Culturele interventies kunnen bijdragen aan voorkomen radicaliseren
Erasmus Universiteit Rotterdam/RISBO voerde in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een overkoepelende evaluatie uit naar negen culturele interventies die zijn gesteund door het Fonds ZOZ. Het ging om interventies met als doel de weerbaarheid van jongeren te vergroten, zodat zij minder gevoelig zijn voor extremistische en polariserende boodschappen.
Soorten interventies
Alle interventies bestaan uit een theatervoorstelling of een educatief programma over uiteenlopende thema’s zoals vooroordelen, radicalisering, burgerschap en democratie.
Naast een theatervoorstelling of educatief programma is in enkele interventies gebruik gemaakt van workshops en gesprekken voor en na de theatervoorstelling.Hiermee kunnen de deelnemers geactiveerd worden en beter participeren. Dit vergroot de effectiviteit van de interventie.
Doel interventies
Door stil te staan bij thema’s zoals vooroordelen, radicalisering, burgerschap en democratie wordt geprobeerd:
- stereotypen te doorbreken;
- bij te dragen aan positieve identiteitsvorming;
- taboes bespreekbaar te maken;
- en ruimte te creëren voor herkenning, verbinding en een positieve houding tegenover anderen.
Samenvatting conclusies onderzoek
Het onderzoek van Erasmus Universiteit Rotterdam/RISBO is opgebouwd uit een literatuurstudie en een meta-evaluatie van negen theaterproducties. Ook voorziet het rapport in een evaluatiekader dat door (lokale) beleidsmakers ingezet kan worden, bij de evaluatie van culturele interventies gericht op de preventie van radicalisering. Ook kan dit kader als input dienen voor de beoordeling van nieuwe subsidieaanvragen binnen deze context.
- Alle onderzochte interventies kunnen invloed hebben op het vergroten van de weerbaarheid van jongeren, waarmee sprake kan zijn van verminderde vatbaarheid voor radicalisering.
- Met name de interventies die gericht zijn op het versterken van verbinding met de samenleving hebben een positieve uitwerking op jongeren. Deze interventies lijken erin te slagen om vooroordelen weg te nemen, zaken van verschillende kanten te bezien en empathie te realiseren voor mensen met een andere (etnische) achtergrond.
- Het vergroten van de individuele weerbaarheid komt in de praktijk moeilijker tot stand. Waar geprobeerd wordt om handelingsperspectieven te vergroten of jongeren tot actie over te laten gaan om hun eigen leven te veranderen, lijkt dit vaak niet goed van de grond te komen. Wel hebben sommige interventies bijgedragen aan het bespreekbaar maken van gevoelige dagelijkse thema’s als discriminatie en cultuurverschillen en bewustwording van de eigen rol binnen de samenleving.
Vervolg
Deze interventies lijken een toegevoegde waarde op te leveren als het gaat om:
- Het versterken van de binding in de samenleving.
- Jongeren met verschillende perspectieven kennis te laten maken.
Het rapport wordt daarom aangeboden aan lokale beleidsmakers (zowel bij openbare orde en veiligheid als het sociaal domein) via de Toolkit Evidence-Based Werken. Zo kunnen zij de bevindingen uit het rapport lezen en/of gebruiken.