Hierbij ontvangt u de honderd-en-twaalfde nieuwsbrief Interbestuurlijke Informatie (IBI).
De nieuwsbrief IBI bestrijkt het brede terrein van financieel interbestuurlijke informatie.
Minister Bruins Slot (BZK) heeft op 7 oktober jl. de Eerste en Tweede Kamer geïnformeerd over het vervolg van de Contourennota financieringssystematiek medeoverheden en het integraal overzicht financiën gemeenten (link). In het Integraal Overzicht Financiën wordt over verschillende aspecten van de gemeentelijke financiën gerapporteerd (link).
Met ingang van 1 januari 2023 treedt voor gemeenten en provincies de wet versterking decentrale rekenkamers in werking[1]. Deze wet is op 31 mei jl. met een ruime meerderheid in de Tweede Kamer aangenomen en op 27 september jl. door de Eerste Kamer als hamerstuk aanvaard.
Zodra de wet in werking treedt per 1 januari 2023 behoudt een verordening die een rekenkamerfunctie regelt (en de benoemingen op die basis) gedurende een jaar haar rechtskracht, dus tot 1 januari 2024. Daarvoor is in de wet versterking decentrale rekenkamers overgangsrecht getroffen. Dit geeft de gemeenteraad gedurende een jaar de gelegenheid om op basis van de nieuwe wet een onafhankelijke rekenkamer (zelfstandig of gemeenschappelijk) in te stellen, de leden te benoemen en de oude verordening in te trekken. Uiterlijk op 1 januari 2024 zal dus in alle gemeenten een onafhankelijke rekenkamer moeten zijn ingesteld, inclusief de benoeming van leden.
Raadsleden die de rekenkamerfunctie uitoefenen, verliezen na intrekking van de verordening dan wel uiterlijk een jaar na de inwerkingtreding van het wetsvoorstel van rechtswege het lidmaatschap van de rekenkamerfunctie. Ook de externe commissieleden van de rekenkamerfunctie houden dan van rechtswege op lid van de rekenkamerfunctie te zijn. Zij kunnen dan -desgewenst- conform de wet voor 6 jaar benoemd worden in de onafhankelijke rekenkamer.
Het wetsvoorstel treedt voor de waterschappen in werking per 1 januari 2024. Met de Unie van Waterschappen is afgesproken dat per die datum bij alle waterschappen onafhankelijke rekenkamers zullen zijn ingesteld en bemenst. De Unie van Waterschappen stelt hiervoor een projectgroep in om de waterschappen bij de implementatie te begeleiden.
[1] Kamerstukken 35298.
Ook wijzigt deze wet de Gemeentewet, Provinciewet en Waterschapswet met betrekking tot de rechtmatigheidsverantwoording als onderdeel van de jaarrekening. Met deze wijziging leggen het college van burgemeester en wethouders bij een gemeente, het college van gedeputeerde staten bij een provincie en het dagelijks bestuur van een waterschap in de jaarrekening zelf verantwoording af over de financiële rechtmatigheid. Dit is in lijn met de systematiek die geldt bij het Rijk. Dit onderdeel treedt voor gemeenten en provincies ook in werking op 1 januari 2023 en zal het eerst voor het verslagjaar 2023 gelden. In de loop van 2023 wordt in aansluiting op deze wet ook het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden gewijzigd.
Voor de waterschappen treedt de wijziging van de rechtmatigheidsverantwoording met ingang van 1 januari 2025 in werking, vanaf het verslagjaar 2025. De Unie van Waterschappen ondersteunt hierbij de waterschappen.
Op 9 december jl. is er een brief verstuurd naar alle gemeenten met het verzoek tot SiSa heraanlevering van de specifieke uitkeringen G12 (SZW) en C62 (BZK).
Achtergrond
In het kader van de hersteloperatie toeslagen verleent het college van B&W kwijtschelding van schulden in het sociaal domein en het belastingdomein. Gemeenten worden financieel gecompenseerd voor de gederfde opbrengsten en ontvangen een vast bedrag aan uitvoeringskosten per gedupeerde ouder. Hiervoor zijn twee aparte specifieke uitkeringen (spuks) van kracht geworden, van de ministeries van SZW (G12) en BZK (C62). Verantwoording vindt plaats via de SiSa-systematiek.
Na analyse van de SiSa-verantwoording over 2021 blijkt dat er bij twee derde van de gemeenten verschillen bestaan tussen de verantwoording van gemeenten en een door de Belastingdienst opgestelde jaarlijst met het aantal gedupeerden voor de bepaling van de hoogte van de uitvoeringskosten.
