Nieuwsbrief Bouwen met Kwaliteit oktober 2021 aanvulling

Het kabinet maakt ruim 1,3 miljard euro vrij voor de verduurzaming van woningen en gebouwen: ongeveer een half miljard voor een nationaal isolatieprogramma, een kwart miljard voor de toepassing van warmtepompen en een half miljard voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. Daarnaast worden gemeenten en energieregio’s financieel ondersteund bij de uitvoeringskosten van het Klimaatakkoord.

In Nederland wordt veelal aardgas gebruikt om gebouwen te verwarmen. Maar aangezien aardgas gepaard gaat met CO₂ uitstoot willen we in 2050 niet meer afhankelijk zijn van aardgas. Om het verbruik van aardgas te verminderen is het van belang om gebouwen goed te isoleren. Het kabinet heeft daarom 514 miljoen euro beschikbaar gesteld voor een nationaal isolatieprogramma dat erop gericht is versnelling aan te brengen in het isoleren van woningen.

Lees hier meer

De gasprijzen zijn recent flink gestegen en daardoor kan bij veel mensen de energierekening een stuk hoger worden. Om deze stijging te temperen heeft het kabinet een pakket aan maatregelen gepresenteerd. Vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken is 150 miljoen euro gesteld. Dit is bedoeld voor gemeenten om energiearmoede aan te pakken, bijvoorbeeld via energiebespaaradvies of energiebesparende maatregelen.

Lees hier meer:

Uit een tussenstand van medio september lijkt dat gemeenten op koers liggen bij het opstellen van de transitievisies warmte. De tussenstand is gebaseerd op de antwoorden van 338 gemeenten, die de rapportage in de periode tot medio september 2021 hebben ingevuld. Op basis van de tussenstand is te zien dat veel gemeenten (137) al een transitievisie warmte hebben. Daarvan zijn 39 transitievisies warmte gereed, maar nog niet vastgesteld, 28 in concept vastgesteld en 70 definitief vastgesteld. Daarnaast zijn 200 gemeenten bezig zijn met het opstellen van de transitievisie warmte. Zij kunnen de transitievisie warmte later dit jaar vaststellen, conform de afspraak in het Klimaatakkoord. Van 14 gemeenten is de tussenstand nog niet bekend.

Lees  hier meer en bekijk de transitievisies warmte hier 

De regeling Vermindering Verhuurderheffing Verduurzaming (RVV-V) voor verhuurders is per 1 oktober gesloten. Deze regeling, waarbij verhuurders die hun woningen met ten minste 3 labelstappen verbeteren (en daarmee naar minimaal label B brengen) een vermindering op de verhuurderheffing krijgen, werd afgelopen jaar heropend als onderdeel van de Urgenda-uitspraak.

In 2019 werd het beschikbare bedrag ruim overschreden, in de laatste maand voor sluiting werd voor maar liefst ongeveer 190 miljoen euro aangevraagd. In de wet is opgenomen dat als het beschikbare budget overschreden dreigt te worden de regeling op de eerste dag van elk kwartaal gesloten kan worden. Gezien de ervaringen in 2019 en de grote kans op overschrijding van het huidige budget (van 150 miljoen euro) heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met de minister van Financiën daarom nu besloten de regeling vanaf 1 oktober 2021 te sluiten. Als het budget op 1 oktober nog niet is uitgeput, wordt de regeling op 1 januari opnieuw opengesteld met het resterende budget. De omvang van de beschikbare bedragen in 2021 en 2022 wijzigt hierdoor niet. Lees hier de Kamerbrief

Het Klimaatakkoord voor de Gebouwde Omgeving is opnieuw doorgerekend in opdracht van Maarten van Poelgeest, voorzitter van het Uitvoeringsoverleg Klimaatakkoord Gebouwde Omgeving. De studie van Ecorys brengt in kaart wat er nodig is om mensen op grotere schaal in beweging te krijgen. Daarbij is gekeken naar de benodigde extra middelen en naar een verstandige balans tussen twee sporen: het gebiedsgerichte spoor en het individuele spoor.  Lees het gehele onderzoek hier 

Maarten van Poelgeest licht de doorrekening verder toe in een Klimaatcast met Ed Nijpels, terug te luisteren en te kijken via YouTube hier

en soundcloud hier

Op alle energielabels (aangevraagd na 1 januari 2021) staat nu ook vermeld of de isolatie van de woning voldoet aan de ‘Standaard voor isolatie’. Is dat het geval, dan is de woning klaar voor een toekomst zonder aardgas. De ‘Standaard voor isolatie’ geeft aan of de woning goed genoeg is geïsoleerd. In veel gevallen kan de woning daarmee aangesloten worden op een warmtepomp of een warmtenet.

