Digitale wereld verandert auteursrecht

Nieuwsbericht | 02-07-2019 | 10:30

Een wetsvoorstel van minister Dekker (voor Rechtsbescherming) dat de nieuwe Europese richtlijn van 17 april 2019 over auteursrecht in de digitale eengemaakte markt omzet in Nederlands recht, is vandaag in consultatie gegaan. Doel van de richtlijn is onder meer het auteursrecht beter aan te laten sluiten bij ontwikkelingen in de digitale wereld. Ook wordt het makkelijker licenties te verlenen en toegang te krijgen tot auteursrechtelijk beschermd materiaal, zoals romans, brieven, dagboeken, verslagen, tekeningen en foto’s.

Er komen nieuwe uitzonderingen op het auteursrecht. Zo wordt het bijvoorbeeld in bepaalde situaties mogelijk om kopieën van werken en ander beschermd materiaal te maken voor tekst- en datamining zonder voorafgaande toestemming van rechthebbenden en zonder betaling van een vergoeding. Bij tekst- en datamining worden grote hoeveelheden informatie in digitale vorm zoals tekst, geluid, beeld en data geautomatiseerd doorzocht om bepaalde verbanden of patronen te kunnen ontdekken. Een werkwijze die bijvoorbeeld wordt gebruikt bij medische onderzoeken naar ziekten en geneesmiddelen.

Ook kunnen straks collectieve beheersorganisaties toestemming geven aan instellingen voor cultureel erfgoed om auteursrechtelijk beschermde werken, zoals boeken, uit hun collectie te gebruiken die niet langer in de handel verkrijgbaar zijn. De richtlijn bepaalt dat een collectieve beheersorganisatie onder bepaalde voorwaarden en omstandigheden ook namens niet bij haar aangesloten rechthebbenden die toestemming mag geven.

Verder introduceert de richtlijn enkele maatregelen om de markt voor auteursrechtelijk beschermd werk beter te laten functioneren. Een voorbeeld daarvan is het zogeheten persuitgeversrecht. Dit recht moet uitgevers van perspublicaties beter in staat stellen gedane investeringen terug te verdienen. Ook staat in de richtlijn hoe de aansprakelijkheid voor grote platformaanbieders als You Tube is geregeld. Daarnaast zijn regels opgenomen die de makers, zoals schrijvers en muzikanten ondersteunen als zij overeenkomsten sluiten met partijen die hun werk exploiteren, bijvoorbeeld uitgevers en platenmaatschappijen.