Maatregelen hersteloperatie zorgen voor versnelling
De maatregelen die het kabinet heeft genomen om de hersteloperatie te versnellen hebben effect. Van de ouders die op dit moment erkend zijn als gedupeerde heeft inmiddels 79% de integrale beoordeling afgerond. Ook de achterstanden bij het verstrekken van dossiers is ingelopen. Tegelijkertijd probeert het kabinet waar mogelijk de hersteloperatie nog verder te verbeteren en te versnellen, door zich met name te richten op het verder verkorten van de wachttijden voor bezwaarafhandeling en het verbeteren van de brede ondersteuning. Dat staat in de voortgangsrapportage Hersteloperatie Toeslagen die staatssecretaris De Vries van Financiën (Toeslagen en Douane) aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Versnelling
Bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) hebben 68.921 ouders zich aangemeld als gedupeerde. Eind april is voor 96% van de aangemelde ouders (66.443) de eerste toets gedaan. De verwachting is dat komende maanden alle eerste toetsen worden afgerond. Voor ruim 35.300 ouders is op dit moment vastgesteld dat zij gedupeerde zijn. Vanaf het moment van aanmelding hebben ouders recht op ondersteuning vanuit de gemeente waar zij wonen. Ouders van wie is vastgesteld dat zij gedupeerd zijn, krijgen snel 30.000 euro. Daarnaast worden schulden aangepakt en publieke schulden kwijtgescholden. Nagenoeg alle ingediende schulden en/of betalingsachterstanden zijn inmiddels afgewikkeld. Daarbij gaat het om een totaalbedrag van 931 miljoen euro. Bij 61% van alle aangemelde ouders is de integrale beoordeling nu afgerond. De verwachting is dat eind van het jaar meer dan 75% van alle ouders de integrale beoordeling afgerond hebben. In 2025 worden de resterende integrale beoordelingen afgerond.
Maatregelen bezwaarbehandeling
Het kabinet wil het liefst voorkomen dat ouders zich genoodzaakt voelen om in bezwaar te gaan. Daarom gaat UHT al eerder in het proces met ouders in gesprek. Bijvoorbeeld door ouders de mogelijkheid te geven een zienswijze in te dienen nog vóórdat er een beschikking wordt opgesteld. Daarnaast zijn er veel maatregelen genomen om ingediende bezwaren zo snel mogelijk te kunnen afhandelen. Zo is de capaciteit van de bezwaarafdeling verder uitgebreid en blijft UHT doorgaan met het inzetten van mediation. Door de ingezette maatregelen is de afhandeling van bezwaren verbeterd. Dat betekent dat de bezwaren tegen de eerste toets naar verwachting eind 2024 zijn afgerond. De praktijk is ook dat veel ouders helaas nog langer moet wachten als zij in bezwaar gaan tegen de integrale beoordeling. Om ook deze bezwaren verder te versnellen liggen ook een aantal - deels onorthodoxe - maatregelen op tafel. Om het aantal bezwaren terug te dringen wordt gewerkt aan het afdoen van bezwaren met een schikkingsvoorstel. Deze maatregel is eerder succesvol gehanteerd bij de hersteloperatie in Groningen.
Verbeteraanpak brede ondersteuning
Gedupeerde ouders en jongeren moeten een nieuwe start kunnen maken in hun leven. Naast financiële problemen hebben zij vaak ook problemen gekregen op andere terreinen, bijvoorbeeld op het gebied van werk en zorg. Om hen daarbij te helpen kunnen zij terecht bij hun gemeente voor brede ondersteuning. Deze brede ondersteuning staat door een aantal factoren onder druk onder meer door de grote aantallen ouders, jongeren en ex-toeslagenpartners die recht hebben op brede ondersteuning. Dit zorgt ervoor dat ouders en kinderen niet altijd tijdig de juiste ondersteuning kunnen krijgen die zij nodig hebben. In overleg met de gemeenten zijn aanvullende afspraken gemaakt; onder meer over het hulpaanbod, het terugdringen van wachttijden en het verbeteren van informatie-uitwisseling met gemeenten. Afgesproken is dat ouders en jongeren binnen een termijn van een halfjaar na hun eerste gesprek duidelijkheid hebben hoe de gemeente hen kan helpen bij het maken van een nieuwe start. In overleg met gemeenten is ook afgesproken dat dit traject maximaal twee jaar duurt. Daarna kunnen zij altijd terecht bij de reguliere hulpverlening door gemeenten. Deze afspraken moeten er toe leiden dat ouders en jongeren een nieuwe start kunnen maken, tijdig passend hulp krijgen en dat zij weten welke ondersteuning zij ontvangen.