Daarom hebben de ministeries van SZW en BZK, in gezamenlijkheid met VNG en NBA, besloten om deze uitvraag te doen en gemeenten een mogelijkheid te bieden voor een aanlevering van gecorrigeerde cijfers ten opzichte van de verantwoording in SiSa 2021 ten behoeve van de vaststelling door de desbetreffende ministeries over het jaar 2021.
Indienen
De indiening vindt plaats door een e-mail met de betreffende documenten aan het desbetreffende ministerie. De correctie is in dit geval de basis voor de vaststelling van de specifieke uitkeringen van SZW en BZK over het jaar 2021. De nieuwe aanlevering moet uiterlijk 20 januari 2023 zijn ingediend.
Vragen of onduidelijkheden
De handreikingen van VNG voor de financiële verantwoording rondom het kwijtschelden van vorderingen in het SZW-domein en het belastingdomein zijn te vinden op de website van VNG. Bij vragen over de verantwoording kunt u terecht bij VNG, en voor specifieke vragen per ministerie of voor de nieuwe aanleveringen kunt u mailen naar SZW of BZK.
Veel dank voor uw inspanningen om dit goed af te wikkelen.
De commissie BBV heeft een aantal nieuwsberichten gepubliceerd:
Momenteel werkt de commissie BBV aan een actualisering van de notitie Grondbeleid in begroting en jaarstukken (2019) in het kader van de Omgevingswet. Vooruitlopend op de vaststelling en publicatie van deze geactualiseerde notitie heeft de commissie BBV besloten de voorwaarden waaronder sprake is van warme gronden, zoals beschreven in hoofdstuk 4.2 van deze notitie, aan te passen. De aanpassing heeft betrekking op de volgende punten:
Warme gronden zijn gronden die worden verworven met het oog op een gebiedsontwikkeling, maar waarvoor nog geen operationele grondexploitatie is vastgesteld. Afwaardering naar de waarde volgens de geldende bestemming van dergelijke gronden kan achterwege blijven als aan een aantal cumulatieve voorwaarden wordt voldaan. Indien aan deze cumulatieve voorwaarden wordt voldaan kan voor wat betreft de toepassing van artikel 65 BBV uitgegaan worden van de toekomstige bestemming in plaats van de geldende bestemming. Na de voornoemde aanpassing betreft het de volgende cumulatieve voorwaarden:
Deze wijziging gaat in met ingang van de jaarrekening 2022.
De volgende nieuwe conceptstukken SiSa 2022 zijn gepubliceerd op www.rijksoverheid.nl/sisa:
Let op: beschikkingsnummers en bedragen zijn ‘detailinformatie’. Dit betekent dat een foutief of ontbrekend beschikkingsnummer of ontbrekend bedrag geen problemen opleveren bij het indienen van uw verantwoording voor 15 juli 2023. Voorwaarde is dat de regeling bij uw organisatie voorkomt.
Een concept Nota procedure aanlevering SiSa-verantwoordingsinformatie is gepubliceerd op www.rijksoverheid.nl/sisa. Naar aanleiding van onduidelijkheden rondom de procedure SiSa tussen medeoverheden wordt dit in bijlage 3 van dit concept nader toegelicht.
In het geval van doorverstrekking van een gemeente aan een andere gemeente bestaan de volgende opties:
In het geval van regelingen SZW geldt SiSa tussen medeoverheden niet voor gemeenten onderling.
Het aantal berichtgevers dat zijn Iv3-data in JSON-bestanden aanlevert is in 2022 gestaag toegenomen. Bij de begroting over 2023 hebben 43 berichtgevers met succes een JSON-bestand aangeleverd. Bij een aantal grote leveranciers van financiële administratiesoftware is het mogelijk geworden om een JSON-export te maken. PinkRoccade biedt vanaf 2023 vanuit zijn pakket CiVision alleen in JSON-formaat export aan. Unit4 (ERP, FP&A) verwacht dat JSON-export in de loop van 2023 de standaard zou kunnen worden. Bij Centric (Key2financien) is de JSON-export een betaalde optie. Nu is het nog mogelijk om Iv3-data in zowel Excel- als JSON-bestand aan tel leveren. In de toekomst zal aanleveren in Excelbestand worden uitgefaseerd.
Verzoeken om uitstel van aanlevering komen met enige regelmaat binnen, bijvoorbeeld vanwege de verfijning van de taakvelden Wmo en Jeugd (zie bericht Iv3: eerste resultaten verfijning Wmo en Jeugd). Verzoeken om uitstel kan altijd en kunnen worden gestuurd naar postbusibi@minbzk.nl. Graag herinnert BZK-berichtgevers eraan bij uitstelverzoeken aan te geven wat de reden is en wanneer de Iv3-data dan wel worden geleverd.
