Nieuwsbrief IBI nr. 114

Op 20 maart vond de Dag van het Bestuur 2023 plaats in Leiden. Deze dag stond in teken van de uitkomsten uit de Staat van het Bestuur 2022, een tweejaarlijks trendrapport dat een beeld geeft over:

• hoe het decentrale openbaar bestuur in Nederland ervoor staat;
• hoe burgers zich verhouden tot democratie en openbaar bestuur; en
• de inrichting, samenstelling en het functioneren van dat bestuur.

Samen met deze editie van de Staat van het Bestuur 2022 (link) verschenen ook een bijbehorende essaybundel Realiserend bestuur: daadkrachtig en responsief (link) en een nieuw Dashboard Staat van het Bestuur (link). In de essaybundel hebben zes experts op persoonlijke titel en vanuit verschillende invalshoeken uitgediept hoe het bestuur het beste een bijdrage kan leveren aan de oplossing van de maatschappelijke problemen. Het dashboard bevat verschillende meerjarige kerngegevens uit de Staat van het Bestuur.

Na ontvangst door de burgemeester van Leiden, verschillende inspirerende lezingen over de rol van het bestuur in de maatschappij en de presentatie van de Staat van het Bestuur 2022 door minister van BZK Hanke Bruins Slot, werd de nieuwe Code Interbestuurlijke Verhoudingen ondertekend door de voorzitters van het IPO, de VNG, de Unie van Waterschappen en de Minister van BZK. Met deze handtekening is het belang benadrukt van onderlinge samenwerking als overheden voor de mensen voor wie zij er zijn, de burger.

Na het plenaire programma vonden zes verschillende verdiepingscolleges plaats, gevolgd door een werkbezoek. Tijdens deze werkbezoeken zijn alle deelnemers op pad geweest in het ‘Living Lab Leiden’. Zo konden deelnemers onder andere op bezoek bij een geslaagd burgerinitiatief en het Energiepark waarbij bewoners met een alternatief plan voor gebiedsontwikkeling kwamen.

Het was een geslaagde dag vol verhelderende gesprekken en discussies aan de hand van praktijkvoorbeelden.

Wellicht heeft u al vernomen over de aanstaande introductie van een nieuw portaal voor het schatkistbankieren: Mijn Schatkist. Langs deze weg zullen werkprocessen worden geautomatiseerd en via de gebruikersomgeving is het straks mogelijk zaken zelf te regelen. Hiermee sluit de dienstverlening meer aan bij de wensen en suggesties voor verbetering die u heeft gedaan in het klanttevredenheidsonderzoek dat enige tijd geleden heeft plaatsgevonden.

Mijn Schatkist zal naar verwachting medio 2023 ‘live’ gaan. Over het exacte moment wordt u nader bericht. Inloggen op het nieuwe portaal zal via eHerkenning (niveau 3) verlopen. Vraagt u nu al een machtiging tot de dienst schatkistbankieren (+ gebruiker beheer) aan bij uw eHerkenning leverancier, zodat u na livegang de schatkistbankieren-gegevens van uw organisatie kunt blijven inzien.

Op donderdag 20 april 14:30-16:00 uur zal er specifiek voor decentrale overheden een livestream worden georganiseerd. Hiertoe is onlangs een ‘save the date’ verzonden aan de bij het ministerie van Financien bekende contactpersonen voor het schatkistbankieren. In de livestream zullen de voor u relevante functies van het nieuwe portaal worden besproken. Uiteraard is er ook gelegenheid tot het stellen van vragen.

Meer informatie over het project digitaliseren schatkistbankieren, inclusief informatie over eHerkenning en een ‘Vraag en Antwoord’, kunt u nalezen op de website van het Agentschap: https://www.dsta.nl/schatkistbankieren/nieuws-digitaliseren-schatkistbankieren

Is de informatie in dit bericht nieuw voor u(w organisatie)? Dan graag aandacht wie er als contactpersoon staat geregistreerd richting het ministerie van Financiën. Dit is van groot belang om op de hoogte te blijven van de aanstaande ontwikkelingen. Een (nieuwe) contactpersoon voor het schatkistbankieren kunt u doorgeven via de website van het Agentschap.

Heeft u vragen/opmerkingen die niet op de website worden behandeld, dan kunt u e-mailen naar digitaliserenschatkistbankieren@minfin.nl.

Werksessie oplossingen Iv3-indeling jeugd en mogelijk Wmo

Voor het jaar 2023 zijn aanpassingen in de Iv3-indeling voor jeugd en Wmo doorgevoerd. Bij de implementatie hiervan door gemeenten zijn enige knelpunten gebleken bij met name de taakvelden voor jeugd. In een werksessie willen BZK, VWS en VNG met een groep gemeenten in gesprek over mogelijke oplossingen. In de Iv3-indeling voor 2024 kunnen dan waar nodig aanpassingen worden aangebracht.

