algemeen en één aanvullende uitkering voor de onderwijsroute. Soms geven gemeenten meer uit aan de onderwijsroute dan de gelden die ze daarvoor ontvangen via de SPUK Onderwijsroute. In de praktijk blijkt dat niet iedere gemeente er dan voor kiest om het overstijgende deel van die netto-bestedingen toe te rekenen aan de SPUK Inburgeringsvoorzieningen. SZW wijst gemeenten er op dat dit wel een mogelijkheid is.

Voordeliger
Het toerekenen van dat overstijgende deel aan de SPUK Inburgeringsvoorzieningen kan voordeliger uitpakken voor gemeenten. Dit komt omdat de bestedingsruimte van die SPUK inburgeringsvoorzieningen ruimer is. De omvang van de SPUK Inburgeringsvoorzieningen wordt vastgesteld op basis van het totaal aantal inburgeraars dat is gehuisvest in een gemeente. De omvang van de SPUK Onderwijsroute is uitsluitend afhankelijk van het aantal inburgeraars in de onderwijsroute.

Rekentool
Voor de SPUK’s Inburgeringsvoorzieningen en Onderwijsroute is sinds kort een rekentool beschikbaar ter indicatie van de financiële positie na uitvoeringsjaar voor gemeenten. De tool is gebaseerd op de verantwoordingsinformatie (SiSa) over 2022. Het instrument biedt inzicht in de definitief toegekende uitkeringen, verantwoorde bedragen en het niet-bestede deel van de uitkeringen dat naar het volgende kalenderjaar kan worden doorgeschoven.

Voor meer informatie over de twee SPUK’s voor inburgering, mail naar Financieringwetinburgering@minszw.nl.

En zie voor meer informatie de pagina Financiën inburgering op Rijksoverheid.nl en de website van Divosa.

Vijf gemeenten en regio’s zijn begonnen met het direct aanbieden van betaalde banen aan statushouders die zich vanuit de asielopvang vestigen in hun gemeente. Eind januari vond de aftrap van deze proef plaats in aanwezigheid van minister Karien van Gennip van SZW, deelnemende gemeenten, werkgevers en een statushouder.

De gemeenten Amsterdam, Eindhoven, Rotterdam, Meijerstad, Vught, Boxtel, Nuenen en arbeidsmarktregio Helmond de Peel werken op verschillende manieren aan startbanen voor statushouders die in hun gemeente komen wonen. Statushouders die bij vestiging in een gemeente meteen een betaalde baan krijgen, kunnen direct participeren en de taal leren op de werkvloer.

‘Gewoon een collega’
Minister Van Gennip: “Door te werken kunnen statushouders een zelfstandig bestaan opbouwen, de taal leren, bijdragen aan de samenleving. Het is het essentieel dat zij de kans krijgen én grijpen om zo snel mogelijk aan het werk te gaan. En laten we niet vasthouden aan het stempel ‘statushouder’. Op een gegeven moment is iemand gewoon Nederlander, een collega.”

Voor meer informatie zie de brief aan de Tweede Kamer over de uitwerking van het plan van aanpak Statushouders aan het werk.

Op Rijksoverheid.nl is een nieuwe versie van het document Ketenarchitectuur inburgering gepubliceerd.

Versie 2.1 beschrijft de samenhang, kaders en uitgangspunten voor de informatievoorziening voor de inburgeringsketen.

Divosa heeft de handreiking over het ontzorgen en de financiële zelfredzaamheid van statushouders geactualiseerd.

Hierin wordt uitleg gegeven over de extra ruimte die gemeenten sinds april 2023 gekregen hebben voor de inrichting van het financieel ontzorgen. Verder bevat deze nieuwe versie de laatste inzichten rond de financiële ondersteuning van statushouders en praktijkvoorbeelden.

Dit is een uitgave van het team Inburgering, directie Samenleving en Integratie van het ministerie van SZW.

Vragen, opmerkingen of ideeën over deze nieuwsbrief?
Mail naar postbusinburgering@minszw.nl.

Meer informatie over inburgering
Rijksoverheid.nl.
Inburgeringsketen - informatie voor ketenpartners, inclusief vraagbaak
De Wet inburgering in vraag en antwoord.