Met de aanduiding op het label zien potentiële kopers in hoeverre verbeteringen nog nodig zijn aan de woning voor verwarming zonder aardgas. Zo kunnen zij hier bij de aankoop en financiering rekening mee houden.

Zowel de Standaard voor woningisolatie als de aanduiding daarvan op het energielabel vloeien voort uit het Klimaatakkoord. Daarin is afgesproken om 1,5 miljoen woningen voor 2030 te verduurzamen en consumenten daarbij zoveel mogelijk op weg te helpen.

Lees meer hier 

Met de subsidieregeling Verduurzaming MKB kunnen MKB-ers en kleine instellingen een gespecialiseerde adviseur inhuren voor energieadvies op maat. Het energieadvies geeft inzicht in het verder verduurzamen van de onderneming en/of wagenpark. Ook is er een subsidie beschikbaar voor de ondersteuning bij het uitvoeren van een of meer maatregelen uit het advies.

De regeling start op 1 oktober 2021 en loopt tot en met 30 september 2022. De regeling vloeit voort uit het Urgenda-vonnis en het Klimaatakkoord en heeft als doel om kleine bedrijven, zoals MKB-ers, en kleine instellingen met ondersteunen om te verduurzamen.

Lees meer over de voorwaarden van de regeling hier

Op verzoek van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Infrastructuur & Waterstaat heeft de Deltacommissaris een advies uitgebracht over klimaatadaptatief wonen en bouwen. De Deltacommissaris heeft onder meer gekeken naar een breed gedragen aanpak en investeringen voor klimaatadaptatie in de woningbouw.

Om klimaatbestendig bouwen mogelijk te maken, adviseert de Deltacommissaris de Rijksoverheid om het voortouw te nemen bij de ontwikkeling van een generieke landelijke aanpak met ruimte voor onderbouwd regionaal maatwerk. Achteraf klimaatmaatregelen inpassen leidt tot veel hogere kosten. Daarom wordt de ministeries geadviseerd om samen met medeoverheden en investeerders de (meer)kosten inzichtelijk te maken en het gesprek hierover te starten. De Deltacommissaris stelt dat het alleen lukt om daadwerkelijk klimaatadaptief te bouwen als er voldoende capaciteit, expertise en uitvoeringskracht aanwezig is. Verder bepleit de Deltacommissaris om de markt meer te benutten voor innovatieve oplossingen en woonvormen.

Lees het volledige advies hier

Recent heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan SGS Search opdracht gegeven een onderzoek uit te voeren hoe de waardering van de milieueffecten van de opslag van CO2 in biobased materialen, waaronder hout, kan worden opgenomen in onze nationale systematiek. Voor dit onderzoek wordt een klankbordgroep ingesteld waarbij de leden vanuit hun deskundigheden op de (tussen)resultaten zullen reflecteren. De samenstelling van de klankbordgroep is een mix van een vertegenwoordiging vanuit de wetenschap, de bouwkolom en een vertegenwoordiging van de ondertekenaars van het ‘Manifest: Een eerlijk speelveld voor een duurzamer Nederland’.

Het onderzoek richt zich op de vraag op welke wijze de waardering van de CO2-opslag en -emissie van biobased bouwmaterialen over de hele levenscyclus kan worden bepaald en op enigerlei wijze kan worden gekoppeld aan een milieuprestatie van een bouwmateriaal en -product. Randvoorwaarden voor wijze van waardering is dat deze past binnen de Europese kaders met betrekking tot milieurelevante productkenmerken en niet leidt tot afwenteling naar andere milieueffecten. Het onderzoek wordt gestart naar aanleiding van vragen van het toenmalige kamerlid Van Eijs.