De online database met informatie over de financiën van gemeenten en provincies is bijgewerkt met de jaarrekeningdata over 2021 weer bijgewerkt. Van verslagjaar 2021 zijn de volgende data toegevoegd:
Sinds de vorige nieuwsbrief IBI van eind september zijn er nog enkele antwoorden bijgeplaatst op het document over de veel gestelde vragen over de Iv3 verfijning Wmo en Jeugd. U treft het document met veel gestelde vragen hier op de internetpagina over het Informatievoorschrift Iv3 voor gemeenten en gemeenschappelijke regelingen. Ook is een QuickScan gepubliceerd van Significant Public naar potentiële knelpunten van deze taakveld verfijning.
Binnenkort verwachten we hier ook de tabel koppeling Iv3 taakvelden-productcodes Wmo 2023 op deze pagina te publiceren.
Bij de aanlevering van de Iv3-data over de begroting van 2023 hebben gemeenten en gemeenschappelijke regelingen voor het eerst data aangeleverd over de nieuwe verfijnde taakvelden op het gebied van maatwerk Wmo en Jeugd. BZK, VWS en CBS willen alle aanleveraars hartelijk danken voor hun inspanningen. Hierbij een eerste inzicht in de resultaten, op basis van de 326 gemeenten die op 7 december waren ontvangen, die de nieuwe taakvelden hebben gebruikt.
Er zijn nog wel gemeenten in de dataset die (bijna) alle lasten voor Wmo maatwerk of Jeugd maatwerk op één taakveld hebben geboekt of de oude taakvelden hebben gebruikt, wat niet de bedoeling is. Mogelijk wordt uw gemeente op grond van de plausibiliteitsbeoordeling nog benaderd vanuit het CBS. De komende maanden zal via de IBI Nieuwsbrief meer worden gedeeld over inzichten uit de data.
In de begroting konden de verfijnde taakvelden nog worden ingevuld op basis van een raming, bij de jaarrekening zal dit op basis van realisatie moeten worden aangeleverd. BZK, VWS en CBS beseffen dat dit een uitdaging is. Voor gemeenten en GR’en die moeilijkheden hierbij ondervinden, is dan ook ondersteuning beschikbaar.
Wenst u ondersteuning? Stuur dan een mail naar postbusiv3@minbzk.nl en geef daarbij aan:
Ook zullen bijeenkomsten worden georganiseerd waarbij gemeenten hun ervaringen met de verfijning kunnen delen. Wilt u hieraan meedoen, mail dan naar postbusiv3@minbzk.nl. In het bijzonder komen we hiervoor ook in contact met gemeenten die zowel de verfijning taakvelden Wmo en Jeugd zonder al te veel problemen hebben kunnen ingeregeld en hun ervaringen daarbij willen delen. Neem dan contact met ons op via postbusiv3@minbzk.nl.
Net als in voorgaande jaren organiseert BZK met medewerking van de provinciale financieel toezichthouders een enquêteonderzoek naar de gemeentelijke (meerjaren)begrotingen.
U wordt van harte uitgenodigd mee te doen aan de enquête gemeentelijke (meerjaren)begrotingen 2023-2026. Sinds vorig jaar omvat de vragenlijst naast vragen over het sociaal domein ook vragen over andere taken die van invloed kunnen zijn op de financiële positie. De enquête wordt gebruikt om informatie te verkrijgen over de financiële positie van gemeenten en over ontwikkelingen op beleidsterreinen die de financiële positie van gemeenten raken.
U kunt meedoen via de link in de uitnodigingsmail die u van uw provinciale financieel toezichthouder heeft ontvangen.
ROB ‘Gezag Herwinnen’
Op 11 november jl. heeft de Raad voor het Openbaar Bestuur een signalement ‘Gezag Herwinnen’ gepubliceerd. In het signalement Gezag Herwinnen adviseert de Raad voor het Openbaar Bestuur te investeren in de bekwaamheid, betrouwbaarheid en betrokkenheid van de overheid en presenteert een agenda voor het herwinnen van gezag. Dit is noodzakelijk voor de aanpak van urgente vraagstukken en langlopende beleidsopgaven.
Rapport onderzoeksbureau BDO ‘Denkrichtingen vanuit de praktijk. Onderzoek naar optimale regionale bekostiging’
In opdracht van de VNG heeft onderzoeksbureau BDO op 13 oktober jl. een rapport ‘Denkrichtingen vanuit de praktijk. Onderzoek naar optimale regionale bekostiging’ gepubliceerd. Het doel van het rapport is om een bijdrage te leveren aan het gesprek tussen medeoverheden om samen maatschappelijke opgaven doelmatig te kunnen bekostigen en te verantwoorden en op dat punt het bestaande uitkeringsstelsel te optimaliseren.
