Kabinetsreactie op VN-rapport over adequate huisvesting
Begin maart bracht de Speciaal Rapporteur voor het recht op adequate huisvesting bij de VN, prof. Balakrishnan Rajagopal, een bezoek aan Nederland. Dit leidde tot aanbevelingen voor de Nederlandse woningmarkt. Vandaag stuurde minister Hugo de Jonge voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de kabinetsreactie op het onderzoek van de Speciaal Rapporteur van de VN naar de Kamer.
De Speciaal Rapporteur stelt dat de schaarste op de Nederlandse woningmarkt deels is veroorzaakt doordat de afgelopen decennia te veel is vertrouwd op het oplossende vermogen van de markt. Het kabinet deelt dit standpunt en heeft daarom in 2022 de regie op de volkshuisvesting hernomen. De Speciaal Rapporteur ziet en waardeert dit, maar benoemt ook dat er nog veel werk verzet moet worden om te zorgen voor betaalbare en goede huisvesting voor iedereen. Hij roept alle politieke partijen dan ook op om deze lijn voort te zetten. Het kabinet ondersteunt deze oproep.
Doorzetten huidig beleid
De Speciaal Rapporteur pleit onder meer voor voldoende betaalbare woningen. Het Rijk zet daarop in met de bouw van 981.000 nieuwe woningen van 2022 tot met 2030. 2/3 daarvan moet bestaan uit betaalbare koop- en huurwoningen. Ook moeten er voldoende andere woonvormen zijn, zoals woonwagens. Het streven daarbij is om mensen die extra aandacht nodig hebben bij het vinden van een woning evenwichtig te verdelen tussen gemeenten. Daarnaast vraagt het Rijk bij de Europese Commissie om meer speelruimte voor staatssteun aan corporaties en marktpartijen voor de bouw van middenhuurwoningen.
Ook vraagt de Speciaal Rapporteur aandacht voor de positie van huurders. Daarin wordt onder andere voorzien met de Wet betaalbare huur, die – ook in het middensegment – voor betaalbare huurprijzen zorgt. Via de sinds juli vorig jaar in werking getreden Wet goed verhuurderschap worden huurders bovendien beter beschermd tegen ongewenst verhuurgedrag. Ook worden vaste huurcontracten vanaf 1 juli 2024 weer de norm. Tijdelijke contracten zijn dan alleen nog bij uitzondering mogelijk. De Speciaal Rapporteur vindt het verder belangrijk dat huurders op een zorgvuldige manier betrokken worden bij sloop- en renovatietrajecten. Met het Nationaal sloop- en renovatiestatuut van Aedes en de Woonbond kunnen woningcorporaties en andere partijen daar samen werk van maken.
Aanpassen grondwet niet nodig
Het kabinet neemt niet alle aanbevelingen van de Speciaal Rapporteur over. Zo is het kabinet van mening dat de huidige wetgeving en het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting het recht op adequate huisvesting voldoende waarborgen. Een aanpassing van de grondwet is daarom niet nodig.
Vervolg
Het rapport van de Speciaal Rapporteur is op 5 maart 2024 voorgelegd in de Mensenrechtenraad van de VN in Genève. De kabinetsreactie op het rapport wordt eerst door de Tweede Kamer behandeld. Daarna wordt de Mensrenrechtenraad hierover geïnformeerd.
