Nederlandse inzet Straat van Hormuz
Nederland levert ter versterking van de maritieme veiligheid in de Golfregio van eind januari tot eind juni 2020 een militaire bijdrage aan de door Frankrijk geïnitieerde European-Led mission Awareness Strait of Hormuz (EMASOH). De ministerraad heeft hiermee ingestemd.
De spanningen in de Golfregio zijn de afgelopen periode hoog opgelopen. Incidenten die de scheepvaart ontregelen en de onzekerheid daaromtrent, hebben directe gevolgen voor de wereldeconomie en voor de Nederlandse reders. De incidenten raken daarmee direct aan de Nederlandse veiligheids- en economische belangen. Het waarborgen van de vrije en veilige doorvaart van al het maritieme verkeer in dit gebied is dan ook nadrukkelijk in het Nederlands belang.
Het kabinet heeft daarom besloten om met het fregat Zr. Ms. De Ruyter met boordhelikopter en een aantal stafofficieren bij te dragen aan EMASOH. Het doel van de missie is het voorkomen van verdere incidenten in de regio. Onderdeel van de missie is tevens een diplomatiek spoor, waarmee wordt ingezet op de-escalatie van de spanningen. Zo zal worden gestreefd naar een inclusieve regionale dialoog over maritieme veiligheid. Hiermee beoogt de missie, conform Nederlandse uitgangspunten, een geïntegreerde aanpak van de maritieme veiligheid in de Golfregio.
Instex
Vanwege het belang dat het kabinet hecht aan het in stand houden van het nucleaire akkoord met Iran, zal Nederland samen met andere Europese landen aandeelhouder worden van INSTEX. Dit ‘Instrument in Support of Trade Exchanges’ is bedoeld om legitieme handel tussen Europese bedrijven en Iran te faciliteren door het effect van Amerikaanse sancties tegen Iran op Europese bedrijven te beperken.
Overige inzet
Het kabinet zet zich ook in voor een additionele bijdrage aan de VN-missies. Concreet wordt gekeken naar de mogelijkheden om op basis van rotatieschema’s in de tweede helft van 2021 of in 2022 een bijdrage met transporthelikopters te leveren in VN verband. Ook wordt de oprichting overwogen van een VN-fonds voor commerciële inhuur van kritische capaciteiten zoals medische teams, strategisch luchttransport of beveiligingspersoneel in VN-missies.
In september heeft de EU het mandaat van de operatie Sophia in de Middellandse Zee verlengd tot eind maart 2020, vooralsnog worden bij de uitvoering van de missie geen schepen ingezet. De inzet van schepen is begin dit jaar gestaakt als gevolg van onenigheid over de herverdeling van uit de Middellandse zee opgepikte drenkelingen tussen de EU-lidstaten. In 2016 heeft Nederland met een schip bijgedragen aan Sophia. Als de missie weer schepen gaat inzetten, is het kabinet bereid een bijdrage aan operatie Sophia te leveren in een vergelijkbare vorm zoals in 2016. Het kabinet zal de haalbaarheid en wenselijkheid van de bijdrage zorgvuldig afwegen.