Eilandsraden en bestuurders Bonaire, Sint Eustatius en Saba bij laatste consultatieronde wetswijziging WolBES en FinBES
De wetten die de bestuurlijke en financiële verhoudingen tussen Nederland en Bonaire, Sint Eustatius en Saba regelen, worden aangepast. Van maandag 4 tot en met woensdag 6 maart vindt daarom een driedaagse werkconferentie plaats over de wijziging van de Wet Openbare Lichamen BES en de Wet Financiën Openbare Lichamen BES (WolBES en FinBES). De werkconferentie is een extra stap in het consultatieproces en sluit de consultatieperiode af. Deelnemers aan de werkconferentie zijn de eilandsraadsleden en bestuurders van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en Staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties en Digitalisering.
Afronding consultatieproces
De wetswijziging van de WolBES en de FinBES is nodig om de bestuurlijke en financiële verhoudingen tussen de openbare lichamen en Europees Nederland te verbeteren. Doel van de werkconferentie is te komen tot een afronding van de consultatie van het wetsvoorstel. De conferentie is een extra stap binnen de consultatie. Het is op verzoek van de eilanden georganiseerd en de agenda is gezamenlijk voorbereid. Tijdens de conferentie wordt een aantal inhoudelijke punten uit het wetsvoorstel besproken. Daarnaast wordt gesproken over een aantal thema’s die buiten het wetsvoorstel vallen. Ook de samenwerkingsrelatie en onderlinge werkwijze tussen het Rijk en Bonaire, Sint Eustatius en Saba staan op de agenda van de werkconferentie.
Investeren in vertrouwen
De WolBES en FinBES zijn in 2010 ingegaan. In de WolBES staat hoe de openbare lichamen zijn georganiseerd. In de FinBES staat hoe de financiële verhoudingen en het financieel toezicht zijn geregeld. De wetten worden aangepast naar aanleiding van onder andere een advies van de Raad van State uit 2019. Bij de herziening van de wet is het principe van wederzijds vertrouwen het uitgangspunt. De afgelopen jaren is veel kennis en ervaring opgedaan over hoe deze wetten in de praktijk uitwerken. Er is meer inzicht gekomen in wat er goed gaat en waar verbetering mogelijk is. Met de voorgestelde wetswijzigingen wordt verder geïnvesteerd in wederzijds vertrouwen en verdergaande lokale autonomie.
Belangrijkste wijzigingen WolBES en FinBES
Om de lokale autonomie te vergroten komen er verschillende vormen van toezicht op de financiën en de begroting. Wanneer het openbaar lichaam de begroting of het financieel beheer niet op orde heeft, wordt het financieel toezicht verzwaard. Presteert een openbaar lichaam naar behoren, dan is er licht toezicht. Om de lokale democratie te versterken, wordt het aantal eilandsraadsleden en gedeputeerden verhoogd en krijgen ze meer ondersteuning. Daarnaast vervalt de functie van de Rijksvertegenwoordiger. Een deel van de taken gaat naar de gezaghebber. Verder is het de bedoeling om het bestuurlijke toezicht op de uitvoering van eilandelijke taken eenvoudiger en flexibeler te maken. De wetswijzigingen dragen bij aan een beter functionerende en slagvaardigere overheid en minder bureaucratie in het belang van de bewoners van de drie eilanden.
Over de voorgestelde wetswijzigingen is regelmatig overleg geweest met de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Daarnaast is advies gevraagd aan verschillende stakeholders, waaronder de Rijksdienst Caribisch Nederland, de waarnemend Rijksvertegenwoordiger, het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba en de verschillende departementen. Ook konden bewoners tijdens een internetconsultatie hun mening geven over de voorgestelde wetswijziging.