Nederlandse kiezers in het buitenland nu ook invloed op samenstelling Eerste Kamer
Nederlanders die buiten Nederland wonen hebben al vele jaren kiesrecht bij verkiezingen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement. Vanaf 2023 komt daar een verkiezing bij: de verkiezing van de leden van het kiescollege niet-ingezetenen. Deze verkiezing geeft kiezers buiten Nederland (in het buitenland of in Aruba, Curaçao of Sint Maarten) invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer.
Nadat op 5 juli jl. de grondwetswijziging in tweede lezing werd aangenomen, was al duidelijk dat het kiescollege niet-ingezetenen er zou komen. Dinsdag 18 oktober stemde de Eerste Kamer ook in met het wetsvoorstel dat regelt hoe het kiescollege eruit komt te zien en werkt. Daarmee is duidelijk dat Nederlanders in het buitenland in maart 2023 voor het eerst kunnen stemmen op kandidaten voor het kiescollege niet-ingezetenen. De leden van dit kiescollege stemmen vervolgens samen met de leden van de Provinciale Staten en de leden van de kiescolleges van Caribisch Nederland, op 30 mei 2023 voor de samenstelling van de Eerste Kamer.
Minister Hanke Bruins Slot: “Besluiten die genomen worden in ons parlement raken in veel gevallen ook Nederlanders in het buitenland direct. Deze groep mag al jaren stemmen voor de samenstelling van de Tweede Kamer, maar had tot nu toe nog geen invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. Het is goed dat met de oprichting van het kiescollege niet-ingezetenen nu een einde komt aan dat verschil.”
Stemmen
De verkiezing voor de leden van het kiescollege niet-ingezetenen vindt plaats in maart 2023, tegelijk met de verkiezing voor de leden van de Provinciale Staten en de verkiezing voor de leden van de kiescolleges Caribisch Nederland. Kiezers kunnen hun stem per brief uitbrengen via de post of hun briefstem afgeven bij een Nederlandse ambassade in het buitenland. De organisatie van de kiescollegeverkiezing en de ondersteuning van de leden van het kiescollege wordt gedaan door de gemeente Den Haag.
Registratie om te kunnen stemmen
Om te kunnen stemmen voor het kiescollege moet een kiezer zich eenmalig bij de gemeente Den Haag registreren in de permanente registratie voor kiezers buiten Nederland (www.stemmenvanuithetbuitenland.nl). Kiezers die al staan geregistreerd als kiezer voor de Tweede Kamer- en Europees Parlementsverkiezingen hebben ondertussen een uitnodiging ontvangen van de gemeente Den Haag om een aanvraag te doen voor de registratie voor de kiescollegeverkiezing. Registreren kan tot 1 februari. Kiezers ontvangen daarna automatisch de benodigde stemdocumenten om bij de verkiezing te kunnen stemmen.
Kandidaatstelling kiescollege niet-ingezetenen
Om lid te kunnen zijn van het kiescollege moet je aan dezelfde eisen voldoen die gelden om te kunnen stemmen voor het kiescollege. Dat betekent dat personen alleen in aanmerking komen om lid te worden als zij Nederlanders van 18 jaar of ouder zijn, niet van het kiesrecht zijn uitgesloten én woonachtig zijn in het buitenland. Voor personen die wonen in Aruba, Curaçao of Sint Maarten geldt daarnaast dat zij ten minste 10 jaar ingezetene moeten zijn geweest in Nederland, of in Nederlandse openbare dienst werkzaam zijn. De dag van kandidaatstelling vindt plaats op 30 januari 2023. De gekozen leden van het kiescollege niet-ingezetenen hebben als enige taak het uitbrengen van een stem bij de Eerste Kamerverkiezing. Het uitbrengen van deze stem gebeurt in een fysieke zitting in Nederland op 30 mei 2023.
(NB: In een eerdere versie van dit bericht stond per abuis dat de registratietermijn tot en met 1 februari was. Dit is aangepast naar tot 1 februari)