Actuele situatie in Ter Apel en uitvoering maatregelen doorstroom asielketen
In het aanmeld- en opvangcentrum in Ter Apel is er nog steeds sprake van een onhoudbare situatie. Vrijwel iedere dag verblijven er meer personen dan mogelijk is. Dit was voor het kabinet de reden om op 17 juni de nationale crisisstructuur te activeren. Er is de afgelopen periode veel werk verzet door de veiligheidsregio’s en gemeenten, evenals door alle partners in de migratieketen, om extra crisisnoodopvanglocaties te creëren en daarmee zoveel mogelijk mensen onderdak aan te bieden. Hiermee is de druk op Ter Apel voor de zeer korte termijn verlaagd.
Dit betekent echter niet dat de situatie stabiel is. Bij een maximaal effect van de huidige maatregelen, zoals crisisnoodopvanglocaties en versnelling van de uitstroom van statushouders, voorziet dit tot oktober 2022 in voldoende opvangplekken. Op dit moment is dringend behoefte aan maatregelen die voor een langere tijd Ter Apel kunnen ontlasten en verlichting brengen in de opvang van asielzoekers.
Crisisnoodopvanglocaties
De veiligheidsregio’s werken hard aan het opschalen van het aantal crisisnoodopvanglocaties tot 1 oktober 2022. Iedere dag komen er plekken bij. Op dit moment zijn ruim 4100 van de in totaal afgesproken 5625 plekken gerealiseerd. Dat is 75% van het aantal te realiseren plekken. Dit zorgt ervoor dat er voor de zeer korte termijn voldoende opvangplekken zijn in Ter Apel, maar het betekent ook dat deze capaciteit nu al bijna volledig benut is. Wanneer deze extra capaciteit volledig wordt gebruikt, zal de druk op Ter Apel weer toenemen als er geen andere grootschalige opvanglocatie beschikbaar komt.
Tijdelijke grootschalige opvanglocaties
Om spoedig voor verlichting te zorgen in Ter Apel zet het kabinet via 3 sporen in op alternatieve grootschalige locaties.
Allereerst wordt er gezocht naar een locatie waar zowel (een deel) van het identificatie- en registratieproces kan worden verricht als een groot aantal asielzoekers kan worden opgevangen. Hierbij kijkt het kabinet in het bijzonder naar locaties in eigendom van het Rijk.
Het kabinet heeft inmiddels 2 (cruise)schepen gehuurd voor de opvang van asielzoekers. Hierbij is het uitgangspunt dat de schepen aan de kade worden gelegd. Op een 3e cruiseschip is een optie genomen. De optie van het voor anker leggen van schepen op open water wordt op dit moment niet verder uitgewerkt. Het 1e schip zal naar verwachting per 1 september 2022 in de gemeente Velsen in gebruik worden genomen. Voor het aanmeren van het 2e schip worden er gesprekken met meerdere gemeenten gevoerd. Dit schip is per 1 oktober 2022 beschikbaar als opvanglocatie.
Overige COA-locaties
Het COA opent de komende 2 weken opvanglocaties voor asielzoekers in Den Haag (400 plekken), Delft (260 plekken) en Voorschoten (120 plekken), exclusief enkele uitbreidingen op bestaande opvanglocaties. Ook bekijkt het COA de mogelijkheden om onroerend goed aan te kopen waarbij het bestemmingsplan zou moeten worden gewijzigd. Dit is er op gericht op zo veel mogelijk opvangplekken te realiseren.
Versnelling uitstroom 7500 statushouders
Naast het realiseren van extra opvangplekken, zoals de tijdelijke grootschalige locatie en de crisisnoodopvanglocaties, is meer nodig om Ter Apel op zowel de korte als lange termijn te ontlasten. Zoals de maatregel om versneld 7500 statushouders uit te plaatsen naar tussenvoorzieningen of flexibele woningen. Op dit moment is de versnelling helaas nog onvoldoende zichtbaar in de landelijke cijfers. Samen met de veiligheidsregio’s en andere partijen wordt bekeken hoe deze versnelling beter kan gaan. Om gemeenten te blijven ondersteunen wordt de Hotel- en Accommodatieregeling verlengd tot en met 31 december 2022.