Nieuwsbrief Bouwen met Kwaliteit februari 2022

De stijging van de gasprijzen drukt op de portemonnee van veel huishoudens, in het bijzonder de huishoudens met lagere inkomens (energiearmoede). Het kabinet heeft, naast de eenmalige verlaging van de energiebelasting voor alle huishoudens, 200 miljoen euro vrijgemaakt voor een verlaging van de energiebelasting van minima en 150 miljoen euro uitgetrokken voor de bestrijding van energiearmoede voor huishoudens met lagere inkomens. Dit laatste bedrag wordt via een zogeheten SPUK (specifieke uitkering) aan gemeenten beschikbaar gesteld die het kunnen inzetten om huishoudens die te maken hebben met energiearmoede nog deze winter te ondersteunen met energiebesparende maatregelen.

Alle gemeenten hebben op 20 januari een beschikking over deze regeling gekregen. Ruim 200 gemeenten namen deel aan het Webinar op 25 januari voor een algemene toelichting en vragen. Voor een verdiepend Webinar op 24 februari kunt u zich via deze link Hiermee is een vliegende start gemaakt om de regeling zo effectief mogelijk in te zetten.

Meer weten? Klik hier voor meer informatie over de regeling, veel gestelde vragen en antwoorden en praktijkvoorbeelden van gemeentelijke aanpak.

Onze steden zijn gevoelig voor de effecten van klimaatverandering, waaronder intensievere en langere periodes van hitte. Door hittegolven ontstaat hittestress, wat kan leiden tot meer vroegtijdige sterfte en ziekte, vooral bij kwetsbare groepen.

In het kader van het Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat, onderzoekslijn klimaatbestendige stad, is onderzoek gedaan naar welke maatregelen op gebied-, gebouw-, en gebruikersniveau de grootste invloed hebben op hitte in bestaande woningen. Dit onderzoek heeft geleid tot de handreiking ‘Hitte in bestaande woningen’. Deze handreiking biedt een overzicht, informatie, hulpmiddelen voor gemeenten en woningbouwcorporaties bij het aanpakken van hitte in woningen. Lees de handreiking hier 

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft via een klankbordgroep bijgedragen aan de totstandkoming van deze handreiking.

Op 3 en 10 maart 2022 openen duurzame bedrijven hun deuren tijdens de eerste nationale Duurzame Bedrijvenroute. Koplopers die duurzaam ondernemen vertellen tijdens de Duurzame Bedrijvenroute hun verhaal en geven een rondleiding door hun pand. Tijdens de route inspireren bedrijven elkaar, geven zij tips en adviezen en wisselen zij ervaringen uit.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ondersteunt dit initiatief. Wil je een kijkje nemen bij de duurzame bedrijven? Kijk op hun website voor een overzicht van alle deelnemende bedrijven. Zelf een bedrijf aanmelden kan ook, dat kan hier.

Het nieuwe kabinet heeft besloten de verhuurderheffing per 1 januari 2023 af te schaffen. In het najaar werd al besloten dat de verhuurderheffing in 2022 met 500 miljoen euro verlaagd zou worden. Omdat corporaties hierdoor extra investeringsruimte krijgen, zijn afspraken gemaakt over woningbouw, verduurzaming en leefbaarheid. Op het congres van branchevereniging Aedes op 23 december 2021 stemde 98% van de woningcorporaties in met deze afspraken.

Het gaat om de volgende afspraken:

• Na 2028 zijn er geen corporatiewoningen meer met een slecht energielabel E, F of G  (uitgezonderd monumentale en te slopen woningen). Dat betekent dat ongeveer 250.000 woningen verduurzaamd worden. Als een woning na 2028 toch nog zo’n label heeft, krijgt de bewoner korting op de huur.

• Cv-ketels worden voortaan in principe vervangen door duurzamer alternatieven en corporaties investeren meer in zonnepanelen. Hiervoor is tot en met 2025 een half miljard euro extra beschikbaar.

• Corporaties investeren de komende vijf jaar 100 miljoen euro per jaar extra in verbetering van woningen (schimmel, loden leidingen, brandveiligheid). Het doel is dat er over vijf jaar geen slecht onderhouden woningen meer zijn.

