Verbod op gratis plastic tassen

Minder plastic afval

Een groot deel van plastic tasjes belandt in de afvalbak of wordt zwerfafval. De Europese Unie heeft daarom alle lidstaten verplicht het gebruik van plastic tassen te verminderen. Nederland voldoet met het verbod op gratis plastic tassen aan deze Europese verplichting.

De Rijksoverheid wil ook het bewustzijn van consumenten vergroten. Het verbod op plastic tassen kan bijdragen aan duurzaam gedrag. Bijvoorbeeld door een tas vaker te gebruiken. In sommige gevallen mogen levensmiddelen nog wel worden verpakt in dunne plastic tasjes. Namelijk als dit voedselverspilling voorkomt. Of als er geen andere manier is om deze levensmiddelen hygiënisch te verpakken.

Vergoeding voor plastic tas

Klanten krijgen in de winkel geen gratis plastic tas, behalve als deze onder de uitzondering valt. Wanneer een klant toch een plastic tas wilt, betaalt die daarvoor een klein bedrag. Winkeliers mogen zelf de prijs bepalen. De richtprijs voor een plastic tas is € 0,25.

Wanneer wel gratis plastic tas?

Er zijn uitzonderingen op het verbod. Consumenten krijgen in de volgende situaties wel een gratis plastic tas. Die tas moet wel dunner dan 0,015 millimeter zijn.

• Beschermen van etenswaren
  Zeer dunne gratis plastic tasjes die als enige verpakking voedsel beschermen tegen vervuiling of besmetting met ziekteverwekkers. Bijvoorbeeld bij onverpakt zomerfruit, zoals aardbeien, of onverpakte groenten, zoals sperziebonen. Ook zijn deze tasjes toegestaan om te voorkomen dat voedsel ongeschikt raakt voor consumptie. Bijvoorbeeld door lekvocht van rauwe vis, rauw vlees of rauw gevogelte uit niet gesloten verpakkingen.
• Voorkomen van voedselverspilling
  Dunne gratis plastic tasjes als enige verpakking zijn verder toegestaan om voedselverspilling van losse levensmiddelen tegen te gaan. Bijvoorbeeld losse appels of losse broodjes.

Alleen in de volgende situatie is een gratis plastic tas (wanddikte maakt niet uit) toegestaan:

• Gesealde plastic tas bij taxfree winkel
  Koopt iemand vloeistoffen, spuitbussen of gels in een taxfree winkel op een luchthaven of in het vliegtuig? Dan mogen deze producten in een (doorzichtige) plastic tas verpakt en verzegeld worden. Voorbeelden zijn drank, deodorant en haargel. De plastic tas is in dat geval gratis. Voor de andere See Buy Fly tassen moet gewoon worden betaald.

Monitoring van het verbod

Het verbod op plastic tassen geldt sinds 2016. In 2019 is de effectiviteit van het verbod onderzocht met een evaluatie. Daaruit blijkt dat in 2018 elke Nederlander gemiddeld 35 plastic draagtassen kreeg. Dat is 80% minder dan in 2015, toen er nog geen verbod was. Ook zijn er in 2018 60% minder plastic tassen in het zwerfafval gevonden dan in 2015. Na de evaluatie volgt de Rijksoverheid met een jaarlijkse peiling hoeveel plastic tasjes op de markt worden gebracht.

Inspectie Leefomgeving en Transport houdt toezicht

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) controleert het verbod op gratis plastic tassen. De inspectie voert daarom controles op verkooppunten en administratief onderzoek uit. Winkeliers moeten kunnen bewijzen dat ze plastic tassen niet gratis meegeven. 

Wilt u een melding doen over het verbod op gratis plastic tassen? Dat kan bij het Meld- en Informatiecentrum van Inspectie Leefomgeving en Transport.  

Aanvullende maatregelen

De Rijksoverheid neemt ook andere maatregelen om plastic tassen in het zwerfafval terug te dringen:

• Er gelden sinds 2024 nieuwe regels voor wegwerpplastic.
• Per 3 juli 2021 zijn alle producten van oxodegradeerbare kunststoffen, waaronder tasjes van dit materiaal, verboden.
• Vanaf 1 januari 2023 zijn producenten van lichte plastic draagtassen verplicht om mee te betalen aan de opruimkosten van het zwerfafval.
• Producenten moeten consumenten ook informatie geven over hoe zij zwerfafval kunnen voorkomen.