Naar een verbod voor dieren die lijden onder hun uiterlijk

Nieuwsbericht | 20-01-2023 | 09:23

Minister Piet Adema (LNV) kondigt vandaag vergaande stappen aan richting een Nederland waarin geen enkel huisdier meer hoeft te lijden onder zijn of haar uiterlijk. Er wordt gekeken naar twee verboden voor dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken, zoals katten met vouwoortjes. Het gaat om een houdverbod en een vertoningsverbod. Als er een houdverbod wordt ingesteld, betekent dat automatisch ook een handels- en importverbod. 

Bij de keuze voor een huisdier kiezen mensen vaak voor kenmerken die ze schattig vinden, bijvoorbeeld honden met een korte snuit of katten met vouwoortjes. Zij hebben de beste bedoelingen, maar weten vaak niet dat dieren permanent kunnen lijden onder deze eigenschappen. Hondjes met een te korte snuit moeten bijvoorbeeld constant happen naar adem.  

Vandaag maakt minister Adema zijn plan van aanpak bekend om dit dierenleed te voorkomen, te beginnen met honden en katten. Dat betekent het uitwerken van twee maatregelen voor dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken: een houdverbod en een vertoningsverbod.

Minister Piet Adema: “Dit onderwerp raakt me niet alleen als minister, maar ook als mens. We maken onschuldige dieren het leven zuur, puur omdat we ze ‘mooi’ en ‘schattig’ vinden. Daarom zetten we vandaag een stevige stap richting een Nederland waar geen enkel huisdier meer hoeft te lijden onder zijn of haar uiterlijk. De houd- en vertoningsverboden waarmee ik dat wil bereiken zullen veel tijd vragen om zorgvuldig uit te werken. Ze zijn een complex streven, maar ook een juist streven.”

Houdverbod (en handels- en importverbod)

LNV wil richting een houdverbod. Dat verbod zou betekenen dat huisdieren met schadelijke uiterlijke kenmerken niet meer gehouden mogen worden.

Momenteel wordt gekeken naar de mogelijkheid van een lijst met daarop uiterlijke kenmerken waarvan objectief vast te stellen is dat ze permanent lijden veroorzaken en die objectief bij individuele dieren vast te stellen zijn. Dieren die daaraan voldoen mogen dan niet meer gehouden worden. Die lijst zal klein beginnen, maar verder aangevuld worden op basis van verder onderzoek naar schadelijke kenmerken die objectief aan het individuele dier vastgesteld kunnen worden.

Er geldt een overgangsregeling: mensen die op het moment dat een eigenschap verboden wordt al een dier met die eigenschap in huis hebben, mogen dat dier nog houden tot het overlijdt.

In de praktijk betekent een houdverbod ook een handels- en importverbod. Om een dier te verhandelen of te importeren, moet een handelaar het dier namelijk ook (kort) in bezit hebben en dat mag dan niet meer.

Vertoningsverbod

Het vaak of prominent zien van een bepaald type huisdier vergroot de vraag ernaar. Om de vraag naar huisdieren met schadelijke uiterlijke eigenschappen te verminderen, werkt LNV aan een vertoningsverbod. Dat is een verbod op het tonen van huisdieren met schadelijke uiterlijke eigenschappen, bijvoorbeeld in reclames, advertenties en op sociale media. Denk daarbij ook aan de rol van beroemdheden en influencers. 

Complexiteit

Zowel een houdverbod als een vertoningsverbod zijn complex en roepen veel vragen op. Hoe tonen we objectief aan wanneer een dier lijdt onder zijn uiterlijk? Hoe gaan we zorgvuldig om met de vrijheden van sociale media? Hoe zorgen we voor gedegen handhaving? Deze vraagstukken zullen tijd vragen om zorgvuldig uit te werken. Maar we willen nu al mensen informeren dat dit eraan komt, zeker ook mensen die overwegen een nieuw huisdier in huis te halen.  

Veelgestelde vragen over het verbod voor dieren die lijden onder hun uiterlijk

Betekent een houdverbod dat mijn dier afgepakt wordt?

Nee. Zodra een verbod wordt ingesteld, zal een overgangstermijn gelden voor dieren die al in bezit zijn – die mag u dan gewoon houden. Het verbod geldt dan voor mensen die een nieuw dier met schadelijke uiterlijke kenmerken willen.

Welke type dieren zullen onder deze verboden vallen?

Dit moet nog specifiek vastgesteld worden en zal ook geleidelijk worden aangevuld, maar er wordt gedacht aan onderstaande kaders.

Het vertoningsverbod geldt voor dieren met uiterlijke kenmerken die een verhoogd risico op welzijnsaantasting met zich meebrengen.

• Voorbeeld: niet alle hondjes met korte snuiten lijden, maar een korte snuit verhoogt wel het risico daarop.

Het houdverbod heeft een grotere impact. Daarom geldt het alleen voor dieren die een eigenschap hebben die per definitie permanent lijden met zich meebrengt.

• Voorbeeld: katten met vouwoortjes, want alle katten met vouwoortjes lijden vanwege de bijbehorende kraakbeenafwijking.

Bij dit alles ligt de prioriteit bij honden en katten als meest voorkomende huisdieren.

Wat wordt er bij een houdverbod gedaan met dieren die alsnog illegaal gehouden worden?

Dit werken we verder uit, want er zijn meerdere opties denkbaar. Maar hier zullen vanzelfsprekend consequenties aan verbonden zijn voor in ieder geval de houder. De boodschap moet duidelijk zijn: het aanschaffen van deze dieren is onverantwoord, levert een ernstige welzijnsaantasting op en mag straks niet meer.

Mag ik straks geen foto’s meer van mijn huisdier op sociale media plaatsen?

We willen de vraag naar dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken terugdringen. Het is bekend dat het vaak of prominent zien van een bepaald type dier de vraag naar dat type dier juist vergroot. Dat gebeurt vaak via reclames, advertenties en sociale media. Daarom willen we dat dit niet meer gebeurt.

Sociale media is complex, omdat het internationaal is en veel platformen kent. De uitwerking van het vertoningsverbod zal dan ook complex zijn. We zullen zorgvuldige afwegingen moeten maken over de invulling van het verbod: dierenwelzijn staat daarbij voorop, maar we willen natuurlijk ook de bewegingsruimte van mensen op sociale media zo min mogelijk beperken.

Waarom wordt dit nu bekend terwijl de verboden nog uitgewerkt moeten worden?

We willen mensen tijdig informeren dat dit eraan komt, zodat ook mensen die overwegen een dier in huis te halen hier al rekening mee kunnen houden. Ook wil de minister duidelijk maken wat Nederlanders van hem kunnen verwachten als het aankomt op dierenwelzijn. Daarmee hopen we ook het maatschappelijk debat verder aan te wakkeren: wat vinden wij als land normaal op het gebied van dierenwelzijn?