Nieuwsbrief Bouwen met Kwaliteit augustus 2022

Op 3 oktober aanstaande zal verbeterjehuis.nl worden uitgebreid. Met de uitbreiding wordt invulling gegeven aan afspraken in het Klimaatakkoord over het lanceren van een landelijk digitaal platform voor verduurzaming en het ontzorgen van woningeigenaren. Op verbeterjehuis.nl kan de woningeigenaar de klantreis van oriëntatie tot en met het vinden van een uitvoerder en/of financier afleggen.

De nieuwe functionaliteiten zijn:

• Een 3D-keuzehulp, waarmee woningeigenaren aan de hand van 3D-beelden van de woning en een uitgebreide tool verdergaand worden ondersteund bij het kiezen voor verduurzamingsmaatregelen, met de optie om verbeterpakketten te kiezen en inzicht in of met de maatregelen aan de isolatiestandaard wordt voldaan. Deze standaard geeft aan wanneer een woning goed genoeg is geïsoleerd en geventileerd om aardgasvrij te worden.
• Zoekmodules voor het vinden van aanbieders van verduurzamingsmaatregelen (uitvoerders) en financiers.
• Module voor het ondersteunen van het vragen (door woningeigenaren) en opstellen (door de uitvoerders) van offertes.
• Een nieuwe rekenmodule voor het bepalen van besparingseffecten.

De rekenkern waarmee op verbeterjehuis.nl inzichtelijk wordt gemaakt welke besparingseffecten verduurzamingsmaatregelen hebben voor een woning, wordt ook per 3 oktober vernieuwd. De nieuwe rekenkern is gebaseerd op de maatwerkadviesmethode van de NTA 8800. Bovendien is deze methode gevalideerd, zodat de berekende besparingseffecten op verbeterjehuis.nl beter aansluiten bij gemeten energieverbruiken.

De uitgangspunten, kengetallen, informatie over de rekenkern en andere punten die ten grondslag liggen aan het platform, worden opgenomen in de kennisbank van verbeterjehuis.nl. Met het inzichtelijk maken en ter beschikking stellen van deze informatie in de kennisbank wordt zoveel mogelijk transparantie en eenduidigheid van informatie nagestreefd.

Op verbeterjehuis.nl kunnen woningeigenaren nu al de contactgegevens opzoeken van het energieloket in hun gemeente voor hulp bij verduurzaming. Aan energieloketten zullen in oktober (gratis) trainingen worden aangeboden om aan de hand van de tooling op verbeterjehuis.nl ondersteuning te bieden aan woningeigenaren als die daar behoefte aan hebben. Hierover zullen energieloketten nader worden geïnformeerd.

Aanbieders van verduurzamingsmaatregelen en financiers die vindbaar willen zijn op verbeterjehuis.nl kunnen zich inschrijven op de volgende website: https://aanbodverbeterjehuis.smarttwin.nl. Ook adviseurs die vindbaar willen zijn op verbeterjehuis.nl kunnen hier vanaf half september op terecht om zich in te schrijven.

Ook na de live-gang in oktober zullen we door blijven werken aan verbeterjehuis.nl Een optimale koppeling met de transitievisies warmte wordt bijvoorbeeld nog doorontwikkeld. Voor vragen of suggesties voor verbeterjehuis.nl  kunt u een mail sturen naar digitaalplatform@minbzk.nl.

Isolatie van woningen is hard nodig om minder gas te stoken en energie te besparen. Maar wat is de impact hiervan op het comfort in de binnenruimte? Vooral met steeds frequentere periodes van aanhoudende hitte lijkt oververhitting onvermijdelijk.

12 september organiseert het KlimaatKwartier een kennissessie over het spanningsveld tussen de energietransitie en oververhitting in gebouwen. We blikken vanuit verschillende perspectieven op de problematiek en gaan dan in een verdiepende workshop de oplossingsrichtingen verkennen.