Deze werksessie staat gepland op maandag 17 april van 14.00-16.00 en zal plaatsvinden in Den Haag (precieze locatie volgt nog), waarbij digitaal aansluiten mogelijk is. Onderzoeksbureau jb Lorenz zal de sessie begeleiden.

Graag horen we of uw gemeente aanwezig wil zijn bij deze sessie. We hopen op een diverse groep gemeenten: qua grootte, maar bijvoorbeeld ook qua inkoopvariant of fase van implementatie (afgerond of nog te beginnen).

Aanmelden voor deze bijeenkomsten kan bij de projectleider van het onderzoek: bianca@jblorenz.nl. Wilt u meer informatie of heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen via het telefoonnummer 06-24611542. Graag horen we of u fysiek of digitaal wilt aansluiten.

Inloopspreekuur nieuwe Iv3-indeling jeugd en Wmo

Naast deze werksessie wordt ook ondersteuning geboden bij de implementatie van deze gewijzigde Iv3 indeling voor 2023. In twee inloopspreekuren willen BZK en VWS in samenwerking met onderzoeksbureau jb Lorenz ondersteuning bieden aan gemeenten. Gemeenten zijn welkom om vragen te stellen en verder kunnen ervaringen worden uitgewisseld.

De inloopspreekuren staan op de volgende momenten gepland:

• 11 mei 14.30-15.30 in Breda, met mogelijkheid tot digitaal aansluiten.
• 24 mei 11.00-12.00, digitaal.

Aanmelden voor het inloopspreekuur kan bij: bianca@jblorenz.nl. Wilt u meer informatie of heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen via het telefoonnummer 06-24611542. Graag horen we wanneer u wilt aansluiten en of dat fysiek of digitaal is.

Verfijning Iv3: koppeltabel iWmo-productcodes - Iv3-taakvelden

Ter ondersteuning van het invullen van de verfijnde taakvelden is hier voor 2023 een koppeltabel gepubliceerd waarin iWmo-productcodes zijn gekoppeld aan de verfijnde Iv3-taakvelden.

Een transparante overheid draagt bij aan het vertrouwen in die overheid. Door begroting- en realisatiecijfers van decentrale overheden op een gedetailleerd niveau openbaar te maken, vergroten we de transparantie van de overheid. Standaardwerkwijze is nu om de totale baten en lasten per taakveld te rapporteren aan het CBS. Het JSON-formaat, waarin Iv3-data kan worden aangeleverd, maakt het mogelijk om ook de onderliggende posten in elk taakveld aan te leveren, een hogere mate van detail dus. De leiding van de organisatie moet hier natuurlijk wel in gekend zijn.

De Open State Foundation kan de Iv3-detaildata gebruiken om begrotingen en financiële realisaties op een heldere en visuele manier aan het publiek te presenteren, als de organisatie hiervoor bij aanlevering toestemming geeft. Hierdoor kunnen burgers meer inzicht krijgen in de besteding van hun gemeenschapsgeld: bijvoorbeeld in hoeveel geld er wordt besteed aan specifieke onderdelen van een begroting, zoals infrastructuur of onderwijs.

Projectleider Open Spending Tim Vos-Goedhart van Open State roept bij deze elke decentrale overheid op om de detaildata te gaan delen met het CBS en tegelijk het openbaar maken van deze detaildata te bespreken en tot slot toe te staan.

Neem hier contact op met de Open State Foundation voor meer informatie.

Lees hier meer over het aanleveren van Iv3-data in JSON-formaat. Nu is het mogelijk om zowel in JSON- als in Excel-formaat Iv3-data aan te leveren; op termijn wordt het Excel-formaat uitgefaseerd.

Vóór 1 mei 2023 zullen provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen de (hiervoor van toepassing zijnde) Iv3 gegevens over het 1e kwartaal weer moeten aanleveren bij het CBS. Hiervoor ontvangt u van het CBS een link/code.

Deze aanlevering moet vóór 1 mei ook plausibel bevonden zijn door het CBS. Zo voorkomt u dat het maatregelenbeleid in werking wordt gezet.

Voor vragen over uw aanleverlink/code kunt u terecht bij het CBS: SectorMFOInput@CBS.nl. Vragen over de Iv3 aanleverprocedure kunt u stellen via het Iv3-contactformulier op de website.

