Vereenvoudiging Transgenderwet: wijziging geslacht in geboorteakte makkelijker
Personen van wie de genderidentiteit niet aansluit bij het bij de geboorte vastgestelde geslacht, kunnen onder voorwaarden hun geslacht wijzigen in de geboorteakte. Die voorwaarden zijn in 2014 al versoepeld met de Transgenderwet, en de procedure wordt nu verder vereenvoudigd naar aanleiding van een evaluatie van de wet. Minister Dekker (Rechtsbescherming) diende deze week mede namens minister Van Engelshoven (Emancipatie) een wetswijzing in bij de Tweede Kamer die onder meer de deskundigenverklaring en leeftijdsgrens schrapt.
Uit de wetsevaluatie blijkt dat de Transgenderwet duidelijk in een behoefte voorziet. In 2016, 2017 en 2018 maakten respectievelijk 460, 530 en 640 mensen gebruik van de procedure tot wijziging van de geslachtsregistratie. De uitvoering levert geen grote problemen op. Om recht te doen aan de emancipatie van transgender personen wordt er wel een aantal wijzigingen voorgesteld dat de procedure vereenvoudigen.
Allereerst vervalt de deskundigenverklaring, waarin een arts of psycholoog vaststelt dat er sprake is van een duurzame overtuiging om tot het andere geslacht te behoren. Volgens zorgverleners is dat niet vast te stellen, en belangenorganisaties als Transgender Netwerk Nederland, de Nederlandse organisatie voor seksediversiteit en COC Nederland geven aan het een inbreuk op het zelfbeschikkingsrecht van individuen te vinden. In plaats daarvan wordt de procedure in twee stappen opgesplitst: een schriftelijke indiening van de wens tot wijziging geslachtsregistratie, en vier tot twaalf weken later een bevestiging van die wens.
Personen van zestien jaar en ouder geven een eerste en eventueel tweede wijziging door bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Een derde of volgende wijziging is voor hen mogelijk na een verzoek bij de rechtbank. Uit vergelijkend internationaal onderzoek blijkt overigens dat herhaaldelijke wijzigingen van de geslachtsregistratie weinig tot niet voorkomen.
Verder vervalt de leeftijdgrens, zodat ook kinderen jonger dan zestien jaar hun geslachtsregistratie kunnen wijzigen. Dat gebeurt dan wel via een verzoek aan de rechtbank. De leeftijdsgrens vervalt, omdat belangenorganisaties en een deel van de ouders bepleiten dat sommige jongeren al voor hun zestiende jaar met een ander gender dan het geslacht aangewezen bij geboorte door het leven gaan.
De laatste vereenvoudiging van de procedure regelt dat mensen die hun wijziging van de geslachtsregistratie doorgeven aan de ambtenaar van de burgerlijke stand, dat altijd kunnen doen in hun eigen woonplaats. Nu moet men daarvoor terug naar de geboorteplaats.