Datum: maandag 12 september

Tijd: 13:30-17:15

Locatie: Co-Creation Centre, greenvillage TU denlft

Aanmelden via formulier

De energieprijzen blijven stijgen, en daarmee ook de druk op de portemonnee van veel huishoudens. Dit heeft ertoe geleid dat het kabinet in maart heeft besloten nogmaals 150 miljoen euro uit te trekken voor de bestrijding van energiearmoede met energiebesparende maatregelen, bovenop de 150 miljoen euro die voor ditzelfde doel in januari 2022 is toegekend aan gemeenten. Dit bedrag is, gecombineerd met de middelen voor de lokale aanpak van het nationaal isolatieprogramma van 68,5 miljoen euro, begin juli via een SPUK aan gemeenten beschikbaar gesteld om huishoudens die te maken hebben met energiearmoede zoveel mogelijk nog deze winter te ondersteunen.

Om gemeenten te helpen met de aanpak energiearmoede werkt het ministerie van BZK aan een toolkit die gemeenteambtenaren (verder) op weg kan helpen. Ook organiseert het ministerie in samenwerking met VNG aan een Webinar over het aanpakken van energiearmoede dat zal plaatsvinden in het najaar. Meer weten? Klik hier voor meer informatie over de regeling, veelgestelde vragen en antwoorden en praktijkvoorbeelden van gemeentelijke aanpakken.

Het kabinet heeft  het Besluit gemeentelijke instrumenten warmtetransitie in consultatie genomen. Dit besluit biedt gemeenten de mogelijkheid om te regelen welke wijken op termijn overstappen op een duurzaam alternatief voor aardgas om zo de uitstoot van CO₂ te verminderen. In het besluit zijn ook verschillende waarborgen opgenomen. Het besluit vloeit voort uit afspraken die in het Klimaatakkoord zijn gemaakt over de verduurzaming van de gebouwde omgeving.

Nederland wil in 2050 niet meer afhankelijk zijn van aardgas voor de verwarming van woningen en andere gebouwen. Om dit doel te halen, is het nodig hier nu al naartoe te werken. In samenspraak met bewoners, gebouweigenaren en andere stakeholders kiezen gemeenten in de wijkgerichte aanpak de beste manier om de wijk duurzaam te verwarmen. Per wijk kan de oplossing en aanpak verschillen. Alternatieven voor aardgas zijn bijvoorbeeld warmtenetten, verwarming door elektriciteit (bijvoorbeeld met warmtepompen) of groen gas.

Waarborgen

Aan de mogelijkheid dat gemeenten een duurzaam alternatief voor aardgas kunnen bepalen worden waarborgen verbonden. Het gaat daarbij onder andere om een zorgvuldig proces van democratische besluitvorming. Bovendien is gewaarborgd dat woning- en gebouweigenaren altijd zelf mogen kiezen met welk duurzaam alternatief ze hun woning of gebouw verwarmen, los van het gekozen alternatief van de gemeente. Er komt dus geen verplichting om bijvoorbeeld mee te doen aan een collectief warmtenet. Verder moet de gemeente een redelijke termijn in acht nemen voordat de wijk van het aardgas af gaat, zodat woning- en gebouweigenaren zich kunnen voorbereiden op de overstap naar een duurzaam alternatief voor aardgas.

Daarnaast moet de gemeente checken dat woningen en gebouwen daadwerkelijk verwarmd kunnen worden. Een gasnet in stand houden of vernieuwen voor enkele gebruikers die niet van het aardgas af willen, terwijl er een redelijk alternatief beschikbaar is, leidt tot onnodige CO₂-uitstoot en tot hogere kosten voor de samenleving als geheel. Immers, de kosten voor dat gasnet worden betaald door alle klanten uit het verzorgingsgebied van de netbeheerder.

Consultatie

Het besluit is in consultatie. Dit betekent dat iedereen zijn visie op het besluit kan geven. Vervolgens verwerken de ministeries van BZK en EZK deze reacties. Het kabinet stuurt het besluit daarna naar de Tweede Kamer. Het besluit bouwt voort op de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie. Reageren op de consultatie kan t/m 14 september 2022 via www.internetconsultatie.nl/bgiw.

Per 3 oktober opent de Investeringssubsidie Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Eigenaren kunnen 30% subsidie krijgen op maximaal drie maatregelen die tot energiebesparing leiden, of 30% subsidie ontvangen op een integrale verduurzaming van het gebouw. De eerste tranche, die tot 31 december 2023 loopt omvat 150 miljoen euro aan subsidie.

