Mensenrechtentulp 2022: dit zijn de genomineerden
Ieder jaar reikt het ministerie van Buitenlandse Zaken een prijs uit voor internationale verdedigers van mensenrechten: de Mensenrechtentulp. In 2022 is de uitreiking op 8 december tijdens Human Rights Week. We introduceren de top 10 kandidaten.
Wat is de Mensenrechtentulp?
De Mensenrechtentulp is een prijs die het ministerie van Buitenlandse Zaken jaarlijks uitreikt aan een mensenrechtenverdediger of mensenrechtenorganisatie, om hen te steunen in het belangrijke werk dat zij doen. De winnaar krijgt de bronzen tulp en een geldbedrag van 100.000 euro. Dit bedrag en de internationale zichtbaarheid helpen de winnaar om het mensenrechtenwerk voort te zetten en verder uit te breiden.
Genomineerden Mensenrechtentulp 2022
Uit 80 aanmeldingen zijn 10 kandidaten geselecteerd voor de shortlist van de Mensenrechtentulp 2022. Dit zijn personen en organisaties van over de hele wereld. Ze zijn onder andere geselecteerd op basis van de maatschappelijke impact van hun werk en hun moed om zich, ondanks bedreigingen en aanvallen, in te zetten voor de bevordering van mensenrechten. Dit zijn de genomineerden:
Personen
- Adeola Oyinlade is een mensenrechtenadvocaat die opkomt voor de rechten van zijn Nigeriaanse landgenoten. Daarvoor ontwikkelde hij onder andere een gratis app: Know-Your-Rights-Nigeria. De meertalige app biedt uitleg in alle fundamentele rechten, en maakt het mogelijk om direct te chatten met Oyinlade en 50 andere advocaten over mensenrechtenkwesties. Ook speelde hij een prominente rol in de implementatie van de Nigeriaanse anti-martelwet.
- Leng Ouch zet zich al 22 jaar in voor onder andere mensenrechten en milieurechten in Cambodja. Door onderzoek naar misstanden en het blootleggen van corruptie maakt hij zich sterk voor bevolkingsgroepen die worden benadeeld door bedrijven of de overheid. Denk aan lokale gemeenschappen die door grootschalige ontbossing hun leefgebied verliezen.
- Nadia Murad verdedigt met haar organisatie Nadia’s Initiative de rechten van de Yezidi’s in Sinjar, Irak. Zij hebben veel te lijden gehad onder ISIS sinds 2014. Via Nadia’s Initiative wordt bijgedragen aan onderzoeken naar massagraven, het berechten van ISIS-daders en wordt opgeroepen tot reddingsacties van bijna 2800 Yezidi-vrouwen en kinderen die nog steeds worden vermist of gevangen zitten. Murad won in 2018 de Nobelprijs voor de Vrede.
- Philip Obaji is een journalist uit Nigeria die zich sinds het afgelopen decennium inzet voor het beschermen van vluchtelingen en ontheemden, en het vertolken van hun verhalen. Hij maakte onder andere reportages over de slachtoffers van de Boko Haram-opstand in Nigeria en vrouwelijke overlevenden van het conflict in Mali die aan mensenhandelaars in Niger werden verkocht. Obaji wist deze verhalen te publiceren in ’s werelds meest toonaangevende kranten en tijdschriften.
Organisaties
- Casa Frida is een Mexicaanse mensenrechtenorganisatie die sinds 2020 onderdak biedt aan slachtoffers van homo- of transfobisch geweld, en haatmisdaden tegen LHBTIQ+-personen. Het geweld is in afgelopen jaren toegenomen. Casa Frida biedt bescherming en psychosociale steun, en helpt slachtoffers – waaronder veel migranten – met sociale, economische en culturele (re-)integratie in de samenleving.
- Human Rights Center Viasna is een mensenrechtenorganisatie die in 1996 werd opgericht tijdens massaprotesten tegen democratische oppositie in Belarus. Tegenwoordig zet Viasna zich in om de mensenrechtensituatie in Belarus te monitoren, en bewustwording voor democratie en mensenrechten te verspreiden. Ook komt de organisatie op voor burgers en politieke gevangenen. Sinds 2003 opereert de organisatie illegaal in Belarus.
- PEN Belarus is een organisatie die zich inzet voor de vrijheid en rechten van schrijvers en journalisten in Belarus, en het onderzoeken van mensenrechtenkwesties. De organisatie onderzoekt bijvoorbeeld de geweldplegingen tegen demonstranten bij de presidentsverkiezingen in 2020. De organisatie is gedwongen om hun centrum in Belarus te sluiten, maar zet het werk voort vanuit Polen.
- LGBTIQ+ coalition Hungary is een samenwerkingsverband tussen verschillende NGO's die opkomen voor gelijke rechten voor LHBTIQ-personen. Een belangrijke mijlpaal was een campagne in 2022 tegen een referendum dat de rechten van LHBTIQ+-personen zou inperken. Het referendum haalde vanwege 1,7 miljoen ongeldige stemmen als gevolg van de campagne geen meerderheid en werd ongeldig.
- Thai Lawyers for Human Rights is een organisatie die in 2014 is opgericht door een groep advocaten en sociaal activisten voor mensenrechten, twee dagen na de militaire staatsgreep in Thailand. De advocaten bieden pro-bono juridische hulp aan mensen die worden getroffen door willekeur, of berecht vanwege het uitoefenen van hun civiele en politieke rechten. De organisatie zet zich ook in voor bewustwording onder de Thaise bevolking, en werkt nauw samen met andere mensenrechtenorganisaties en de VN.
- Ukraine 5 AM Coalition is een netwerk van meer dan 30 Oekraïense mensenrechtenorganisaties, dat zich inzet voor het verzamelen en documenteren van oorlogsmisdaden en misdrijven tegen de menselijkheid door Rusland. De naam is 5 AM, omdat op dat tijdstip op 24 februari 2022 de oorlog in Oekraïne uitbrak. Het doel van de coalitie is om slachtoffers van de Russische agressie te beschermen, en om daders en verantwoordelijken te berechten.
Hoe nu verder?
Op basis van de 10 genomineerden, zal een onafhankelijke jury de top-3 selecteren. Die wordt in de tweede week van november bekendgemaakt.