Belastingontwijking via Nederland daalt door nieuwe maatregelen
De maatregelen die Nederland neemt in de strijd tegen belastingontwijking werpen hun vruchten af. Een set recente maatregelen, waarvan de effecten voor het eerst in kaart zijn gebracht, draagt effectief bij aan het verminderen van belastingontwijking. Zo hebben bedrijven vanwege de maatregel € 5 miljard minder winst verplaatst naar andere bedrijfsonderdelen. Ook wordt belastinguitstel via “cv/bv-structuren” effectief aangepakt.
Tjebbe van Oostenbruggen, staatssecretaris van Financiën: “Het is goed nieuws dat ook de nieuwe maatregelen tegen belastingontwijking effect hebben. Het ontwijken van belasting ondermijnt de belastingmoraal en schaadt de Nederlandse reputatie. Internationale maatregelen blijken het meest effectief, daar zetten we ons de komende jaren actief voor in."
De afgelopen jaren zijn zowel nationaal als internationaal maatregelen genomen om belastingontwijking tegen te gaan. Het kabinet monitort deze maatregelen ieder jaar. In de monitor van dit jaar is voor het eerst het effect gemeten van een aantal meer recente maatregelen.
Een voorbeeld daarvan is de earningsstrippingmaatregel (ATAD1). De maatregel heeft ervoor gezorgd dat bedrijven minder winsten via rentebetalingen naar andere bedrijfsonderdelen hebben verplaatst. Daarmee blijkt het effectief in het voorkomen van belastingontwijking. Naar schatting gaat het om €5 miljard aan minder rente.
Daarnaast lijkt ook de EU-richtlijn ATAD2 effectief, die regelt dat bedrijven geen misbruik meer kunnen maken van de verschillende belastingregels tussen landen. ATAD2 pakte bijvoorbeeld de “cv/bv-structuur” aan. Met deze bedrijfsstructuur konden ondernemingen langdurig belastingheffing uitstellen over hun winsten die buiten hun eigen land gemaakt waren. Uit de gegevens blijkt dat Amerikaanse bedrijven minder commerciële winsten boeken in Nederland. Dit is een aanwijzing dat bedrijven de cv/bv-structuur hebben verlaten.
Op basis van de geactualiseerde cijfers van De Nederlandse Bank (DNB) blijkt dat de daling in rente-, royalty- en dividendstromen vanuit Nederland naar laagbelastende landen ten opzichte van 2019 blijvend is. Zo is deze geldstroom in vier jaar gedaald van €37 miljard in 2019 naar bijna €7 miljard in 2023.
Nog niet van alle maatregelen kunnen de effecten volledig in beeld worden gebracht. Zoals van de bronbelasting op dividenden naar laagbelastende landen en van de Wet tegengaan mismatches bij toepassing zakelijkheidsbeginsel. Het kabinet zal de effecten van de aanpak van belastingontwijking daarom jaarlijks blijven monitoren.
Europese en internationale ontwikkelingen
Op Europees niveau gaat de aanpak van belastingontwijking nog steeds door. Bijvoorbeeld met de richtlijn FASTER, waarmee EU-lidstaten opties krijgen om procedures voor de teruggaaf van bronbelasting te weigeren als er sprake lijkt van misbruik. Daarnaast wordt de automatische uitwisseling van gegevens voor goede belastingheffing (DAC) steeds verder uitgebreid, zoals voor cryptovaluta.
Binnen de OESO/Inclusive Framework heeft Nederland met een groot aantal landen gewerkt aan de herziening van het internationale belastingsysteem en dit heeft geleid tot de invoering van de Wet minimumbelasting 2024. Nederland blijft zich ook inzetten voor het invoeren van een ander deel van de OESO/Inclusive Framework afspraken dat gaat over de verdeling van meer heffingsrechten aan landen waar consumenten en gebruikers van de grootste multinationale ondernemingen zitten.