Het kabinet wil met deze regeling stimuleren dat het tempo van verduurzaming van maatschappelijk vastgoed omhoog gaat. Zo helpen we scholen, gemeentehuizen, zorginstellingen en welzijns- en jeugdorganisaties met het nemen van maatregelen, die het gasverbruik verminderen. Vanaf 3 oktober gaat het loket open en kunnen eigenaren van het maatschappelijk vastgoed de subsidie aanvragen.

Het vorig kabinet heeft besloten 525 miljoen euro voor de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed vrij te maken. Een subsidieregeling voor het vastgoed van decentrale overheden, schoolbesturen, zorginstellingen en andere eigenaren van maatschappelijk vastgoed is hier een onderdeel van.

De subsidieregeling DUMAVA is er specifiek op gericht eigenaren van maatschappelijk vastgoed te stimuleren om op korte termijn stappen te maken met het verduurzamen van hun gebouw. Dit is belangrijk, want Nederland moet in een snel tempo de CO2-uitstoot verder verlagen en het aardgasverbruik verminderen. 

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland voert de regeling uit. Op 13 september wordt een Webinar georganiseerd over deze nieuwe subsidie, om potentiële aanvragers op weg te helpen bij het aanvraagproces. Aanmelden voor het webinar kan via de evenementenpagina van RVO. 

Meer informatie over de subsidieregeling: www.rvo.nl/dumava

De Energielabel C-verplichting stelt dat kantoorgebouwen per 1 januari 2023 een geldig label met een maximumwaarde voor primair fossiel energiegebruik van 225 kWh/m ² jr moeten hebben. Dit staat gelijk aan een label C bij een gebouw dat uitsluitend een kantoorfunctie heeft. Voldoet het gebouw niet aan de eisen, dan mag het per 1 januari 2023 niet meer als kantoor gebruikt worden. Gemeenten en in sommige gevallen de provincie moeten toezien op de naleving van deze verplichting.

Op verzoek van het ministerie van BZK heeft IPLO (voorheen Infomil) een Informatieblad Toezicht en een Handreiking Handhaving energielabel C verplichting op haar website gepubliceerd. Het Informatieblad gaat in op de wetgeving in het Besluit bouwwerken leefomgeving, de definitie van wat een kantoorgebouw is, uitzonderingssituaties op de energielabel C verplichting en de eisen die aan een energielabel gesteld worden. De Handreiking Handhaving neemt het bevoegd gezag mee in de stappen die ze moeten zetten bij het uitvoeren van toezicht en handhaving. Dit start met het voorbereiden van toezicht en loopt via het uitvoeren van toezicht, indien nodig, door naar handhavend optreden. Bevoegde gezagen kunnen zich met het Informatieblad en de Handreiking nog beter voorbereiden op hun toezichthoudende taak. Bevoegde gezagen ontvangen hiervoor gezamenlijk tot en met 2025 via het Gemeentefonds 2,23 miljoen euro per jaar.

Meer informatie: https://iplo.nl/thema/energiebesparing/energielabel-verplichting-kantoren/informatieblad-toezicht-handhaving-energielabel/

De RCE gaat een afwegingskader ontwikkelen dat eigenaren van monumenten en gemeenten helpt om de juiste oplossingen te vinden bij het verduurzamen van monumenten. Dat hebben Minister De Jonge en staatssecretaris Uslu aangegeven in de kamerbrief over de uitvoering van de motie die door de Kamerleden Van Haga, Van der Plas en Eerdmans is ingediend, om te onderzoeken hoe obstakels voor het isoleren van monumenten kunnen worden weggenomen en in hoeverre hiervoor een landelijke richtlijn kan worden opgesteld. Dit onderzoek is door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed uitgevoerd. Een van de adviezen betrof het ontwikkelen van een afwegingskader. Een ander advies heeft  betrekking op de financiële ondersteuning van monumenteneigenaren. De RCE merkt op dat eigenaren van monumenten in de praktijk vaak niet kunnen voldoen aan de subsidievoorwaarden van de ISDE en de SEEH. Daarom zullen het ministerie van BZK, OCW en EZK in kaart brengen welke aanpassingen, met inachtneming van de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid, wenselijk zijn binnen de ISDE en de SEEH voor deze doelgroep.