Naar verwachting is het onderzoek begin 2022 afgerond. Op basis van het onderzoeksresultaat bekijkt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties welke nadere beleidsmaatregelen genomen kunnen worden.

Stedelijk groen is een belangrijke factor voor de leefbaarheid van de steden, de gezondheid van de inwoners, het klimaatbestendig maken van de gebouwde omgeving en een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Tegelijkertijd is het een voorwaarde voor de ontwikkeling van stedelijke natuur en het versterken van de biodiversiteit.

Op 20 september heeft de minister van LNV, mede namens de minister van BZK, I&W en VWS de Tweede Kamer een brief gestuurd over groen in de stad. Via deze brief reageren de departementen op het onlangs opgeleverde knelpuntenonderzoek ‘natuurinclusief bouwen’ en gaan in op enkele moties en toezeggingen aan de Tweede Kamer. Meer en effectiever groen is nu nodig gelet op de groei en de verdichting in de steden, de nu al optredende effecten van klimaatverandering en de achteruitgang in de biodiversiteit. Signalen van gemeenten en het knelpuntenonderzoek laten zien dat een meer samenhangende, integrale aanpak met ruimte voor maatwerk nodig is.

Meer lezen kijk hier 

Zorgen voor een planmatige aanpak, een reëel financieel kader en sturing op monitoring op daadwerkelijk gehaalde prestaties. Dit zijn een aantal leerervaringen uit het Innovatieprogramma Aardgasvrij en Frisse Scholen. Deze ervaringen staan nu uitgebreid beschreven in zeven nieuwe kennisdocumenten. Het opleveren van deze kennisdocumenten vormt een belangrijk onderdeel van het Innovatieprogramma en helpt om toekomstige plannen beter te ontwikkelen.

Sinds 2018 voeren Platform 31 en Ruimte-OK gezamenlijk het Innovatieprogramma aardgasvrije en Frisse scholen uit in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Via een financiële stimulering van 350.000 euro voor de renovatie van elf schoolgebouwen worden schoolbesturen en gemeenten geholpen met het opdoen van ervaringen in de volgende stap naar duurzame renovaties van schoolgebouwen. Het Innovatieprogramma eindigt op 31 december 2021.

Meer leerervaringen lezen? Klik hier 

De Wegwijzer financiering verduurzaming voor (klein) maatschappelijk vastgoed is nu beschikbaar. RVO heeft deze in opdracht van BZK ontwikkeld. De wegwijzer is concrete informatie toegespitst op vastgoed van kleine maatschappelijke vastgoedeigenaren. Denk hierbij aan een uitleg over beschikbare subsidies, eigenaarschap van het vastgoed, het benutten van natuurlijke momenten en mogelijke financieringsconstructies.

Verduurzaming is een uitdaging voor eigenaren van klein maatschappelijk vastgoed, zoals scholen en zorginstellingen. Het is niet hun primaire taak, waardoor de financiering voor de verduurzaming ontbreekt. Juist bij ouder, slecht geïsoleerd vastgoed kan verduurzaming voor flinke energiekostenbesparingen zorgen. De verduurzaming van maatschappelijk vastgoed kan ook een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatdoelstelling voor de gebouwde omgeving.

De financiële wegwijzer is bedoeld voor eigenaren of gebruikers van (klein) maatschappelijk vastgoed, die met verduurzamen aan de slag willen.

De Specifieke Uitkering Ventilatie in Scholen (SUVIS) is sinds 1 oktober open en loopt tot en met 31 januari 2022, omdat het budget is opgehoogd. De SUVIS is een uitkering voor gemeenten om het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen te verbeteren. Het gaat vooral om de financiering van bouw- en installatiekosten.

Gemeenten vragen deze regeling aan voor het verbeteren van het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen in het primair onderwijs en voortgezet onderwijs. De regeling was eerder open van 4 januari 2021 tot 30 juni 2021. Een deel van de aanvragen is toen niet beoordeeld omdat het budget overtekend was. Deze aanvragen worden alsnog beoordeeld.

