Nieuwe aanpak leefbaarheid en veiligheid in wijken

Nieuwsbericht | 04-07-2022 | 16:00

In een aantal gebieden in Nederlandse steden staan de leefbaarheid en veiligheid onder druk. Problemen op het gebied van onderwijs, armoede, gezondheid, werk, wonen en veiligheid stapelen zich op. Het kabinet wil deze problematiek samen met gemeenten en hun lokale partners en bewoners aanpakken. Met het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid wordt er vanuit verschillende ministeries geïnvesteerd om de stapeling van problemen aan te pakken. Zo wordt er geïnvesteerd in betere volkshuisvesting (€ 600 miljoen), het voorkomen van jeugdcriminaliteit (€ 82 miljoen) en de aanpak van armoede en schulden (€ 20 miljoen). Ook wordt er fors geïnvesteerd in het verbeteren van de onderwijskwaliteit en de versterking van scholen met veel leerachterstanden.

Minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening: ‘Voor de wijken waar de leefbaarheid en veiligheid het meest onder druk staan, vergt een succesvolle aanpak een lange adem en veel doorzettingsvermogen. Om de stapeling van problemen te doorbreken moeten we de woonsituatie flink verbeteren. Als we willen dat in een wijk echt een gemeenschap ontstaat, als we willen dat kinderen in een klas zich aan elkaar kunnen optrekken, als we willen dat mensen in de wijk blijven wonen - ook als ze meer gaan verdienen, dan moeten we bouwen aan gemengde wijken met een divers woningaanbod. Zo verbeteren we de leefomgeving, vergroten we de veiligheid en geven we mensen toekomstperspectief.’  

Minister Weerwind voor Rechtsbescherming: ‘Jongeren verdienen een goede toekomst, maar niet iedereen groeit op in een veilige omgeving. Daar liggen criminele verleidingen op de loer. Samen met gemeenten en professionals uit onder meer de zorg en het onderwijs willen we jongeren structuur en toekomstperspectief bieden. We maken ze weerbaarder en daarmee blijven ze op het rechte pad. Ook tijdens en na detentie.’

Minister Wiersma voor Primair en Voortgezet Onderwijs: ‘Iedereen in de klas verdient dezelfde kansen om zich te ontwikkelen, ongeacht in welk gezin je bent geboren of in welke wijk je school staat. Ieder kind moet met een trots gevoel zijn school binnenstappen en aan de slag kunnen op het niveau dat bij hem of haar past. De school is het centrum van de wijk. Door wijken te verbeteren, maken we ook de scholen sterker.’

Integrale aanpak voor 20 kwetsbare gebieden

Het gaat om 19 gemeenten met 20 stedelijke focusgebieden die geografisch over heel Nederland verspreid liggen en waar in totaal ruim 1,2 miljoen mensen wonen. In de praktijk komt de lokale samenwerking tussen overheden, corporaties, politie, zorg- en welzijnsorganisaties, scholen en andere maatschappelijke organisaties en werkgevers, vaak moeilijk van de grond. Hierdoor is de aanpak nu versnipperd. Het kabinet wil daar verandering in brengen met een integrale werkwijze die de verschillende domeinen overstijgt om stapeling van problemen effectief aan te pakken. Gemeenten en lokale partners gaan een samenhangend uitvoeringsprogramma maken en onder leiding van de betreffende burgemeesters worden in de focusgebieden allianties opgericht.

Herstructureren van 25.000 particulieren woningen

Het verbeteren van de woningvoorraad is bepalend voor het toekomstperspectief van een gebied. Door wijken meer divers te maken en door gebouwen op te knappen en te verduurzamen verbetert de leefbaarheid aanzienlijk. Om tot een meer gedifferentieerde woningvoorraad te komen is herstructurering vaak noodzakelijk. Via het Volkshuisvestingsfonds (VHF) wordt er deze kabinetsperiode in totaal € 600 miljoen geïnvesteerd in de herstructurering van circa 25.000 particuliere woningen in kwetsbare gebieden. Onder herstructurering wordt verstaan: vervangende nieuwbouw, intensieve en grootschalige renovatie en verduurzaming en transformatie van vastgoed naar woningen.

Preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit

Verder wil het kabinet voorkomen dat kinderen, jongeren en jongvolwassenen in een kwetsbare positie de criminaliteit in gaan, daar steeds verder in verstrikt raken en uitgroeien tot geharde criminelen. Daarom wordt ingezet op een brede, domeinoverstijgende wijkaanpak en het versterken van de justitiële en sociale ondersteuning in de wijk. Voor de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit heeft het Kabinet onder de noemer ‘Preventie met gezag’ structureel €82 miljoen ter beschikking gesteld en € 61 miljoen voor de preventie en aanpak van jeugdcriminaliteit. 

Doorbreken van stapeling van problemen

Het uiteindelijke doel van het programma is om de vicieuze cirkel van problemen te doorbreken, waardoor bewoners van kwetsbare gebieden er structureel op vooruitgaan. Het programma is daarom breed en zet in op een kansrijke start, goede (voor)scholen, loopbaanoriëntatie en de aanpak van armoede en schulden. Het kabinet investeert € 20 miljoen in de aanpak van problematische schulden van mensen. Omdat scholen een cruciale rol spelen in de ontwikkeling en weerbaarheid van de lokale jeugd, sluit het programma aan op versterking van de scholen door te investeren in goede leraren en schoolleiders. In overleg met gemeenten wordt nagegaan wat gezinnen nodig hebben om de stapeling van problematiek in de stedelijke focusgebieden te doorbreken, dan wel te voorkomen. De opgedane kennis en ervaringen in de stedelijke focusgebieden benutten we om de problematiek elders in Nederland ook aan te pakken.

Het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid

Het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid is een samenwerking tussen BZK, OCW, SZW, JenV en VWS, gemeenten en lokale partners, zoals scholen, woningbouwcorporaties, politie, zorginstellingen, maar bijvoorbeeld ook ondernemers die helpen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan de slag te krijgen.