Minder geluidshinder voor omwonenden: nieuwe balans Schiphol
Minder vliegtuigbewegingen per jaar, minder vluchten en minder lawaaiige toestellen in de nacht, en het zo zoveel mogelijk gebruiken van start- en landingsbanen die voor de omgeving de minste overlast veroorzaken. Dat zijn de maatregelen waarmee het kabinet de geluidshinder rondom Schiphol vanaf volgend jaar wil terugdringen. Vandaag diende het kabinet het plan in de bij Europese Commissie, die er een advies over moet geven.
Het kabinet stelde zich vorig jaar tot doel om een nieuwe balans te creëren tussen het belang van een internationale luchthaven voor Nederland en de kwaliteit van de leefomgeving, specifiek voor omwonenden. Daarvoor moet de geluidshinder rond de luchthaven flink worden teruggedrongen.
“De luchtvaart brengt Nederland veel moois, mits er ook aandacht is voor de negatieve effecten voor de mensen die rond de luchthaven wonen”, zegt minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers. “Vandaag presenteren we de maatregelen die in 2024 kunnen worden ingevoerd om, zoals vorig jaar aangekondigd, de geluidsoverlast te verminderen.”
Om een betere balans te bereiken en geluidshinder terug te dringen worden de volgende stappen gezet.
Stoppen met anticiperend handhaven
Sinds 2015 worden geluidsnormen rond Schiphol niet gehandhaafd als overschrijdingen het gevolg zijn van het gebruik van de start- en landingsbanen die voor omwonenden de minste overlast veroorzaken. Dit wordt ‘anticiperend handhaven’ genoemd. Dit betekent dat zo min mogelijk mensen overlast ervaren, maar omdat de regels niet zijn vastgelegd, zijn geluidsnormen en de rechtspositie van omwonenden niet goed geregeld. Omwonenden kunnen zich niet beroepen op handhaving. In juni 2022 heeft het kabinet besloten een einde te maken aan deze situatie en weer te gaan handhaven.
Om zo veel mogelijk de positieve effecten van het stelsel op het gebied van geluidsoverlast en veiligheid te behouden, wordt een ministeriële regeling ingevoerd. Er is dan op jaarbasis ruimte voor maximaal 460.000 vliegtuigbewegingen. De Maatschappelijke Raad Schiphol heeft op 28 augustus een positief advies gegeven en aangegeven dat de regeling per saldo een positief effect kan hebben op de hinderbeleving door omwonenden. Dit maakt het op korte termijn vaststellen van de ministeriële regeling mogelijk, zodat rekening kan worden gehouden met de verdeling van het aantal beschikbare vluchten op Schiphol. De definitieve regeling wordt op korte termijn gepubliceerd in de Staatscourant.
Terugbrengen van het aantal vluchten
Als je als Europees land de capaciteit op een luchthaven wilt reduceren, moet er een procedure worden doorlopen, de zogenoemde balanced approach-procedure.
Nederland is het eerste land dat deze procedure in deze omvang doorloopt. Onderdeel van die procedure is een consultatiefase, waarin alle belanghebbenden hun reactie kunnen leveren op de voorgestelde plannen. Er zijn veel reacties binnen gekomen van luchtvaartmaatschappijen, Schiphol, omwonenden en milieuorganisaties. Alle inbreng is gewogen en beoordeeld op effect en haalbaarheid.
Op basis van die analyse is het ministerie tot dit uiteindelijke pakket gekomen:
- Het inzetten van stillere toestellen in de nacht (tussen 23.00 uur en 07.00 uur)
- Het verder beperken van het gebruik van start- en landingsbanen die per saldo tot meer geluidsoverlast leiden
- Het beperken van het aantal vluchten in de nacht naar 28.700 vliegbewegingen (dit waren er maximaal 32.000)
- Het beperken van het aantal vluchten per jaar naar 452.500 vliegbewegingen (dit waren er maximaal 500.000, maar door de effecten van de coronapandemie, waren dit er in de praktijk minder).
De maatregelen worden nu voorgelegd aan de Europese commissie. Zij moet hier een advies over uitbrengen om de maatregelen in uitvoering te nemen. Na het ontvangen van dit advies kan het kabinet hier een besluit over nemen.
Het nemen van besluiten om het geluidsdoel te halen
Dit pakket leidt tot een geluidsreductie van ongeveer 15% per etmaal en 15% in de nacht. Dat betekent dat, om het geluidsdoel van in totaal 20% minder geluidgehinderden te halen, er nog maatregelen moeten worden genomen voor de resterende 5%. Uit de inbreng uit de consultatie kwamen maatregelen die tot een flinke geluidsreductie kunnen leiden. Alleen zijn dit maatregelen die niet binnen de huidige procedure kunnen worden genomen (bijvoorbeeld een gedeeltelijke nachtsluiting van Schiphol), of te lang duren en daarom niet in 2024 tot minder geluidshinder kunnen leiden (zoals de aanschaf van stillere vliegtuigen).
Voor het verder beperken van de geluidshinder wordt het plan van Schiphol voor een gedeeltelijke nachtsluiting onderzocht. Het ministerie brengt in kaart wat de gevolgen hiervan zijn, een zogenaamde impactanalyse. Het kabinet kan dan besluiten over de vervolgstappen.