Aanpak woondiscriminatie blijft nodig ondanks daling
Woningzoekenden op de huurmarkt lopen minder kans om gediscrimineerd te worden. Dat blijkt uit de meest recente resultaten van de derde landelijke monitor discriminatie bij woningverhuur die minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening vandaag naar de Tweede Kamer stuurde. Ondanks deze uitkomst blijft woondiscriminatie een hardnekkig probleem. Daarom zet minister Hugo de Jonge onverminderd in op een stevige aanpak.
“Woondiscriminatie is een hardnekkig probleem dat niet van de ene op de andere dag is op te lossen, daar is een lange adem voor nodig. Het tegengaan van discriminatie verdient daarom blijvend onze aandacht.“ aldus Hugo de Jonge.
Onderzoeksmethodiek
Net als in de vorige twee landelijke monitoren is voor dit onderzoek op ruim drieduizend huuradvertenties van woningsite Pararius gereageerd uit naam van fictieve woningzoekenden. Op deze manier is onderzocht of er sprake is van discriminatie van profielen met een Marokkaans- of Pools-klinkende naam (nationaliteit), vrouwen met een Nederlands-klinkende naam (gender) en profielen waarbij het ging om een homoseksueel stel (seksuele voorkeur). Er zijn in de periode januari 2023 - april 2023 3.030 geslaagde testen uitgevoerd. Naast het inzetten van fictieve woningzoekenden is door mystery calls getoetst in hoeverre een verhuurbemiddelaar bereid is om mee te werken aan een discriminerend verzoek van een fictieve verhuurder. In totaal zijn er 203 mystery calls uitgevoerd.
Marokkaanse namen hebben minder kans op bezichtiging
De resultaten van deze derde landelijke monitor geven aan dat er een lichte daling zichtbaar is van de discriminatiecijfers. Waar in de vorige monitor (2021/2022) bleek dat alle onderzochte profielen met niet-Nederlands klinkende namen (Pools en Marokkaans) een aanzienlijk lagere uitnodigingskans hadden op het bezichtigen van een huurwoning dan mensen met Nederlands klinkende namen, blijkt dat nu minder het geval. Personen met een Marokkaans klinkende mannennaam blijven een significant lagere kans houden (18% minder) om uitgenodigd te worden voor de bezichtiging van een woning dan personen met een Nederlands klinkende naam. Wel is ook voor die profielen sprake van een daling ten opzichte van de resultaten uit de vorige landelijke monitor. De netto discriminatiegraad van de overige profielen, dus de Marokkaans klinkende vrouwennaam, de Pools klinkende mannennaam, het homoseksuele stel en de Nederlandse vrouwennaam, waren niet significant. Dit betekent dat zij geen lagere kans hebben om uitgenodigd te worden voor een bezichtiging.
Aandeel discriminatie bij verhuurbemiddelaars nog steeds groot
Uit de resultaten van de mystery calls blijkt dat er minder discriminatie plaatsvindt dan in de voorgaande jaren. Het aandeel verhuurbemiddelaars dat direct of indirect bereid is om mee te werken om mensen met een bepaald profiel te weren, is van 80% (2021/2022) gedaald naar 73%. Dat is nog steeds een substantieel deel van de verhuurbemiddelaars. Eén van de tactieken die verhuurbemiddelaars gebruiken om een reactie te geven op een discriminerend verzoek, is deze als onbelangrijk voorstellen. Zo wordt de ernst en discriminerende aard van het verzoek verkleind.
Voortgang aanpak woondiscriminatie ook door wetgeving
De monitor 2022/2023 is opnieuw uitgevoerd door het Verwey- Jonker Instituut. Een nieuw onderdeel in de derde landelijke monitor is het onderzoeken van de effectiviteit van het beleid op het tegengaan van woondiscriminatie. Hierbij komt onder andere naar voren dat het aantonen van de effectiviteit van beleid complex is, maar dat de gezamenlijke aanpak van woondiscriminatie mogelijk invloed heeft gehad op de daling van de discriminatiecijfers. De aanpak woondiscriminatie heeft het onderwerp meer onder de aandacht gebracht en mensen bewuster gemaakt. De bewustwording werd onder andere vergroot door de voorlichtings- en bewustwordingscampagne ‘Wijs discriminatie de deur’. De eerdere twee jaarlijkse landelijke monitoren en de lokale en branchegerichte aanpak, waarbij veelvuldig contact is geweest met relevante partners over het onderwerp woondiscriminatie, droegen ook bij aan het op de kaart zetten van woondiscriminatie. Evenals de Wet goed verhuurderschap die per 1 juli 2023 in werking trad. In deze wet is een basisnorm voor goed verhuurderschap opgenomen in de vorm van algemene regels. Deze regels gelden voor alle verhuurders en verhuurbemiddelaars en zien onder andere toe op het voorkomen van discriminatie. Als aan deze norm niet wordt voldaan, dan zijn gemeenten bevoegd hierop te handhaven.