Meer informatie: klik hier

Op 15 december jl. heeft de Europese Commissie een voorstel tot herziening uitgebracht op de huidige richtlijn energieprestatie van gebouwen (EPBD). Het doel is om energiezuinige en emissievrije gebouwen te realiseren. Het voorstel bevat wijzigingen ten aanzien van de NTA 8800, de energielabelsystematiek, minimale energieprestatie eisen van bestaande en nieuwe gebouwen, nationale renovatieplannen en het uit faseren van fossiele brandstofinstallaties. Binnen Europa is volgens de Commissie de gebouwde omgeving verantwoordelijk voor 40% van het energiegebruik.

Klimaatneutraliteit in 2050 in de EU

De Europese Commissie heeft het doel gesteld om in 2030 tenminste 55% broeikasgasemissiereductie te realiseren ten opzichte van 1990 (het ‘Fit-for-55’-pakket). Dit is een belangrijke tussenstap op weg naar klimaatneutraliteit in 2050 in de EU. Deze richtlijn is hier onderdeel van. Hier is het voorstel te vinden en hier vindt u de eerste beoordeling van het voorstel door het kabinet. Vanaf nu zullen lidstaten onderhandelen over het voorstel en toewerken naar een definitieve richtlijn.  

Groene Huisvesters is een samenwerking tussen corporaties, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de VNG, de Woonbond en Aedes om de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad te versnellen. Ook dit jaar organiseert Groene Huisvesters weer (digitale) sessies speciaal voor woningcorporaties die hun woningen willen verduurzamen. Het zijn laagdrempelige bijeenkomsten waarin verschillende thema’s op het gebied van circulair bouwen, klimaatadaptatie en gasloos bouwen worden behandeld. Naast het delen van praktijkvoorbeelden is er ruimte voor vragen en discussie. Het volledige jaarprogramma voor 2022 staat hier.

Op de consultatie van het wetsvoorstel ‘wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie’ zijn 42 reacties binnengekomen, waarvan 34 openbaar. Dit wetsvoorstel vloeit voort uit afspraken die in het Klimaatakkoord zijn gemaakt. Dit wetsvoorstel biedt gemeenten de mogelijkheid om te regelen welke wijken op termijn overstappen op een duurzaam alternatief voor aardgas. Daarin kunnen gemeenten zelf keuzes maken voor een duurzaam alternatief, mits dit gebeurt in een zorgvuldig proces van democratische besluitvorming en voldaan wordt aan waarborgen voor bewoners en gebouweigenaren. Zo kunnen woning- en gebouweigenaren altijd zelf kiezen met welk duurzaam alternatief ze hun woning of gebouw verwarmen. Er komt dus geen verplichting om bijvoorbeeld mee te doen aan een collectief warmtenet.

De komende tijd worden de reacties verwerkt en wordt de onderliggende regelgeving uitgewerkt.

Kijk hier voor meer informatie.

Vanaf 1 februari 2022 gelden er nieuwe voorwaarden voor het toepassen van hernieuwbare energie bij een ingrijpende renovatie. Een renovatie is ingrijpend als meer dan 25% van de oppervlakte van de gebouwschil verandert. Bovendien moet de verandering op de integrale gebouwschil zijn uitgevoerd.

Rekentool en leidraad

Met een rekentool kan voor specifieke situaties de minimumwaarde hernieuwbare energie worden berekend. Daarnaast wordt met de rekentool duidelijk hoeveel zonnepanelen nodig zijn om aan de verplichting te voldoen. Voor het gebruik van andere technieken of een combinatie daarvan, is een NTA 8800-berekening nodig om de hoeveelheid hernieuwbare energie te bepalen. Hernieuwbare energie is de duurzame of groene energie die afkomstig is van natuurlijke bronnen die constant worden aangevuld. Hiervoor zijn verschillende technieken te gebruiken zoals zonnepanelen, een warmtepomp of een warmtenet.

Niet in alle gevallen is het mogelijk te voldoen aan de verplichting. Een leidraad geeft meer informatie over de verplichting en uitzonderingen voor situaties waar de verplichting niet of gedeeltelijk geldt.

Om de landelijke doelstellingen op het gebied van materiaalgebruik en circulair bouwen te realiseren is het belangrijk dat ook woningcorporaties steeds meer aandacht geven aan circulariteit. Daar kan de handreiking Circulaire prestatieafspraken bij helpen.

