Zorgcoördinatiecentra in elke regio om acute zorg beter toegankelijk te maken
In 2025 moet er in elke acute zorgregio een zorgcoördinatiecentrum zijn ingericht. Dat heeft Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) besloten na een advies van betrokken partijen uit de acute zorg. In een zorgcoördinatiecentrum wordt in een regio de toegeleiding naar acute zorg door verschillende zorgaanbieders gezamenlijk en gecoördineerd ingericht om patiënten zo snel mogelijk de juiste zorg door de juiste zorgverlener op de juiste tijd en plaats te kunnen bieden. Patiënten kunnen hierdoor buiten kantooruren op 1 vaste plek terecht met hun niet-levensbedreigende acute zorgvragen en zorgverleners hebben hierdoor een centraal punt waar altijd actuele informatie is over beschikbare zorgcapaciteit en bedden.
Minister Kuipers: "Zorgcoördinatie is een belangrijk middel om de druk op de acute zorg te verminderen. Patiënten komen meteen terecht op de juiste plek en bij de juiste zorgverlener en zorgverleners zijn minder tijd kwijt aan het zoeken van een goede plek voor hun patiënten. Uit de 10 pilots die gedaan zijn blijkt dat zorgcoördinatiecentra een meerwaarde hebben voor de toegankelijkheid van acute zorg. In één regio bleek bijvoorbeeld dat meer dan de helft van de mensen die 112 belden met een zorg-gerelateerde vraag, beter elders geholpen hadden kunnen worden. Bij weer de helft van die zorgvragen bleek dat patiënten voldoende geholpen waren met (digitale) zelfhulp. Dat is beter voor de patiënt en helpt om de acute zorg te ontlasten. Veel partijen hebben mij mede hierom geadviseerd de structurele inrichting van zorgcoördinatie snel te regelen. Ik waardeer de inzet en energie om tot dit advies te komen, en ook de inzet van degenen die al aan de slag zijn gegaan met zorgcoördinatie. Die inzet is en blijft belangrijk."
Belang zorgcoördinatie
Zorgcoördinatiecentra (zcc’s) worden ingericht voor acute maar niet levensbedreigende zorgvragen en vervullen een aantal rollen. Mensen die met een acute maar niet levensbedreigende zorgvraag bellen naar een huisartsenpost of 112, worden doorgeleid naar het zcc. In het zcc werken meerdere zorgdisciplines samen om de urgentie van een hulpvraag te bepalen en te besluiten welke zorg op dat moment het meest geschikt is. Dit kan thuis zijn, bijvoorbeeld digitaal of met de inzet van een wijkverpleegkundige, maar het kan bijvoorbeeld ook nodig zijn om naar een huisartsenpost te komen of acute ggz in te zetten. Op deze manier krijgen patiënten de juiste zorg, op het juiste moment, op de juiste plek en bij de juiste zorgverlener. Zo blijft de acute zorg toegankelijk voor patiënten die het echt nodig hebben.
Anderzijds spelen zcc’s een rol in het ontzorgen van zorgverleners. Nu komt het nog vaak voor dat zorgverleners lang rond aan het bellen zijn, op zoek naar een beschikbare plek voor een patiënt die acute zorg nodig heeft. Doordat er bij het zcc inzicht is in de beschikbare capaciteit bij zorgaanbieders in de regio, kan de zorgverlener gewezen worden op waar zorg beschikbaar is. Dit scheelt tijd die zorgverleners kunnen besteden aan de zorg voor patiënten.
Organisatie van regionale zorgcoördinatiecentra
Per ROAZ-regio komt er 1 zorgcoördinatiecentrum. Hiermee is er 1 aanspreekpunt voor het ROAZ (Regionaal Overleg Acute Zorgketen), 1 aanspreekpunt voor de IGJ (Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd) en zorgverzekeraars, 1 informatiepositie, 1 digitaal systeem en 1 werkwijze. Er moet ten minste 1 fysieke werklocatie zijn waar de verschillende disciplines kunnen samenwerken. Hybride samenwerking moet als aanvulling daarop mogelijk zijn. Het zcc moet voor zorgverleners 24/7 open zijn en voor patiënten ten minste tijdens ANW-uren.
Een zcc zorgt voor een eenduidig oordeel over de urgentie van zorgvragen en bepaalt welke zorg het beste past. Dit wordt bepaald in samenspraak met de patiënt en op basis van de beschikbare capaciteit in de regio. Zorgverleners uit verschillende zorgdisciplines worden ingezet voor de triage. Er komt geen nieuw telefoonnummer voor burgers. Telefoontjes naar de huisartsenpost worden automatisch doorgeschakeld en meldingen die binnenkomen bij 112 en niet levensbedreigend zijn, worden overgedragen aan het zcc.
Tijdpad
Per 1 januari 2025 moet er in alle ROAZ-regio’s sprake zijn van regio-dekkende zorgcoördinatie. In het advies schrijven de partijen in 2024 van start te willen gaan met de implementatie van zorgcoördinatie om dit doel te bereiken. Vanuit VWS wordt een projectorganisatie ingericht om de landelijke voorwaarden te scheppen die nodig zijn voor het structureel inrichten van zorgcoördinatie en om regio’s te ondersteunen bij de implementatie. Regio’s kunnen gelijk al aan de slag met het implementeren van (delen van) zorgcoördinatie. De pilots hebben al laten zien dat er veel mogelijk is in de praktijk.