Internationale Vrouwendag wereldwijd
Vandaag vieren we Internationale Vrouwendag. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zet zich in voor politieke participatie van vrouwen, economische empowerment van vrouwen, bestrijding van geweld tegen vrouwen en implementatie van VNVR-resolutie over Vrouwen, Vrede en Veiligheid. En dat is nodig. Lees hoe er wereldwijd stil wordt gestaan bij internationale vrouwendag en hoe onze posten dat doen.
Argentinië
Ieder jaar op 8 maart zijn er verschillende betogingen door het hele land, waarbij tienduizenden mensen samenkomen. De grootste protestmars vindt altijd plaats in Buenos Aires, met het Nationale Congres als epicentrum. Feministische groeperingen, politieke partijen, sociale organisaties, onderwijsinstellingen, vakbonden, de kunst- en cultuurwereld en vrouwen van alle leeftijden komen samen om meer gelijkheid te eisen en seksistisch geweld af te wijzen. Ook leggen op 8 maart vrouwen door het hele land hun werk zoveel mogelijk neer om het vele onzichtbare werk dat vrouwen verrichten zichtbaar te maken.
Argentinië heeft een sterke feministische beweging. Binnen de algemene strijd voor vrouwenrechten zijn er ook groepen die zich hard maken voor specifieke onderwerpen. Zo is er een groepering ‘Ni Una Menos’ (Niet Een Minder) die zich inzet om femicide - het doden van een vrouw omdat ze vrouw is - tegen te gaan. Ook was er lange tijd een grote beweging van allerlei verschillende organisaties die zich inzetten voor het recht op abortus. Met resultaat; uiteindelijk kwam de abortuswet er in december 2020.
Ondanks de aandacht die er in de beleidsontwikkeling wordt gegeven aan vrouwenrechten en het ambitieuze wetgevend kader zijn er nog veel problemen, zoals partnergeweld en femicide, oververtegenwoordiging van vrouwen in de armste lagen van de bevolking en een loonkloof.
Dit jaar worden er verschillende activiteiten georganiseerd door de Nederlandse ambassade om in gesprek te gaan met landen over vrouwenrechten en gendergelijkheid. Ambassadeurs uit verschillende landen die een feministisch buitenland hebben of dat op dit moment ontwikkelen gaan met elkaar in gesprek. Ook ontmoeten vrouwelijke leiders in de landbouw-, logistiek en watersector elkaar om in gesprek te gaan.
Oekraïne
Vóór de oorlog in Oekraïne vonden op Internationale Vrouwendag allerlei activiteiten en evenementen plaats. Er werden conferenties, presentaties en openbare bijeenkomsten gehouden ter bevordering van gendergelijkheid, gelijke kansen, vrouwenrechten en andere aanverwante zaken. Veel mensen kopen op Internationale Vrouwendag in Oekraïne bloemen, snoepgoed en andere cadeaus voor collega’s, vriendinnen, partners of familieleden of andere belangrijke vrouwen in hun leven.
In 2020 namen onze collega’s van de ambassade en de ambassadeur deel aan de jaarlijkse Vrouwenmars die toen in het teken stond van de ratificatie en implementatie van de Istanboel Conventie. In juni 2022 werd de conventie geratificeerd door president Zelensky. Overigens werd de oprichter van de Vrouwenmars en tevens winnares van de Mensenrechtentulp 2022 van de post, Olena Shevchenko, recent door TIME uitgeroepen tot een van de “Vrouwen van het Jaar 2023”.
Dit jaar worden enkele vrouwen op de residentie uitnodigen voor een informele bijeenkomst. Deze vrouwen komen uit de agrarische sector, maatschappelijk middenveld, het bedrijfsleven en overheidssector. Samen kijken we terug op wat het afgelopen oorlogsjaar heeft betekend voor de positie van vrouwen: is de rol van de vrouw veranderd? Hoe is de rol van de man veranderd? Zien we dat de positie van vrouwen in bijvoorbeeld het leger, de overheid, de economie en ook in het gezin veranderd is? Ook dit jaar is 8 maart opnieuw geen dag om te vieren, maar wel een dag om stil te staan bij de impact van de oorlog op vrouwen en ook op hoe vrouwenrechten te blijven promoten zelfs ten tijde van oorlog en (straks) wederopbouw.
Italië
Op 8 maart krijgen vrouwen in Italië traditioneel trossen kleine gele mimosa's. De mimosa is kort na de Tweede Wereldoorlog gekozen als het symbool voor Internationale Vrouwendag. Destijds zocht de Unione Donne Italiane (Unie van Italiaanse Vrouwen), een feministische organisatie, naar een bloem die gebruikt kon worden voor deze gelegenheid. De mimosa werd gekozen omdat het een van de weinige bloemen was die gewoonlijk in maart bloeien; bovendien was hij gemakkelijk te vinden en relatief goedkoop.
Minister-president Rutte brengt vandaag een bezoek aan Italië en heeft minister-president Meloni een bosje mimosa’s overhandigd. Minister-president Rutte stond tijdens de overhandiging stil bij het belang van vrouwelijk leiderschap en de ontwikkeling van vrouwen. Bekijk de tweet van de minister-president.
Hoewel de traditie van de mimosa is ontstaan als feministisch en links symbool, heeft het in de loop der tijd zijn politieke betekenis verloren en is het een universele praktijk geworden. Het is gebruikelijk dat vrouwen mimosa's aan elkaar uitdelen als teken van vrouwelijke solidariteit. Maar ook dat mannen mimosatakken uitdelen aan vrouwen om respect en waardering te tonen voor de rol van de vrouw in de samenleving. Omdat het een land is dat op eten is gericht, vind je ook taarten en pasta's die met levendige gele kleuren zijn gemaakt om op de bloem te lijken.
