Brief aan de Tweede Kamer over adoptie
Op 2 november heeft de minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind een ‘voortgangsbrief’ over adoptie aan de Tweede Kamer gestuurd. Daarin licht hij de landenselectie voor interlandelijke adoptie toe en de gekozen partij voor één centrale bemiddelingsorganisatie.
Ten aanzien van binnenlandse afstand en adoptie meldt hij dat de Commissie Onderzoek naar binnenlandse afstand en adoptie in de periode 1956-1984 is ingesteld en welke leden erin zitten. Daarnaast geeft hij aan dat het eerdere onderzoek van het Verwey-Jonker instituut is afgerond en dat ten aanzien van het literatuur- en archiefonderzoeksdeel het Verwey-Jonker Instituut het relevante onderzoeksmateriaal openbaar zal maken in de vorm van vijf working papers.
Tussen 2019 en 2021 deed het Verwey-Jonker Instituut in opdracht van het WODC onderzoek naar binnenlandse afstand en adoptie. Dit onderzoek is in 2021 voortijdig gestopt omdat een commissie van onafhankelijke deskundigen had geconstateerd dat er bij het Aanmeldpunt van het ministerie van Justitie en Veiligheid zaken waren misgegaan in verband met de privacy van de aanmelders. Na het stoppen van het onderzoek zijn alle materialen van het interview-deel van dit onderzoek (de intakes, de gespreksverslagen, de interviewverslagen en de bijbehorende persoonsgegevens) onder toezicht van KPMG op 7 maart 2022 vernietigd.
Naast het interview-deel had het stopgezette onderzoek ook een archiefonderzoek-deel en een bescheiden literatuurstudie-deel (naar Nederlandse krantenartikelen en publicaties van historici over binnenlandse afstand en adoptie). Het WODC en het Verwey-Jonker Instituut zullen het bijeengebrachte materiaal uit het archief- en literatuuronderzoek beschikbaar stellen in vijf ruwe working papers. Daarmee willen zij transparant zijn over de werkzaamheden die zijn verricht en laten zien welke informatie de bestudeerde literatuur en de archieven bevatten. Het beschikbaar stellen van de working papers is in lijn met eerdere toezeggingen aan de Tweede Kamer en de belangengroeperingen en de gedragscode wetenschappelijk onderzoek.
Het Verwey-Jonker Instituut hoopt dat het beschikbaar stellen van deze working papers kan bijdragen aan het vergroten van de toegankelijkheid van de informatie over binnenlandse afstand en adoptie. We zijn ons er tegelijkertijd van bewust dat de working papers slechts een klein deel van de grotere geschiedenis van afstand en adoptie in Nederland bestrijken. De working papers geven, omdat het onderzoek is stopgezet, ook geen antwoord op de onderzoeksvragen die in het onderzoek waren gesteld.
De volgende working papers zullen vanaf 22 november 2022 op de websites van het Verwey-Jonker Instituut en van het WODC te vinden zijn:
- M. van der Klein, S. Bultman en I. Rusch (2022), Verslag van archiefonderzoek bij Ons Tehuis 1956-1984, Utrecht. Working paper. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.
- S. Bultman en M. van der Klein (2022), Verslag van archiefonderzoek bij Tehuis Annette 1956-1984, Amsterdam. Working paper. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut
- Klein, M. van der, S. Bultman en I. Rusch (2022), Verslag van archiefonderzoek bij Moederheil 1956-1972, Breda. Working paper. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.
- M. van der Klein en S. Bultman (2022), Verslag van archief- en literatuuronderzoek rond regels en toezichthouders bij binnenlandse afstand en adoptie, 1956-1984. Working paper. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.
- S. Bultman en M. van der Klein (2022), Verslag van het kranten-en literatuuronderzoek: persoonlijke ervaringen met binnenlandse afstand en adoptie. Working paper. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.
Tot slot gaat de minister in op het vervolg van de georganiseerde tafels. Hoewel nog niet kan worden vooruitgelopen op de uitkomsten van het onderzoek van de commissie, is met de belanghebbenden een aantal activiteiten geïnventariseerd die nu reeds kunnen worden opgepakt. Het gaat daarbij om het verbeteren van de toegankelijkheid, transparantie en behoud van de dossiers; het ontwikkelen van een steun- en ontwikkelcentrum voor en door belanghebbenden; het bevorderen van de samenwerking met het ministerie van Justitie en Veiligheid; de belanghebbenden waar mogelijk consulteren bij toekomstige beleidsontwikkelingen rond binnenlandse afstand en adoptie.