Nieuwsbrief IBI nr. 107

Op woensdag 16 maart 2022 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Ook op maandag 14 maart en dinsdag 15 maart is in elke gemeente al een aantal stembureaus open. Na de verkiezingen breekt  een periode van formatievorming aan, waarbij er ook een beroep gedaan zal worden op de kennis van de financieel deskundigen, die werkzaam zijn bij de gemeenten. In combinatie met een al drukke periode waarin de jaarrekening vastgesteld moet gaan worden, zal dit betekenen dat er weer veel gevraagd zal worden van uw financiële expertise.

De commissie BBV heeft aangeven hoe het Coronacompensatiepakket 2021 verwerkt moet worden in de jaarrekening 2021.

Dit is te vinden op de website van de commissie BBV (Link).

Het CBS heeft op 3 februari jl. de uitkomsten van de EMU-enquête 2022 gepubliceerd (link). De EMU- enquête is eind 2021 gehouden onder gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen en een soortgelijke enquête is gehouden onder waterschappen door de Unie van Waterschappen.

Het EMU-saldo van de vier overheidslagen samen wordt door de decentrale overheden voor het verslagjaar 2022 geraamd op -6,6 miljard euro (-0,80% van het bbp).¹ Het saldo overschrijdt de macronorm van -0,4% van het bbp, die is afgesproken tussen het Rijk en de decentrale overheden.

De raming van het EMU-saldo van -6,6 miljard euro voor het verslagjaar 2022 is een verslechtering ten opzichte van die uit de EMU-enquête 2021 voor het verslagjaar 2022 die -3,9 miljard euro bedroeg.

_{¹Voor de berekening van dit percentage is het bbp uit de macro economische verkenning van 2022 van het CPB gebruikt.}

Minister Bruins Slot (BZK) heeft op 24 januari jl. een hoofdlijnenbrief naar de kamer gestuurd. In de hoofdlijnenbrief beschrijft de minister de hoofdlijnen van de opgaven waar zij zich de komende jaren op richt en gaat hierbij in op de opdrachten uit het coalitieakkoord. Hierbinnen worden zes overkoepelende thema’s onderscheiden:

1. Bescherming van de democratische rechtsstaat en investeren in een vitale democratie.
2. Werken aan een stabiele en toekomstbestendige financiering van de medeoverheden.
3. Elke regio telt. Met de Regio Deals versterken we de kracht van regio’s.
4. Een goed functionerende Rijksoverheid.
5. Een veerkrachtige samenleving met weerbare en integere bestuurders, politici en ambtenaren.
6. Investeren in de (digitale) slagkracht van de AIVD.

De brief is hier te vinden.

Minister de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) heeft op 24 februari jl. het ontwerp-Koninklijk Besluit (KB) met de inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2023 voor de Omgevingswet aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer Het nieuwsbericht en de Kamerbrieven vindt u via deze link.

Het is sinds kort voor elke gemeente, provincie en gemeenschappelijke regeling mogelijk om de Iv3-gegevens in JSON-formaat aan te leveren bij het CBS, als vervanging van het Excel-formaat. Dat biedt decentrale overheden de mogelijkheid om gedetailleerde financiële data aan te leveren, waarmee ze kunnen laten zien uit welke grootboekrekeningen en kostensoorten elke combinatie van taakveld en economische categorie is opgebouwd. Decentrale overheden kunnen ervoor kiezen om deze gedetailleerde data uitsluitend te delen met het CBS voor statistische doeleinden, maar het is ook mogelijk om aan te geven dat de data kunnen worden gedeeld met de buitenwereld. De Open State Foundation, die bij de overgang naar het JSON-formaat betrokken is, publiceert deze gedetailleerde data dan op haar website openspending.nl. In het verleden hebben onder andere de gemeente Utrecht, de provincie en gemeente Groningen, de gemeente Dordrecht (Drechtsteden), het stadsdeel Centrum van de gemeente Amsterdam dit al gedaan.

Openbare gedetailleerde financiële data heeft veel maatschappelijke meerwaarde. Het geeft burgers, raadsleden en andere decentrale overheden meer inzicht in de bedrijfsvoering en besluitvorming, wat betere controle, samenwerking en leren van elkaar mogelijk maakt. Het ondersteunt burgerparticipatie zoals buurtbegrotingen, budgetmonitoring en Right to Challenge initiatieven. De Open State Foundation is op zoek naar decentrale overheden die zich willen aansluiten bij de kopgroep die in 2022 vervolg gaat geven aan dit initiatief. Als onderdeel van deze kopgroep biedt de Open State Foundation onder andere ondersteuning in het ontsluiten van deze financiële details en workshops aan. In deze workshops gaan de deelnemers samen met gebruikers van gedetailleerde financiële data aan de slag om te laten zien hoe deze informatie kan worden ingezet voor bestuurlijke uitdagingen en wat dit overheden oplevert.

De keuze om detaildata aan te leveren, ligt bij de aanleverende decentrale overheid en wordt niet verplicht.

Wil je meer weten over dit initiatief of aan de slag gaan met het delen van detaildata, neem dan contact op met Jesse Renema, projectleider detaildata bij de Open State Foundation. 

In IBI Nieuwsbrief 105 en 106 kan je meer lezen over het aanleveren van Iv3-data in JSON-formaat.

Voor zowel de SiSa-bijlage als de SiSa-invulwijzer 2021 is er een addendum geplaats op de website om een nadere toelichting te geven of nadere instructies te geven bij bepaalde specifieke uitkeringen.

Addendum voor de SiSa-bijlage is hier te vinden.

Addendum voor de Invulwijzer SiSa is hier te vinden.

De publicatie van deze addenda worden zonnodig aangepast als daar aanleiding toe is.