Meer info over en het aanvragen van de regeling is hier te vinden

Per 1 januari 2023 moeten kantoren minimaal energielabel C hebben. Meer dan de helft van de kantoren voldoet echter nog niet aan deze verplichting. In Nederland zijn er naar schatting ongeveer 65.000 kantoren die moeten voldoen aan de energielabel-C-verplichting. Van deze kantoren heeft volgens de labelregistratie nu 40% energielabel C of beter. Daarnaast heeft 12% energielabel D of slechter. Voor de overige 48% van de kantoren is nog geen label geregistreerd. Daarmee voldoet naar schatting 60% nog niet aan de label-C-verplichting. Alle betreffende gebouweigenaren, die nog niet aan de verplichting voldoen hebben van BZK een brief gekregen waarbij er op de plicht gewezen is.

Van de kantoren zonder label voldoet volgens een inschatting van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) ongeveer 30% aan de labelplicht als zij een geldig energielabel aanvragen (inschatting april 2021).

Vooral de relatief kleinere kantoren hebben nog geen groen label en voldoen daarmee nog niet aan de label-C-verplichting. Hier is dus nog de meeste winst te behalen.

Meer info klik hier 

Vanuit de Toekomstagenda Groningen komen er 4 extra proeftuinen bij PAW: Krewerd, Zonnedorpen Loppersum, Zuidwolde en Steendam-Tjuchem. Het aardgasvrij maken van deze dorpen gaat samen met de versterkingsopgave in het aardbevingsgebied. Lees hier meer. 

Ook is de derde en laatste aanmeldronde proeftuinen aardgasvrije wijken inmiddels van start. Gemeenten kunnen hun aanvraag tot en met 1 november a.s. voor een proeftuin aardgasvrije wijken indienen. Behalve uitvoeringsgereedheid en betaalbaarheid is de aanpak voor draagvlak en betrokkenheid bij bewoners een belangrijke voorwaarde.

Lees hier meer over deze nieuwe ronde

De Gemeente Urk gaat als eerste gemeente van Flevoland gebruik maken van het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Klein Maatschappelijk Vastgoed. In dit landelijke programma helpen provincies gemeenten en andere kleine vastgoedeigenaren hun gebouwen te verduurzamen tot CO2-neutrale gebouwen.

De gemeente Urk heeft ambitieuze ideeën: zij wil al haar gemeentelijke gebouwen CO2-neutraal maken. Maar de gemeente is te klein om over voldoende kennis en kunde te beschikken om dit te realiseren en is blij met de hulp van de provincie.

In samenwerking met de provincie gaat Urk een routekaart opstellen. Experts adviseren vanuit de provincie in de verduurzaming van dertig gebouwen op Urk. "Onder andere zo'n twaalf schoolgebouwen, de IJsselmeervisafslag en ook in dit zwembad gaan we nog een duurzaamheidsslag proberen te maken", vertelt wethouder Gerrit Post (Hart voor Urk). De voorgestelde maatregelen in de routekaart worden naar verwachting in 2022 opgenomen in de meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s) voor deze gebouwen.

Het Ontzorgingsprogramma wordt geïnitieerd vanuit de Rijksoverheid en duurt tot 1 januari 2024. Gemeenten met een inwonersaantal van onder de 25.000 inwoners kunnen aanspraak maken op het programma, dat wordt uitgevoerd door de provincies.

Lees meer over het Ontzorgingsprogramma hier

Het nieuwe praktijkboek Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is nu beschikbaar. Dit boek is de opvolger van het Praktijkboek Bouwbesluit 2012 en helpt u om wegwijs te worden in het Bbl. Het praktijkboek bevat diverse praktische voorbeelden en aandachtspunten en kan gebruikt worden als studieboek om de materie goed te doorgronden.

Het Praktijkboek Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL) is hier te downloaden

Maarten van Poelgeest is uitgebreid in gesprek gegaan in de podcast van Remco de Boer, Studio Energie, over aardgasvrij of niet, betaalbaarheid, woonlastenneutraliteit en zijn eigen rol als voorzitter. Luister de podcast via je favoriete podcastapp.