30 Sep september Ministerraad

Minister-president Rutte:

Goeiemiddag. Vanmiddag heeft Vladimir Poetin de annexatie aangekondigd van vier deels bezette regio’s die behoren tot Oekraïne. En dat is een direct gevolg van de schijnreferenda in deze gebieden, waarvan de uitslag al van tevoren door het Kremlin was bedacht. En dat is daarmee een nieuwe inbreuk op de territoriale integriteit van Oekraïne. Het is een cynische methode van Poetin om zijn mobilisatie te rechtvaardigen en de zoveelste escalatie in deze illegale oorlog. En laat glashelder zijn: Nederland zal deze annexatie, net als die bij de Krim, nooit erkennen. De wereld zal niet accepteren dat Poetin met een paar pennenstreken de erkende grenzen verlegt.

De internationale eensgezindheid is groot. En ik heb dat ook vorige week gemerkt in New York bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Dat heel veel landen, heel veel landen, deze expansionistische oorlog afkeuren. We blijven op alle mogelijke manieren druk zetten op Rusland, om de oorlogsmachine van Poetin een halt toe te roepen. Daarom steunt Nederland een nieuw sanctiepakket waaraan nu hard wordt gewerkt. En we blijven Oekraïne met onder meer wapens en humanitaire hulp helpen. Zoals ik maandag ook telefonisch heb gezegd tegen Volodymyr Zelenski.

Poetins oorlog duurt nu ruim zeven maanden. Ja, we zien dat heldhaftige Oekraïense soldaten vooruitgang boeken op het slagveld, maar helaas is het eind van deze verschrikkingen nog niet in zicht. Rusland bezet nog altijd 15 tot 20 procent van het Oekraïense grondgebied, oftewel ruim twee keer zoveel als de oppervlakte van Nederland. Buiten een misdadige aanval op de soevereiniteit en vrijheid van de Oekraïense bevolking is deze invasie ook een aanval op de internationale rechtsorde.

We kunnen niet toestaan dat Poetin alles vernietigt wat we na de Tweede Wereldoorlog met elkaar hebben opgebouwd. Daarmee is dit ook onze oorlog. Niet letterlijk, maar we helpen Oekraïne met alle mogelijke middelen om deze strijd te winnen. We hebben geen andere keuze, want Poetin zal niet stoppen na Oekraïne.

Er zijn mensen – ook in de politiek – die vinden dat we Poetin best een beetje zijn zin kunnen geven en die ontkennen dat er problemen zijn. Maar ik denk dat het altijd beter is om de waarheid volledig onder ogen te zien en daar ook naar te handelen. Met de Russische invasie van Oekraïne is een bladzijde in het boek van de wereldgeschiedenis omgeslagen. Mede door deze oorlog leven we op dit moment in onzekere tijden. Veel ontwikkelingen in Oekraïne en de prijsstijgingen van energie, voedsel en grondstoffen hebben we niet zelf in de hand. Wat we als politiek wel kunnen doen, is omgaan met de gevolgen. Wat kunnen we daaraan doen? En wat kunnen we er niet aan doen? Terecht kijken mensen voor oplossingen ook naar Den Haag: naar het kabinet en uiteraard naar de politiek als geheel. Daar zijn wij tenslotte voor. Het kabinet blijft daarom hard werken om ervoor te zorgen dat mensen deze winter niet door het ijs zakken. Zo hebben we naast het koopkrachtpakket op Prinsjesdag ook een prijsplafond voor energie aangekondigd. Aan de uitwerking daarvan wordt nu hard gesleuteld, binnenkort zullen we de Tweede Kamer daarover informeren en natuurlijk ook jullie. En tegelijk houden we oog voor de lange lijnen en de grote vraagstukken van deze tijd: veiligheid, klimaatverandering, ons onderwijs, en natuurlijk onze arbeidsmarkt. De wereld is veranderd, maar dat neemt niet weg dat we blijven werken ook aan deze langetermijndoelen.

Volgende week overigens ben ik zelf in Praag bij een informele Europese Raad en zal Sigrid Kaag de persconferentie hier voor mij overnemen.