Gemeentenieuws van SZW

In het Gemeentenieuws 2019-4 wees ik u op de tussenmaatregelen die ik samen met de staatssecretaris van Financiën heb aangekondigd; dit bericht vindt u hier. Deze tussenmaatregelen hebben als doel om bepaalde onderdelen van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet vervroegd te realiseren aangezien inwerkingtreding van de wet beoogd is voor 1 januari 2021.

Eén van deze tussenmaatregelen richt zich tot gemeenten, als uitvoerder van de Participatiewet, en daarbij vroeg ik u om bij verrekening van een vordering met een lopende bijstandsuitkering minimaal uit te gaan van een beslagvrije voet ter hoogte van 95% van de bijstandsnorm voor een alleenstaande, respectievelijk gehuwde (ex artikel 21 van de Participatiewet). Een en ander behoudens de genoemde uitzonderingssituaties.

Ik ben verheugd dat veel gemeenten gehoor hebben gegeven aan deze oproep, waarvan de schuldenaar direct de positieve gevolgen merkt in de portemonnee. Inmiddels hebben mij echter ook berichten bereikt dat deze methodiek in enkele gemeenten niet alleen voor de eigen vorderingen van de desbetreffende gemeente wordt gebruikt, maar tevens voor beslagen die door andere partijen worden gelegd. Voor deze gevallen, waarbij een derde partij beslag legt op een gedeelte van de uitkering van een schuldenaar, geldt echter nog steeds dat de beslaglegger de beslagvrije voet vaststelt. De gemeente komt hier geen eigenstandige bevoegdheid toe om deze tussenmaatregel hierop toe te passen en daarmee een andere beslagvrije voet te hanteren dan zoals vastgesteld door de beslaglegger.

Het VNG Kenniscentrum handhaving en Naleving (KCHN) heeft in januari 2020 een rapport gepubliceerd over de ‘good en bad practices’, inzake de handhaving van de verplichtingen op grond van de Participatiewet. Gesprekken met gemeenten in 2018 en 2019 vormen de grondslag voor deze inventarisatie. Ik vind het belangrijk om beproefde methoden inzichtelijk te maken en uit te wisselen om de handhavingstaak van gemeenten verder te versterken. Het rapport is onderdeel van het door SZW gesubsidieerde programma Handhaving en Naleving Verplichtingen Participatiewet (HNVP) en draagt bij aan het doel om gemeenten gerichte ondersteuning te bieden bij de toepassing, handhaving en naleving van de verplichtingen.    

De ‘good practices’ geven ofwel inzicht in aanpakken die vernieuwend zijn, zoals datagestuurd werken en wetsoverstijgende gegevensdeling, ofwel bijdragen aan een kwalitatief hoogwaardige uitvoering, zoals intensivering van het klantcontact en integrale voorwaardelijke dienstverlening. Anderzijds tonen de ’bad practices’ aan waar de uitvoeringspraktijk inzake de handhaving van de verplichtingen niet in lijn is met de Participatiewet. Het rapport geeft dus zowel handvaten voor gemeenten, door goede praktijken te delen, als signalen aan de wetgever, waar de uitvoeringspraktijk (mogelijk) niet in lijn is met hetgeen door de wetgever is beoogd.

Voor inzage in het rapport verwijs ik u naar de website van VNG Naleving. Mocht u nog inhoudelijke vragen over het rapport hebben, dan wel andere relevante ‘good’ of ‘bad practices’ willen delen, dan verzoek ik u contact op te nemen met het VNG KCHN.

Nederland telt 1,4 miljoen huishoudens met risicovolle of problematische schulden. Door schaamte of onbekendheid weten veel mensen nog niet de juiste stap naar een schuldhulploket te zetten.

Er rust een groot taboe op het praten over financiële problemen. Om het taboe te doorbreken ben ik in mei 2019 gestart met de campagne ‘Kom uit je schuld’. De website van de campagne kent een maandelijkse nieuwsbrief en een apart deel voor professionals in de brede schuldenaanpak.

In Gemeentenieuws van SZW 2019-5 informeerde ik u hierover; deze nieuwsbrief vindt u hier.