Lees meer: https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2012/01/01/historische-vensters-isoleren

Het meest recente IPCC-rapport van 4 april 2022 zet alle klimaatdoelen weer op scherp. Nu sturen we veelal op de lange termijn doelen en het benutten van natuurlijk momenten om uiteindelijk geen CO2 meer uit te stoten op weg naar Paris Proof. De boodschap van het derde IPCC-rapport is dat we nu onze CO2-uitstoot structureel moeten verminderen om binnen de 1,5 graden Celsius opwarming te blijven. Dat betekent dat we eerst de doelen moeten halen op de korte termijn, die voor 2025 en 2030. Naast het einddoel, doet het pad er dus toe. DGBC heeft deze maand een paper gepubliceerd waarin we belichten waarom sturen op werkelijk gebruik zo belangrijk is en hoe het instrument WEii (Werkelijke Energie Intensiteit Indicator) kan helpen om aan de CO2-emissiedoelen te voldoen en binnen het 1,5 graden budget te blijven. 

Zie ook https://www.weii.nl/

Om de gestelde CO2-reductie doelen in het Klimaatakkoord en aankomende EU richtlijnen te behalen, moeten gebouwen substantieel energie-efficiënter gemaakt worden. Dat vraagt om grofweg twee zaken: informatie over hoe de gebouwen in Nederland er nu voor staan én kosteneffectieve maatregelen. In beide gevallen is snelle beschikbaarheid van volledige energie- en gebouwdata (uiteraard met toestemming van de aangeslotene) essentieel. Daarom ontwikkelt het Rijk in samenwerking met Platform Duurzame Huisvesting het Datastelsel Verduurzaming Utiliteit (DVU). Via het DVU kunnen eigenaren van gebouwen (data-gerechtigden) data over hun gebouw(en) makkelijk en veilig delen met hun dienstverleners (die vaak met deze data werken: data-gemachtigden). Zo kan iedere gebouweigenaar samen met hun dienstverlener tot een optimaal kosteneffectieve verduurzaming van diens gebouw komen. Daarbij kunnen we dan (brede) benchmarks maken en zo meten of we in Nederland genoeg CO2-reductie binnen de utiliteitsbouw realiseren. Op dit moment testen ongeveer 40 uiteenlopende organisaties het stelsel. Na deze testfase scherpen we het stelsel aan en gaan we de nieuwe fase in van showcasing en daadwerkelijk gebruik. Meer informatie over het datastelsel vind je op de website van Platform Duurzame Huisvesting.

Het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) is gestart met de derde en laatste ronde proeftuinen. Tijdens de ‘PAW aan tafel’ van dinsdag 24 mei passeerden er 4 de revue. Van zonthermie in Haarlem en all-electric in Leusden tot stapsgewijze isolatie in historisch Leeuwarden en aquathermie in het Friese Heeg. Deze aanpakken zijn stuk voor stuk leerzaam voor vergelijkbare wijken in Nederland en allemaal gedragen door energieke bewoners. Gespreksleider Erik Peekel en Julia Sondermeijer, coördinator proeftuinen aardgasvrije wijken, nodigden vertegenwoordigers van deze 4 nieuwe proeftuinen uit aan tafel. Je kunt hier het verslag en de video van deze sessie bekijken.

Meer informatie over alle 64 proeftuinen is te vinden via Proeftuinen op de kaart - Programma Aardgasvrije Wijken. De volgende ‘PAW aan tafel’ is op 6 oktober, voor komende bijeenkomsten zie de Kalender PAW en ECW - Programma Aardgasvrije Wijken

De 4 proeftuinvideo’s (duur 2 minuten):

• Proeftuin Rozendaal in beeld - YouTube (Leusden)
• Proeftuin Ramplaankwartier in beeld - YouTube (Haarlem)
• Proeftuin Heeg in beeld - YouTube (Súdwest-Fryslân)
• Proeftuin Oranjewijk in beeld - YouTube (Leeuwarden).