Druk op asielopvang, aanpak van criminaliteit en toegang tot juridische hulp
In 2023 stond de opvang van asielzoekers weer onder zeer grote druk. Samen met gemeenten en provincies is gestart met de implementatie van de Spreidingswet om de druk van de asielopvang beter te verdelen over het land. De pilot doorstroomlocaties draagt bij aan het sneller huisvesten van vergunninghouders in gemeenten zodat die kostbare plekken in de opvang weer vrijkomen voor asielzoekers. Met migratiepartnerschappen met derde landen heeft het kabinet geïnvesteerd in het terugdringen van irreguliere migratie en de aanpak van mensensmokkel en mensenhandel, en als er toch mensen komen die hier niet mogen blijven, het bevorderen van hun terugkeer. Met het gesloten Europese Asiel- en Migratiepact slaan we in Europa onder meer de handen ineen om onze buitengrenzen beter te bewaken.
Naast migratie werd in 2023 ook geïnvesteerd in toegang tot het recht. Elke inwoner van Nederland moet toegang tot het recht hebben, ongeacht de grootte van iemands portemonnee. Om deze toegang te versterken werd € 27 miljoen uitgegeven om de stijging van de griffierechten door inflatie te beperken. Dit zijn kosten die iedereen betaalt voor het aanspannen van een zaak. Daarnaast kregen gesubsidieerde rechtsbijstandverleners zoals sociaal advocaten en mediators een compensatie voor de inflatie van de afgelopen jaren van in totaal € 26 miljoen. Ook werd per 1 juli 2023 de reiskostenvergoeding van gesubsidieerde rechtsbijstandverleners verhoogd en kwam er een vergoeding voor vervolgverhoren. Daarvoor werd € 5,4 miljoen uitgegeven. Om de jonge aanwas in de sociale advocatuur te stimuleren werd de subsidieregeling voor het betalen van de beroepsopleiding kosten voor sociaal advocaat-stagiairs verlengd met € 2,28 miljoen.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid investeerde in 2023 ook in het verlagen van de druk op jeugdbescherming. Om kinderen en gezinnen te helpen en te ondersteunen is er daarom veel ingezet om de structurele problemen in de jeugdbescherming aan te pakken, zodat de werkdruk van jeugdbeschermers daalt en zij meer tijd kunnen besteden aan 1 gezin. Ook werd er met de gemeenten afspraken gemaakt over een landelijk tarief voor een betere betaling van de jeugdbescherming. En werd bovendien € 10 miljoen uitgegeven aan de subsidieregeling voor zij-instromers, waarmee meer mensen tot jeugdbeschermer kunnen worden opgeleid.
Nederland gaf meer geld uit aan de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Om te voorkomen dat jongeren en jongvolwassenen in aanraking komen met criminaliteit of daarin doorgroeien, werd het programma ‘Preventie met Gezag’ verder uitgebreid. In totaal is er in deze aanpak € 101 miljoen geïnvesteerd. Daarnaast namen we extra maatregelen om voortgezet crimineel handelen in detentie tegen te gaan, zoals het verder beperken van risicovolle vervoersbewegingen. En de overheid investeerde in betere opsporing en data gedreven werkwijzen voor de aanpak van cybercrime.