Bij de beantwoording van eerdere veel gestelde vragen (FAQ’s) is aangegeven dat verantwoording van de transitiekosten op basis van afschrijvingslasten dient te gebeuren. Uitgangspunt was hierbij het baten en lasten-stelsel. Inmiddels is duidelijk geworden dat dit tot een hoge administratieve last leidt voor zowel de uitvoeringsorganisatie als gemeenten. Daarnaast kan dit betekenen dat gemeenten reeds bevoorschotte transitiekosten eerst moet gaan terugbetalen en/of dat het meerdere jaren kan duren alvorens het gehele bedrag is afgerekend met het ministerie. Om deze onwenselijke effecten te vermijden heeft het ministerie van JenV besloten dat gemeenten de transitiekosten dienen te verantwoorden op basis van gedane investering in een betreffend boekjaar. Dit gaat in vanaf SiSa 2022.

De FAQ’s kunt u vinden op het VNG Forum. Mochten er nog overige vragen zijn, dan kunt u contact opnemen met PostbusNOO@minjenv.nl. Daarnaast graag aandacht voor de FAQ’s m.b.t. de btw, met name de btw op transitiekosten.

Bij de regeling A18 Bekostiging eerste opvang ontheemden Oekraïne door Veiligheidsregio’s kunnen veiligheidsregio’s één of meer taken belegd hebben bij gemeente(n) in hun regio, waar deze vervolgens kosten voor hebben gemaakt. Als dat het geval is, verantwoordt de gemeente(n) in kwestie deze kosten via SiSa A18B. Hieronder is weergegeven hoe de veiligheidsregio de kosten in het kader van het Bekostigingsbesluit verantwoordt in 2022 en 2023. Beoogd is een verantwoordingswijze te formuleren die de gebruikers van de jaarrekeningen goed inzicht geeft in lasten en balansposities en die dubbele accountantscontrole voorkomt.  

Mocht dit aan de kant van uw gemeente vragen of dilemma’s opleveren wordt u gevraagd af te stemmen met uw veiligheidsregio. Als u er ook gezamenlijk niet uitkomt kunt u vragen altijd mailen naar PostbusNOO@minjenv.nl.  

Het jaar 2022

1. De veiligheidsregio verantwoordt de eigen lasten van het jaar 2022

• in de SiSa-tabel in de jaarrekening èn
• in de Verantwoordingstabel in het jaarverslag.

2. De veiligheidsregio verantwoordt geen lasten van de gemeente in de jaarrekening en in de Verantwoordingstabel.

Het jaar 2023

1. De veiligheidsregio verantwoordt de eigen lasten van het jaar 2023:

• in de SiSa-tabel in de jaarrekening èn
• in de Verantwoordingstabel in het jaarverslag.

2. De veiligheidsregio verantwoordt de lasten van de gemeente over 2022, zoals opgenomen in de SiSa-tabel A18B van de gecontroleerde jaarrekening 2022 van de gemeente:

• in de daartoe bestemde indicator in de SiSa-tabel in de jaarrekening èn
• in de daartoe bestemde regel van de Verantwoordingstabel in het jaarverslag.

De veiligheidsregio kiest ervoor om de lasten van de gemeente over 2022 (zoals hierboven bedoeld) te verantwoorden via de Kassiersfunctie in de balans. Dat betekent dat deze lasten niet worden verantwoord als lasten in de jaarrekening 2023 van de veiligheidsregio, maar wel leiden tot een mutatie in de balans van de veiligheidsregio.

Deze mutatie luidt: de in 2022 vooruit ontvangen bedragen van JenV die zijn gepassiveerd in de balans van de veiligheidsregio worden in de jaarrekening 2023 van de veiligheidsregio verminderd met het bedrag dat aan de gemeente (over 2022) wordt betaald.

Invloed op de accountantscontrole

Deze verantwoordingswijze van gemeentelijke lasten leidt niet tot een mutatie in de lasten van de jaarrekening van de veiligheidsregio 2022 en heeft daarom geen invloed op de accountantscontrole.

In 2023 stelt de accountant vast dat het bedrag zoals opgenomen in de SiSa-tabel A18B van de gecontroleerde jaarrekening 2022 van de gemeente door de veiligheidsregio is doorbetaald aan de gemeente en door de veiligheidsregio in mindering is gebracht op de vooruit ontvangen bijdrage van JenV in de balans van de veiligheidsregio. Voor de inhoudelijke getrouwheid en rechtmatigheid van de gemeentelijke lasten maakt de accountant van de veiligheidsregio gebruik van de controleverklaring en het verslag van bevindingen (t.a.v. SiSa) van de accountant van de gemeente over 2022.

De controle van de jaarrekening van een (grote) gemeente kan een veel grotere materialiteit hebben dan de controle van de jaarrekening van de veiligheidsregio. De accountant van de veiligheidsregio kan in dat geval besluiten in 2023 geen aanvullende waarnemingen uit te voeren op de lasten van de gemeente over 2022, omdat deze al zijn gecontroleerd door de accountant van de gemeente en omdat de gemeentelijke lasten niet worden verantwoord als lasten in de jaarrekening 2023 van de veiligheidsregio. Verantwoording vindt in 2023 immers plaats via de kassiersfunctie.