Deze handreiking geeft inzicht in zes circulaire prestatieafspraken. Naast een overzicht van deze concrete afspraken wordt er per afspraak uitleg gegeven over wat de afspraak inhoudt en waarom die voor een woningcorporatie relevant is. Ook worden een aantal voorbeelden beschreven. De handreiking helpt gemeenten en woningcorporaties zo om samen het gesprek aan te gaan over circulaire prestatieafspraken.

Vind hier de handreiking: handreiking Circulaire prestatieafspraken

Het handboek circulaire gebiedsontwikkeling helpt gemeenten en ontwikkelaars om te komen tot een integraal circulair gebiedsontwikkelingsproces. Het handboek is gebaseerd op drie pilotprojecten en een leernetwerk, waarin gemeenten en ontwikkelaars aan de slag zijn gegaan met circulaire gebiedsontwikkeling. De methodiek en best practices vanuit deze pilot en netwerk worden in het handboek gedeeld. Daarnaast wordt ingegaan op vragen als:

• Hoe zorgen we ervoor dat de ambities tot uitvoer komen?
• Waar liggen kansen voor het circulair ontwikkelen van gebieden?
• Hoe borgen we ruimtelijke randvoorwaarden voor circulaire gebiedsontwikkeling?
• Welke ontwerpprincipes zijn hierbij van belang ten opzichte van reguliere gebiedsontwikkeling?
• Welke instrumenten en bouwstenen kunnen we hierbij gebruiken?

Lees hier het handboek circulaire gebiedsontwikkeling

Het handboek is opgesteld met subsidie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en is uitgevoerd door bureau Metabolic.

Naar aanleiding van het Klimaatakkoord van Parijs heeft de Dutch Green Building Counsil (DGBC), een organisatie die zich inzet om de gebouwde omgeving te verduurzamen, een Deltaplan Duurzame Renovatie ontwikkeld. Dit Deltaplan is een meerjarig verduurzamingsprogramma voor alle utiliteitsbouw; niet alleen commercieel vastgoed (kantoren, retail en logistiek), maar ook maatschappelijk vastgoed, waaronder scholen en zorg. Het Deltaplan is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Paris Proof 

Om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen zal er flink energie bespaard moeten worden. DGBC stuurt met het programma Paris Proof op inzicht en vermindering van het werkelijk gebruik. Hiermee kunnen we daadwerkelijk de uitstoot van de bestaande gebouwen reduceren. Daarnaast stellen maatschappelijke sectoren, vanuit het Klimaatakkoord, sectorale routekaarten op. DGBC stelt deze routekaarten op voor de commerciële sectoren Kantoren, Retail, Logistiek en Horeca. Deze routekaarten geven inzicht in kansen en belemmeringen voor energiebesparing en het duurzame energiepotentieel. Kijk hier voor meer informatie over DGBC en Paris Proof.

Platform Duurzame Huisvesting (PDH) is een samenwerkingsverband dat inmiddels ruim 10 jaar bestaat. Het platform brengt branche-, kennis- en koepelorganisaties samen om gezamenlijk de transitie naar duurzame utiliteitsbouw te versnellen en op te schalen. In 2021 is een belangrijke mijlpaal voor het PDH gerealiseerd: het platform is officieel een stichting geworden, waarbij professionalisering en meer slagkracht de belangrijkste doelen zijn.

Voor het ministerie van Binnenlandse Zaken is PDH van groot belang om de verduurzaming in de utiliteitsbouw te bewerkstelligen.

Realisatie van een datastelsel
In 2021 werkte PDH met een aantal partners aan de ontwikkeling van het datastelsel Werkelijk Energieverbruik. Dit stelsel wordt ontwikkeld om de beschikbare energie- en gebouwdata beter te ontsluiten en makkelijker en veiliger te delen. Het stelsel wordt in Q1 van 2022 opgeleverd.

Young Professional Event
Het versnellen en opschalen van de transitie naar duurzame utiliteitsbouw bereik je ook door het enthousiasmeren van de twijfelende middengroep. Daarom werd in 2021 de eerste succesvolle editie van het Young Professional Event georganiseerd (bekijk de aftermovie). Het doel was om young professionals vanuit de gehele vastgoedketen bij elkaar te brengen en ze te enthousiasmeren omtrent duurzame gedragsverandering in de bouw.