Italië heeft de afgelopen decennia grote verbeteringen gezien op het gebied van gendergelijkheid, maar heeft nog een lange weg te gaan. Volgens ISTAT, het Italiaanse bureau voor de statistiek, bedroeg de arbeidsparticipatie van vrouwen in 2022 51,3% (tegenover 69,6% voor mannen). De Internationale Vrouwendag van 2023 is echter de eerste keer in de geschiedenis dat zowel regeringsleider Meloni als oppositieleider Schlein een vrouw is.
Litouwen
Niet in alle landen van de wereld wordt 8 maart, International Women’s Day, meteen als een feestdag betiteld. Litouwen werd van 1944 tot 1990/91 bezet door USSR. In deze tijd werden naast kolchozen (collectieve boerderijen) en coöperaties ook gedenk- en feestdagen als 8 maart ingevoerd. De dag blijft zo onvermijdelijk met deze tragische periode van bezetting uit de Litouwse geschiedenis verbonden. In Litouwen heerst bij 8 maart het beeld van huiselijk geweld tegen vrouwen, dat vaak maar niet alleen met alcoholmisbruik gepaard gaat.
Sinds de herwonnen onafhankelijkheid heeft Litouwen vele stappen gezet. Het land had al een vrouwelijke president, en momenteel zijn de premier en de voorzitter van het parlement vrouwen. Ook bij bedrijfsleven, universiteiten en media zijn meer vrouwen in leidinggevende rollen te zien. Toch is er nog een wereld te winnen bijvoorbeeld met betrekking tot gelijke betaling.
In Litouwen is 8 maart geen officiële feestdag, maar dat wil niet zeggen dat er geen aandacht aan besteed wordt. Door media, NGO’s maar ook de overheid. Verder kopen nog steeds veel mannen bloemen voor hun vrouw die dag. En het is een dag die gelegenheid biedt de noodzakelijke discussies aan te roeren en te voeren. Op werk, in familie, school, universiteiten en vriendengroepen. Samenvattend zou je kunnen zeggen, dat International Women’s Day elk jaar weer nut laat zien.
Nederland neemt sinds 2017 met 270 militairen deel aan de Enhanced Forward Presence (eFP) in Litouwen. International Women’s Day biedt ons een mooie kans om de waardevolle vrouwelijke expertise binnen het militaire apparaat te vieren en te bekrachtigen. In 2022 organiseerde de ambassade een bijeenkomst met alle vrouwelijke eFP-militairen om in gesprek te gaan over de uitdagingen waar vrouwen specifiek tegenaan lopen omdat zij vrouw zijn in het militaire apparaat en op uitzending.
Dit jaar zal er via sociale media van de ambassade een post worden geplaatst met een foto van alle vrouwelijke militairen in het huidige Nederlandse aandeel van eFP in Litouwen.
Armenië
8 maart is een speciale dag voor de bevolking van Armenië, want het wordt gevierd als Internationale Vrouwendag. Het is een dag waarop vrouwen en meisjes worden gewaardeerd en mannen en jongens vrouwen en meisjes bloemen en andere geschenken geven. Het is een prachtig gebaar dat de liefde en waardering van de Armeense bevolking voor de vrouwen in hun leven weerspiegelt.
Op deze dag vinden ook verschillende culturele evenementen plaats, waaronder concerten en tentoonstellingen. Deze dag herinnert ons aan de belangrijke rol die vrouwen in ons leven spelen en is een viering van hun kracht, veerkracht en schoonheid.
Iran
Op de Internationale Vrouwendag van 8 maart 1979 vond in Teheran in Iran een vrouwentocht plaats. De mars was oorspronkelijk bedoeld om de Internationale Vrouwendag te vieren, maar veranderde in massale protesten tegen de veranderingen in de vrouwenrechten tijdens de Iraanse revolutie, met name de invoering van de verplichte hijab (sluier), die een dag eerder was aangekondigd. De protesten duurden zes dagen, van 8 tot 14 maart 1979, en duizenden vrouwen namen eraan deel.
In Iran is er aandacht voor vrouwenrechten, waaronder voor participatie en arbeidsdeelname van vrouwen. Dit jaar staan vrouwenrechten in een ander licht na wat er de afgelopen maanden gebeurd is. Na de dood van de 22-jarige student Mahsa Amini op 16 september 2022, gingen duizenden Iraniërs de straat op. Mannen en vrouwen demonstreren voor meer vrijheid en gelijke rechten en ook om de onderdrukking waarmee de vrouwen van Iran te maken hebben aan te kaarten. Hierdoor ligt alles in Iran nu onder een vergrootglas en zijn de mogelijkheden voor de internationale gemeenschap om stil te staan bij Internationale Vrouwendag beperkt. Om aandacht te vragen voor en verbeteren van vrouwenrechten in Iran, heeft een aantal EU-ambassades, waaronder Nederland, samen een video gemaakt en delen zij die video via sociale media.
Aan de vooravond van Internationale Vrouwendag is het sanctiepakket van de Europese Unie voor seksueel geweld en grootschalige schendingen van vrouwenrechten aangenomen. Dat betekent dat personen en organisaties die zich schuldig maken aan seksueel geweld en het schenden van vrouwenrechten verantwoordelijk worden gehouden en op een sanctielijst komen. Het sanctiepakket heeft ook aandacht voor Iran met het sanctioneren van de vrouwengevangenis in Qarchak. Het sanctiepakket is een nieuwe manier om de aandacht voor seksueel geweld te vergroten, en om wereldwijd een signaal te geven dat zulke acties onacceptabel zijn.