Rode Lijsten Zweefvliegen, Reptielen en Amfibieën
De Rode Lijsten Zweefvliegen, Reptielen en Amfibieën zijn vastgesteld. Op deze lijsten staan inheemse soorten die bedreigd worden of uit Nederland zijn verdwenen. Rode Lijsten hebben een signalerende functie voor wanneer soorten achteruitgaan. Voorbeelden van soorten die op de Rode Lijsten staan zijn het spiegelelfje en het moerasgitje (zweefvliegen), de muurhagedis en adder (reptielen) en de vuursalamander en boomkikker (amfibieën).
Rode Lijst Zweefvliegen
Zweefvliegen zijn insecten die kunnen stilstaan in de lucht, snel wegschieten en ook achteruitvliegen. Veel soorten zweefvliegen lijken op bijen, hommels en wespen, maar kunnen niet steken. Deze imitatie van andere insecten zie je vaak in de natuur. Zweefvliegen zijn belangrijk voor onze biodiversiteit, omdat zij als larve een natuurlijke vijand zijn voor plaagsoorten zoals bladluizen en als volwassen zweefvlieg een rol spelen bij de bestuiving van planten en gewassen.
Van de 317 soorten zweefvliegen staan er 146 soorten (46%) op de Rode Lijst, verdeeld in vijf categorieën. Zo geldt voor dertig soorten dat ze verdwenen zijn uit Nederland. Twintig soorten worden ernstig bedreigd en dertig soorten bedreigd. Daarnaast zijn 24 soorten kwetsbaar en 42 soorten gevoelig. Dit is de eerste keer dat er een Rode Lijst voor zweefvliegen is vastgesteld.
Rode Lijsten Reptielen en Amfibieën
Reptielen worden vaak in één adem genoemd met amfibieën. Onterecht, want het zijn twee zeer verschillende diergroepen. Zo hebben reptielen, zoals hagedissen en slangen, schubben en leven zij op het land. Amfibieën, zoals salamanders, kikkers en padden, hebben geen schubben en zijn voor de voortplanting nog afhankelijk van water. Reptielen en amfibieën dragen bij aan de biodiversiteit en zijn onmisbaar voor een gezond en gebalanceerd ecosysteem. Zo helpen ze onder andere bij het verminderen van de overlast door insecten, zoals muggen, en knaagdieren.
Van de zeven soorten reptielen staan er vijf op de Rode Lijst (71%). In vergelijking met de vorige Rode Lijst Reptielen is de muurhagedis minder bedreigd geworden en in een lichtere categorie geplaatst. De toestand van de overige soorten op de lijst is hetzelfde gebleven. Van de zestien soorten amfibieën staan er zeven op de Rode Lijst (44%). De boomkikker, geelbuikvuurpad en knoflookpad zijn minder bedreigd geworden en daardoor in een lichtere categorie geplaatst dan op de vorige Rode Lijst. De vuursalamander is in een zwaardere categorie geplaatst, omdat deze verder achteruit is gegaan.
Behoud van wilde dieren en planten
Het Verdrag van Bern over het behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijke leefmilieu in Europa verplicht ons om bijzondere aandacht te besteden aan soorten die van nature in ons land voorkomen en die om uiteenlopende redenen met uitsterven worden bedreigd of kwetsbaar zijn. Om hier invulling aan te geven stelt Nederland Rode Lijsten flora en fauna vast. Hierop staan verdwenen, ernstig bedreigde, bedreigde, kwetsbare en gevoelige planten en dieren in Nederland, verdeeld over soortgroepen. Overheden en natuurbeheerders kunnen daar rekening mee houden in hun beleid en de beschermingsmaatregelen die zij nemen. De lijsten worden ongeveer elke tien jaar geactualiseerd en houden 1950 aan als ijkpunt.
Ook op Europees niveau is er extra aandacht voor deze soorten, bijvoorbeeld in de natuurherstelverordening. Daarin worden zweefvliegen als bestuivers van gewassen genoemd. De verordening verplicht Europese lidstaten om het aantal bestuivers weer te laten toenemen in plaats van afnemen.
Basisrapporten en achtergrondinformatie
In de Staatscourant zijn de nieuwe Rode Lijst Zweefvliegen en de bijgewerkte Rode Lijsten Reptielen en Amfibieën te vinden. De basisrapporten en voorstellen voor de Rode Lijsten zijn opgesteld in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). In samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft EIS Kenniscentrum Insecten dit voor de Rode Lijst Zweefvliegen gedaan en heeft kennisorganisatie RAVON dit voor de Rode Lijsten Reptielen en Amfibieën gedaan. Er zijn vaste criteria gebruikt om te kijken of een soort op de Rode Lijst hoort te staan en in welke categorie ze horen. Dit wordt bepaald door de populatietrend en de zeldzaamheid van de soort. Wil je meer weer weten over de gebruikte onderzoeksmethode, data en de soorten? Bekijk dan de basisrapporten via de website van EIS en de website van RAVON.