Centraal in de campagne staan de ambassadeurs – mensen met schulden die vertellen hoe ze uit hun schulden komen of zijn gekomen. Praten over hun financiële problemen bleek de eerste stap op weg naar een oplossing. Met deze campagne wil SZW mensen met vergelijkbare problemen aanmoedigen hetzelfde te doen. Dit jaar wil ik het bereik van de campagne vergroten, zodat meer mensen eerder hulp zoeken. Samenwerking met gemeenten is daarbij onmisbaar.

Regionale bijeenkomsten

Campagnebureau EMMA gaat daartoe graag met gemeenten in gesprek: wat kan de campagne voor uw gemeente betekenen? Hoe kan uw gemeente eraan meedoen? Hoe kunnen we de campagne toespitsen op uw situatie? In Eindhoven vond 17 februari een bijeenkomst plaats. Op de hieronder genoemde data is campagnebureau EMMA nog driemaal in de regio, om kennis te maken, met u te bekijken of de campagne waardevol kan zijn voor uw gemeente en hoe dat gerealiseerd kan worden.

• maandag 24 februari van 13.00 tot 15.00 in Meppel
• woensdag 4 maart van 10.00 tot 12.00 in Den Haag
• donderdag 5 maart van 10.00 tot 12.00 in Arnhem

Aanmelden regionale bijeenkomsten

Gemeenten kunnen zich aanmelden voor deze bijeenkomsten door een mail te sturen aan schuldhulp@emma.nl. Neem dan de volgende punten mee in uw aanmelding:

• In welke gemeente wilt u de bijeenkomst bijwonen?
  • (Meppel / Den Haag / Arnhem)
• Namens welke gemeente komt u?
• Met hoeveel personen komt u?
• Per deelnemer de naam, het e-mailadres en het telefoonnummer.
• Optioneel: uw functie (beleid / communicatie / uitvoering / overig)

De website van de campagne ‘Kom uit je schuld’ gaat ook verwijzen naar de website Geldfit.nl 

Mensen met problematische schulden schamen zich en sluiten zich af van de buitenwereld. Vaak ontkennen ze het probleem, waardoor de situatie verder verslechtert. Het duurt gemiddeld 5 jaar voordat mensen zich melden voor hulp. Eerder in contact komen met ondersteuning helpt om grotere problemen te voorkomen.

In overleg met een aantal gemeenten wordt met ingang van maart 2020 op de website een verwijzing geplaatst naar de website van Geldfit.nl. Een korte test van Geldfit stelt een aantal eenvoudige vragen aan de bezoeker. Op basis van de antwoorden geeft Geldfit.nl direct een advies dat past bij de persoonlijke situatie. Het hulpaanbod bestaat uit tips en tools waarmee mensen zelf aan de slag kunnen. Mocht uit de test komen dat er behoefte is aan meer hulp op financieel gebied, dan krijgt men informatie over een (lokale) hulpinstantie.

De schuldhulpverleningsinstanties van alle Nederlandse gemeenten zijn in de test opgenomen als verwijzingsmogelijkheid. Hieraan zijn voor gemeenten geen kosten verbonden. Mochten deze gegevens onverhoopt niet juist zijn, of wilt u met andere contactgegevens worden vermeld dan kunt u dat aan Geldfit doorgeven via e-mail: info@geldfit.nl of telefoon: 085–1119551.

Geldfit staat ervoor garant dat de website en de verwerking van de gegevens voldoen aan de privacywetgeving.

De ministeries van SZW en Financiën zijn partners van het platform Wijzer in geldzaken.

Het platform is een initiatief van het ministerie van Financiën en zet zich in voor het bevorderen van de financiële fitheid van Nederlanders. Samen met minister Hoekstra van het ministerie van Financiën ben ik het gehele jaar actief voor de verschillende activiteiten van het platform. Eén van de kernprojecten van het platform is de Week van het geld.

Jubileumeditie Week van het geld

‘Goed omgaan met geld is goud waard’ is het thema van de 10^e editie van de Week van het geld, die dit jaar plaatsvindt van 23 tot en met 27 maart 2020. Sinds 2010 is het doel van deze nationale projectweek om kinderen en jongeren te leren omgaan met geld, zowel thuis als in de klas. Door kinderen en jongeren financieel bewust te maken wordt de basis gelegd voor financiële zelfstandigheid op volwassen leeftijd. Het stimuleren van financiële vaardigheden is inzetbaar in de lijn van educatie, voorlichting, preventie, vroegsignalering, schuldhulpverlening en nazorg.