Vóór 1 mei 2022 zullen provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen de (hiervoor van toepassing zijnde) Iv3 gegevens over het 1e kwartaal weer moeten aanleveren bij het CBS. Hiervoor ontvangt u van het CBS een link/code.

Deze aanlevering moet vóór 1 mei ook plausibel bevonden zijn door het CBS. Zo voorkomt u dat het maatregelenbeleid in werking wordt gezet.

Voor vragen over uw aanleverlink/code kunt u terecht bij het CBS: SectorMFOInput@CBS.nl.

Vragen over de Iv3 aanleverprocedure kunt u stellen via het Iv3-contactformulier op de website.

Na een afwezigheid van bijna 3 jaar vinden dit jaar weer de Regiodagen Gemeentefinanciën plaats op:

• 17 mei in Zwolle
• 18 mei in Den Bosch
• 23 mei in Utrecht.

Zet de data vast in de agenda! De uitnodiging voor de bijeenkomsten volgt in april.

De Regiodagen Gemeentefinanciën 2022 staan in het teken van het versterken van gemeenten. Gemeenten moeten in staat zijn om hun taken naar behoren uit te voeren, dat is het uitgangspunt van het coalitieakkoord van het nieuwe kabinet. Belangrijk hierbij is dat dat Rijk, gemeenten en medeoverheden met elkaar kaders, randvoorwaarden en instrumentarium creëren voor interbestuurlijk samenwerken. Zodat samen met meer slagkracht aan de opgaven uit het coalitieakkoord ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’ kan worden gewerkt.

Regiodagen Gemeentefinanciën zijn een ontmoetingsplek voor financiële experts uit de gemeentelijke overheid. Tijdens deze dagen zijn er uiteenlopend workshops te volgen over onder andere:

• Hervormingsagenda jeugd
• Herijking gemeentefonds
• Financiële gevolgen coalitieakkoord voor gemeentefonds
• Gemeenten als belastingbetaler
• Lokale rekenkamers
• Omgevingswet: Financiële impact voor gemeenten
• BBV: inventarisatie & verwonderpunten
• Uitkeringsstelsel
• SiSa voor beginners
• Belastinggebied medeoverheden & Lokale Heffingen
• Bestuurlijke verhoudingen

…en nog veel meer!

De Regiodagen Gemeentefinanciën worden georganiseerd door het Ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties, het Ministerie van Financiën, de VNG en de FAMO.

Datum: 21 april 2022

Locatie: Zwolle (onder voorbehoud)

Thema: Regionale verschillen in brede welvaart en regionale opgaven

Op donderdag 21 april vindt de dag van de financiële verhoudingen van de ROB plaats. Ter voorbereiding van de Dag van de Financiële Verhoudingen heeft de ROB een aantal wetenschappers en deskundigen gevraagd in een essay hun licht te laten schijnen op diverse financiële vraagstukken, rond het thema Regionale verschillen in brede welvaart en regionale opgaven. Tijdens de bijeenkomst zullen verschillende sprekers reflecteren op deze essays. Als deelnemer krijgt u de essaybundel ter voorbereiding ruim een week van tevoren per e-mail toegestuurd.

De ROB nodigt u graag uit voor deze bijeenkomst. Doe mee en noteer donderdagmiddag 21 april 2022 alvast in uw agenda. Begin maart volgt meer informatie op de website van de ROB over het programma en de sprekers. Dan kunt u zich ook aanmelden. We hopen dat u erbij bent!

Datum: Dinsdag 22 maart 2022

Locatie: Congrescentrum Papendal in Arnhem

Thema: Er valt altijd wat te kiezen

Op de VNG Belastingconferentie ‘Er valt altijd wat te kiezen’ op dinsdag 22 maart staat een mix van inhoudelijke workshops en praktische vaardighedensessies op het programma, en is er voldoende gelegenheid om op de beursvloer bij te praten met collega's.

Op deze website vindt u het volledige programma, een beschrijving van de workshops in het blokkenschema en alle praktische informatie en inschrijfvoorwaarden.

De VNG Belastingconferentie is bedoeld voor gemeentelijke (beleids-)ambtenaren werkzaam op het gebied van belastingen en WOZ. Overige geïnteresseerden, werkzaam bij andere lokale overheden of het bedrijfsleven, zijn van harte welkom.

• Adviesrapport ‘Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur’

Op 18 februari jl. heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het advies ‘Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur’ en het rapport ‘Empirische verkenning organiek beleidskader’ aangeboden aan de Tweede Kamer. In de aanbiedingsbrief deelt de minister mede het gesprek met het decentraal bestuur aan te gaan om te bezien of zij meerwaarde zien in een beleidskader decentraal bestuur. De aanbiedingsbrief met de betreffende bijlagen kunt u hier vinden.

• Rapport ‘Atlas afgehaakt Nederland’

In december 2021 is op de kennisbank openbaar bestuur de ‘Atlas van Afgehaakt Nederland’ gepubliceerd. Het rapport is hier te vinden.

In de Atlas van afgehaakt Nederland verkennen René Cuperus en Josse de Voogd hoe maatschappelijke verschillen tussen mensen neerslaan op de ‘electorale kaart’ van Nederland. Ze laten zien hoe, vaak gestapelde, verschillen in opleidingsniveau, inkomen en gezondheid zich vertalen in sociaal-culturele voorkeuren en politieke keuzes en hoe die over het land zijn verdeeld. Feitelijke of gevoelde maatschappelijke deprivatie kan ertoe leiden dat mensen ‘afhaken’ van het traditionele bestel. Ze hebben minder vertrouwen in de politiek, stemmen niet (meer) of kiezen voor, wat de auteurs noemen, ‘buitenstaanderspartijen’ aan de flanken.