De online database met informatie over de financiën van gemeenten en provincies is bijgewerkt met begrotingen over 2023. De volgende informatie is toegevoegd:

• Iv3-begrotingsdata over 2023 is toegevoegd voor gemeenten (hier) en voor provincies (hier).
• De begrotingen zelf zijn toegevoegd. Die van gemeenten zijn hier te vinden, die van provincies hier.
• De kengetallen van gemeenten over 2023 zijn toegevoegd

De adviesraden: de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli), de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) hebben een adviesrapport uitgebracht ‘Elke regio telt’. Dit advies staat stil bij regionale verschillen in welvaart en welzijn en de rol die de overheid daarbij speelt. Het kabinet zal nog voor het zomerreces een reactie naar de Kamer sturen.

Link: Elke regio telt! | Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (rli.nl)

Het kabinet heeft 14 nieuwe Regio Deals geselecteerd waarvoor € 284,2 miljoen beschikbaar is. In de Regio Deals werken Rijk en regio’s samen om de kwaliteit van leven, wonen en werken van inwoners en ondernemers te verhogen, juist op plekken die een extra impuls goed kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld om de leefbaarheid van een gebied te vergroten, om opleidingen beter te laten aansluiten bij de arbeidsmarkt, of om gebouwen en bedrijventerreinen te verduurzamen.

Dit is de vierde ronde Regio Deals; in drie eerdere ronden zijn in totaal al 30 Regio Deals van start gegaan. In deze vierde ronde zijn in totaal 23 voorstellen ingediend. De 14 geselecteerde voorstellen komen uit het hele land en worden de komende periode uitgewerkt tot volwaardige Regio Deals. Dat gebeurt in overleg met alle betrokken partijen: overheden, ondernemers, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen. De ondertekening van de convenanten wordt verwacht in september 2023.

Het Rijk financiert maximaal de helft van de benodigde investering. De Rijksbijdrage is eenmalig en bedraagt minimaal € 5 miljoen en maximaal € 40 miljoen. De regio’s dragen ook financieel bij.

Naar verwachting volgen nog een vijfde en zesde ronde, respectievelijk in 2023 en in 2024. Voorstellen die nog niet in aanmerking zijn gekomen voor een Regio Deal, kunnen in die rondes weer meedingen. Voor de vierde, vijfde en zesde ronde heeft dit kabinet in totaal € 900 miljoen beschikbaar.

Lees in het volledige bericht op www.elkeregiotelt.nl welke voorstellen zijn geselecteerd.

Datum: donderdag 20 april 2023

Locatie: Den Bosch, Toonzaal Willem Twee

Thema: Een financieel fundament voor grote opgaven: over (on)zekerheid in de financiële verhoudingen

Op de Dag van de Financiële Verhoudingen kunt u samen met collega’s, financieel specialisten, bestuurders, wetenschappers en anderen verkennen:

• Op welke vlakken decentrale overheden financiële onzekerheid ervaren.
• Wat de gevolgen van de meerjarige onzekerheid zijn voor investeringen in grote opgaven, zoals woningbouw, klimaat en stikstof.
• Wat de oorzaken van de financiële onzekerheid zijn, waarbij we onder andere ingaan op de omvang van de algemene uitkering vanaf 2026.
• Welke mogelijkheden er zijn om meer zekerheid te creëren in de financiële verhoudingen.
• Hoe om te gaan met de financiële onzekerheid in het meerjarenperspectief.

Ter voorbereiding op de Dag van de Financiële Verhoudingen brengt de ROB een essaybundel uit, waarin experts vanuit verschillende invalshoeken ingaan op bovenstaande punten. Tijdens de bijeenkomst zullen verschillende sprekers - waaronder Arne van Hout, directeur-generaal Openbaar Bestuur en Democratische Rechtstaat bij BZK - op deze essays en onderzoeken reflecteren. Als deelnemer krijgt u de essaybundel ter voorbereiding ruim een week van tevoren per e-mail toegestuurd. Op de dag zelf ontvangt u een fysiek exemplaar.

Meld u aan door een e-mail te sturen naar: info@raadopenbaarbestuur.nl, onder vermelding van uw naam en organisatie.

Mocht u niet in de gelegenheid zijn persoonlijk aanwezig te zijn, maar de bijeenkomst wel graag via een livestream te willen volgen, meld u dan via deze link aan voor de livestream.

Kijk voor meer informatie op de website: Dag van de Financiële Verhoudingen 2023 | Nieuwsbericht | Raad voor het Openbaar Bestuur (raadopenbaarbestuur.nl)