De Week van het geld inzetten als lokale themaweek

Steeds meer gemeenten organiseren in de Week van het geld een lokaal programma. Dit doen zij in samenwerking met zowel landelijke, als regionale en lokale partners. Hiermee kunnen gemeenten actief communiceren over het stimuleren van financiële vaardigheden, als onderdeel van de lokale aanpak in het kader van armoede en schulden en het streven naar een schuldenvrije generatie. Wijzer in geldzaken stimuleert deze ontwikkeling onder andere door het ondersteunen en faciliteren van gemeenten bij de uitwerking van hun beleid en het verbinden van partners. Daarnaast is het gebruik mogelijk van een lokale versie van het logo van de Week van het geld. Deze wordt al ingezet door de gemeenten Almere, Arnhem, Breda, Delft, Emmen, Haarlem, Hengelo, Het Hogeland, Groningen, Midden-Groningen en Utrecht.

Voorbeeldgemeente: de Week van het geld in Utrecht

Sinds 2019 zet de gemeente Utrecht actief in op de Week van het geld. In deze gemeente laat men zien hoe dit thema gedurende het gehele schooljaar kan worden ingezet voor het bevorderen van financiële vaardigheden. In samenwerking met partners van het platform Wijzer in geldzaken en lokale publieke en private organisaties en bedrijven is in Utrecht een gratis aanbod van gastlessen voor alle schoolniveaus gerealiseerd. Informatie hierover vindt u hier.

Meer weten?

Meer informatie over de Week van het geld is te vinden op www.weekvanhetgeld.nl. Hier vindt u onder andere ook een overzicht van gastlessen en activiteiten, die zowel tijdens de Week van het geld als gedurende het gehele schooljaar zijn in te zetten op de verschillende schoolniveaus en in buitenschoolse situaties.

Voor meer informatie over het gebruik van het logo en de aanvraagprocedure kunt u contact opnemen met Résalieke Vlieger of Oscar de Grave, projectmanagers van de Week van het geld, via r.a.vlieger@minfin.nl of o.p.grave@minfin.nl.

De Tweede Kamer heeft op 16 december 2020 besloten om de impuls baankansen voor kwetsbare jongeren (de zogeheten ‘Segers-middelen’) met een jaar te verlengen zodat deze ook voor het schooljaar 2020/2021 beschikbaar zijn. De Tweede Kamer heeft het amendement Bruins c.s. dat daarom vroeg aangenomen (2019 - 2020, 35350 B, nr. 8).

Met ingang van mei 2020 stel ik het bedrag van € 8,5 miljoen beschikbaar aan de 35 centrumgemeenten van de arbeidsmarktregio’s in de vorm van een decentralisatie-uitkering. De verdeling van de middelen is op basis van het objectief verdeelmodel re-integratiebudget Participatiewet. Omdat de activiteiten betrekking hebben op onderwijs wordt ervan uitgegaan dat geen sprake is van BTW en geen beroep wordt gedaan op het BTW-compensatiefonds. Via de meicirculaire van BZK zullen de gemeenten worden geïnformeerd.

Op veel plekken is een regionale infrastructuur opgebouwd met waardevolle expertise, die met de inzet van deze impulsmiddelen verder versterkt kan worden. De middelen gaan naar de centrumgemeenten die de middelen kunnen inzetten ten gunste van betere samenwerking en verbindingen tussen vso- en pro-scholen, gemeenten en bedrijven en instellingen.

Ik vertrouw erop dat de partijen in de arbeidsmarktregio’s - gemeenten, scholen voor pro- en vso-onderwijs en werkgevers- in afstemming met elkaar vorm en inhoud zullen geven aan de genoemde impulsmiddelen om daadwerkelijk een sluitende aanpak te creëren gericht passende begeleiding en duurzame banen voor de kwetsbare jongeren van de pro- en vso-scholen.